Vestri - 22.02.1917, Blaðsíða 2

?. bf.
26
VfeSlíti
yflr 16 milj. I.n , en meslur hluti
þess lanJs er nú i höndum l’jóft
verja. Eftir árlegri irainleiftslu kola
þar í lnndi til þessa, má gera ráð
fyrir aft kolanámurnar þar i landi
endist um 420 ár. — Hift sama
gildir um Belgiu.
Kolanámurnar i Oftrum löndum
Norfturálfunnar eru næsta litilfiör-
legar. í’annig er Spánn og Holiand
hvoit með 4*, Serbía */2 milj.,
Búlgaría 4/le og Ítalía ®/15 miljarftir
tunna.
Samanlagt í Norfturálfunni eru
774 iniljarftir tn. En i saman~
burfti vift Kolaforða heimsins er
þetta mjög lítift.
Kolaforfti Norðurálfunnar myndi
því eftir þessu neraa um 774 milj.
tunna. En í hlutfulli vift kolæ
forfta alls heimsins er Norfturálfan
neftarlega í röftinni.
Áætlaft er aft kolaforfti heimslns
nemi 7353 miljörðum tunna og
skiftist þar.nig í milj. tunna:
1 Bandavíkjunuin 3838
„ Asíu 1279
„ Kanada 1234
„ Evrópu 774
„ Ástralíu 170
, Afríku 68
Þess ber aft g«ta aft hór er Suftur*
Ameríka ekki taiin meft, sein vafa-
laust hefii að geyma mikið af kolum1
Fjær og nær.
Sk6Itla> og listamanuastyrk'
ur. Styrkveiting alþingis til
skálda og listamanna fyrir árið
1917 er úthlutað á þessaleið:
Einar Jónsson myndhöggvari
tær 1500 kr., Einar H. Kvaran
1200, Guðm. Magnússon 1200,
Guðm. Guðmundsson 1000, Vald
Brietn 800, Guðm. Friðjónsson
feoo, Jóh. Sigurjónsson 600, Jó»
hannes Kjarval málari 500, dr,
Alexander Jóhannesson 400,
Ásgr. Jónsson málari 400, Ben.
t>. Gröndal skáld 400, Bjarni írá
Vogi 400, Sig. Sigurðsson (írá
Arnarhelti) 400, Brynjólfur í>órð*
arson 300 og Ríkarður Jónsson
myndhöggvari 300 kr.
Styrkveitingin nam loþús. kr.
als. í úthlutunarnelndinni voru
Björn M. Ólsen prótessor, Guðm.
Hannesson prótessor og Matthias
Þórðarson þjóðmenjavörður.
Vcrslnn»rmálaskrif»tofu eru
kaupmenn í Reykjavík að setja
á stofn. Er aetlast til að hún
hafi með höndum lík störf og
kauphallir erlendis. Forstöðu-
maður er ráðinn Georg Ólafsson
cand polit., aðstoðarmaður Hag
stofunnar.
JFyrstl kToiilækulr lslands.
Frú Kristín Ólafsdóttir fprófasts
i Hjarðarhnlti) lauk prófi í l»km
istræði við háskólann í Reykjavík
»5. þ. m., með I. eink. Er hún
Kyrsta konan íiein lýkur lækna-
jrrófi hór á landi. Floiri munu
J»ar á eítir fara.
% Biskup er skipaður Jón Helgai
son lektor.
Látin er í Kristjaníu f Noregi
12. þ. m. ungfrú Sigriður
Oddsdóttir, dóttir Odds
Gísiasonar bókbindara hér i
bænum og konu hans, Jónínu
Jónsdóttur, gerfileg stúlka, 28
ára að aldri. Hafði dvalið í
Noregi um þriggja ára skeið.
Banameinið var tæring.
Stcphan 0. Stcphaussou.
Samskotin til þess að bjóða St.
G. St. hingað til lands að sumri
ganga vel að sögn. Hefir sam
skotanefndin þegar boðið honum
heim og hann tjáð netndinHÍ að
1 ana þiggi boðið. Munhansvon
með \orinu.
Guftfræðispróíi við háskólann
i Reykjavik Iuku 14. þ. m.:
Eirikur Albertsson. Ragnar H.
Kvaran og Hiildór Gunniaug*;*
son með I. eink., Jakob Einarsson,
Sigurgeir Sigurðsson og Sigurjón
Jónsson með II. eink.
Lausti frá cmbætti hefir séra
Kjartan Kjartansson áður pr. að
Stað í Grunnavík, fengið.
Klukkuuni var íiýtt á nýjan
leik að tilhlutun stjórnarinnar um
eiua klukkustund, að kvöldi 19.
þ. m. Gildir það til 20. okt
næstk.
