Dagur - 23.09.1998, Síða 7

MIÐVIKVDAGUR 23. SEPTEMBER 1998 - 23
LÍFIÐ í LANDINU
R A D D I R
FÚLKSINS
MEINHORNIÐ
• Meinhyrning-
ur skilur ekki
hvernig
nokkrum manni
getur dottið í
hug að setja
jólaauglýsingu í
Ioftið í septem-
ber. Verslunar-
mennskan sem
er að yfirtaka
jólahelgina er
gjörsamlega
óþolandi. Og
enn verra ef
verslunar-
mennskan ætlar
að teygja sína
,jólahátíð“ út og
suður, þannig
að hún nái frá
september og
fram í janúar.
Hvað er þá eft-
ir?
• Áróðurs- og
auglýsingatækni
þeirra sem
höndla með vör-
ur fyrir börn er
að verða óþol-
andi. Framleið-
endur ýmissa
vara skirrast
ekki við að
skjóta sínum
sjónarmiðum
beint á bömin í
þeim tilgangi að
ná til foreldr-
anna sem oft og
tíðum treysta
sér ekki til að
neita börnunum
sínum um það
sem „allir hinir
fá“.
E. LÁRA SIGURÐARDÓTTIR
SKRIFAR
Nú eru tæpar tvær vikur síðan
Keikó kom til landsins. Það var
nánar tiltekið 10. september
1998. Mín skoðun er sú að 75
prósent landsmanna hafi fylgst
með því og verið meðvitaðir á
einhvern hátt. Umfjöllunin
hefur verið mikil hér á landi í
íjölmiðlum sem von er, hver
gæs er gripin bæði stórar og
smáar, hvort sem þær eru
merkilegar eður ei. I mínum
huga er þetta merkilegur at-
burður.
Þarna sannast fyrst og fremst
þær sterku taugar milli manns
og þess sem við köllum dýr
(fyrir mér er mannskepnan
ekkert annað en dýr) og hverju
þær taugar fá áorkað.
I umfjöllun um Keikó-málið
frá því fyrsta hafa verið þrjár
raddir, þeirra sem voru með,
hinna sem voru á móti og
þeirra sem voru að reyna að
vekja á sér athygli á einhvern
máta. Flestir okkar landa tel ég
að hafi verið venjulegt fólk með
heilbrigða skynsemi og tilfinn-
ingar. Síðan koma þeir sem
halda að þeir séu að missa af
einhveijum auði sem felst í
hvalveiðum eða stjórnleysi á
höfum úti og að lokum það fólk
allt sem að honum snýr eins og
Islendinga yfír höfuð. Þar með
tel ég að ég hafí afgreitt tvær
fyrstu raddirnar.
Við hverju hjóst fólh?
Síðasta skilgreiningin er til
þeirra sem aldrei hafa umgeng-
ist dýr, hvorki tvífætt, fjórfætt,
en kannski liðleysingja við físk-
veiðar og þá fyrst og fremst í
sporti. Við sem lifum í tengsl-
um við náttúruna, dýrin og allt
það sem við flest etum, vitum
og gerum okkur grein fyrir að
lífíð er ekki bara svart og hvítt.
Það krefur um tilfínningu á
hverjum tíma, tilfínningu hvað
skal lifa og hvað skal deyja, það
er ekki sársaukalaust.
Fara ekki skotveiðimenn af
stað á ákveðnum tímum og
skjóta gæs, rjúpu og nánast
hvað sem hreyfist, jafnvel
bóndann sem er að gá til
kinda? Svo má skilja á fjölmiðl-
um. Það hefur mátt lesa og
heyra í fjölmiðlum að Keikó
karlinn færi ekki dult með sína
kynþörf. Hann væri pervert, öf-
uguggi og allt þar fram eftir
götunum. Við hverju bjóst fólk?
Hvað gera ekki ungir og gamlir,
konur og menn? Eg spyr.
Sveitakonan spyr. Hafið þið
ekki leikið við ykkur sjálf?
Aldrei? Mín reynsla af dýrum
í umfjöllun um Keikó-málið frá því fyrsta hafa verið þrjár raddir, þeirra sem
voru með, hinna sem voru á móti og þeirra sem voru að reyna að vekja á
sér athygli á einhvern máta.“
sem aldrei hefur umgengist
neitt annað en sig sjálft og
náttúruleysið. (Þar á ég við
tengsl við annað en mann-
skepnuna.)
