Vísir - 26.06.1959, Qupperneq 4

ð
VÍSIR
Föstudaginn 26. júní 1959
James Holledge:
Stórkostlegasta tíýfio
stökk ailra tíma.
PeH met hefur staðið I 4f$ ár.
í þorpi innfæddra við Rovi- Synti fyrst — fór
analonið, á Brezku Salómons-
eyjum, lifir enn eyjaskeggi
einn, hrokkinhærður og' ljós á
hörund, sem fáir vita að er
heimsmethafi í hádýfingum —
og það met hefur staðið í 40
ár.
Hann heitir Alec Wickham.
23. marz 1918 setti hann þetta
ótrúlega met, er hann stökk úr
205 feta og 9 þuml. hæð (62,71
m) til sunds niður í Yarrafljót-
ið, er rennur gegnum Mel-
hourne.
Ástralíumenn halda nafni
hans í heiðri, því hann var einn
ig sá, er kenndi þeim fyrstur
skriðsundið, er olli byltingu í
sundíþróttinni óg gerði Ástra-
líumenn ósigrandi í þeirri í-
þrótt
dag.
eins og þeir eru enn i
Hann var bezti
sundmaðurinn.
Hann fæddist í þessu
þorpi árið 1883. Alec Wickham
Var sonur innfæddi’ar fegurðai’-
dísar og hvíts manns, er hafði
sezt að á Salómomseyjum. Þeg
ar hann var um fermingu fór
hann til Sydney sem vikapiltur
hjá lækni einum þar í borg, er
hafði hitt hann á ferðalagi
þarna á eyjunum og litizt vel á
piltinn.
l Þá um sumarið tók hann þátt
J mörgum kappsundum í Sydn-
ey og vakti hina mestu furðu á-
horfenda vegna ótrúlegs flýtis
og hins nýstárlega sundlags.
Með andlitið undir vatnsskorp-
unni, sveiflandi örmum og
sparkandi og skettandi, virtist
hann smjúga gegnum vatnið
eins og mennskur vélbátur.
svo að ganga.
Þannig fæddist hið fræga
ástralska skriðsund, er varð
fyrirrennari og íyrirmynd
skriðsundsmanna ura allan
heim.
Wickham hafði lært þessi
sundtök í Salómonseyjunum
næstum því áður en hann
hafði lært að ganga. Þetta sund
lag hafði verið notað af Kyrra-
hafseyjabúum svo öldum
skipti, nefndu þeir það „Tuppa
Tuppala“-tökin.
Þeir syntu það með andlitið
í kafi, hröðum og snörpum
armtökum og kraftmiklum upp
og niður fótahreyfingum í hnjá-
liðum. Andlitið var í kaíi, nema
þegar sundmaðurinn neyddist
til að anda að sér.
Wickham settist nú að í
Ástralíu og varð brátt atvinnu-
maður í íþrótt sinni og sýndi
bæði sund og dýfingar — í aug-
sama iýsjhgyfm V3ir hann nefndur
„fiskur í mannsmynd“. Hann
lifði næstum alveg i vatninu og
lék listir, sem nútíma frosk-
menn myndu öfunda hann af.
Ein var sú, að hann fór stóra
sundlaugalengd í kafi hlaup-
andi á botninum. Þegar hann
sýndi í fjölleikahúsum, lék
hann oft þá list, að sitja á
botninum á vatnsgeymi með
glei’hliðum og háma í sig ban-
ana og drakk mjólk með (sjálf-
sagt úr flösku. Þýð.).
23,6 sek. á 50 yards stóð í 20
ár. Hann átti engan jafningja
á þeirri vegalengd. Þegar hann
var í beztri þjálfun, var hann
að líkindum svo ' sekúndum
skipti fljótari en nokkur annar
í heiminum á vegalengdum upp
að 50 yards.
Árið 1918, þegar hann var
lcominn nokkuð yfir þrítugt. loí
aði Wickham að sýna hádýf-
ingar á sundmóti rniklu, er átti
að fara fram hjá Deep Rock í
Yarrafljóti, skammt utan við
Melboune. Hann átti að fá 100
áströlsk pund fyrir sýninguna.
Wickham bjóst við að reistur
yrði tui’n með dýfingapalli í
þeirri hæð, sem hann var van-
ur að stökkva, kringum 100
feta hæð, — sem er lík hæð ag
10-hæða hús.
Hið makalausa
„heljarstökk“.
Þegar hann kom á vettvang,
komst hann að því, að sýning
hans hafði verið auglýst þann-
ig, að „prins Wiekyama“ ætlaoi
að stökkva til sunds úr 200 feta
hæð. Hann leit upp eftir turn-
inum, sem gnæfði við himin og
og afsagði fyrst að framkvæma
þetta, sem virtist hreinasta
sj álfsmorðstilraun.
