Vísir - 20.10.1960, Blaðsíða 4

VISIB
Fimmtudagiim 20. október 1960
VXSIft
D A G B L A Ð
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Jlitstjórnarskrifstofur eru að Laugavegi 27, en aðrar
skrifstofur að Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofurnar eru opnar frá kl. 8,30—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm línur).
Vísir kostar kr. 30,00 í áskrift á mánuði.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Fróðleg untræða.
I fyrradag hófst á Alþingi umræða urn frumvarp
Framsóknarmanna urn breytingar á lögunum um
efnahagsmál. Eysteinn Jónsson fylgdi frumvarpinu gagn í mér, þegar ég var kom
7.1 tírtt strtkkur.
Jóhann H. Jóhannsson lætur af starfi eftir
38 ára [jjónustu.
Eg hef aldrei talið eftir mér
að ganga upp á fjórðu hæð til
þess að hitta Jóhann H Jóhanns
son, forstöðumann Manntals-
skrifstofunnar, og rabba við
hann stutta stund. En ef ég
hefði vitað, að ég þyrfti að
labba upp níu hæðir til að ná
tali af honum, hefði ég vafa-
laust hugsað mig um tvisvar.
Manntalsskrifstofan er nefni-
lega nýflutt á 5. hæð í Pósthús-
stræti 9; og auðvitað athugaði
ég það ekki, fyrr en ég var
kominn upp á 4. hæð, þar sem
hún var áður — í Austurstræti
10. Það var heldur ekki mikið
úr hlaði, enda eins konar sérfræðingur flokksins á
i þing um fjármál. Umræðan vaipaði skýru ljósi á
bardagaaðferð cg vinnubrögð Framsóknarflokksins.
Eysteinn Jónsson sagði raunar ekkert nýtt. Hann spilaði
gamla plötu, sem fólk kann utan að. Hann hélt því fram,
að núverandi ríkisstjórn ynni markvisst að því að magna
dýrtíðina i landinu og koma á algjörum samdrætti. Ástand-
ið í lok stjórnartíðar vinstri stjórnarinnar hefði verið blóm-
legt i alla staði, og þess vegna hefði engin ástæða verið til
að grípa til róttækra aðgerða. Eysteinn Jónsson sagði svo
í lok ræðu sinnar, að ríkisstjórnin ætti að bera aðgerðir
sínar undir þjóðina.
Samkvæmt venjulegum skiiningi á þingræði verð-
' ; ur ekki annað séð en að núverandi ríkisstjórn hafi
* fullt leyfi og umboð til þess að ráða fram úr þeirn
f vandræðum, sem að þjóðinni steðja í efnahagsmálum.
; • Ekki er annað vitað en að núverandi ríkisstjóm styðj-
ist við meiri hluta löggjafarsamkomunnar, og hún
i t hlýtur því að sitja áfram þar til nýjar kosningar fara
fram, eða hún verður fyrir vantrausti þingsins.
Eða á að koma á þvi nýmæli í stjórnarháttum hér á
landi, að ríkisstjórn verði að efna lil nýrra kosninga eða'þessa leið:)
inn alla leið, og ég veit, að ég
hefði hnigið niður, ef fluga
hefði sezt á kollinn á mér.
— Þið hljótið að vera orðnir
þaulæfðir stigamenn hérna
uppi, gat ég loks stunið upp.
— Já, það er langt síðan mað
ur varð samkeppnisfær á því
sviði, sagði Jóhann. (Hann
hefði a. m. k. átt að segja þetta,
svo að ég kæmi næstu setn-
ingu að með góðu móti, en hún
er svona:)
.... og þá mundi. ég allt í
einu eftir því, að Jóhann var
um árabil einn „aðalmaðurinn*1
í varaslökkviliðinu, og komst
þar oft í hann krappann, bæði
niðri á jörðu og uppi i stigum.
