Vísir - 03.08.1960, Blaðsíða 4

v f s i m
Miðvikudaginrt 3. ágúst 1960
WÍSX&
DAGBLAÐ
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
▼íilr kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsiður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritatjóraarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,30—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18.00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm línur).
Vísir kostar kr. 30,00 í áskrift á mánuði.
Kr. 3,00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
„Margrómað lýðræði".
r
Það er kunnara en frá þurfi að
segja, að undanfarin ár hafa
i kommúnistar og meðreiðar-
] sveinar reynt að sigla undir
i lýðræðisfána og hampað því
f í tíma og ótíma, að þeim sé
í bezt trúandi til þess að varð-
] veita þessi mannréttindi.
) Þau eru orðin býsna mörg
} samtökin, sem kommúnistar
standa að, sem kenna sig við
lýðræði í einhverri mynd, og
er þetta vitaskuld einn þátt-
! urinn í hinni margþættu
■ starfsemi þeirra til að villa á
sér heimildir.
Öðru hverju sér þó í úlfinn
undir slitinni sauðargær-
| unni, eins og til dæmis í við-
' tali, sem Hannibal Valdi-
1 marsson eitt tryggasta hand-
bendi kommúnista hérlendis,
] átti við Þjóðviljann í vik-
J unni sem leið. í þessu við-
tali ræðir Hannibal hið dá-
! samlega þjóðskipulag, sem
i Tékkar eiga við að búa, og
f er frásögn hans með þeim
i hætti, að harðkjarnakomm-
! únistar gera ekki betur. Það
i liggur.við, að klígju setji að
^ mönnum við að lesa slíkan
I samsetning, svo lágt legst
í þessi forustumaður „ís-
lenzks“ stjórnmálaflokks í
I. því að lofa harðstjórn og
kúgun.
Hannibal telur kosningafyrir-
komulagið í Tékkóslóvakíu
f svo ágætt, að okkar „marg-
rómaða vestræna lýðræði“,
j eins og hann kemst að orði,
VEGIR
VEGLEYSIJR
EFTIR
Viðfdria
sé ekki upp á marga fiska.
Það er lærdómsríkt og hollt
fyrir almenning í þessu landi
að lesa þess konar samsetn-
ing, því að hafi menn ekki
vitað fyrir, hvers konar lýð-
ræði Hannibal Valdimarsson
og sálufélagar hans berjast
fyrir, þá vita þeir það nú.
Hannibal Valdimarssyni
finnst til dæmis sjálfsagt, að
ekki sé kosið nema um einn
lista við almennar þing-
kosningar. Og ef Hannibal
og menn hans ná völdum á
íslandi, þurfa menn ekki að
gera því skóna, hvaða flokki
verði leyft að hafa menn í
framboði og hverjir verði
bannaðir. í því lýðræðisþjóð-
félagi, sem yið íslendingar
og aðrar Norðurlandaþjóðir
búum við, þykir svo sjálf-
sagt, að listar séu fleiri en
einn, að annað komi ekki til
mála, en það er þess konar
lýðræði, sem Hannibal talar;
um af mestri fyrirlitningu.
Og þegar Hannibal og Þjóð-
viljinn tala um, að standa
betri vörð um lýðræðið í
landinu, þá vitum við hvers
konar lýðræði er átt. Það
er ekki hið „margrómaða^
vestræna lýðræði“, heldur,
„lýðræði“, sem þröngvað
hefur verið upp á Tékka í
skjóli rússneskra byssu-
stingja, — það lýðræði, sem
Hannibal myndi koma á hér,
ef hann fengi til þess bol-
magn.
„Einfaldlega þannig".
