Vísir - 15.05.1963, Blaðsíða 8

8
V í SIR . Miðvikudagur 15. mal 1963.
VÍSIR
Utgefandi: Blaðaútgáfan VlSIR.
Ritstjórar: Hersteinn Pálsson, Gunnar G. Schram.
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinsson.
Fréttastjóri: Þorsteinn ó. Thorarensen.
Rltstjómarskrifstofur Laugavegi 178.
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3.
Áskrifsargjald er 65 krónur á mánuði.
í lausasölu 4 kr. eint. — Simi 11660 (5 linur).
Prentsmiðja Vísis. — Edda h.f.
Óhappaflokkurínn
Það virðist vera trúaratriði hjá leiðtogum Framsóknar-
flokksins, að ekki sé hægt að stjóma landinu af viti,
nema þegar þeir séu í rfkisstjórn. Sú staðreynd, að
stjómarfarið hefur reynzt heilbrigðara og betra þegar
Framsóknarmenn hafa verið utangarðs, nægir ekki
til þess að opna augu þeirra fyrir því, að þeir em þar
bezt komnir. Þess er heldur ekki að vænta, að foringj-
arnir játi þetta, en öllu sæmilega vitibornu fólki ætti
að vera þessi staðreynd augljós, ef það rifjar upp
gang stjórnmálanna síðustu þrjá áratugina.
Framsóknarflokkurinn hafði stjórnarforustu og
réði mestu um stefnuna árin 1934-1939. Þessi ár voru
tvímælalaust ömurlegasta tímabilið á þessari öld, og
að langmestu leyti var það stjómarstefnunni að kenna.
Þá kom gjaldeyrisskorturinn, haftafarganið, vöruskort
urinn, misréttið í úthlutun innflutningsleyfa, hækkun
tolla og skatta, m. ö. o. Framsóknarstefnan í sinni
sönnu og hroðalegu mynd.
Það kann að vera álitamál hvor verri hafi verið —
Framsóknarstjórnin 1934—1939 eða vinstri stjómin,
sem Framsókn veitti einnig forustu, frá 1956-1958, en
endalok beggja urðu með líkum hætti. Báðar gáfust
upp við að leysa vandamálin. Þegar sú fyrri gaf upp
öndina, sáu foringjar Framsóknar ekkert annað ráð
til bjargar en að leita til Sjálfstæðisflokksins og biðja
hann að ganga í lið með sér til þess að bjarga því, sem
bjargað yrði.
Sjálfstæðisflokkurinn taldi skyldu sína gagnvart
þjóðinni, að fara þá í stjórn með Framsóknarmönnum,
og fyrir áhrif hans á stefnu hinnar nýju stjórnar, tókst
að komast út úr öngþveitinu, sem Framsóknarstefnan
hafði leitt yfir þjóðina.
Þegar vinstri stjómin lagði upp laupana, eftir að-
eins 2Vz ár, var það auðvitað undir Sjálfstæðisflokkn-
um komið, hvort minnihlutastjóm Alþýðuflokksins,
sem við tók, fengi reist rönd við þeim ósköpum, sem
þá vora fyrir dymm. Þetta tókst öllum vonum framar,
miðað við það, hvemig ástandið var, og viðreisnar-
stjórnin, sem nú situr, hefur unnið þrekvirki, sem óvil-
hallur dómur sögunnar mun síðar meta til mestu af-
reka á sviði efnahagsmálanna.
Þeir ættu oð hafa sig hæga
Framsóknarmenn geta áreiðanlega ekkert kennt
öðrum um landstjóm. Það sannar hrakfallasaga þeirra
sjálfra. Flokkur sem aldrei hefur ráðið stjórnarstefnu
öðruvísi en endað hafi með skelfingu, er sannarlega
'kki til þess fallinn, að kenna öðrum eða segja þeim
;yrir verkum. Þeir sem em óákveðnir í stjórnmálum
og kynnu að hafa hugsað sér að greiða Framsóknar-
flokknum atkvæði í næstu kosningum, ættu að kynna
sér sögu hans svolítið, áður en þeir ganga að kjörborð-
inu.
Voru njósnararéttarhöldin
í Moskvu sett á svii?
Njósnaréttarhöldin í
Moskvu, þar sem Rúss-
inn Penkovsky var
dæmdur til dauða og
brezki kaupsýslumaður-
inn Greville Wynne var
dæmdur í átta ára fang
elsi hafa vakið nokkra
athygli, aðallega fyrir
það, að á ytra borði virt
ust hér gilda nokkuð
aðrar reglur í hinu
rússneska réttarfari en
áður.