(Og svo hefðum við haldið sam
ræðunum áfram eitthvað á
þjóðaratkvæðagreiðslu, hvenær sem stjórnarandstaðan
lcrefst þess ? Slíkl nýmæli myndi sjálfsagt falla í góðan
jarðveg hjá kommúnistum, bandamönnum Eysteins. Þjóð-
viljinn myndi vafalaust fagna því, el' aðgerðir stjórnar-
innar í efnahagsmálum yrðu bornar jafnharðan undir „al-
þingi götunnar“. Er það slík vinnubrögð, sem Eysteinn
Jónsson telur æskilegust?
Það er airangt hjá Eysteini Jónssyni. að núverandi
i \ ríkisstjórn hafi lofað „öllu fögru“ fyrir kosningar, og
j * síðan svikið allt saman og magnað dýrtíðina og unnið
að samdrætti. Þvert á móti var skýrt frá því þegar í
upphafi, að menn yrðu að taka á sig verulegar byrðar
til þess að komast út úr því ófremdarástandi, sem efna-
; hagsmálin voru í, fyrst og fremst vegna háttalags
vinstri stjórnarinnar. Eða hafa menn gleymt ummæl-
j um Hermanns Jónassonar um hið geigvænlega ástand,
er hann hljóp frá ábyrgðinni?
Háskalegt ástand.
— Þú byrjaðir nokkuð
snemma í varaslökkviliðinu, Jó
hann?
— Já, ég hafði alltaf áhuga
fyrir þvít þegar ég var strákur.
— Þú hefur alltaf strákur
verið. Hvað varstu annars leiigi
slökkviliðsrpaður?
— Eg byrjaði 1918, ef ég man
rétt, og var í því í 30 ár, eða
þangað til í janúar 1948.
— Og meirihluta þessa tíma
hefur þú verið að dunda við að
skrifa niður fæðingardaga,
heimilisföng og ....
— Það er sko ekkert dund,
piltur minn, það sem hér er
gert. Annars hef ég verið á
manntalsskrifstofunni síðan
hún var stofnuð 1933, og það
hefur ekki verið eintómur dans
á rósum, skal ég segja þér.
— Vafalaust erilsamt s,tarf
með afbrigðum — og vanþakk-
látt. Annars varstu byrjaður
hjá bænum áður, var það ekki?
— Jú, ég hef verið í þjónustu
bæjarins síðan 1922.“
— Nú, þú hlýtur að vera
orðinn þokkalega fullorðinn,
eftir því að dæma?
— O — læt ég það vera.
Annars, ef þú vilt endilega fara
út í statistikina, þá átti ég 75 111,1 einskonar úslitakosti.
Ólafur Thors svaraði Eysteini. Greindi liann meðal
annars frá því, að þegar núverandi ríkisstjórn hefði verið
mynduð og gögn öll rannsölcuð, hefði komið i ljós, að á 5
árum hefðu íslendingar eytt 1050 milljónum króna um-
fram það, sem aflað var, og að greiðslubyrðin, sem talin
er að megi vera hæst 5% af andvirði útflutningsins var
áætluð 12% á næsta ári.
Forsætisráðhena benti á, að Islendingar hefðu í
j ? þessum efnum verið orðnir flestum eða öllurn þjóðum
f ■ verri, og svo langl leiddir, að engar erlendar lána-
j stofnanir g'átu lánað okkur fé án þess að brjóta í
/ bága við lög sín og reglugerðir.
Þetta eru staðreyndir, sem tilgangslaust er að dylja.
Menn þurfa ekki að vera lærðir hagfræðingar til |k'ss að
skilja, að þjóð, sem eyðir miklu meira fé en aflað er, ldýtur
að vera á háskalegri braut. 1 þessum efnum gildir sama
lögmál og hjá einstaklingum eða fjölskyldum. Hvert manns-
bam veit, að til langframa getur enginn eytt meiru en hann
aflar, einhvemtíma kemur að skuldadögunum.
