Dagur - 15.07.1998, Side 7

1^11-
ÞJÓÐMOLAR
\ V. 9 r i •! M M 7 ’ i ?A ri V H í * t, \ M - V
MIÐVIKUDAGUR 1S. JÚLÍ 1998 - 7
Ami og inállrelsiö
enei
] Arni
j FINNSSON
I smmw tatAWS
Jiö bréf til umbverflsráó
luömvemdarsamittk íslamis
jna harðit’ga þá ákvörðun
i að kyfa noíkun eitursins
uii. Samtökin leggja áherslu
S hvorki hafí verið sýnt fram A
wgfugl hafí valdið utntais-
i fjárhagsiegu tjóni í jxám
rvörpum sem fencmalnotkun
‘ eímiluð í, né að aðrar að-
haft ekki hentað til að
i stigu við meintu tjóni,
é er ckkt réttkeumlegt að heim-
íundanjtágu mar.
Hnnfremur, hæði Náttúru-
vcrndarráð <>g Ráðgjafancfnd um
villt dýr lutfít lagst gegn |ni að
veittar verði undan]>águr tii að
nota frncmal. Er vandséð að f>r-
ír Itggj nokkur faglcg rök cr styðja
ákvöiðun Jtína um að veita und-
anþágur. Einníg draga Nátlúru-
vcrndarsamtök isiands i efa lög-
martt afgrctðslu málsins jtar eð
ákvöfðun var tekin áður cn lettað
var samráðs við Ráðgjafanefnd
um viHt dýr og án þcss nokkur
gögn largju fyrír um skaðsemí
sargfugls I ieðáivörpuro.
Einkutn og sör í lagi gagnrýna
Náttúruvcrmbrsamtök Isiands
ásaiumir Ingjmars Sígurðssonar,
skrifstofustjðra umhverfisráðu-
neylisíns, f Morgunbiaðínu þann
28. júnt si. I garð Æv'ars Péturs-
sonar, fuglafrarðings. í*au cru
hvort tveggja óviðcígandt og
ðdrengiieg.
.0»um sem þekkja tíÆvms Peterssn og starta hms. má ffósi vera aó
ham er vandvtrkur vismtíamaóur og semþteyttuf tí vandrmða, ’ segir Amt
m,a. ibréfiséno.
vama skapi ödrcngílcg. |»vf mcð
scm ekki þóknait umhvctf
hetra eða cínstökuin yfín
um ráðuncytisins.
Eftirfarandi ummæit,
höfð cru bcint eftir ittgítnari S
urðssyní i Morgunblaðtmt
sunnudag, eru ámariisverð: |
þrjú ár höfum víð I
eftír niðurstöðu ncfndar i
Ævar hefur serið » og gera i
tiilögur um cfní scm nota «
við utrymíngu á varj
Ncfndín hcfur ckkí skilaí
banníg að }>að var ckki
blða lcngur með að taka ákv'f
un í þcssu máli.“
í fyrsta iagi er }>að vttn <
og trú að það sé hvorkt -
umhverftsrádherra né „
stjórnar íslands að útrýma |
fuglí. Teijum við víst að hv
Ævar né aðrir starfsmenn ÍÍS
úrufneðistofnunar (»!
myndu aidret styðja sttkar f
ætlanir.
í öðru iagi itcndutn við 4j
formaður téðrar ncfndar «
urður Prátnsson, starfsm
umhverfísráðuneytisins.
stofustjórmn aetti því að |
harg hcímatökín, sé þ«a
4' t g§ uro s»ð r
Opið bréfÁrna Finnssonar í Degi 3. júií slíðastliðinn.
I opnu bréfi til umhverfisráð-
herra sem birtist í Degi 3. þ.m.
sendir Arni Finnsson, sem skrif-
ar í nafni Náttúruverndarsam-
taka Islands, mér tóninn fyrir
það að ég skuli leyfa mér að
svara gagnrýni sem Ævar Peter-
sen, fuglafræðingur, setti fram í
viðtali við Dag 26. júní sl. Tilefni
viðtalsins við Ævar var að hann
sagði af sér sem formaður ráð-
gjafarnefndar um villt dýr þar
sem hann var ósáttur við ákvörð-
un umhverfisráðherra um að
veita undanþágu frá banni við
notkun lyfja við útrýmingu á
vargfugli. I Morgunblaðinu 28.
f.m. voru höfð eftir mér ummæli
í tengslum við málið, þar sem ég
svaraði spurningum blaðamanns
í framhaldi af alvarlegum ásök-
unum sem komu fram hjá fugla-
fræðingnum, s.s. um hugsanleg
lögbrot og brot á alþjóðasamn-
ingum, að arnarstofninum væri
stefnt í hættu og að ekki hefði
verið haft samráð við ráðgjafar-
nefndina. Eg vil taka fram að
ekki hafði Arni Finnsson fyrir því
að leita skýringa minna á mál-
inu.
