Alþýðublaðið - 01.12.1966, Qupperneq 14

1f.
1966 Jólablað ALÞÝÐUBLAÐSINS
feosen
Framhald af bls. 5
ía. Hún hafði til aS bera ríka
Og fjölbreytilega kímnigáfu. En
stærstu eðlisþættir skapgerðar
hennar voru þó kjarkur og
stórhugur, tilfinning hennar fyr
ir öllu, sem var sterkt og vold
ugt eins og hún sjálf. Það var
því ekki að undra, þótt systir-
in og æskuvinkonan pískruðu
um það sín á milli, að hið unga
leikritaskáld, sem starfaði við
leikhús bæjarins, Henrik Ibsen,
væri einmitt rétta mannsefnið
fyrir Súsönnu.
HENRIK IBSEN og
Súsanna Thoresen liitt.ust í
fyrsta sinn á heimili hennar
7. janúar 1856. Það var á bók
menntavöku, en til slíkra kvölda
bauð Magðalena Thoresen oft og
einatt skáldum og listamönnum
bæjarins. Öðru sinni lágu leið-
ir þeirra saman í samkvæmi
í Bergen. Þetta var danslpikur,
en hvorugt dansaði, heldur töl-
uðu þau saman allt kvöldið.
Nóttina eftir skrifaði hann henni
bréf og sagði henna, að ef hún
vildi fylgja honum, mundi hon-
um takast að sigra heiminn og
öðlast frægð og frama. Sús-
anna Thoresen var þá 19 ára.
Menn hafa hver í kapn við
annan reynt að lýsa sambúð
Henriks og Súsönnu á þann veg,
að hún hafi verið gersneydd
ástúð og rómantík. Kvæði sem
liann orti til hennar benda þó
til hins gagnstæða. Örfá þeirra
hafa varðveitzt, en flest.eru
þau gíötuð Súsanna brenndi
þau skömmu áður en hún lézt,
því að hún áleit að samband
þeirra hjóna kæmi engum við
er þau sjálf væru bæði komin
undir græna torfu.
Margir hafa lýst Súsönnu Ib
sen og getið þess, að hún hafi
ekki verið falleg. Hún var það
heldur ekki. Hins vegar hafði
hún til að bera ýmsa aðra eigin
leika. Hún vaj til að
mynda gærr sérstæðum per-
sónuleika og skapfestu. Það er
hætt við, að minningin um hana
sé um of tengd síðustu æviár-
um hennar, en þá var el'in far
in að segja til sín. Hún var illa
farin af gigt, andlitið hrukkótt
og augun sljó. Á gömlum mynd
um má hins vegar glöggt sjá,
að einu sinn var hún líka gædd
töfraljóma æskunnar: svipurinn
hreinn og sterkur, augun stór
og skær og hárið mikið. Já,
svo fallegt var hár hennar, að
til þess var tekið í Bergen. Eitt
sinn var það til dæmis mælt í
samkvæmi, og svo sítt reyndist
það að það náðl alla leið niður
á gólf eins og kápa, kastaníu-
bnint og bylgjandi.
Hún var alla tíð eilítið gild-
vaxin, en þess ber að gæta, að
tízkan í þeim efnum var cnnur
þá en nú. Það er satt, að Mar-
ía systir hennar var fríðari sýn
um. En Súsanna var líflegri
og ef til vill má komast svo að
orði, að fegurð hennar hafi ver
ið fólgin í töfrum persónuleik-
ans.
Henrik Ibsen gerðist mi tíð-
ur gestur á heimili Thoresens-
hjónanna. Það hefur án efa vak-
ið bæði undrun og gremju hinn
ar eftirsóttu Magðalenu Thore-
sen, að skáldið unga skyldi gera
hosur sínar grænar fyrir stjúp-
dóttur hennar en ekki henni
sjálfri. Slíku var hún ekki vön.
Af þessum livötum skrifar hún
að öllum líkindum grein þá um
Ibsen, sem löngu síðar birtist.
Þar segir hún meðal annars:
„Þegar Ibsen kom til Bergen
líktist hann litlu og feimnu múr
meldýri. Það var eitthvað skrít
ið og klunnalegt við framkomu
hans, og hann virtist alltaf kvíð
inn á svipinn Hann hafði sig
iítið í frarnmi, sennilega af ótta
við að gert yrði gys að lionum.
Hann hafði ekki ennþá lært að
fyrirlíta meðbræður sína og þess
vegna skorti framkomu hans ör
yggi. Auk þess bar hann djúpa
virðingu fyrir öllu sem var fínt,
því að hann áleit að í heimi
efnafólksins ríkti ekki sá óró-
leiki og sú ólga, sem bjó innra
með honum sjálfum. Honum
fannst hann vera einmana og
utangátta og hann kunni ekki
við sig í góðum félagsskap“.
Þótt þessi mynd sé ýkt, er í
henni að finna ofurlítið brot af
sannleika. Hafa ber i huga, að
vegna gjaldþrots föðursins setti
----------------------------0

•t-s/c
£&ð,
•wú-
ÞAÐ 1
MARMELAÐI
HEILDSÖLUBIRGÐIR
MDRIS
■ NORSK-ÍSLENZKA

Karlmannaskófatnaður
Kvenskófatnaður
Barnaskófatnaður
STÓRGLÆSILEGT ÚRVAL
Skóbúð Austurbæjar Skókaup Kjörgarði
Laugavegi100 Laugavegi59
Skóval
Austurstræti 18