Vísir - 22.06.1959, Qupperneq 4

ð
VISIR
Mánudáginn 22. júní 1959
Stórhöfði í Vestmannaeyjum. — Aðeins örmjótt eiði tengir
höfðann við megineyna. Vík heitir þar sem sjórinn skerst' lengst
inn í hana. Þar strönduðu tveir brezkir togarar, svo sem skýrt
er frá í viðtalinu. Þar sem höfðanu ber hæst stendur vitinn.
landi var hann svo örvinglaður
og viðutan að hann kastaði sér
til sunds eftir bátnum og urðu
lögreglumennirnir að bjarga
honum.
Vindmælar hafa
oft fokið.
— Hafa menn ekki hrapað í
Stórhöfða?
— Stundum ber það við ef ó-
gætilega er farið. Það er stutt
síðan að manni, sem var við
lundaveiðar austan í höfðanum
varð fótaskortur og hrapaði til
bana.
Nokkru áður var 6 ára drengs
saknað. Hafði enginn séð til
ferða drengsins út á bjargið, en
þegar hann kom ekki heim til
sín var farið að leita og m. a.
beðið um aðstoð okkar bræðra
við leitina. Bróðir minn fann
lík drengsins fremst í urð fyrir
neðan bjargið. Hann hafði hrap
að 80 metra niður.
— En áður en við skiljum,
Sigurður, hvað manstu eftir
verstu veðri hér í Stórhöfða.
— Oft hafa þau verið mikil
.veðrin hérna, því er ekki að
neita, og betra að tryggja allt
sem vandlegast og reyra niður.
Vindmælarnir hafa fokið oft og
einu sinni var komið upp vind-
myllu til rafmagnsframleiðslu,
en hún fauk strax.
En það eru ekki rokin eða
fárviðrin samt sem mér eru
minnistæðust, heldur þrumu-
veðrin. Þau geta orðið stórkost-
leg hér í Stórhöfða. Eftirminni-
legust er mér þrumaveður sem
gerði fyrir mörgum árum. Þá
laust eldingu niður í sjálfan
vitann, stórskemmdi ljóstækin
og brenndi allt tréverk sem
var inni. Síminn eyðilagðist
líka, svo ekki var unnt að kalla
á hjálp.
Þegar eldingunni laust niður
var ég staddur í gamla íbúðar-
húsinu og heyrði þá ægilegan
hávaða og djöfulgang eins og
að Stórhöfði væri að hrynja í
sjó fram og um leið nötraði hús
ið og lék á reiðiskjálfi. Eg vissi
í fyrstu ekki hvað skeð hefði,
en seinna varð mér það ljóst.
Þrumuveðrið var ógurlegt frá
upphafi til enda, lengi nætur
blossuðu eldleiftrin í myrkrinu
og eldingunum laust niður
hverri af annarri, eins og
heimsendir væri að hefjast.
Þetta er ógurlegasta veður sem
ég man, og jafnframt það, sem
mestu tjóni hefur valdið á
Stórhöfða.
Eitir dauðaun.
Það ætla eg að hver sá mað-
ur hér á landi, sem einhvern
snöfil af menntun hefur öðlazt,
kannist við enska tímaritið
Light, frægasta málgagn
enskra spíritista og sálarrann-
sóknamanna á Englandi. Það
er nú gefið út af stofnun þeirri
í London, er nefnist College of
Psychic Science; hefur komið
ú.t síðan 1884. En þó að fjöldi
manna hér kannist, eins og ég
sagði, við rit þetta, hefur það
ekki nætsa marga stöðuga les-
endur hér á landi.
í nóvember síðastl. héldu
hinir fremstu enskra sálarrann-
sóknarmanna þing til þess að
ræða hugðarefni sitt og kynna
það frá öllum hliðum, þar á
meðal að draga fram allt það,
er talið hefur verið mæla gégn
uiðurstöðum spíritista. Þing
þetta var næsta fjölmennt og
þeir sem þar fluttu erindi,
voru allir nafntogaðir menn fyr
.ir lærdóm á ýmsum sviðum.
Og að enskum hætti voru leyfð-
ar spurningar og almennar um-
ræður að loknum flutningi
hvers erindis. Hvort tveggja
yar þetta með ágætum.