IVenjulegt fólk á íslandi hefur
stundum furðað sig á því,
! sem skýrt hefur verið frá
i í blöðum kommúnista, að í
} kosningum í Sovétríkjunum
7 og fleiri kommúnistaríkjum,
\ greiði 98—99% atkvæði og
* svo til allir með eina listan-
* um, sem í framboði er. Og
) margir hafa líka velt því
] fyrir sér, hvers vegna þjóðir
! eins og Eistlendingar, Lettar
I og Lithaugar hafa með 95—
J 100% kosningaþátttöku sam-
þykkt að ‘ gerast leppþjóðir
1 Rússa. Okkur- finnst þetta
^ ekki geta staðizt. En Hanni-
} bal Valdirharsson er ekki
F hissa á slíku. Um kosninga-
! þátttöku í Tékkóslóvakíu
1 segir hann þetta:
„Kosningaþátttakan verður ein-
> faldlega svona há vegna
f þess, að þarna eru allir þeir,
} sem dauðir eru, strikaðir út,
I bg lækka því ekki kosninga-
{ þátttökuna. Þó velja flokk-
Vegamálastjórinn hefir brugð
ið við all rösklega nú fyrir
verzlunarmannahelgina í sam-
bandi við mjóu ræsin og fleira.
Merkistaurar við ræsin hafa
verið málaðir og yfirleitt settir
þannig að betra er að átta sig á
þeim þó eru þeir sum staðar
ennþá skakkir og hallast í allar
áttir, sums staðar hafa ræsin
verið framlengd með því að
setja botnlausar olíutunnur við
endann á þeim og svo hefur
mjög víða verið lagfært við
brúarsporða og ræsiskanta. En
nú þegar þetta hefur verið gert
þá kemur fyrst í ljós hve alvar-
legt ástandið er því á sumum
vegum eru hinir gulmáluðu
staurar eins og skógur meðfram
veginum. Það, sem nú hefur
verið framkvæmt er aðeins
bráðabirgðalausn og ekki til
frambúðar. Það verður að hefja
allsherjar sókn á hendur Al-
þingis að ve,ita sérstaka fjár-
veitingu til að losa mann við
þennan ófögnuð og nú skora ég
á Félag íslenzkra bifreiðaeig-
enda, sem virðist vera í fjör-
kipp eins og stendur, að láta
þetta mál til sín taka.
Vestfjarðarvegurinn nýi var
gerður að umtalsefni í síðasta
dálki og þá fór ég eftir frásögn-
um skilríkra manna. Nú hef ég
farið þennan veg sjálfur og get
því sagt frá honum af eigin
raun. Eg verð að segja eins og
er, að mér fann hann mun betri
en ég bjóst við og nú skal ég
lýsa honurn eins og hann kom
mér fyrir sjónir. Ef við byrjum
þá lagt er af stað frá Bjarkar-
lundi þá eru fyrstu fiallvegirn-
ir um Hjallaháls, Odrjúgsháls
og Klettsháls færir öllum bíl-
um og yfirleitt góðir. Þing-
mannaheiðin er leiðinleg og
seinfarin (tók mig klukkutíma
á 26 manna bíl) og ég býst við
að í rigningatíð geti hún orðið
erfið, lágir fólksbílar ættu ekki
að fara hana aðnauðsynjalausu.
Á hinum nýja vegi er ólagður
kafli nálægt Þorvaldsvatni upp
af Pennudal 1—2 km. og hann
er erfiður (ég veit ekki hvort
þessi kafli verður lagður í sum-
ar). Annar erfiður kafli er í
drögunum upp af Geirþjófsfirði
en þar er verið að brúa ár og
verður því lokið í haust. Dynj-
andaheiðin er góð og einnig veg
urinn fyrir Amarfjörð. Vegur-
inn yfir Rafnseyrarheiði er á-
gætur og vel lagður og í Dýra-
firði eru vegirnir ágætir. Þar
hefur verið tekinn upn sá góði
siður að hafa tvöfalda akrein
á blindum hornum eða hæðum
og ætti að taka hann upp um
land allt. Gemlufallsheiði er
einnig góð og eins vegurinn
fyrir Önundarfjörð. Það hefur
verið mikið látið af því hve veg
urinn yfir Breiðdalsheiði sé
hættulegur en ekki get ég tekið
undir þann söng. Það er búið að
laga S beygjurnar í miðjum
hlíðum að sunnan og þær eru
ekki nein vandræði lengur. Svo
er allbrattur sneiðingur efst að
sunnan en það má segja að
hann sé ekki neitt verri en sam
bærilegir sneiðingar á öðrum
fjallvegum, t. d. í Oddsskarði
og Siglufjarðarskarði. Vegurinn
að norðan niður til ísaf jarðar er
engum til vandræða. Þeir, sem
fara þennan veg verða að hafa
hemla í lagi eins og vera ber og
’fara með gát. Þá fer allt vel. En
mjög lágir bílar ættu ekki að
hætta sér á hann eins og stend-
ur. Og svo verð ég að segja, að
mér finnst þessi vegur yfirleitt
vel lagður.
