Vísir - 15.09.1959, Síða 4

4
TfSlB
Þriðjudaginn 15. september 195®
irisxsi
j DAGBLAÐ
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
.y Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00 18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm línur).
Vísir kostar kr. 25.00 í áskrift á mánuði,
kr. 2.00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Varnarmál og hræsni.
Það var eftirtektarvert, þegar
atvikið gerðist á Keflavíkur-
; flugvelli fyrir nokkru, að
Tíminn hafði þá sérstöðu í
; málinu, að hann notaði at-
vikið til árása á Sjálfstæðis-
j flokkinn. Aðalatriðið hjá
Framsóknarmönnum var
; bersýnilega að -reyna að
koma því inn hjá almenn-
ingi, að þarna ætti Sjálf—
; stæðisflokkurinn alla sök —
) þegar eitthvað færi öðru vísi
en það ætti suður á Kefla-
víkurflugvelli, þá væri sökin
hjá Sjálfstæðisflokknum, af
því að hann réði svo afskap-
lega miklu í málefnum vall-
arins og varnarliðsins. Á
þessu var klífað hvað eftir
annað, meðan málið var í
atnugun.
Þetta er þeim mun ósvífnara,
þegar á það er litið, að
Framsóknarmenn eru í öll-
j um helztu stöðum, sem
um þessi mál fjalla. Þeg-
ar Framsóknarflokkurinn
komst í þ'á aðstöðu 1953 að
stjórnar varnarmálunum,
; var hann hugsjón sinni trúr
; eins og ævinlega: Hann not-
aði varnarmálin og völd síp
.yfir vellinum til að troða
• sínum mönnum í' allar hugs-
anlegar stöður, enda leit
hann fyrst og fremst á þessi
mál frá því sjónarmiði, hvað
hægt væri að græða á þeim
í beinhörðum peningum og
. allskonar fríðindum. Þannig
hefir Framsóknarflokkurinn
ævinlega hegðað sér, svo að
þetta kom ekki á óvart.
Hitt á heldur ekki að koma
þeim á óvart, sem fylgzt
hafa. með heiðarleika og
sannleiksást Framsóknar-
manna, • þótt þeir ■ kenni svo
Sjálfstæðismönnum allt, sem
aflaga fer á því sviði, þar
sem þeir hafa að kalla alla
ráðamenn í lykilstöðum —
nema ráðherrann einan.
En ekki er verið að hvísla
neinu um það, að sumir
Framsóknarmennirnir, er
um varnarmálin fjalla, sé
ráðherranum ekki of þarfir,
þar sem hægt er að hljóta
nokkra pólitíska uppskeru
með því móti. Þannig er nú
siðgæðið í þeim herbúðum.
Framkoma Framsóknarmanna
bendir annars eindregið til
þess, að þeir eru nú orðnir
skæðir keppinautar komm-
únista í ábyrgðarleysi og
upphrópunum varðandi
varnir landsins. Kemur það
raunar ekki sérstaklega á ó-
vart, þegar þess er minnzt,
að þeir voru fúsir til að
semja um varnir fyrir þrem
árum, þegar hægt var að fá
erlend lán fyrir að svíkja há-
tíðleg loforðin og svardag-
ana um að varnarliðið skyldi
sent heim hið bráðasta. Þá
sýndu Framsóknarmenn, að
þeir voru tilvaldir sam-
starfsmenn kommúnista og
jafnokar á ýmsum sviðum
— og þ'eir ætla að sanna það
enn betur á næstunni.
Enginn vafi leikur á því, að
kommúnistar munu nú
' reyna að slá sér eitthvað upp
á áróðri varðandi varnir
landsins og dvöl varnarliðs-
ins fyrir haustkosningarnar.
Það er þegar komið í ljós.
Nú virðist einnig að koma í
Ijós, að þeir muni fá harða
keppni af hálfu föðurlands-
vinanna í Framsóknarfl.okkn
um og má segja, að þar
keppi þeir, sem sé mjög
jafnir að drengskap og öðr-
um slíkum dyggðum. Það er
bara nokkurn veginn víst, að
almenningur lætur ekki
blekkjast af áróðri þessarra
flokka. Til þess hafa þeir
sýnt innræti sitt of oft og og
of greinilegá á síðustu árum.