En þai'na hafði safnazt svo
margt fólk, um 60.000 manns,
og inngangseyririnn átti að
nokkru leyti að renna til líkn-
arstarfsemi, að Wickham lét
loks tilleiðast. Allra augu
mændu á hann, er hann gekk
steinþegjandi upp að stökkpall-
inum. Um það leyti, sem hann
kom þangað, var spenningur á-
horfenda á hápunkti og kven-
fólk veifaði í taugaæsingi.
Óviðjafnanlegur
í sundknattleik.
Wickham var fyrstur allra í
Ástralíu að veiða fisk á sundi
með spjóti við ströndina. Hann
kafaði lengi og djúpt án nokk-
í fyrsta sinn sem Alec Wick-' urra köfunartækja, eins og nú
ham tók þátt í kappsundi og
brunaði fram úr öllum keppi-
Hautunum, var meðal þeiri^
sundkennari einn, Geoi’ge Far-
mer að nafni, Iiann var steini-
lostinn yfir ofsaflýti eyjapilts-
ins.
„Lítið á, sjáið hvernig strák-
urinn skríður eftir vatninu,“
hrópaði hann hástöfum.
tíðkast. í sundknattleik var
hann óviðjafnanlegur og gabb-
aði oft mótherja sína með því
að hverfa með knöttinn í kaf og
koma svo upp þar sem sízt var
vænzt og skióta um leið eld-
snöggt á makið.
Með skriðsundslagi sínu var
Wickham ákaflega fljótur á
sprettinum. Heimsmet hans,
>*
Islendingar ákveða þátttöku
í Ólympíuleikjunum Í960.
LcUuarBiir iura ituaiss g Itósssabosyj
Hver segir, að öll svín sé sáðar? Ilér sást hún Jólanta, sem er í
dýragarði Hagenbc-cks í Hamborg, og hún kann borðsiði eins
og ,,annað fólk".
Víðtækara samstarf Nato-
Tðkynnlttg aS bknuni bntkíitalindínufli,
Tilkynning var birt að lokn- um lífsvenjur sínar og viðhorf,
um Natofundinum í London._ 1 efnahagslegar og félagslegar
Þar segir, að á íyrstu 10 ár- umbætur séu hagsmunamát
um bandalagsins, hafi bandalag- þeirra alli’a, allar hafi þær sitfc
ið varðveiti friðinn í álfunni, , hlutverk og sitt mark í frjáls-
en ofbeldishættan sé ekki lið-1 um heimi, og skylda sé á herðar
in hjá.
lögð þeim, sem lengra eru komn
Miklar breytingar hafi átt sér ,ar, að hjálpa þeim, sem skammt
stað, sem af leiði að mikilvægt,ei u ú veg komnai.
sé að auka samstarfið meðgl' •
“afsÞió8a“a “ ÖUum Brstar skjóta eldflaug
Ekkert hernaðarlegt varnar- g SiiðMÍSVjllffl.
bandalag geti þrifizt nema jaín-
framt komi -til stjórnmálalegt Bretar hafa skotið {yrstai
og efnah’agslegt samstarf, og eldflauginni frá tilraunastöð á
tími sé til kominn fyrir Nato- Suðureyjum, norðvestur af
þjóðirnar, að gera samstarf sitt Skotlandi.
Hæðin var nú nákvæmlega I víðtækara, stjórnmálalega, efna | Var skotið einni af flaugum
mæld, eftir að Wickham hafði
krafizt þess, og reyndist vera
205 fet og 9 þuml. enskt mál).
Hann var bersýnilega áhyggju-
fullur, ekki þó eingöngu af
hæðinni, heldur hinu, að hann
var ekki viss með að koma nið
ur í hinn mjóa árfarveg, held-
ur gæti eins vel verið, að hann
skylli niður á árbakkann hin-
um megin.
Wickham gekk nokkrum
sinnum fram á brúnina á pall-
inum og aftur til baka, honum
ógnaði þetta ,,heljarstökk“.
Fólk æpti til hans, að hann
skyldi hætta við stökkið, en
hann heyrði það ekki.
Að síðustu geistist hann fram
hagslega, félagslega og vísinda- þeim, sem Bretar hafa fengið
lega. Allar Atlantshafsþjóðirn- hjá Bandarikjamönnum cg
ar eigi það sameiginlegt með draga allt að 160 km.
öðrum frjálsum þjóðum heims, |. Kjai’noi’kuodda má setja á
að þær vilji frið og halda vörð eldflaugar þessar.
„PlófamV' ættu seni flestlr
Bókin Bytur erindi frá stjórn>
nsálaskéia Varðar.
um sama ár, er haldnir verða
á Bandaríkjunum.
En Olympíunefnd haf&i boi'-
ist boð um þátttöku frá fram-
kvæmdanefndum Olympíu-
leikana.