arnir (sic) menn, sem fara
tveir og tveir saman heim
til allra, sem ekki komast að
heiman eða liggja í sjúkra-* 1 * * * * * 7
húsum og geta ekki kosið á
kjörstað. Einfaldlega þannig
fæst hin mikla kosninga-
þátttaka.“
Þessi ummæli Hannibals þurfa
ekki skýringa við. „Einfald-
lega þannig“, fæst hin mikla
kosningaþátttaka. Og þá vit-
um við það. Hitt veldur
Hannibal engum heilabrot-
um, að óbreyttir borgarar
kommúnistaríkjanna leggja
á sig miklar þrautir og
stofna sér í lífsháska til þess
að losna úr paradísinni, —
til þess að þurfa ekki að auka
kosningarþátttökuna á hinn
„einfalda“ sjálfsagða hátt,
sem hann talar um. Þess
vegna hafa milljónir manna
frá Austur-Þýzkalandi, Ung-
verjalandi-og Tékkóslóvakíu,
svo að einhver dæmi sél
Minnisblað ferðamanna:
Að Bifröst er gott að koma núna. Seinagangurinn í afgreiðslu,
sem margir kvörtuðu undan þar áður er horfinn og nú gengur
allt rösklega og vel fyrir sig. Bjarkarlundur er sýnilega góður
og vel rekinn gististaður en það var ljótt að sjá söfnuð unga
fólksins, sem þar var að skemmta sér á sunnudagskvöldið. Að
Uppsölum á ísafirði fékk ég lélegan mat og staðurinn er sýni-
lega í óhirðu en á gistihúsi Hjálpræðishersins þar er mjög sæmi-
legt að vera. Á Þirigeyri er veitingasala í bakaríinu og þar fékk
ég' góðan mat og mjög snyrtilega fram borinn.
Vegurinn fyrir Klofning er langur og frekar leiðinlegur og
tæpast þess virði að leggja á sig þann krók.
Víðförli.
GAMLA BIO:
Uppskera ástríöunnar.
Þetta er að mörgu leyti hugð-
næm mynd. Hún gerist í Suð-
ur-Frakklandi, á tíma vin-
drúfnauppskerunnar, tíma
„uppskeru og ástar“. Er þar sagt
nefnd, kosið að stofna sér í
lífsháska til þess að flýja það
lýðræði, sem nú .hvílir eins
og mara á saklausu fólki í
þessum löndum. Og því
fleygja menn sér fyrir borð
á ferjum til þess að losna úr
fyrirmyndarlýðræðinu, eins
og gerðist fyrir skömmu.
frá bræðrum tveimur ítölskum,
sem flýja til Suður-Frakklands.
Hefur hipn yngri orðið manni
að bana, en eldri bróðirinn
heldur tryggð við hann og reyn-
ir að gæta hans. Þeir fá vinnu
á búgarði þar. Sagan verður
ekki rakin hér, en hún er efnis-
mikil, og með hlutverk vel fariö
og sum ágætlega. Mel Ferrer
fer með lilutverk eldri bróður-
ins, en John Kerr hins yngra.