Bandaríkjaför Krúsévs ...
Framh. af 1. síðu j— og kveðst Krúsév hafa látið
rainu, sem nú er sovétlýðveldi, gera nákvæma eftirlíkingu af
en þar var sjálfstæðishreyfing j því og færa Eisenhower að gjöf
sem vott einlægrar vináttu og
friðarvilja.
bæld niður.
Los Angeles.
Borg á heimsmælikvarða í
Suður-Kaliforníu. Miðstöð flug
vélaiðnaðar og olíuiðnaðar o.
s. frv. Inni í Los Angeles er nú
miðstöð bandaríska kvik-
myndaiðnaðarins, Hollywood,
með sérstökum bæjarréttindum.
San Francisco.
Einnig borg á heimsmæli-
kvarða og sú borg Bandaríkj-
anna, sem almennt þykir feg-
urst, borg mennta og lista og
i Sögulegur viðburður.
Lundúnablöðin í morgun
telja heimsókn .Krúsévs hina
mikilvægustu og í sama streng
var tekið í blöðum víða um
heim í gær. Daily Telegraph í
London segir heimsóknina sögu-
lega mikilvæga, og undir henni
kunni að vera komið hvort frið-
urinn í heiminum verður trygg-
ari eftirleiðis eða ótryggari. -—
News Chronicle telur enga á-
viðskipta og iðnaðar, á mörk- stæðu til að ætla, að Eisenhow-
um hins vestræna og austræna
heims.
Des Moines og Ames.
Borgir í korn- og svinaræktar-
belti Bandaríkjanna. í Ames er
frægur landbúnaðarskóli.
Pittsburgh.
Miðstöð stáliðnaðarins í
Bandaríkjunum, kola- og efna-
iðnaðar og tæknirannsókna og
framfara, svo og læknisfræðis-
legra rannsókna, og merkar vel-
ferðarstofnanir hafa þar aðset-
ur.
Flugvél Krúsévs lagði af stað
kl. 4 í morgun og var ráðgert,
að hún yrði IIV2 klukkustund
á leiðinni og flogið viðkomu-
laust.
Hamar og sigð.
í. geimfarinu, sem lenti á
tunglinu, var skjaldarmerki
Sovétríkjanna hamar og sigð,
Náttúrugripasafn-
ið fær gjöf.
er muni veikja aðstöðu vest-
rænna þjóða, er hann ræðir við
Krúsév. — Þetta blað og fleiri
telur tvennt kunna að hafa þau
áhrif, að Krúsév verði tilleiðan-
legri til samkomulags um heims
vandamálin, í fyrsta lagi að svo
horfir, að kjarnorkuvopn kunni
innan langs tíma að verða á
valdi 10—12 þjóða — Krúsév
muni því tilleiðanlegri til að
fallast á eftirlit. í öðru lagi sé
Kina orðið svo máttugt, að Sov-
étríkin telji hyggilegast að fara
með gát. — Blaðið Daily Her.-
ald leggur áherzlu á, að vilji
allra þjóða sé, að friður haldist.
The Guardian segir, að ef Rúss-
ar vilji í allri einlægni að köldu
styrjöldinni lykti, hafi þeir nú,
er þeir standa með pálmann í
höndum vegna tunglskotsins,
gott tækifæri til þess að eiga
frumkvæði að því.
Væntanleg til
Washington kl. 3—4.
Flugvél Krúsévs mun vænt.-
anleg til Washington kl. 3—4 í
dag. — Með Krúsév er, sem
fyrr var getið, fjölskylda hans,
þ. e. kona, tvær dætur, sonur
og tengdasonur. Alls eru i fylgd
arliði hans upp ' undir 100
manns, og eru þá ekki taldir um
90 fréttamenn, en sumir voru
Andvari hinn nýi.