Framsögu-erindin öll og
sömuleiðis umræðurnar er nú
komið út í vorhefti (spring
number) af Light. Er hefti
þetta miklu stærra en venjuleg
hefti, kostar 6s. Þarf naumast
orðum um það að' eyða hve
geysi-mikinn og lifandi fróðleik
þarna er að finna um þessi mál,
sem ætla mætti að hver þugs-
andi maður mundi láta sig
nokkru skipta. Svo alhliða fróð
leik um þau, frá svo mörgum
og ólíkum sjónarmiðum, er
sjaldan að finna samankominn
á einum stað. Því hefi eg taiið
rétt að vekja athygli á heft-
inu, enda ekik víst að aðrir
taki sér fram um að gera það,
þó að ég vildi að svo yrði. Að
því leyti koma þessi mál öllúm
við, að fyrir ÖUum okkar iigg-
ur það að deyja. — Bóksalar
mundu eflaust útvega hefti
þeim er þess kynnu að óska,
en ekki þykir mér ósennilegt
að það kunni að seljast upp á
skömmum tíma, því eftirspurn-
in hlýtur að verða mikil.
Sn. J.
dekrað við unqlmqana
getus* verið fiættuiegt®
Mar^ir þelrra feala ekki áhuga
fyrir elirsj' en fötum ©g
skeiRznfuiiufti.
Þeir hafa ekki hugmynd uni, hvað
kostar að framfleyta heimili.
hvað matur ög húsnæði kostar.
Það er hættuleg fáfræði, og kenn
ir þeim eyðslusemi og ábyrgðar-
leysi.
Það er aivanalegt, að unga
fólkið eyði mcrgum hundruðum
króna á mánuði að þarfleysu.
sparnaður er óhugsandi á meðan
hugsunarhátturinn er eins og nú
á sér stað. Menn læra ekki að
Unga fólkið nú á dögum hefur
vanið sig á að eyða of miklu fé.
Þetta þarf að gera unglingunum
skiljanlegt. Allur þorri ungra
karla og kvenna eyðir öllu kaupi
sínu, býr heima hjá foreldrunum
og fær þar allt ókeypis. Auk
þess gefa margir foreldrar sjálf-
bjarga börnum sinum meiri og
minni peningaupphæðir, við og
við.
Já hún er óneitanlega glæsi-
leg. Hún er í skinnkápu af dýr-
ustu tegund. Skórnir eru indælir
Italskir með mjórri tá. Nýjasta
tízka. Veskið hennar er dýrt og
fallegt. En hanzkarnir! Finasta
tegund. Veittu hattinum athygli.
Hann er framúrskarandi falleg-
ur. Frágangurinn á hárinu er ó-
aðfinnanlegur.
Hvaða stúlka er þetta?
Ung stúlka í vel launaðri
stöðu. Skrifstofustúlka. Hún býr
hjá foreldrunum og borgar ekk-
ert fyrir fæði, húsnæði, þjónustu
o.s.frv. Foreldrarnir gefa henni
líka peninga til þess að hún geti
farið suður á Ítalíu, t.d. Capri, í
sumarleyfinu, sem er þrjár vik-
ur.
„Hún á að skemmta sér á með-
an hún er ung“, sagði móðir henn
ar, sem hefur gengið i sömu
kápunni næstum því í þrjú ár,
og kaupir ætið ódýra gamaldags
skó. Kona þessi sér ekki eftir að
láta dóttur sína fá penir.ga. Hún
segir að dóttirin eigi ekki að búa
við peningaskort á meðan hún
er ung. Sá timi muni að líkind-
um koma, að hún þuríi að spara
og neita sér um ýmislegt. „Það
er sannariega dýrt að.lifa i dag“,
bætir hún við.
Það, sem öll hin fá.
„Mamma. ég verð að fá „duff-
elcoat". Það eru allár ungar
stúlkur í þannig flíkum.“
— „Nei ég vil ekki fá. venju-
legan hjóihest eins og notáður
var i fornöld. Alls ekki. Eg vil
fá skellinöðru pábbi. Þú gefur
mér skellir.öðru í fermingargjöf.
—- „Öll bekkjarsystkini mín
heimtufrekja þeirra takmarka-
laus og stafar fjárhagsleg
kreppa af þvíliku liferni og nú
tíðkast. Að stríðinu loknu batn-
aði fjárhagur almennings. Unga
/ólkið hefur hærra kaup en
nokkru sinni hefur áður tíðkast.
Nú er það algengt að unglingar
fái vel launuð störf þegar að
loknu lögboðnu námi Ungling-
arnir — eða unga fólkið heldur
áfram að búa heima og borða
heima. Fáeinir af unga fólkinu
borga ofurlítið fyrir uppihaldið.
En yfirleitt ekki nóg til þess að
ekki verði tap á þeim.
Unglingar, sem atvinnu hafa
eru fjárhagslega vel settur flokk-
ur eða stétt. Þetta fólk hefur eng
ar fjárhagsáhyggjur né örðug-
leika í þvi efni.