Forsætisráðherra sagði, að núverandi ríkisstjórn
j í hefði orðið að snúast af festu og ábyrgð við þessu
i - ástandi, sem skapazt hafði. Hún varð að viðurkenna
i rétt verðgildi krónunnar og um leið að bæta hlut
I '• þeirra, sem þyngstu baggana bera í lífinu, með ýmsum
j ’ hliðarráðstöfunum.
Ræða foisætisráðherra stakk í stúf við málflutning
I Eysteins Jónssonar. Hann ræddi um efnahagsmálin af
ábyrgð og jréyndi hvea^i að skjóta sér undan henni. Stór-
yrðiEystems og bandamanna hans falla máttlaus tiliarðar. þiega áðan, þá„orþað víst ekkert
dund, sem hér er gert. Mig
minnir að það sé margt fleira,
en að halda manntalinu í skefj-
um, sem þið hafið haft á ykkar
könnu ....
— Já það þæði er og var yiri-
islegt fleira. Við semjum kjör-
skrá fyrir Reykjavíkurþæ, fast-
eignagjaldskrá, námsþókar-
gjalda- og sjúkrasamlagsskrá,
og áður fyrr sáum við um dreif
ingu útsvarsseðla og ýmislegt
fleira
— Já, þá man ég það. Einu
sinni fékk ég vinnu hjá þér við
að bera út útsvarsseðla.
Hvernig annars með manntal-
ið. Nú er það hætt?
— Nei, það er bara öðruvísi
fyrirkomulag á því en áður var.
Nú er manntal tekið á 10 ára
fresti — alltaf á heilum ártug
— og verður því tekið í ár. Þess
á milli fylgjumst við með, með
því að vinnna úr flutningstil-
kvnningum.
— Og er það öruggt? Eg
meina — er hægt að tréysta á
það að fólk tilkynni flutning
eins og á að gera?
— Það er nú öðru nær. Það
liggja kærur fyrir hjá Saka-
dómara i þúsundavís. Annars
eru til fleiri leiðir til að fylgj-
ast með fólkinu, ef því er að
skipta.
— Er -það ekki vanþakklátt
verk að sjá um þetta, og.þurfa
svo að kæra fólk fyrir vanskil
á flutningstilkynningum?
— Jú, það máttu bóka. Ann-
ars höfum við ekkert með kær
urnar að gera núna. Það er Hag
stofan, sem sér um það. En það
k'om oft fyrir í gamla daga, að
menn voru argir út í mig ef ég
kærði þá.
__ 9 __
— Eg man t. d. vel eftir því
að einn merkur borgari þessa
bæjar hitti mig á götu, dró upp
kvittun fyrir 5 króna sekt frá
Sakadómara — og túkall í máls
kostnað. — ,,Þú ert að kæra
mig, helvítið þitt ....“ sagði
hann. „Bíddu bara . . . . “
Eg hefði getað haldið áfram
í þessum dúr, endalausf, og
skrifað allra þokkalegasta við-
tal, ef Jóhann hefði mátt vera
að því að tala við mig.En eins
og ég sagði áðan, er skrifstofan
nýflutt, og heilí hellingur að
gera hjá þeim. Þeir vóru að
raða bókum í hillur, sortéra og
laga til, aðrir sátu við borð og
skrifuðu f atningstilkynningar
í óða önn, á milli þess að þeir
svö”uðu eilífum símahringing-
um . ,,Hvenær er hún
Gunna á Fjólugötunni fædd?
Og' hvað á hún marga krakka9
.... I miðju herberginu stóðu
tveir trésmiðir og söguðu eins
og þeir ættu lífið að leysa, og
það heyrðist ekki mannsins
mál. Mitt í þessu komu nokkr-
ir forráðamenn bæjarins í heim
sókn til að forvitnast um hús-
næðið, og hvernig þeir ætluðu
að koma öllum þessum bókum
fyrir. Hinu megin við ganginn
var verið að vígja nýja kaffi-
stofu, sem starfsmenn á bæjar-
skrifstofunum hafa þar^ og ei-
lífur renningur út og inn.