' Fyrirr skömmu var minnzt á
gömlu tímaritin, Skírni, Andvara
og Eimreiðina, í þessum dálki,
getið nokkrum orðum menning-
argildis þeirra, svo og þess, að
Andvari væri nú farinn að koma
út með nútímasniði, og einnig
þeirra þáttaskila í sögu Eimreið-
arinnar, sem nú eru, er Þórodd-
ur Guðmundsson rithöf. hefur
einn tekið að sér ritstjórn henn-
ar. — Nú hefur Bergmáli borizt
Andvari hinn nýi: Andvari. Nýr
flokkur — Sumarið 1359 —. Er
þetta 1. hefti árg. 1959 og með
því hefst 85. árg., sem stofnað
var 1874. Andvari hinn nýi er
tímarit Bókaútgáfu Menningar-
sjóðs og Hins íslenzka þjóðvina-
félags, en ritstjórar eru Gils Guð-
mundsson og Þorkell Jóhannes-
son.
Valtýr Stefánsson, ritstjóri,
ritstjóri, hefir nýlega afhent
Náttúrugripasafninu höfðing-
lega og mjög kærkomna gjöf,1 fai'nir á undan. Flugvél Krús-
brjóstmynd ’ af föður sínum,1 évs flýgur norðurleiðina, ýfir
Stefáni Stefárissyni, skólameist Stokkhólm og Keflavík, en ekki
ara og grasafræðingi, steypta í er Sert rað fyrir neinni lend-
eir. ingu þar.
. Myndina gerði Sigurjón Ól-
afsson, myndhöggvari, eftir
ljósmynd. á r fyrstu námsárum
sínum í Kaupmannahöfn; síðar
gerði Sigurjón styttu þá af
Stefáni skólameistara, sem reist
var við Menntaskólann á Akur- Dagana 15._30 september,
6^^’ °g er höfuð Þeirrar-styttu efnlr Fræðslumálastjórn til
námskeiða í ensku og dönsku,
Tungumálanám-
skeið fyrir kennara
Ný hætta í umferðinni.
Bifreiðaslysin virðast fylgja því
lögmáli eða reglu, að því
fleiri sem bifreiðarnar verði
og þeim mun hraðar, sem
bifreiðarstjórum er heimilað
að aka, þeim mun fleiri
vei’ði slysin — óumflýjan-
lega. Það bendir ótvírætt til
þess, að löggjafinn eigi að
1 fara varlega í að auka heim-
ilan hraða, hvort sem er í
í bæjum eða utari byggðra
svæða, því að slíkt hljóti að
í hafa í. för með sér fleiri slys,
■ . meiri örkuml og fleiri
mannslát.
En í sl. viku kom fyfir atvik.
sem bendir til þess, að hætt.'
urnar geti verið meiri. Mað-
ur, sem hafði verið sviftur
ökuleyfi ævilangt, varð
valdur að árekstri og slysi,
og hann var staddur í farar-
tæki, sem hann hafði fest
kaup á nokkrum dögum áð-
■ur. Hér virðist því ekkert til
hindrunar því, að maður,
sem ef til vill hefir verið
sviftur ökuleyfi fyrir að
verða mannsbani við akstur,
geti keypt sér farartæki —
ef til vill til. að endurtaka
. fyrri verknaðinn. Virðist
ærin ástæða til að leggja
bílasölum á herðar þá
skyldu, að þeir gangi úr
nákvæm eftirmynd þessarar.
Náttúrugripasafnið þakkar
hjartanlega þessa ágætu gjöf.
Það er því mikils virði að eiga.
sem sérstaklega eru ætluð
fyrir framhaldsskólakennara.
, _ „ „ , Enskunámskeið er haldið að
þessa mynd af Stefani, hinum|frumkvæði Qg . samráði við
Britich Council, sem hefur séð
merka brautryðjanda á sviði
íslenzkra grasafræði, höfúndi
Fíóru íslands, ekki sízt þar
sem það átti -áður brjóstmyndir
tveggja annarra brautryðjenda
náttúr'ufræðinnar á fslandi,
þeirra Bjarna Sæmundssonar,
dýrafræðings og Þorvaldar
Thoroddsens, jarðfræðings.