Undirrituð er fædd og uppal-
in á höfuðborgarsvæðinu,
þekkti þar lífið út og
inn en flutti síðan
út á land nánar til-
tekið í sveit og hef-
ur lifað í því um-
hverfi síðan. Sú um-
§öllun sem Keikó
hefur fengið og þá
ekki hvað síst eftir
að hann kom og um
það bil hefur fengið
mig til þess að tjá
mig opinberlega á
þennan hátt. „Við
Islendingar höfum
alltaf viljað vekja á
okkur athygli, nú
erum við með og sum á móti.“
En staðreyndin er sú að þeir
sem fylgjast með okkur nú eru
þeir sem hafa áhuga fyrir mál-
efninu, hinir bara einfaldlega
gera það ekki. Þeim er ná-
kvæmlega sama um Keikó og
Daguir
Strandgötu 31, 600, Akureyri
Þverholti 14,105 Reykjavík
Sími umsjónarmanns
lesendasíðu:
460 6111
Netfang: ritstjori@dagur.is
Símbréf: 460 6171/551 6270
Óskað er eftir að bréf til
blaðsins séu að jafnaði hálf til
ein vélrituð blaðsíða, 1000-1200
tölvuslög. Dagur áskilur sér rétt
til að stytta lengri bréf.
er sú að þau riðlast hvert á
öðru og með sjálfu sér ef þau
hafa akkert annað. Það gerir
bara mannskepnan líka, en hún
hefur einhverja blygðunar-
kennd sem dýrin hafa ekki.
Hefur hundaræktandinn,
horssa-, sauðQár, nautgripa-,
svfna- eða fuglabóndinn séð
sína gripi fara í felur með sínar
athafnir? Alveg örugglega ekki.
Það er bara mannskepnan sem
telur sig þurfa að dyljast. Þarna
er komið að mínum lokaorðum.
„Þú, kona og maður sem skrifíð
svo fáfræðilega um kynhegðun
dýra,“ reynið að verða ykkur úti
um betri vitneskju áður en þið
reynið að uppfræða almenning.
Verið velkomin til mín alla
þriðjudaga, þá er fengitími hjá
mér. Mín skoðun er sú að við
mannskepnan getum bundið
tengsl við hvaða skepnu sem er,
svo sem: kött, hund, hest, kind,
hamstur, páfagauk, já og jafn-
vel hval.
Ofanrituð rekur svínabú að
Bjarnastöðum, Gríms-
nes/Grafningshreppi.
Orri frá Þúfu algerlega sér á báti í kynbótamatinu.
Gríðarleg áhrif Orra
á hrossastofnirui
Kynbótamat fyrir 1998 er nú að
líta dagsins Ijós enda allar kyn-
bótasýningar um garð gengnar.
Eins og vænta má þá verða alltaf
nokkrar tilfærslur á matinu, sum
hross lækka og önnur hækka.
Hér á eftir verður farið yfir list-
ann hvað varðar 10 efstu hross-
in f hveijum flokki.
Af stóðhestum sem eiga 50
dæmd afkvæmi eða fleiri trónir
Orri frá Þúfu lang efstur. Hann
á nú orðið 86 afkvæmi dæmd og
hefur hlotið 136 kynbótastig. Það er því
auðséð að hann fellur mjög vel að þeim
dómstiga sem notaður er í dag í ræktun
íslenska hestsins. Þó eru það fyrst og
fremst hæfileikarnir sem Iyfta honum
svona hátt. Sköpulagsþættirnir eru ekki
eins háir þó hvergi fari hann niður fyrir
100 sem er meðaltalið. Samræmi, fóta-
gerð og réttleiki eru slökustu þættirnir
þar svo og höfuðið. Það hefur áður
komið fram að augljóst hagræði væri í
því að reiknuð væri út meðaleinkunn
fyrir sköpulag sérstaklega og fyrir hæfi-
leika sérstaklega. Það þarf að gera
miklu meira í því að taka þessa eigin-
leika sér og sérstaklega finnst mér að
setja verði lágmörk gagnvart hvoru
meðaltalinu fyrir sig.
Þeir eiginleikar Orra sem hæst fara i
matinu eru tölt, stökk og vilji fyrir utan
fegurð í reið. Fyrir fegurð í reið fær
hann 151 stig sem er svo langt, langt
fyrir ofan það sem aðrir hestar ná. Því
er heldur ekki að neita að mjög mörg
afkvæmi hans fara afskaplega vel í reið.
