Dagur - 29.11.1997, Síða 6

6- LAUGARBAGUR 29.NÓVEMBER 1997

ÞJÓÐMÁL
Útgáfufélag: dagsprent
Útgáfustjóri: eyjólfur sveinsson
Ritstjórar: stefán jón hafstein
ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Aðstodarritstjórí: birgir guðmundsson
Framkvæmdastjóri: marteinn jónasson
Skrifstofur: STRANDGÖTU 31, AKUREYRI,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHÓLTI 14, REYKJAVÍK
Simar: 460 6ioo og soo 7080
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjaid m. vsk.: 1.680 KR. Á mánuði
Lausasöiuverö: íso kr. og 200 kr. helgarblað
Grænt númer: 800 7080
Símbréf augiýsingadeiidar: 460 6161
Simbréf rítstjórnar: 460 617i(akureyri) ssi 6270 (REYKJAVÍk)
Upplausn á Ísafírði
í fyrsta lagi
Sjálfstæðisflokkurinn á ísafirði virðist hafa einstakan hæfi-
Ieika til að klofna. Fyrir bæjarstjórnarkosningarnar árið 1994
tókst flokknum að yfirvinna alvarlega sundrungu og bjóða
fram í einu lagi. En nú þegar hálft ár er til loka kjörtímabils-
ins er flokkurinn sprunginn að nýju, og þar með meirihlutinn
í bæjarstjóminni. Allt út af fyrirhuguðum kaupum á gömlu
frystihúsi! I kjölfarið hafa bæjarstjórinn, aðstoðarmaður hans
og skólafulltrúi bæjarins sagt störfum sínum lausum.
1 öðru lagi
Nýr meirihluti verður myndaður á ísafirði um helgina. Þar
munu þeir væntanlega taka höndum saman sem höfnuðu því
að kaupa gamla frystihúsið og breyta því í skólahúsnæði. Nýi
meirihlutinn þarf að takast á við vandasöm verkefni sem enn
eru óleyst vegna deilna innan hins fallna meirihluta. Það á
ekki aðeins við um skólamálin heldur einnig hárhagsáætlun
næsta árs. Þetta verður fyrst og fremst skammtímastjórn, sem
reynir að leysa aðsteðjandi vanda fram yfir kosningarnar næsta
vor.
í þriðja lagi
Stjórnmáíin hafa oft verið stormasöm á Isafirði og svo sem
ekki tiltökumál þótt meirihluti bresti og nýr taki við. Það er
hins vegar einkar athyglisvert við þessa pólitísku upplausn í
höfuðstað Vestljarða að margir sem til þekkja telja að undir-
aldan sé sívaxandi andúð almennings á svokölluðum sægreif-
um og þeim gífurlegu eignatilfærslum sem kvótakerfið hefur
þegar haft í för með sér. Með réttu eða röngu virðast margir
hafa litið á fyrirhuguð kaup bæjarins á frystihúsi Básafells sem
óeðlilega þjónustu við þá sem eiga mestan kvóta á Vestfjörð-
um. Það hlýtur að vera stjórnmálamönnum á landsvísu alvar-
legt umhugsunarefni hvernig þeir geta komið til móts við vax-
andi reiði almennings vegna þess óréttlætis sem felst í stór-
felldum gróða einstaklinga vegna veiðikvóta sem Alþingi hefur
búið til.
Elias Snæland Jónsson.
Það gengur nú mikið gern-
ingaveður yfir Isafjörð. Meiri-
hlutinn fallinn. Bæjarstjórinn
hættur. Aðstoðarmaður bæjar-
stjóra er hættur. Skólafulltrú-
inn er hættur. Bærinn sagður
stefna lóðbeint á hausinn eða
f það minnsta að fram-
kvæmdafé hans hafi öllu verið
ráðstafað til langrar framtíðar.
„Sexmenningaklíkan" er alls-
ráðandi. Þetta er ekkert annað
en stjórnarbylting í bæjarfé-
laginu sem nú má búa við
nepurðina sem oft fylgir gern-
ingaveðrum, hefðbundnum
eða pólitískum. Er nú svo
komið að aðrar eins sviptingar
hafa ekki gert á Isafirði í heila
öld, ekki síðan
Skúlamálin gengu
þar yfir fyrir rétt
rúmum 100 árum.
