Vestri - 19.10.1912, Blaðsíða 2

i6
VESTRI
41. tWL
höínina. Gjald þetta er lagt á
skipin með það íyrir augum, að
því sé varið tii umbóta á höfninni
og einhver fyrsta og sjálfsagðasta
hafnarbót á hverjum stað er góð
bryggja. — Það er ekki hægt
að skjóta sér undan þeírri skyldu
fyrir það, þóít eiustakir menn
eða verslanir hafi hér bryggjur
fyrir sig. Þvert ' á móti. Það
gerir ef til vill þöríina enn msriri,
ef trjáls samkepni á að eiga
nokkur íífsskilyrði í bænum.
Nytsöm nýbreytni
(Eftir Suóurlandi).
Mikilsverð framför fyrir land*
bónaðinn hér eystra er hin sí>
vaxar.di notkun ýmsra vinnv<
léttisáhalda. Getum vér hér
þeirra er mest kveður að.
Sláttuvélar. Þær munu hafa
verið nær 100 er startandi voru
í sýslunum 3 hér austanfjalls, og
hafa milli 70 og 80 af þeim
komið hingað 2 árin síðustu. Að
þessum vélum er verksparnaður
mikill, en nokkuð mun verkeíni
fyrir þær misjafnt þar sem þær
hafa keyptar verið, en flestar
munu þó hafa verið notaðar svo
mikið, að til verklegra hagsmuna
hafi orðið, og sumstaðar engjar
slegnar því sem næst eingöngu
með sláttuvél.
Ef gera mætti ráð fyrir, að
hver vél hefði að meðaltalí spar>
að kaupamann um sláttinn,
mundi verksparnaðurinn af vél<
unum öllum hér eystra í sumar
nema um 20,000 kr. Liklega
er þetta meðaltal fullhátt, en þá
er heldur ekki reiknaður hagn<
aðurinn af því að fá heyfenginn
á miklu styttri tíma og óhrakinn,
en sá hagnaður mun stundum
geta hjá sumum hverjum numið
fullu kaupamannskaupi.
En hvað sem þessum útreikn*
ingi líður, þá er það nú hér
orðið ómótmælanlega sannað, að
þessar vélar hafa orðið hér að
afarmiklu gagni. Nú þyrfti að
vera unt að gera sem mesta
gangskör að því að eyðileggja
þúfurnar bæði á engjum og tún^
um. Mún Suðurland flytja síðar
nokkrar bendingar um það efni.
liakstarvélar. Notkun þeirra
er eun hér aðeins í byrjun svo
marka megi. Hata verið notað>
ar á nokkrum stöðum í sumar^
þar á meðal 2 af nýrri gerð —
miklu tindaþéttari en áður, tiuda*.
bil aðeins í1/*”. — Mun þeirrar
reynslu er af þeim er fengin,
getið hér í blaðinu síðar.
Heysnúningtovélar. Þær eru
enn ekki notaðar hér austanfjalls.
En ein er til á Hvanneyri og
önnur á Reynistað í Skagafirði,
munu á þeim stöðum hafa gefist
vel. Annars er nokkru meira
vandhæfi á notkun þeifra fremur
en sláttu* og rakstrarvéla, og
iandið þarf að vera rennislétt.
Vélar þessar eru of dýrar
fyrir almenning, éiga ekki við
nema á stórbýlunum. Væri þó
mikil nauðsyn á almenningi
handhægum véium af þessu
tagi, og mundi mega búa til
slíkar vélar, er hentugar
væri og miklu ódýrari en þessar.
E*" Suðurlandi kunnugt um upp-
•findingu er gerð hefir verið f þá
átt en ekki kotnist í framkvæmd.
Það er ekki arðvænlegt að fást
hér við þesskonar, kostajf ait af
mikið, en allt af rivíst að nokkuð
hafist upp úr siíku, en hvergi
neinn stuðning að fá tii þeirra
hluta. Þessháttar álitið lítils
virði og- ekki stuðningsvert, og
er svo um margt það er atvinnu'
vegum vorum mætti að gagni
verða.