I tilefni greinar Arna Finns-
sonar vil ég taka fram að í Morg-
unblaðinu 28. f.m. gerði ég ein-
göngu grein fyrir staðreyndum.
Ævar Petersen sendi umhverf-
isráðherra uppsagnarbréf hinn
21. júní sl. sem barst ráðuneyt-
inu degi síðar, og tiltekur ástæð-
ur uppsagnarinnar. Þetta gerði
hann fjórum vikum eftir að
ákvörðun ráðherra lá fyrir og á
þessum tíma tók hann ekki til af-
greiðslu í nefndinni erindi frá
ráðuneytinu sem send voru til
nefndarinnar lögum samkvæmt
heldur endursendi þau öll með
uppsagnarbréfi sínu. Það sem er
þó öllu undarlegra er sú stað-
reynd að skipunartími ráðgjafar-
nefndar um villt dýr rann út 1.
júlí sl. þannig að aðeins rúm vika
var eftir af skipunartímanum
þegar ráðuneytinu barst upp-
sagnarbréfið. Fljótlega eftir það
fór Ævar úr landi og hefði vart
boðað nefndina til fundar fyrir 1.
júlí sl. hvort sem var. Auk þess
gerði Ævar grein fyrir ástæðum
uppsagnar sinnar í áðurnefndu
viðtali í Degi og áður en ráðherra
hafði gefist ráðrúm til að kynna
sér málið til hlítar. Aldrei óskaði
hann eftir viðtali við ráðherra
um málið þótt hann sæti í nefnd-
inni samkvæmt skipun ráðherr-
ans.
Þetta eru staðreyndir málsins,
sem ég sem starfsmaður um-
hverfisráðherra skýrði aðspurður
frá í viðtali í Morgunblaðinu.
Arni Finnsson gagnrýnir þetta og
segir það gjörsamlega óþolandi
að starfsmenn umhverfisráðu-
neytis eða undirstofnana þess
megi búast við köldum kveðjum
frá yfirmönnum ráðuneytis taki
þeir opinbera afstöðu sem ekki
þóknast umhverfisráðherra eða
einstökum yfirmönnum ráðu-
neytisins. Þá krefst hann þess að
ráðherra biðjist afsökunar á þeim
ummælum sem ég hafði í viðtal-
inu í Morgunblaðinu. Hann virð-
ist telja það eðlilegt að formaður
ráðgjafanefndar um villt dýr
gagnrýni ákvörðun ráðherra op-
inberlega án þess að hafa tekið
málið fyrst upp við hann, en stór-
lega ámælisvert að ég svari þeirri
gagnrýni opinberlega. Skv. þes-
sarri undarlegu röksemdafærslu
mega undirmenn ráðherra gagn-
rýna ákvarðanir hans að vild á
opinberum vettvangi, en ættu að
biðja afsökunar ef þeir svara
gagnrýnisröddum og útskýra
málstað ráðherrans! Það er skrít-
ið málfrelsi atama.
Það er greinilegt að Árni þekk-
ir Iítið til starfa í stjórnarráði eða
á stofnununum hins opinbera en
þar verður að sjálfsögðu að gilda
trúnaður og menn verða að virða
ákvarðanir ráðherra og alla vega
að láta hann vita áður en menn
fara opinberlega fram með af-
stöðu sem gengur þvert gegn af-
stöðu hans. Ég fæ ekki betur séð
en Arni og samtök hans séu að
leggja að starfsmönnum ráð-
herra að standa uppi í hárinu á
honum eða boða stjórnleysi og
bið þá um að athuga vel sinn
gang áður en þeir halda lengra
fram á þeirri braut.
Krafa Arna Finnssonar um af-
sökunarbeiðni vegna svara und-
irritaðs við spurningum blaða-
manns, þar sem eingöngu var
skýrt frá staðreyndum málsins,
er því auðvitað fráleit. Ég geri
ekki kröfu um að Árni biðjist af-
sökunar á skrifum sínum, þótt
þar sé verulega skekkt mynd
dregin upp, enda má hann að
sjálfsögðu hafa sína skoðun á
málinu. Það væri hins vegar
æskilegt að hann hefði kynnt sér
málið betur og ástundaði vand-
aðri vinnubrögð en hann hefur
viðhaft í þessu tilfelli áður en
Iagt er af stað með kröfur um af-
sökunarbeiðni og gífuryrði í Ijöl-
miðlum í nafni Náttúruverndar-
samtaka Islands.