Má þar minna á Gnótt frá Dallandi
enda er hún með 145 stig fyrir þennan
eiginleika. Þegar svona sterkur hestur
kemur fram eins og Orri þá er alltaf
hætta á því að menn fá glíju í augun og
nærri blindist. Þta' fylgir sú hætta að
menn fari að ofmeta hestinn og af-
kvæmi hans og horfí fram hjá því sem
frá honum kemur en ekki getur talist
æskilegt. Hestgerðin er ekki þannig að
æskilegt sé að hún verði ríkjandi í
stofninum. Kristinn Hugason ráðu-
nautur hefur bent á þessa hættu og ver-
ið með tillögu um hross sem hagstætt
gæti verið að blanda saman við Orra.
Hvað sem því líður þá er rétt að vekja
athygli á því að framúrskarandi hæfi-
leikar mega ekki einir og sér ráða mót-
un hrossastofnsins.
Næstur Orra er Þokki frá Garði sem
enn heldur sínum sessi þó fullorðinn sé
en hann er orðinn 22 vetra. Hann er
með 126 stig. Það má segja um hann
eins og Orra að það eru hæfíleikarnir
sem halda hans afkvæmum uppi. Stíg-
andi frá Sauðárkróki sem hlaut Sleipn-
isbikarinn í sumar er í þriðja sæti með
123 stig. Hann er jafnbestur hvað
sköpulagið varðar. Næstur honum kem-
ur Stígur frá Kjartansstöðum
með 122 stig. Hann heldur lfka
óbreyttri stöðu frá því á síðasta
ári. Fimmti hestur í röðinni er
svo Hrafn frá Holtsmúla sem
425 afkvæmi dæmd og er með
120 stig. Það er einstakt hvað
afkvæmi hans eru jafnagóð.
Allir þessir hestar hafa af-
kvæmafrávik í plús. Það þýðir að
þeir skila hærra dæmdum af-
kvæmum en þeir voru sjálfir.
Orri er með 16 í plús og Þokki
og Hrafn með 9 í plús. Kolfinnur frá
Kjarnholtum er næstur í röðinni með
120 stig. Hann hefur lækkað um eitt
stig frá því í fyrra og þó hann eigi 420
afkvæmi á skrá þá er ekki búið að
dæma nema 78. Hann er 4 stig í mfnus
í afkvæmafráviki sem þýðir að hans af-
kvæmin ná ekki dómi föðurins. Kjarval
frá Sauðárkróki er einnig með 120 stig
en hefur hækkað í röðinni. Angi frá
Laugarvatni er líka með 120 stig og
hefur lækkað um eitt stig. Hann hefur
2 í plús í afkvæmafráviki. Gassi frá
Vorsabæ II er svo níundi hestur með
120 stig. Ofeigur frá Flugumýri nær tí-
unda sæti með 118 stig. Hann er orð-
inn 24 vetra og má segja að hann haldi
vel hlut sínum.
Kjarvalssynirair koma vel út í mati
Af hestunum sem eiga 15 til 49 af-
kvæmi dæmd stendur Kraflar frá Mið-
sitju efstur með 129 stig. Hann gefur
bestan háls af stóðhestunum í þessum
flokki og er það vissulega verðmætur
eiginleiki. í aðaleinkunn fær hann 129
stig fyrir 25 dæmd afkvæmi og 6 í plús
í afkvæmafrávikinu. Kjarvalssynirnir
Oddur frá Selfossi og Svartur frá Una-
læk fylgja fast á eftir, Oddur með 128
stig og Svartur með 127. Svartur er
með jafnar og góðar einkunnir fyrir
sköpulag. Báðir hafa þessir hestar 2 stig
í plús þó þeir séu með háan einstak-
lingsdóm. Safír frá Viðvík kemur næst-
ur með 126 stig. Toppur frá Eyjólfs-
stöðum kemur svo næst með 125 stig.
Hann fær hátt mat fyrir samræmi 132
stig en það fær Hektor frá Akureyri
einnig. Næstu hestar Sólon frá Hóli,
ÞengiII frá Hólum og Baldur frá Bakka
eru allir með 123 stig. Þengill frá Hól-
um kemur nú í fyrsta sinn inn í þennan
flokk og lendir þar í sjöunda sæti en
hann fær 4 stig í mínus í afkvæmafrá-
viki. Hann hefur hæsta mat af öllum
fyrir háls og herðar 138 stig. Hektor frá
Akureyri er með 121 stig og hefur
hækkað frá þvi i fyrra en restina af
þessum tíu rekur Atli frá Syðra-Skörðu-
gili með 120 stig.
I þættinum á föstudaginn 25. sept
verður haldið áfram með kynbótamatið.
HESTAR
Kári
Arnórsson
skrifar