Plógar og herfi,. Þeim fjölgar
nú talsvert, 60— 70 plógar hafa
komið hingað í sýslurnar nú á 2
árum, áður sárfáir, og nú þegar
skriðið er kom.ð á, þa-f varla
að efast um áframhaldið, þegar
menn hafa sanníærst um
nytsemi áhalda þessara af sjón
og raun.
1 Alt er þetta gleðilegur frnmi
faravottur, enda má fuílyrða það
um allan þorra bænda í þessum
héruðum, að þeir eru ódeigir til
nýbreytni, þó nokkuð kosti, ef
þeir hafa komið auga á nytsemi
ina.
Hún er að renna hér upp, þó
hægt fari, vélaöldin og verkfæra
þeirra, er leggja landið undir sig,
sem mannshöndin ein fékk ekki
viðráðið. Verði svo haldið fram
sem horfir, er ekki ólíklegt að
svo fari að ritstjóri Heimskringlu,
sem í sumar alt af hefir horft á
íslenskan landbúnað með svarti
sýnum illgirriisaugum og nítt
hann niður fyrir allar hellur,
verði innan skams að sætta sig
við það að bændurnir hérna
reki ofán í hann hrakspárnarum
búslcap þeirra og illmælin um
landið. Þeim fjölgar hér óðum
bændunum sem þrátt íyrir aliar
ginningar og gyliingar að vestan,
langas ekki vitund að skifta
kjörum við nýbyggjana þar.
Fiskisala til Suður-Ameriku.
Þegar Panamaskurðurinn verð'
ur opnaður, má búast við að all
miklar breytingar verði á við>
skiftum og markaðssamkepni
beggja megin skurðsins, um
endilanga Ameríku og jatnvel
heim allan. Ekki er ólíklegt að
ísland komi einnig til að njóta
góðs af slíku, einkum að því er
aðai íramleiðslu vora, fiskinn, •
snertir. Fiskisöluráðanautur Norð<
msnna í Hull hefir vakið eftiri
tekt á því að opnun Panama*
skurðsins muni gefa þeim tæki-
færi til að útvega sér markað
tyrir fisk sinn hjá kaþólsku
þjóðunum í Suður-Ameríku og
skorar á þá að útbreiða hann ■
þar áður en Kanada> og Labrai
dorfiskurinn festist á markaðiaum.
Fiskur hefir ierið þar í afarháu
verði enda fluttur þangað langar
leiðir á múidýrum. En Norður-
álfan stendur þar vel að vígi
tii viðskifta þegar umferð um
skurðinn byrjar.
Sum íslensku blöðin hafa verið
að spyrja um hvort ekki myndi
mega vænta þess að viðskiftai
ráðanautsnefnan íslenska myndi
eitthvað láta þetta til sín taka,
en ekkert hefir frá hcnum heyrst
í þá átt erm þá, enda virðist
hann hafa öðrum hnöppum að
hneppa. — Hinsvegar mávænta
þess að íslenskir fiskikaupmenn
athugi þetta mál.
Símfregnir.
Ófrlðurinn. Giikkir hafa )ýst
því yfir, að þeir tækju undir sig
Kritey og sameinuðu hana Grikk'
Jandi. Að öðru leyti sama ófriðari
þófið.
Rooserelt. Nýlega var Roese>
velt forsetaefni veitt banatilræði,
skotið á hann og særðist hann i
brjóstið, en ekki er þó talið að
hætta stafi af því sári. Sá sem
tilræðið vann var sósíalisti.
Broiti í Reykji vík. Aðifaranótt
fimtudagsins biann bús þeirra
Sturlu og Friðriks kaupmanna
Jónssona ásamt öllu er í því var,
nerr a fóikinú, sem biargaðist með
naumindum fókiætt. Móður þeirra
bræðra, fi ú Sigþrúði Friðnksdótt ur,
var bjargað út á þann hátt að hún
var látin síga niður af lofti Ut um
glugga, og meiddist hún nokkuð
og lést daginn eftir, Fnðrik kaupm.
hafði og fengið nokkur brunasár.
Sravta höndin og Rockefeller.