Samvtnna sem ætti
að vera til eftirbreytni
„Hallormsstaðaskógur, gróska hans og fegurð hefur vakið áhuga manna í
gegn um tíðina fyrir því að sækja fram, “ segir Jón Kristjánsson m.a. í grein
sinni.
Fljótsdalshérað er þekktasta
skógræktarsvæði landsins og þar
hafa margir frumherjar í þeirri
ræktun lifað og starfað. Hall-
ormsstaðaskógur, gróska hans og
fegurð hefur vakið áhuga manna
í gegn um tíðina fyrir því að
sækja fram. Nú er skógrækt orð-
in atvinnuvegur með Héraðs-
skógaverkefninu, sem hefur
gengið vel og orðið öðrum fyrir-
mynd, en mikil ásókn er um að
taka upp svipaða starfsemi í öðr-
um landshlutum. Með þessu
verkefni hefur fest í sessi hugtak-
ið „nytjaskógar'1, sem heiti þeirra
skóga sem verða í framtíðinni
höggnir til nytja. Reynslan sýnir
að slíkt er fyllilega raunhæft.
Framtak skógræktarmanna á
Anstuxlandi
Skógræktarfélag Austurlands,
sem er félag áhugamanna um
skógrækt fagnaði sextíu ára af-
mæli sínu um síðustu helgi með
myndarlegum hætti. I skógrækt-
arfélaginu hafa margir eldhugar
og hugsjónamenn starfað, og
einn slíkur Orri Hrafnkelsson á
Egilsstöðum veitir því nú for-
stöðu. Starf áhugamanna að
skógrækt í gegn um tíðina hefur
án nokkurs vafa undirbúið jarð-
veginn fyrir þær jákvæðu viðtök-
ur sem atvinnustarfsemi á sviði
skógræktar hefur hlotið hjá
bændum á Fljótsdalshéraði.
Meðal þess sem gert var til há-
tíðabrigða hjá Skógrætarfélaginu
var að opna friðland meðfram
Jökulsá í Dal. Með því er lands-
svæði meðfram ánni og þjóðveg-
urinn friðaður fyrir búfé. Þetta er
samstarfsverkefni bænda, Vega-
gerðar ríkisins, Landgræðslu rík-
isins og skógræktarfélagsins.
Þarna er um afar merkilegt mál
að ræða. Hér er gengið til þess í
góðu samkomulagi að taka frá
lönd til skógræktar og friðunar,
án þess að það sé verið að leggja
niður búskap á þeim jörðum sem
í hlut eiga. Þarna er leyst með
frjálsu samkomulagi það vanda-
mál sem uppi er um umferð bú-
fjár á vegum, sem hefur valdið
óþægindum og slysum i mörgum
tilfellum. Þarna er merkilegt for-
dæmi uppi sem ástæða er til þess
að haida á lofti. I þessu friðlandi
meðfram ánni sem telur um 30
ferkílómetra má hvort sem held-
ur er planta skógi, eða lofa þeim
gróðri sem þar er fyrir að vaxa
upp.
Landgræðslustarf bænda
A Jökuldal, sem er ein af þeim
sveitum landsins þar sem sauð-
fjárbúskapur er eingöngu stund-
aður má sjá glæsileg dæmi um
áhuga bænda fyrir landgræðslu.
Þar hafa einstakir bændur af
frjálsum vilja og að eigin frum-
kvæði ræktað upp örfoka mela
með áburðargjöf og umhirðu.
Þetta sýnir svo ekki verður um
villst hver fengur það er að græða
landið í samstarfi og með þátt-
töku bændanna. Bændur eru
ræktunarmenn og engir þekkja
landið og eiginleika þess betur en
þeir.
Landgræðsla ríkisins hefur far-
ið inn á þessa braut á síðustu
árum að ráða bændur til land-
græðslustarfa og áfram þarf að
halda á þeirri þraut. Það vísar
veginn til skipulegrar og skyn-
samlegrar landnýtingar.
Ymsir standa í þeirri meiningu
að árangri sé hægt að ná með því
að formæla sauðkindinni í blaða-
greinum og skamma bændur fyr-
ir rányrkju, en slíkt er víðsfjarri.
Sauðfjárrækt, skógrækt og
Iandgræsla geta farið saman ef
skynsamlega er að staðið. Þekk-
ing og reynsla bænda og jákvætt
hugarfar eru þar lykilatriði til
þess að ná árangri. Samvinna
bænda á Jökuldal og í Jökulsár-
hlíð á Héraði við Skógræktar-
mennina og Landgræðsluna og
Vegagerð ríkisins um friðun
lands og vega eru fordæmi sem
ætti að vera öðrum til eftir-
breytni.