Þótt málsatvik nú
séu nokkuð annars
eðlis en þau voru þá,
hefur það ekki kom-
ið f veg fyrir að
menn eru farnir að
tala um Skúlamál
hin síðari. Minna
hefur hins vegar heyrst um
hver sé Skúli Thoroddsen nú-
tímans eða hver sé Lárus H.
Bjarnason eða Magnús Steph-
ensen, sem auðvitað er auka-
atriði fyrir dægurmálasinnaða
nútímamenn.
Fáir skiljja
Þótt þeir séu fáir sem raun-
verulega skilja hvað er í gangi
í þessum höfuðstað Vest-
fjarða, þá er Ijóst að bak við
tilfinningar og gamalgrónar
væringar milli einstaklinga og
flókin tengsl þeirra við físk-
vinnslufyrirtækin á svæðinu,
lúrir spurningin sem flestir
landsmenn skilja, spurningin
um skólamál. Átti að kaupa
hús Norðurtangans undir
skóla eða átti að leigja eitt-
V
hvað annað hús undir skóla
og hugsanlega byggja nýjan
skóla í framtíðinni? Og skóla-
málaumræðan á Isafirði ein-
skorðast ekki við það hvort
kenna beri í gömlu frystihúsi
eða ekki. Kennarar sem sagt
höfðu upp í kjarabaráttunni
fengu orðsendingu um það
frá gömlu bæjarstjórninni að
ef þeir drægju ekki uppsagnir
sínar hið snarasta til baka
fengju þeir engan 60 þúsund
króna jóla/staðaruppbótar
bónus. „Sexmenningaklíkan“
hefur nú upplýst að þessar
hótanir gagnvart kennurun-
um verði dregnar til baka.
Skólamál -
fasteignir
En þessi skóla-
málaumræða á ísa-
firði - sem nú hefur
endað í stjórnar-
byltingu í bæjarfé-
Iaginu - er ekki
mikið auðskildari
en allar litlu og
margbreytilegu
persónulegu ástæðurnar sem
valdið hafa deilunum. Því í
skólamálaumræðunni er nán-
ast ekkert fjallað um skólamál
heldur eingöngu fasteignir.
Því missa þeir alllir þráðinn
sem ætluðu - eins og Garri -
að setja sig inn í Skúlamálin
hin nýju og taka afstöðu út
frá hagsmunum grunnskóla-
barnanna á ísafirði. Niður-
staðan verður því sú að Skúla-
mál hin nýju séu ekki ætluð
utanaðkomandi heldur séu
þau eingöngu fyrir heima-
menn og innvígða í samfélag-
ið þar. Áðrir hafa ekki tök á
því að skilja þau. Þess vegna
hætti bæjarstjórinn. Þess
vegna hætti aðstoðarbæjar-
stjórinn. Þetta er aðkomufólk!
GARRI
ÁSGEIR
Il mm* HANNES
r* mjg? EIRÍKSSON
skrifar
Sægreifmn er gyðingur
íslands
Gyðingar hafa löngum sett svip
sinn á Evrópu þó uppruni þeirra
sé líklega einhvers staðar í Asíu
og þeir fluttu seinna norður á
bóginn frá botni Miðjarðarhafs-
ins. Á öldinni sem leið sópaði að
gyðingum í sameinuðu Stór-
Þýskalandi og þótti mörgum
Þjóðveijanum nóg um. Einkum
og sér í lagi eftir að Þjóðverjar
þorðu að kannast opinberlega
við germanskan uppruna sinn og
byijuðu jafnvel að gera honum
hátt undir höfði með sjálft tón-
skáldið Wagner í broddi fylking-
ar.
En margt fleira kom til. Gyð-
ingar héldu vel hópinn í löndum
Evrópu og heimamönnum þóttu
þeir vera ríki í ríkinu. Oft
komust gyðingar í álnir og náðu
að halda auðnum innan fjöl-
skyldunnar og innan samfélags
gyðinga. Þjóðverjum þótti gyð-
ingar Ieggja lítið af mörkum til
þjóðfélagsins og auðurinn nýtast
þeim einum. Framlag gyðinga
væri einkum fólgið í að ávaxta
peningana sína og klippa arð-
miða af hlutabréfum á sama
tíma og Þjóðveijar
sjálfir svitnuðu við
að eija landið og
byggja upp iðnað-
inn.