Hið nafnkunna ameriska bófafélag,
„Svarta höndin", hefir nú um skeið
gert harða atrennu að John Rocke1
feller til að ná af honum peningum
og sent honurn hvert hótunarbréfið
á fætur öðru. Það er að vísu ekki
í fyrsta skiftið sem þessi vellríki
olíkengur hefir fengið hót.unarbréf,
en íélag þefta er svo alþekt að þar
er ekki við lamb að leikasér. Til
þess að herða á ógnunum sínum
hefir félagið framið ýms morð á
þjónum Rockefellers og gert honum
annan óskunda, sem það hefir
jafnan boðað honurn áður. Nú er
senn fresturinn úti sem það hefir
gefið honum til að inna af hendi
lausnargjaldið, ella muni hús hans
sprengt í Joít upp og hann sjálfur
myrtur.
Rockefeller vill ekki láta sig, en
þar sem hann ekkr getur borið fult
traust til lögreglunnar hefir hann
sjálfur hinn mesta viðbúnað, enda
skortir hann ekki fé til þess. Hann
hefir 18 afburðahrausta og velvopn-
aða svertingja með hóp grimmra
blóðhunda, sem nótt og dag halda
vörð um hús hans og eru sífelt á
ferð í nágrenni þess. Far að auki
3 eftirlitsmenn og fjölda leynilögi
reglumanna, sem ekki hafa annað
fvrir stafni, en komast íyrir ráða>
gerð bófanna og verjast þeim.
Lögreglustjórnin hefirlengi staðið
raðalaus gegn bófafélagi þessu. í
því eru mest ítalir og ei tala fé>
lagsmanna talin um 40 þús. Feir
eru valdir að 500—600 giæpum
árlega í NewYork einni. Félag
þetta stendur í sambandi við önnur
bófafélög heirna á Ítalíu, hið nafm
kenda „Camorra” í Neapel og
„Mafia“ á Sikiley.
María Eiiiarsdóttir er nýlát>
in hér í bænum 27 ára gömul.
Hún var gift Helga Guðmunds-
syni húsmanni og áttu þau eitt
b-irn ungt.
I iga ður Eín irsson húsmaður
hér í bænum varð bráðkvaddur
aðiaranótt 13. þ. m. Sigurður
sál. var 45 ára gamall og lætur
eftir sig ekkju.Ingibjörgu Bjarna»
dóttur, og 4 börri ung.
Lestrarsalurinn.
Nokkrir menn hér í bænum
hata undanfarna vetur haldið
uppi lestrarsal — og keypt til
hans innlend og útlend blöð og
tímarit. Hefir hanu haft ókeypis
húsnæði í barnaskólanum og
uotið nckkurs opinbers styrks.
En ekki hata tekjur hans verið
svo miklar að hægt hafi verið
ið halda þar mann til eftirlits
og aihtntíingar og hefir því oftast
gengið erfiðlega að halda þar á
viðunandi reglu.
Eins og auglýst er á öðrum
stað í blaðinu verður þar fundur
27. þ. m., til að ræða um ýmsar
breytingar á fyrirkomulaginu, og
ættu allir sem vilja vera með
framvegis að mæta á þeim fundi.
9 inattedúra fékk Jóakim Jóai
kimsson trésmiður hér í Lombre
um helgina sem leið og fékk
því sem aukagetu 2 kr. af
hverjum meðspilanda. Slíkt er
mjög fágætt og þykir spila mönnum
það hinn markverðasti viðburður.
Jóakim hefir spilað Lombre f
yfir 30 ár og segist aldrei hafa
verið með þegar það hefir borið
við áður.
(xúður afli er byrjaður í Ögur*
nesinu.
Vesta hom hingað 15. þ. m.
og með henni voru: Sigfús
Daníelsson verslunarstj., Skúli
Thoroddsen kaupm., Kristján
Blöndal verslunarm. o. fl.
Síminn.
Kveðið á BreiðadalBheiði.
Burtu tekur einangurs amann,
ágætlega tengir oss saman.
Eflir bæði frægðina og framann,
fætir með sér alvöru og gaman.
X.