Alþýðublaðið - 04.10.1964, Page 7

Kafbáturinn. „AIUMINAUT“.
Undirdjúpin opna undirheima.
ara verði að fá mangan, nikkel, ko
bolt og jafnvel kopar og fleiri
málma af hafsbotni en úr námum
á jörðu. Talið er, að á hafsbotni
leynist kopar sem nægja mundi
mannkyninu í milljónir ára.
,,Aluminaut“ er hinn mikli
brautryðjandj en verður fyrirrenn
ari margra stærri og enn betur út
búinna kafbáta. í Bandaríkjunum
er talið að kafbátar f „Aluminut"-
gerð verði búnir gervihnöttum,
sem geri mönnum kleift að vinna
með stórtækum vinnuvélum, sem
getj mokað upp auðæfum hafs-
botnsins og komið þeim fyrir í sér-
staklega gerðum lestum.
„Aluminaut" og kafbátar þeir,
sem síðar verða smíðaðir, munu
einnig gegna mikilvægu hlutverki
i sambandi við björgun skipa, sem
liggja þúsundum saman á héfs-
botnj og ókleift hefur reynzt ac>
bjarga. I'mörgurn þessára skipa
eru verðmætir farmar. í aðeins
einu þeirra er t. d. 10 þúsund
lesta tinfarmur, sem metinn er á'
rúmlega 1080 milljón krónur.
Kafbáturinn mun vitaskuld einn
ig hafa mikla hernaðarlega þýð-
ingu. Hann mun geta rannsakað
hafstrauma og kannað fjöll á háfs
botni, sem enn eru ekki á ná-
kvæmum kortum og allt verður
þetta til ómetanlegs gagns fyrir
Polaris-kafbátana og gerir sigiing
ar þeirra öruggari.
Þegar „Aluminaut", sem fyrir-
tækin Reynolds Metals Company
í Framhald á síðu 10.
Hinsi nýi ameríski kafbátur „Aiumi
naut“, sem getur kafað uiSur á S
km. dýgsi, er fyrsta skrefið í átt tii
þess, að við getum notið fegurðar
tiafbotnssns.
ÞRÍR fjórðu hlutar jarðarinn-
ar era undir sjó og minna er vit-
að um hafsbotninn en yfirborð
tunglsins. En vitað er, að hann býr
yfir geysimiklum auðæfum, sem
mundu verða mannkyninu að ómet
anlegu gagni, ef kleift reyndist að
hagnýta þau.
Með sjósetningu fyrsta alúmin-
ium-kafbátsins, „Aluminaut", í
Bandaríkjunum nýlega hefur stórt
skref verið stigið í þessa átt. „Al-
uminaut“, en smíði hans hefur
kostað um 150 milljónir ísl. króna,
getur kannað hafsbotninn í allt að
fimm kílómetra dýpi. Kafbáturinn
er um 18 metrar á lengd og vegur
um 72 lestir. Veggirnir eru 20
sentimetra þykkir og standast
geysimikinn þrýsting.
„Aluminaut“ getur flutt þriggja
manna áhöfn, tvo vísindamenn og
einn siglingarfræðing og auk þess
tvær lestir af vísindaútbúnaði.
Hann getur verið í kafi í allt að
þrjá sóiarhringa. Sjónvarpsútbún-
aður er visindamönnum um borð
til mikils gagns og auk þess er
hægt að hafa símasamband við
leiðsöguskip á yfirborði sjávar.
„Aluminaut" fær geysimikið
rannsóknarsvæði, því að um 60%
heimshafanna eru innan við 5km.
djúp. Unnt verður að rannsaka
svæði, sem er stærra en heimsálf
urnar allar og fimm sinnum stærra
en yfirborð tunglsins. Með til-
komu „Aluminaut" geta vísinda-
menn m. a. rannsakað fjöll og
dali undir yfirborði sjávar, veitt
lifandi verur og komið þeim heil-
I um upp á- yfirborðið í sérstök-
um háþrýstihylkjum, fundið sjáv-
ardýr, sem maðurinn hefur aldrei
vitað að væru til, rannsakað lifs-
háttu og þróun djúpsævisdýra,
sem þegar er vitað um, merkt á-
kveðna staði og rannsakað þá
nokkrum mánuðum eða árum
seinna til að athuga hvort ýmsar
breytingar hafi orðið, mælt hita-
stig, þrýsting, saltmagn hafsins og
hljóðskilyrði, útvegað veðurfræð-
ingum upplýsingar, sem stuðlað
geta að öruggari veðurspám og að-
stoðað jarðfræðinga í rannsókn
þeirra á málmauðlegðum djúp-
sævisins og tilraunum til að finna
nýjar leiðir til borunar eftir olíu
á hafsbotninum.
Málmauðlegðir munu ekki sízt
vekja áhuga, enda vex þörfin. á
hráefnum hröðum skrefum. Málm
ar þessir eru í eins konar kögglum,
eru líkir kartöflum í laginu og
milljóna ára gamlir. Málmarnir
sem hér um ræðir eru m. a. kobolt,
kopar, vanadium og gull. Sums
staðar á hafsbotninum er talið að
hundruð milljarða lesta af slík-
um málmkögglum séu fólgnar.
Ekki
■v
ALÞVÐUBLAÐIÐ — 4. okt. 1964 y
\