Mörgum Þjóð-
veijanum þótti tek-
inn þarna spónn úr
sínum aski og litu
gyðinga hornauga
fyrir bragðið. Hvort
það var maklegt eða ómaklegt
skal látið ósagt hér enda var
pistilhöfundur þá ekki kominn
til sögunnar. Hitt er svo annað
mál að í heimskreppunni miklu
fyrr á þessari öld sauð upp úr í
Þýskalandi og víðar. Gyðingar
fengu að fínna til tevatnsins um
Kristalsnætur og átökin náðu há-
marki í seinna veraldarstríði.
Innfæddum þóttu gyðingar
vandamál og tóku skipulega á
vandanum.
Styijöldin gerði aftur á móti
íslendinga ríka og
þjóðin fékk líka
Marshall aðstoðina
fyrir stríðsbarðar
þjóðir Evrópu. Að
henni Iokinni hóf
nýsköpunarstjórn
íhalds og komma
mestu skipasmíðar
Islandssögunnar og
voru svo mörg
veiðiskip keypt fyrir stríðsgróð-
ann að ekki fundust útgerðar-
menn að þeim öllum. Ríkis-
stjórnin varð því að beita sér fyr-
ir útgerðum bæjarfélaga víða um
landið til að taka á móti og gera
út flotann. Urðu það afdrifarík
mistök og með bæjarútgerðum
var kjölurinn Iagður að allt of
stórum veiðiflota á íslandsmið-
um. Flotanum ósigrandi og með
ofveiði sinni kallaði hann kvóta
ljóta yfir þjóðina. Saga sæ-
greifadæmis á Islandi er öll með
ólíkindum. Landsmönnum varð
snemma ljóst að flotinn ósigr-
andi mundi vinna auðveldan sig-
ur á fiskistofnum við Iandið og
því )töí að vernda fiskimiðin í
landhelgi. En aðferðin var röng.
Eðlilegast var að ákveða aflann á
hverju ári með hliðsjón af stærð
fiskistofna og leyfa svo útgerðar-
mönnum að bítast um aflann í
anda frjálsrar samkeppni eins og
tíðkast víða annars staðar í þjóð-
félaginu. I stað samkeppninnar
voru útvegsmenn gerðir að
áskrifendum að óveiddum fiski
með kvóta og þar með var auður
þjóðarinnar kominn í hendur fá-
einna manna í sægreifadæmum.
spurtsi
Hvaða líkur eru á því að
íslendingar homist
áfram í Evrópukeppn-
inni í handknattleik,
eftir tapleik gegn
Júgóslövum ífyrra-
kvóld?
Atli Hilmarsson
þjálfari KA í liandknattleik.
Maður er
kannski ekki
bjartsýnn.
Vonin er sú
að Júgóslav-
ar séu
ánægðir
með að vera
k o m n i r
áfram og að
við þær að-
stæður eigum við möguleika á
móti þeim í Júgóslavíu, sem við
kannski hefðum ekki átt - hefði
leikurinn skipt öllu máli fyrir þá.
En við sýndum það þegar við
unnun Dani á útivelli í Álaborg
fyrir um ári síðan, hvers liðið er
megnugt. Því hef ég enn trú á
því.
Kristján Arason
viðskiptafræðingur ogjv. landsliðsm.
í itandknattletk.
Þær eru ekki
miklar. En
liðið má ekki
hugsa út í
líkurnar á
þvf að kom-
ast áfram,
heldur ein-
faldlega um
það að vinna
leikinn.
Jóiiminidur Kjartansson
yfirlögregluþj. í Reykjavík og Jtand-
knattleiksáhugam.
Mér hund-
leiddist leik-
urinn í gær-
kvöld, og
niðurstaðan
var í sam-
ræmi við
það. En er
það ekki
mynstrið að
þeir sigri á
útivelli. Ég hef fulla trú á því.
Adolf Ingi Erlingsson
íþróttafréttamaður á Útvarpinu.
Ég myndi
telja líkurn-
ar ekki meiri
en 20%.
Helsta von
okkar tel ég
að felist í því
a ð
Júgóslövu-
um finnst
þeir vera
búnir að gera nóg. Þeir eru bún-
ir að tryggja sig áfram í úrslita-
keppnina, þannig að úrslit á
sunnudag skipta þá í raun engu
máli. Eftir sigur Litháa á Sviss-
lendingum á fimmtudagskvöld
tel ég útilokað annað en að þeir
vinni seinni Ieikinn líka.