Mynd Stefáns verður nú
komið fyrir í Grasafræðideild
Náttúrugripasafnsins.
skugga um, að þeir menn,
sem kaupa bíla hjáþeim,hafi
1 heimild til að fara með slík
tæki. Nægar eru hætturnar
: í umf.erðinni, þótt slikir af-
| brotamenn komist ekki út í
' umférðina aftur
fyrirhöfn.
u mútvegun kennara, sem eru
5—6 talsins, auk Heimis
Áskellssonar M.A., lektors við
Háskóla íslands.
Ffyrirlestrar verða haldnir
um enskukennslu, setninga-
hreim, skáldskap og samtíðár-
höfunda 0. fl. Þá verða um-
ræður um notkun kennslu-
tækja, kvikmynda og hljóm-
platna, auk þess að' kennslu-
bækur verða sýndar.
Dönskunámskeiðinu verður
hagað á svipaðan hátt og verða
þar þrír kennarar.
Námskeiðin verða sett þriðju-
daginn 15. september kl. 8,45
með lítilli árdegis í fyrstu ' kennslustofu
1 Háskólans.
Fjölbreytt efni.
Efnið er mjög fjölbreytt og
vandað, svo sem að lrkum lætur.
Vænt þykir þeim,, er þessar lín-
ur ritar, um það, að ekki er horf-
ið frá þeirri hefð, að flytja rit-
gerðir um nýlátna merkismenn,
en slíkar ritgerðir flutti Andvari
gamli frá upphafi. Það voru jafn-
an greinar um merka menn,.
skrifaðar af merkum mönnum. 1
þetta hefti skrifar Ólafur Hans-
son menntaskólakennari um
Boga heitin Ólafsson, sem auk
umfangsmikilla kennslustarfa
fékkst mikið við þýðingar fagur-
fræðilegra bókmennta, aðallega
úr ensku. Þá er ritgerð eftir bisk-
up vorn, herra Sigurbjörn Einars
son: Biblían, kirkjan og vísindin,
og er meginritgerð heftisins. Ann
að efni: Hannes Pétursson skrif-
ar um Signrð Trölla eftir Stefán
G. — Guðmundur Daníelsson:
Yfir fljótið. — Baldur Líndal:
Kísilgúrvinnsla.— Bjarni Bene-
diktsson: Þegar gestirnir voru
farnir. —■ Fjallar um kvæði Þor-
steins: Ef æskan vill rétta þér
örvandi hönd, tildrög þess o. fl.
Landlielgismálið.
Þá er grein eftir Davíð Ölafs-
son, „Landhelgismálið", að meg-
inhluta ræða, sem fiskimálastjóri
flutti á fullveldishátíð stúdenta á
40 ára afmæli fullveldisins 1.
des. 1958. Niðurlagsorð hennar
eru: í þessari baráttu við óvæg-
inn andstæðing er okkur mikils
virði að vera þess fullvissir, að
við höfum réttinn okkar megin,
enda er það einasta vörn smá-
þjóðar að víkja aldrei af vegl
réttarins.
Hannes Pétursson skrifar um
ljóðabækur ársins 1958. Enn er
þetta: Stúlkan við rokkinn, eftir
Jón Helgason. Útilegumannaslóð-
ir á Reyk.janesfjallgarði, eftir
Ólaf Briem, og Ioks erindí eftir
Georg Bröndsted: Nokkrar mál-
venjur i enskum örnefnum og
mannanöfnum frá víkingaöld o.
s. frv. (fyrirlestur haldinn í Há-
skóla Islands). — Andvari hinn
nýi er í stóru broti, frágangur
allur hinn smekklegasti, allmarg-
ar myndir. I
Var í raún framliald
Nýrra félagsrita.
Dr. Þorkell Jóhannesson raktí
nokkuð sögu Andvari í árg. 1958'
og benti a', að telja megi Andvara
framhald Nýrra félagshita, sem
Jón Sigurðsson gaf út ásamt
stuðningsmönnum sínum, en af
því komu 30 árgangar, og er þar
mikinn fróðleik að finna í stuttu
máli, og um enn eldra merkilegt
rit, Rit Lærdómslistafélagsins,
elzta tímarit á • islenzku ÍITKI—
1796), rekur efni þessara rita og
Andvara og tengsl. Hnnfremur