Afli hefir verið góður f veiðii
•töðvunum hér i út-Djúpinu und'
anfarið.
t Þorgerður Pálsdóttir.
n
Binn 'JU. dag síðastl. nóv.mán. and-
aðist Þorgerður Pálsdóttir á Melgraa-
cyri, hin merkilegaata kona, fyrir margra
h’úta sakir.
Hún var iœdd i Múla við ísafjörð
31. okt. 1840. Áf foreldrum sínum
haföi hún lítið að segja. Móðirin var
norðlensk að sett, Helga Ebenésersdóttir,
aystir merkiskonunnar Þórdísar á Vind-
hæli á Skagaströnd. Bróðir Forgerðar,
■ammæðra, er Sumarliði gullsmiður,
sem eitt sinn bjó í Æðey, og enn er é
Hfi í Vesturheimi, blindur, á níræðis-
aldri.
Nýfædd var Þorgerður fiut.t að Tungu
í Dalamynni, til merkishjónanna Jóns
Jónssonar og Engilráðar Hallsdóttur.
Tóku þau barnið að sér og gengu þvi
l foreldra stað. Dvaldi Þorgerður síðan
i Tungu alla æfi sina, nema 7 síðustu
árin, eða samiieylt 69 ár.
Uppeldi fékk hún eins og tískan var
í þá daga. Hún var vanin við öll störf
innan bæjar og utan, og varð hún besti
verkmaður, bæði dugleg og velvirk. En
um bók’ega fræðslu var ekki að tala,
nema kristindómsfræðsluna, og jafnvel
amast við að atúlkan, sem var námfús
mjög, aflaði sér lróðleiks af bókum og
lærði að skrifa. En hún sá um hvort-
tveggja sjálf, gaf fósturforeldruaum
þetta akki að sök og mintist þeirra með
ást og virðingu til dauðadags.
Kúmlega tvítug giftist hún Kristjáni
bónda Franssyni í Tungu, fátækum
ekkjumanni, er átti fyrir mörguns börn-
um að sjá. Hafði kona Kristjáns verið
dóttir fósturforeldra Þorgerðar.
Pjuggu þau i Tungu þar til Kristjén
lést, 1907. Síðan var Þorgerður þar
húakoua, uns hún fluttist að Melgraseyri
vorið 1 »10, er yngsta dóttir hennar
reisti þar bú.
Þorgerði voru flostir hlutir vel gefnir.
Hún var sérlega ve greind, skilnings-
góð og hafði óbilandi minni, bókhneigð
og því mjög vel að sér og hin
Iróðasta. Henni var einkar lagið að
segja til börnum, ekki síst þeim, er
tornæm voru, og var oft leitað til
hennar i þeim eínum. Hún vsr stiít
kona, vönduð og prúðmannleg í allri
framgöngu, guðhrædd og trúrækin og
vildi alt bæta. Hlaut hún því hylli og
vináttu fjölda manna. Heyrist hennar
aldrei getið öðruvisi en með hinum
hlýjustu orðum og einlægri virðingu.
Þorgerður var i'átæk aila sína daga.
Munaðarlaus sem barn, varð rð vinna
baki brotnu í æskunni ox »em búandi
kona átti hún jsfnan erviða stððu.
Með giftingunni tók hún að sér mörg
stjúpbörn, og þó hún ung væri, tókst
henni að vinna sér hylli þeirra, sto
þau virtu hana, sem góð* og skyldu-
rækna m< ður. Sjálf e gnaði»t hún 11
börn. Var því jafnan um þungt hnimili
•ð sjá, en efniu lítil. Maðui hennar
misti sjóniua og var blindur allmörg
síðustu árÍD. Varð bún þá ein að sjá
um heimilið og gegna störfum bæði
úti og inni. Ber mönnum saman um
að dugnaður sá, þrek og fyrirhyggji,
er hún sýndi, eigi sér fá dæmi. En
starfsþrekið var mikið, hagsýni oggreind
og tókst henni að sjá sér og sínum
farboða og jafnan að halda heim'linu
snyrtilegu. Ahuginn var sívakandi,
iðjusemin svo að aldroi féll vafk úr
hendi, heilsan hraust og lét ekki undan,
þó lítt væri hlíft sér; jafnvel siðustu
árin, er hún átti kost á hvíld í skjóli
dóttur sinnar í góðri stöðu, var hún
sívinnandi og vakandi yfir heimilisstörf-
unum. Það var sem henni væri lífs-
nauðsyn að vinna. Þvi var hún til
hins síðasta bæði heimilisstoð ogprýði.
Atorka hinnar lúnu, gömlu konu studdi
og efldi blómgun heimilisins og hin
Ijúfiega framkoma liðkaði alt og bætti,
som hún náði til.
Hennsr er minst með ein-
lægum söknuði vandamanna og fjölda
góðvina, og virðingu hvers manns er
þekti æfistarf hennar og mannkosti.