„Fjandinn hafi það að maður
má vera að því að fá sér kaffi,“
sagði Jóhann.
— Má ég ekki taka af þér
eina mynd, Jóhann? spurði ég
þegar ég komst að
— Enga helvítis mynd. Eg
vil ekki sjá það.
— Gerðu það?
— Kemur ekki til mála ....
Og þess vegna er engin
mynd.
Fríkirkjusafnaðarins heldur
fund fimmtudagin 20. okt.
1960 kl. 20.30 í Café Höll
(uppi) Austurstræti. Fund-
arefni: Félagsmál, upplestur
o. fl. — Stjórnin.
Jöklar.
Langjökull fór í gær frá Rott-
erdam áleiðis til Grimsby. —
Ms. Vatnajökull er á leið til
Rvk.
Ríkisskip.
Hekla fór frá Akureyri í gær
á austurleið. Esja kom til
Rvk. í gærkvöldi að vestan
úr hringferð. Herðubreið er
í Rvk. Skjaldbreið fer frá
Rvk. í dag vestur um land
til Akureyrar. Þyrill fór frá
Hamborg í gær áleiðis til
Siglufjarðar. Herjólfur fer
frá Vestm.eyjum kl. 22 í
kvöld til Rvk. Baldur fer frá
Rvk. í dag til Sands, Ólafs-
víkur og Gilsfjarðarhafna.
Átök enn harðnandi í Verka-
ntannaflokknum brezka.
Silverman skorar á Gailskell að
segja af sér.
Sidney Silverman, sem er í
flokki hinna róttækustu í
Brezka verkamannaflokknum
liefir skrifað Hugh Gaitsfeell,
flokksleiðtogammi, og sett hon-
ara afmæli núna um daginn
12. september ....
—Ha? Tólfta september?
Ertu kannske ....
— Nei Nei-nei-nei. Ekkert
skyldur honum, enda get ég
ekki raulað lag svo í lagi sé.
Hreinasta tilviljun. piltur
minn.
— Jæja. Og þú ert að hætta
núna um áramótin, eða hvað?
— Eg baðst lausnar — eins
og ráð er fyrir gert — fyrir
■aldurs sakir.
Segir 5ÍIverman» að hónum
beri að segja af sér flokksfor-
ustunni, ef honum finnist að
hann geti ekki sannfæringar
sinnar vegna framfylgt vilja
meiri hluta flokksþingsins, að
því er varðar kjarnorkuvopnin,
en þar höfðu sem kunnugt er
þeir, sem vilja að Bretar falli
frá kjarnorkuvopnum, sitt
fram, og þó með tiltölulega
litlum meirihluta.
skell í flokknum, ef hann segi
ekki af sér.
Jafnframt er svo hins að
geta, að 25 þingmenn í flokkn-
um hafa gengið fram fyrir
skjöldu til varnar Gaitskell
með birtingu ávarps til stuðn-
ings honum.
Um þetta hvort tveggja er
mikið rætt í brezkum blöðum.
Þar heyrast raddir um,. að Sil-
verman kunni aðeins að vera
að reyna að hræða Gaitskell,
svo að hann sleppi flokksfor-
ustunni, en muni ekki takast,
og Gaitskell sigra að lokum.
Frekar .virðist sú skoðun ríkj-
andi, að Gaitskelhmuni. reynast
iósveigjanlegur, og meðan nokk-
Silverman gefur í skyn í bréfi|ur von sé, reyna að hafa sitt
Éins jog-.þú sagðir rétti-í sínu. að stofnað verði tU skipu- Smáb fram, .þrátt -fyrir, vaxandi
.lagðrar, niótspyrnu . gegn: Gait- |,mótspynm; •'" - ^ : v