Venjulegast hefur það verið
svo við njósnaréttarhöld í Rúss-
landi að hinir sökuðu hafa
um það, að allt sé með felldu
hjá rússnesku yfirvöldunum I
þessu „njósna“máli. Benda þeir
á ýmis atriði, sem gera málið
tortryggilegt. Hugsanlegt er,
segja þeir, að þetta „njósna“-
mál sé aðeins sett á svið. Ýmis-
legt bendir til þess, að njósnar-
inn Penkovsky hafi ekki verið
neinn njósnari fyrir vestræn
rlki, heldur þvert á móti flugu-
maður rússnesku öryggisþjón-
ustunnar. Það gæti skýrt það,
hve dauðadómurinn fékk lítið á
hann. Hann verður sennilega
aldrei skotinn, heldur færður
til og látinn taka að sér nýtt
verkefni fyrir rússnesku örygg-
isþjónustuna.
ur þeirra var flughöfnln vlð
Moskvu. Það er einnig mjög ó-
líklegur fundarstaður, þvl að
allir vita, að fjölmennt leyni-
lögreglulið hefur þar stöðugan
njósnavörð.
3) Þá eru ýmis ummæli Pen-
kovskys um viðskipti hans við
brezku leyniþjónustuna furðu
grunsamleg. Eitt atriðið er það,
að hann segir, að Bretar hafi
Penkovsky í sakbomingsstúkunni, þegar dauðadómur yfir honum var kveðinn upp.
alls ekki fengið neitt tækifæri
til að bera hönd fyrir höfuð
sér.
Að vísu kvað við mikið lófa-
tak í réttarsalnum, þegar Pen-
kovsky var dæmdur til dauða,
atvik sem ekki hefði getað
gerzt í vestrænum réttarsölum,
að liflát væri fagnað I dómsal
með hrifningu áheyrenda.
Tj’n I stað þess að dómararnir
úthúðuðu hinum ákærðu,
kölluðu þá úrhrök og svfn, og
I stað þess að þeir ákærðu lýstu
yfir sjálfsfordæmingu og bæðu
sjálfir um að sér yrði útrýmt,
komu þeir nú fram eins og eðli-
legt er, bentu á hvað þeir hefðu
sér til málsbóta og þorðu að
neita sumum ásökunum.
Allt gerir þetta það að verk-
um, að við fréttirnar af réttar-
höldunum, eiga vestrænir menn
auðveldara með að trúa þvi, að
hér hafi verið um raunverulegar
njósnir að ræða. Hugsanagang-
urinn er sá, að fyrst eðlilegar
réttarfarsreglur hafi nú í fyrsta
skipti verið teknar upp í Rúss-
landi, hljóti efnismeðferðin og
að hafa verið eðlileg.
"YTestrænir fréttaritarar, sem
’ fylgzt hafa með réttarhöld-
unum eru þó í talsverðum vafa
og gat umgengizt vestræna
starfsmenn sendiráðanna þar.
Þetta þykir sérstaklega grun-
samlegt, þar sem Rússar fá ekki
aðgang að klúbbnum, rússneskir
verðir standa við dyr hans og
heimta að fá að sjá vegabréf.
Penkovsky þurfti ekki að sýna
vegabréf. Bendir þetta til þess,
að fyrirskipanir hafi komið að
ofan um að hann skyldi fá að-
gang að klúbbnum.
2) Einn af fyrstu fundum
þeirra Penkovskys og Wynnes
var á risahótelinu Ukraina, sem
er ólíklegasti fundarstaður
njósnara, sem hægt er að hugsa
sér. Þetta rússneska ríkishótel
er alræmt fyrir það, að veggirn-
ir þar hafi eyru. Hljóðnemum
mun vera komið þar fyrir í
hverju horni. Annar fundarstað-
ætlað að smygla honum út í ein-
kennisbúningi brezks eða
amerísks liðsforingja. Það
virðist sem hægt hefði verið
að velja minna áberandi bún-
ing. Ennfremur sagði Pen-
kovsky að Bretar hefðu ætlað
að smygla sér út I kafbát, en
þetta virðist Uka flókin aðferð,
þar sem það hefur komið í ljós,
að Penkovsky gat fengið vega-
bréfsáritun ef hann vildi.
Gumir fréttamennirnir hallast
að því, að Penkosky hafi
þannig ekki verið njósnari,
heldur hafi hann átt að skapa
gildru fyrir Greville Wynne.
Hann hafi verið látinn fara til
fundar við þennan brezka kaup-
sýslumann, sem ekkert hafi
starfað á vegum brezku njósna-
þjónustunnar, en hafi hins veg-
ar þegið upplýsingar Penkov-
skys með þökkum og ætlað sér
að gerast einhvers konar einka-
njósnari. Síðan sé hugsanlegt
að hann hafi sett sig í saniband
við brezku njósnnþiénustuna,
sem hafi þá líka gengið f gildr-
una.
Að vísu er hér um að ræða
mál, sem seini mun upplýsast
til fulls. En þrári fyrir allt, það
er eitthvað énjft'.s-f-'iiV.gt við
rússnesku njösrií.j«ur.ri.ö'din.