Dagur - 06.11.1997, Blaðsíða 3

X^MT'
FIMMTUDAGUR 6.NÓVEMBER 1997 - 3
FRÉTTIR
Landsbyggðin fær 3 2
milljarða á ári
Frá bladamannafundi þar sem skýrslan var kynnt, Páll Gudjónsson frá Aflavaka,
Þórður Hillmarsson sem vann skýrsluna og Pétur Jónsson formaður atvinnumála-
nefndar Reykjavíkur.
Bein framlög og jöfn-
unargjöld til lands-
byggðariiuiar hafa
numið 32 milljörðum
á ári að jafnaði 1991-
95 hvar af 13 millj-
arðareru beinn
styrkur, segir í nýrri
Aflvakaskýrslu.
„Skortur á þéttbýlismyndun hef-
ur haft í för með sér að hlutfalls-
lega meira af fjárframlögum hef-
ur farið til uppbyggingar í hinum
dreifðari byggðum landsins,"
segir í inngangi nýrrar úttektar á
vegum Aflvaka.
Markmið hennar er könnun á
umfangi og skiptingu ríkisfram-
laga til atvinnuuppbyggingar á
landsbyggð og höfuðborgarsvæði
og samhengi þeirra við þróun
samfélags og atvinnulífs. Að-
standendur úttektarinnar segja
ljóst að hér er um pólitískt hita-
mál að ræða.
300.000 kr. á iuann
Afskipti ríkisvaldsins af atvinnu-
lífinu hafa verið mikil, þau hafa
birst í jöfnunaraðgerðum og
framlögum til einstakra atvinnu-
greina og byggðarlaga með
áherslu á óbreytt byggðamynst-
ur, segir Aflvaki. Ríkið verji ár-
lega um 32 milljörðum (300.000
kr. á hvern íbúa landsbyggðar-
innar) til að koma í veg fyrir
byggðaröskun, hvar af 40% séu
beinir styrkir. Þar af séu hátt í 2
milljarðar jöfnunargjöld af ýmsu
tagi sem íbúar höfuðborgarsvæð-
isins greiða. Þær álögur svari til
þess að íbúar höfuðborgarsvæð-
isins leggi hverjum landsbyggð-
armanni til 17.200 krónur á ári.
Allt önnur framlög í höfuð-
borginni
Til höfuðborgarsvæðisins renna
líka 45 milljarðar frá ríkinu. En
Aflvaki segir að mikill eðlismun-
ur sé á þessum framlögum og
beinu styrkjunum til lands-
byggðarinnar, þar sem þessi 45
milljarða framlög fari til stjórn-
sýslu og stofnana hins opinbera.
Kostnaður við rekstur ýmissa
samfélagsþátta sé líka mun
lægri á mann á höfuðborgar-
svæðinu, með þeirri einu undan-
tekningu að Reykjavík hafi fjór-
um sinnum meiri kostnað af fé-
lagsaðstoð en aðrir.
Breyta „sægreifamir“
byggðamynstrinu?
Ríkisbankarnir hafa gegnt þýð-
ingarmiklu hlutverki í fram-
kvæmd byggðastefnu síðustu
áratuga, segja skýrsluhöfundar.
Vísa þeir þar til þess að útlán
séu hlutfallslega hæst til svæða
þar sem fólksfækkun hefur verið
mest. Þetta sé raunar sama
munstrið og beitt hafi verið hjá
Byggðastofnun. Hennar stuðn-
ingur hafi verið mestur 'ið þá
landshluta þar sem atvinnuleysi
var minnst en fólksflótti mestur.
Skýrsluhöfundar sjá iyrir sér
að tilfærsla á kvótaeign kunni að
breyta búsetumunstri á lands-
byggðinni. Þróun á hlutafjár-
markaði hafi leitt til þess að
hlutabréf hafi skipt um eigendur
og áherslur aukist á arðsemi í
rekstri, óháð staðsetningu fyrir-
tækja. — HEI
Fj ármálaráðimeytið
hunsar upplýsingalög
Laiinakjör upp á borð-
ið. Ríkið neitar. Kært
til úr s kur ð a rneíii dar
um upplýsingamál.
Fjármálaráðuneytið og félags-
málaráðuneytið hafa synjað að-
ildarfélögum BSRB um upplýs-
ingar um launakjör starfsmanna
hjá stofnunum ríkisins. Stjórn
BSRB hefur því ákveðið að fela
lögmanni sínum að kæra synjun
ráðuneytanna til úrskurðarnefnd-
ar um upplýsingamál.
1 svari fjármálaráðuneytisins til
Stéttarfélags lögfræðinga er því
borið við að samkvæmt upplýs-
ingalögum sé heimilt að tak-
marka aðgang almennings að
gögnum sem lúta að fyrirhuguð-
um ráðstöfunum í kjaramálum
starfsmanna ríkis og sveitarfé-
laga. Markmiðið með því sé að
tryggja jafnræði í kjarasamning-
um hins opinbera og viðsemjenda
þeirra. Þessari undanþágu sé
einnig hægt að beita í tengslum
við hagræðingu og breytingu í
rekstri opinberra stofnana og fyr-
irtækja.