Á Olympíuleikunum í Róm
verður af íslands hálfu tekið
þátt í frjálsum íþróttum og
6undi, en í vetrai’olympíuleik-
unum í skíðaíþróttum.
Þátttakan verður eftir því,
sem. fjárhagur og aðrar að-
A fundi Olympíunefndar Is- stæður leyfa; þá er tilskilið, að
lands, sem haldinn var 19. júní viðkomandi sérsambönd setji Slanp lifandi — nakinn.
s.l., var samþykkt eini’óma1 reglur um lágmarksafrek til Á næsta augnabliki kvað við
þátttaka af íslands hálfu í þátttöku í Olympíuleikunum og þúsundraddað fagnaðaróp, er
Ólympíuleikunum í Róm 1960,1 að Olympíunefnd íslands sam- höfuð Wickhams skauzt upp á
svo og í vetrarolympíuleikun-' þykki þær. yfirborðið. Bátur lapði frá
Áður hafði verið ákveðin af fljótsbakkanum, en Wickham
Olympíunefnd íslands þátttaka afsagði, að fara upp í hann
í knttsþyi’nukeppni Olympíu- fyrr en ábreiðu var kastað út
féikahná, og ef landsleikurinn . til hans. Þótt hann hefði verið
við Dani n. k. föstudag afleið- í þreföldum sundfötum, er
ing þess og fyrsti leikur ís- hann gerði stökkið, var hann
lendinga í þeirri keppni. nú alls nakinn, þvi að hver
Á áðurnefndum fund Olym- spjör hafi tætzt utan af honum.
píunefndar var ennfremur I Læknir einn athugaði Alec
samþykkt m. a. að athuga jwickham eftir stökkið og taldi,
möguleika á að koma íslenkri að hann hefði ekki orðið fyrir
glímu inn á Olympíuleikana í alyarlegum meiðslum — þótt
Róm sem sýningaríþrótt. jblóð gengi bæði út um munn
„Þjóðmál“ heitir bók, sem veldisins eftir Bjanxa Beixe-
koniin er út á vegum landsxnáía diktsson ritstjóra, Um mantx-
félagsins Varðar og hefur að réttindaákvæði stjói’narskrár-
og þeyttist út í loftið í fallegu geyma .erindi, sexn fluit voru í innar eftir Gunriar Thoroddsen
Svölustökki. Hann skall. á stjórnmálaskóla Varðai - "ebrú- borgarstjóra, Um riáttúruauð-
vatninu eftir. að því er virtist, ar °S marz £ veíur. æfin — vatns: og hitaorku eftir
Er þarna um 13 erixidi að Jóhannes Zoega verkfræðxng,
ræða, hvei’t Öðru fróðlegra, og Um þjóðina eftir Guðjón Haxx-
er óhætt um þau að segja, að sen tryggingafræðing, Um efna-
þeir, sem vilja geta leitað fróð- hagsmálin eftir Olaf Björnsson
leiks um stefnu Sjálístæðis- prófessor, Sjálfstæðissteínan
flokksins og þjóðmálin yfirleitt, eftir Birgi Kjaran hagfræðing,
geta ekki aílað hans með fyrir- Framsóknarflokkurmn og Al-
ferðarminni hætti en að lesa þýðuflokkurinn eftir Magnus.
óendanlega langt fall. Hinn
j mikli mannfjöldi stóð á önd-
! inni, er sundmaðurinn snsrti
i vatnsborðið og hvarf. næstum
. því án þess að missmxði sæjust
' á vatninu.
Jónsson alþingismann, Um
kommúnisma eftir Jóharih.Haf-
stein bankastjóra. Skattamálin
eftir Svavar Pálsson, viðskipta
fræðing. Viðskiptamálin eftir
Þoi’varð Jón Júlíusson hagfræð-
---------------- ing, Vei’kalýðsmálin eftir Gunn
stökkið, og lík- ar Helgason erindreka og Fé-
ami hans væri víða blár og lagsmálin eftii’ Þoxvald G.
marinn , langan tíma á eftir. Krisfjánsson lögfræðing.
Stökkið var heimsmet og tók r' Þeir,- sem hafa áhugá fvi-ir
öðrum afrekum á því qviði þjóðmálunum, ættu að eignast
langt fram. . Þótt öll örinur bók þessa, og hún er ómetanleg
heimsmet hafi verið marsinnis fyrir þá. er vilja taka beinan
bsétt á þessum 40 árum, hefur þátt í starfj Sjálfstæðisflokks-
þetta met staðið eitt ;og óvinn- ins og leggja eitthvað af mörk-
bók þessa.
Bókin hefst á ávarpi Ólafs
►Thors, formanns Sjálfstæðis-
flokksins, en siðan eru erindin
þessi: Um stjórnskipun lýð-
og eyru eftir
an,di allan .þennan. tíma.
uxn til sigurs.stefnu hans.