Skyndilega fær þetta unga fólk
miklar fjárupphæðir handá á
milli og þarf ekki að neita sér
um margt. Unga fólkið gerir
miklu meiri kröfur til lífsins en
foreldarnir. Aðrir eiga þetta,
aðrir eiga þetta, er hið sífellda
viðkvæði, sem hvarvetna heyrizt,
og skólafólkið smitast einnig. Þ.
e.a.s. unglingar, sem ekki eru
farnir að vinna fyrir kaupi. Þeir
heimta meira og meira af for-
eldrunum og þeim, sem ala önn
fyrir þessum þurftarfreka lýð.'
Ungu stúlkurnar
hugsa bara um föt.
Hvað ungu stúlkunum víðvík-
ur snýst hugur þeirra allur um
klæðnað, föt, meiri föt, nýtizku
klæðnað. Alltaf kemur eitthvað
nýtt til sögunnar, og alltaf þarf
að lcaupa samskonar flíkur og
þessi vinkona heíur fengið, eða
hin. Oft er um dýrar flíkur að
ræða.
Drengirnir eru ekki ódýrari í
„rskstri". Hugur þeirra snýzt
einkum um „hestöfl“ og jazz. Og
foreldramir láta ekki standa á
peningunum, svo fremi.að mögu-
legt sé að útvega þá.
Margir unglingar nú á dögum
hafa enga hugmynd úm það,
spara fyrr en að einhverju tak-
marki er keppt. Nú hugsar unga
fólkið að mestu eða eingöngu um
skemmtanir, bíó, hressingar-
skála, vindlinga, grammófón-
plötur, léleg tímarit, léiegar
bækur, dans, rock’n roll skó, ný-
tízku flikur fegrunarmeðöl o. s.
frv,
Dálæti og allsnægtir.
En er unga fólkið giftist verö-
ur að breyta um strik. Þá verður
að venja sig við nýtt lífsviðhorf.
Skyndilega kemst unga fólkið
að því að það kostar peninga að
borða, útbúa heimili og síðast en
ekki sízt: það er dýrt að eiga
börn. Að gifta sig og eignast
barn eða börn, hefur það í för
með sér, að hyggja verður að
kröfum til lífsins.
En unglingar, sem alist.hafa
upp við dálæti og allsnægtir eiga
erfitt með að sætta sig við, að
neita sér um margt af þvi, er
þeim hafði þótt sjálfsagt að geta
veitt sér.
Þetta fólk hefur litla mögu-
leika til þess að samhæfa sig
öðru fólki og hyggja að kröfum
sínum vegna annara. Það er eig-
ingjarnt og ekki fórnfýsi fyrir
að fara.
Það getur nú ekki klætt sig
samkvæmt nýjustu tízku. Ekki
keypt'motorhjól af nýjustu gerð.
Ekki notað dýr fegrunarefni.
Ekki legið í sandinum á Caprí í
sumarleyfinu.
Hjónaskilnuðum fjölgar. Vafa-
laust á síngirni unga fólksins,
vöntun á samhæfni og fórnfýsi
mikinn þátt i því að mörg hjóna
bönd slitna.
Þegar útgjöldin aukast.
Fjöldinn allur af unga fólkinu
hefur ekki hugmynd um hvernig
hjónabandið er fyrr en út í það
er komið. Kröfum þess verður
ekki fullnægt þegar útgjöldin
aukast. Þvi fylgir óánægia.
Mörgum verður.það of seint Ijóst
að þeir hafa lifað í óraunveru-
Framh. s 'i. síðu.
! ætla til Englarids í sumarleyfinu.
Eg kemst þvi ekki h.já bvi að
fara“.
— „Álíturðu að ég vilji ganga
á þvílíkum skóm? Allir aðrir—1
„Eg verð að fá þetta. Állir
aðrir eru bún'r að kaúpa það. —
Auðvátað“.
Þannig tala unglingamjs. ;AHs-
staðar er sami söngurinh. Möfg
heimih láta bað gan.ga fyrir öliu
öðru, að gera ungiingun.uip til
hæfis.
Lísa barí að fá nýjd „duffel-
ooat“ þótt hún eigi næstum nýja
vetrafkáþu. 'Oddiir 'þarf' 'a'ð’ fá
skellifiöðru og jazzpiötur. For-
eldarnir uppry'.ía' aliar kröfur
barnanna ef þeim er það mögu-
legt.
Hátt kaup
unga fólksins.
Kröfunum . fjölgar hraðfara.
Fyrir nokkrum árum voru ung-
lingar ekki kröfuharðir. Nú er
Myndin er af brezka flugvélasltipimt .Eágle; -.eri hitt er birgða-
skip, Retiner, með birgðir og póst handa. áhöfn fiugvélaskipsins.
Fiuíningur birgðanna átti sér stað meðan skipin sigldu hliJ
við hlið eins og sést á myndinni.
*