Ogmundur Jónasson, formaður
BSRB, minnir á að samkvæmt
upplýsingalögum á að vera
tryggður aðgangur að upplýsing-
um um föst Iaun opinberra starfs-
Ögmundur Jónasson, formaður BSRB, telur að stéttarfélög oplnberra starfsmanna
eigi skýlausan rétt á upplýsingum um launakjör ríkisstarfsmanna samkvæmt upp-
lýsingalögum. - mynd: pjetur
manna, auk einstaklingsbundna
samninga sem gerðir hafa verið
við starfsmenn. Hann segir að
neitun ráðuneytanna torveldi
störf rnargra aðildarfélaga BSRB
sem eru að gera kjarasamninga
við einstakar ríkisstofnanir sam-
kvæmt nýju launakerfi liins opin-
bera.
Hann minnir einnig á að ljár-
málaráðherra hafi verið tíðrætt
urn nauðsyn þess að gera launa-
kerfið gagnsærra þegar umræðan
stóð sem hæst um breytingar á
lögum um réttindi og skyldur op-
inberra starfsmanna. Með því að
synja stéttarfélögum um upplýs-
ingar um launakjör starfsmanna
er fjármálaráðuneytið að gera
ráðherra ómerkan orða sinna.
Nema ef vera skyldi að markmið-
ið með nýja launakerfinu hafi
verið að gera vel við „meiriháttar
fólk“ á kostnað þeirra sem taldir
eru „minniháttar". Sé svo verður
það aldrei liðið. — GRH
Hagnaður hjá Samherja
Hagnaður af rekstri Samherja hf.
og dótturfélaga nam 241 milljón
króna fyrstu átta rnánuði árins.
Allt árið 1996 nam hagnaður af
rekstri samstæöunnar 632 millj-
ónum króna. Hagnaður (yrir af-
skriftir og fjármagnskostnað nam
981 milljón króna og hagnaður af
reglulegri starfsemi 194 milljón-
um króna en 1.298 milljónum
króna allt árið 1 996 og þá nam
hagnaður af reglulegri starfsemi
446 milljónum króna. Eigið fé
hefur aukist um 1.462 milljónir
króna frá áramótum og eiginfjár-
hlutfall úr 25 f 33% á sama tíma.
Rekstrarhorfur næstu mánuði
eru af forsvarsmönnum fyrirtæk-
isins taldar góðar.
Tap varð af rekstri erlendra
dóttur- og hlutdeildarfélaga Sam-
herja fyrstu átta mánuði ársins að
upphæð 34 milljónir króna.
- GG
FjárfeUir í Skaftártungu
Á annað hundrað fjár hefur drepist eftir að hafa fennt í kaf í Skaftár-
tungum sl. sunnudag. Fjárfellirinn hefði þó getað orðið mun meiri
þar sem mörgu fé hefur verið bjargað úr fönn síðustu daga.
Reynir Ragnarsson, lögreglumaður í Vík í Mýrdal, segir að seinni-
part sunnudags hafi gert slæmt veður með snjókomu. Féð hafi hrak-
ist í gil og skorninga undan veðrinu og fennt í kaf og drepist.
Tfð á Suðurlandi hefur verið góð og töldu menn að von væri á rign-
ingu eða jafnvel siyddu. Bændur voru því óviðbúnir og fé úti við, enda
þótt mestur hluti þess væri heima við bæi. Reynir segir að veðrið hafi
skollið snögglega á, fyrst með slyddu, en síðan hafi veðrið snúist til
norð-austanáttar og kólnað. Tjón bænda í Skaftártungum er verulegt.
Byggöastofnim burt af mölinni
Egill Jónsson alþingismaður og stjórnarformaður Byggðastofnunar
sagði í viðtali við Sjónvarpið í gærkvöld að stefnt væri að því að flytja
alla starfsemi Byggðastofnunar út á land. Hann sagði hugmyndir
þessa Iútandi njóta stuðnings.
Pétur Reimarsson
hverfur lir hrúnni
Pétur Reimarsson, framkvæmda-
stjóri útgerðar- og fiskvinnslufyrir-
tækisins Árness hf. í Þorlákshöfn,
hefur sagt upp störfum að eigin ósk.
Pétur mun vera ósáttur við að fyrir-
tækið hafi verið rekið með tapi allt
frá stofnun árið 1991 og vill hleypa
nýjum manni að. Starfsmenn eru
um 175 en fyrirtækið gerir út fimm
báta, rekur frystihús í Þorlákshöfn
og Stokkseyri og rekur einnig flat-
fiskvinnslu á Dalvík. Árnes á einnig
stóran hlut í fisksölufyrirtæki í
Hollandi.
Pétur var fyrsti framkvæmdastjóri
Sæplasts hf. á Dalvík og átti stóran
þátt í því að gera það að því stórfyrir-
tæld sem það er í dag. Pétur er einnig stjórnarformaður Pósts og síma
hf. Jón Sigurðarson, framkvæmdastjóri Fiskafurða og stjórnarfor-
maður Árness, segir að Pétur muni starfa hjá fyrirtækinu þar til ráð-
inn hafi vérið eftirmaður hans. Hann segir það fjarri öllu lagi að við-
ræður fari fram um sameiningu Árness við annað fyrirtæki í sjávarút-
vegi.