Tölvumál - 01.12.1985, Blaðsíða 7

7
.. Heildaráætlanagerð (aggregate planning) framleiðslu
og birgða, t.d. mánuð fyrir mánuð, ár fram £
tímann.
.. Hráefnablöndun, (diet problem), þ.e. ðdýrasta
blöndun hráefna til framleiðslu fððurs, málmblendis
o.s.frv.
Afurðasamsetning (product mix), en sem dæmi um
þetta munum við hér líta á daglegt val pakkninga £
frystihúsi.
PAKKNINGAVAL 1 FRYSTIHÚSUM
Sérstaða fiskvinnslu miðað við aðrar iðngreinar er að
framleiðslan er "hráefnisstýrð" fremur en
"afurðastýrð", þ.e. daglegar sveiflur og ðvissa stafa
þar framar öðru af breytilegu aðstreymi hráefnis en
miklu siður af breytingum á markaðshliðinni. Segja má
að á hverjum morgni standi framleiðslustjðri frammi
fyrir nýrri stöðu, þegar hann þarf að taka ákvarðanir
um það hvort framleiða skuli i verðmætar en seinunnar
pakkningar eða fljótunnari en verðminni, hvort
yfirvinna borgi sig o.s.frv. Taka þarf tillit til
söluverðs, vinnsluhraða og nýtingar hverrar mögulegrar
vinnsluleiðar, til hráefnismagns og aldurs þess, til
yfirvinnukostnaðar og mannafla til ráðstöfunnar og
margra fleiri atriða. Sem skilja ber getur þetta orðið
hið mesta púsluspil, sé á annað borð lögð áhersla á að
nýta hráefni, mannafla og vélar sem best, til að
hámarka heildarframlegð frystihússins.
'FRAMLEGÐARHUGTAKIÐ
Það stjðrnartæki, sem mest hefur verið notað til þessa
við pakkningaval og reyndar almennt við stjðrnun
framleiðslu er útreiknuð (áætluð) framlegð pr. einingu
fyrir hinar ýmsu afurðir eða vinnsluleiðir. Reiknað er
framlegð = nettðverð-laun-hráefni á hráefnaklló og á
manntlma og þær afurðir valdar, sem hafa hæsta framlegð
pr. "flöskuháls", sem er þá ýmist hráefni eða mannafli.
I heimild 1 er sýnt með dæmum að þessi notkun
framlegðarhugtaksins getur leitt til rangra ákvarðana,
og réttara sé £ raun að nota svonefnd