Af börnum Þorgerðar eru 3 dætur
á lífi, Páiina, gift í Tungu, Steinunn
Ragnheiður, gift Jóni Kristjánssyni í
Kvik, og Jóna gift .Tóni Haildórssyni
Fjalldal, hreppstj. á Melgraseyri. Sonur
hennar, Markús að nafni, andaðist í
Olafsdal, um tvítugsaldur, kominn að
því að ganga inn í mentaskóla landsins,
bráðgáfaður piltur og harmdauði öllum
sem til þektu.
Þorgerður var jörðuð á Melgraseyri
4. des Þar eiga nokkrir bændur
bænhús, er feður þeirra og formenn
reistu fyrir óO árum. Húsið hefir engar
tokjur, er því fátækt og farið að hrörna.
Við jarðarförÍDa mintist einhver þess
að þöri væri að styrkja að því, með
fjárframlögum, að húsið fengi umbætur.
Þessu var tekið svo vel, að þá þegar
söfnuðust um 4C0 kr. af fáum bæjum.
Má telja vist, að minning guðhræddu
og trúrækuu göailu konunnar, sem
látin var, hafi oigi lítið stutt að kinnm
góðu undirtektum. Menn vissu að
henni var það engin uppgerð, að hún
elskaði guðsorð og guð hús, vildi efla
guðsríki og góða siðu.
Blessuð sé minning hennar.
P.
S61 iirlag.
Sólin kyndir árdagseid
eist um rinda og hjalla,
geislamyndum greyptan feld
gefur tindum fjalla.
J. a B.
Kaupendum Vestra
tilkynnist, að verð yfirstandandi
árgangs blaðsins hækkar úr
3 kr. upp í 3 kr. 5o aur. ein>
takið, sökum síhækkandi verðs
á öllu því, er að blaðaútgáfu
lýtur. Hækkunin er lftilfjörleg
móts við stórum aukinn útgáfu-
kostnað blaðsins.
Kristján Jónsson,
frá Garðsstöðunn.
ísafjörður
n ""
tíræftisl’élHgið. Aðalfundur
hlulafélagsins Græftir var huldi'Hn
laugardaginu 10. þ. m. Félagið haffti
giætt vel síftaatl. ár á þoiak* og
síldveiðurn, svo og á sOlu togarans
Jailsins. Meft því að felagsiuðnmnn
þóttu engin líkindi t.il aft hægt yifti
að fi botnvöipuskip bygt bráftlega
var samþýkt aft leysa upp fólagið
og stjórninni falift aft boða lokufund
í fólaginn í oktbr. u. k.
Siguijón Jónsson gekk úr stjórn
íélagsins, en var endurkesinm meft
ölluíii þorra atkv.
Samþ. var aft selja ljt Langeyr-
iua asamt tunnum o fl. á uppbofti
innan félags 17. þ. m., en Pamela-
vélin, og ýmislegt henni tilheyraod*,
verður eigi seld nú þegar.
Uppboð á Langeyrinni fór fram
ákveðinn dag. Hæstbjóðandi vaift
Kiistján Jónsson frá tíaiftsstöftuin
á 35300 kiónur. Meöeiganda eign-
arinnar, Sigurfti Þorvarftssyni i
Hnífsdal, hafði verið geflnn kostur
á að gaiiga inn í hæftsta boft fyrir
hamarshögg, en hann notaði sér
þaft eigi er eignin var slegin. Hins*
vegar krafðist hanu þess að rnega
ganga að boði hœðstbjóðandi eftirá.
eu eig. heflr neitaft aö verfta vift því.
Hæðstbióðandi mun selja Eliasi
Stefanssyni Utgei ðarm. 1 Reykjavik.
Ætlai Elías að reka þaftan sildveiftar
í sumar. Öll Langeyrin var seld á
um 12 Þús. kr. í fyira haust og
heflr stigið þetta i veröi. Mannvirki
talsvei ð, bryggja o. fl. hafa reyndar
verið gerft þar.
Yerkmannafélagið .Baldar*
biður þess getið, að jalnframt
og félagið hefir samþykt ío
stunda vinnu á dag, fyrir raeðlimi
sína, þá sé eigi svo að skilja,
að félagsmenn séu elgi fusir að
vinna eftirvinnu, eftir samkomu>
lagi við verkstjórana, þegar
ástæður þeirra og heilsa leyfa.
Fiekifélagsdelld ísafjarðar héit
aðaltund I gærkvöld. í stjórn
kosnir: Arngr. Bjarnason torm.,
Jón Edwald gjaldkeri, Guðm.
Hannesson skrifari. Endurskoð*
endur: Geir Jón Jónsson, Sig.
Kristjánsson. Til að mæta á
fjórðungsþingi fiakifélagsdeild-
anna vestan lands kjörnir; Árni
Gisiason, Arngr. Bjarnason,
Sigfús Danfelsson,