Hin fagra ítalska leikkona Pier
Angeli leikur unga stúlku, en
milli hennar og eldra bróðurins
var um ást við fyrstu sýn að
ræða, en konu bónda, sem yngri
bróðirinn hneigði hug til, leikur
Michele Morgan, Með ýms
hirnia smærri hlutverka er vel
farið. — L
Sumarhefti ársfjórðungsrits-
ins The Icelandic-Canadian hefúr
nýlega borizt hingað, fjölbreytt
að efni að vanda. Flytur það að
þessu sinni ávarp eftir síra Valdi-
mar J. Eylands, og nefnist „The
Soul of Iceland“ (Sál Islands),
en ávarpið flutti hann á hinum
árlegu Betel-hljómleikum í
Fyrstu lúþersku kirkju í Winni-
peg 1. marz — hið ágætasta er-
indi. 1 heftinu er einnig ávarp
eftir W. J. Lindal dómara um
kanadiskan borgararétt. Er það
einnig stórathyglisverð grein. —
Þá er grein um „Frumherja í stál
framleiðslu", Vestur-Islending-
inn Jón Ólafsson, sem með réttu
má telja „frumherja stálfram-
leiðslu i Vestur-Kanalda,“ en hon-
um hafði hlotnazt alþjóða viður-
genningu á tíma síðari heims-
styrjaldarinnar. Greinin er 'eftir
Lindal dómara. Ekki rekur hann
ætt Jóns í þessari fróðlegu grein,
en getur þess þó, að hann sé
fæddur á Islandi 1887, farið 1910
til Skotlands og gerst kanadisk-
ur innflytjandi 1913. Hann minn-
ist Islandsferðar Jóns 1956, og
1 áhuga hans fyrir framleiðslu á
stáli á íslandi (úr brota-málmi).
I lok greinarinnar getur hann
þess, að Jón muni koma til Is-
lands í sumar og rseða þessi mál
frekar við ríkisstjórn og iðnrek-
endur.
Verk Áskels Löve.
I ritinu er stutt grein með lista
yfir grasafræðileg rit og önnur
rit dr. Áskels Löve við Grasa-
fi’æðistofnunina í Montreal (In-
stitut Botanique de l’University
| de Montreal), er hafi fengið mót-
t tökur sem frumleg og verðmæt
verk jafnóðum og þau hafa kom-
ið út. Alls eru það 8 rit, sem upp
eru talin.
Annað efni.
Mattie Halldórsson birtir grein
um fjögur börn frumbyggja-
hjóna sem eru samtals 356 ára,
og er eitt þeirra Barði Skúlason,
kunnur lögfræðingur, nú 89 ára,
ræðismaður íslands i Oregon-riki
Bandaríkjunum. Foreldrar þess-
ara systkina voru frumbyggja-
hjónin Guðmundur Skúlson, í.
31./12 1836 í Skagafirði, og Guð-
ríður Guðmundsdóttir, skagfirsk,
f. 31. maí 1834. Þau fluttust til
Manitoba, og sama ár hófu þau
búskap nálægt Mountain í Norð-
ur-Dakota.
W. Kristjánsson á grein í rit-
inu um biskup Islands, herra
Sigurbjörn Einarsson, í tilefni af
komu hans vestur. — Birt er end
ursögn á kafla úr Grettlu, kvæði
Einars Páls Jónsgonar, Þjónn
lífsins, á íslenzku og á ensku, í
þýðingu Jakobínu Johnson, getið
er ungra námsmanna, sem luku
prófi s.l. vor við menntastofnanir
í Kanada o. s. frv.
Afgreiðsla ritsins hér er á
Vesturgötu 26 C hjá frú Ólöfu
Sigurðardóttur. — 1.
Tímabærar kugvekjur
um áfengismál.
Pétur Sigurðsson erindreki
hefur gefið út ritling með
nokkrum greinum um áfengis-
mál, og eru þær tímabærar
hugvekjur.
Pistillinn heitir Stórskáld og
brennivín, Blöð drifnar þjóð-
brautir og Ópið, sem heyrist
hæst, en fleiri greinar eru í
ritlingnum, sem prentaður er í
ísafoldarprentsmiðju. — Væri
æskufólki hollt að lesa greinar
þessar. og læra nokkuð af
lestrinum..