Dagur - 26.11.1998, Síða 1

„Ég hetd reyndar að það sé mjög gagnlegt fyrir bókmenntafræðinga að skrifa skáidskap. Margir hafa enga trú á að
þeir geti skrifað góðar sögur, en það viðhorf finnst mér lýsa vissum fordómum, “ segir Árni Sigurjónsson sem er
doktor í bókmenntafræði en sendir nú frá sér fyrstu skáldsögu sína. mynd: pjetur.
Lúx erheiti áfyrstu
skáldsöguÁma Sigur-
jónssonar.; sem kom út
hjá Máli og menningu
jyrirskömmu. í sög-
unni segirfrá ungum
heimspekinema sem
fær sumarvinnu íLúx-
emhorg og lendirí kjöl-
farið í margvíslegum
ævintýmm.
Árni Sigurjónsson, sem er doktor
í bókmenntum en starfar nú sem
forritari hjá Islenskri erfðagrein-
ingu, hefur skrifað íjórar bækur
um bókmenntafræði en sendir
nú frá sér fyrstu skáldsögu sína.
En af hverju fer bókmenntafræð-
ingur að skrifa skáldsögu?
„Ætli það megi ekki bera þetta
saman við það þegar sölumenn
kaupa sér vöru - ég held þeim
finnist sumum álíka gaman að
láta selja sér eitthvað og að selja
sjálfir," segir Árni. „Sem bók-
menntafræðingur hefur maður
verið við sitt búðarborð og auð-
vitað sett sig í spor þess sem er
hinum megin við diskinn. Eg
held reyndar að það sé mjög
gagnlegt fyrir bókmenntafræð-
inga að skrifa skáldskap. Margir
hafa enga trú á að þeir geti skrif-
að góðar sögur, en það viðhorf
finnst mér lýsa vissum fordóm-
um. I starfi sínu sökkva bók-
menntafræðingar sér niður í
vinnubrögð skálda, kanna til
dæmis byggingu og stíl verkanna.
Þetta þýðir þó ekki að einhvers
meira þurfi að vænta af þeim en
öðrum höfundum, en það þarf
heldur ekki að vænta neins
minna.
Eg held að það sé jafn gagnlegt
fyrir bókmenntafræðinga að
skrifa skáldverk og það er fyrir
skáld að skrifa gagnrýni. Á því
sviði höfum við átt marga frábæra
höfunda eins og til dæmis Halldór
Laxness, Thor Vilhjálmsson og
Guðberg Bergsson, sem allir eiga
það sameiginlegt að hafa skrifað
afburðagagnrýni um myndlist, og
Laxness er auðvitað einn af bestu
bókmenntagagnrýnendum sem
við höfum átt fyrr og síðar."
Gaman að mega skrökva
- Hvað kom þér mest á óvart þeg-
ar þú fórst að skrifa skáldsögu?
„Það kom mér á óvart hvað
mér fannst það skemmtilegt. Eg
hef skrifað nokkrar bækur um
bókmenntafræði, þannig að það
var mér mjög eðlileg stelling að
sitja löngum stundum á stól fyrir
framan tölvuskjáinn. Svo verð ég
að viðurkenna að mér fannst af-
skaplega gaman að mega skrökva
á prenti. í starfi bókmenntafræð-
ings kemur að því að manni
finnst maður vera um of bundinn
af staðreyndum og því er gaman
að bregða á leik, og það fylgir því
viss frelsistilfinning. Þegar mað-
ur er að skrifa um staðreyndir
geta menn geyst fram á sviðið og
sagt rangt farið með, jafnvel
kvartað undan því að maður hafi
ekki vitnað í þá. I skáldverkum
gilda önnur lögmál. Þó að gagn-
rýnendur og aðrir geti komið
með ýmsar athugasemdir og að-
finnslur um skáldsögu, þá hafa
þeir engan rétt á að nöldra yfir
því að eitthvað í bókinni sé ekki
sannleikanum samkvæmt."
- Af hverju læturðu söguna ger-
ast á áttunda áratugnum?
„Það var mjög nærtækt.
Ákveðnar aðstæður sem ég lenti í
fyrir tveimur áratugum urðu
kveikja að þessari sögu. Mjög
skömmu eftir að ég hafði lent í
þeim sagði ég við sjálfan mig:
„Hér er nokkuð sem mig Iangar
til að skrifa um, já: ég skrifa
skáldsögu um þetta." Og þessi
hugsun hefur hvarflað að mér
siðan, ótal sinnum. En reyndar
hefur þessi bók Iíklega átt sér
lengri meðgöngutíma en tuttugu
ár. Um daginn var ég að gramsa í
gömlu drasli í kjallaranum hjá
mér og fann ritgerð sem ég skrif-
aði þegar ég var þrettán ára gam-
all. Hún fjallar um sögumann
sem fer í einkennilega sumar-
vinnu á Englandi. Þetta er mjög
svipuð hugmynd og sú sem finna
má í Lúx, þannig að hún hefur
víst fæðst mjög snemma."
Ekki þroskasaga
Nú er sögupersónan fremur
ístöðulaus og leitandi ungur pilt-
ur, er þetta þroskasaga?
„Það má ef til vill segja að
bjálfinn taki einhverjum framför-
um í bókinni. Hins vegar er þetta
að miklu leyti gamansaga og í
gamansögum eru karakterar oft
nokkuð flatir, það liggur í eðli
þeirra og þjónar sögunni sem
skemmtiefni. Ef við viljum flokka
söguna sem gamansögu þá er
kannski hæpið að líta á hana sem
þroskasögu.“
- Ætlarðu að skrifa fleiri skáld-
sögur?
„Eg veit það ekki. Eg hafði
gaman af að skrifa þessa bók en
ég er í öðrum og ólíkum verkefn-
um þessa stundina og veit ekki
hvað verður." -KB
15.900,
KEH 1700/utvarp og segulbandstæki
29.900
4x22w magnari • Stafrænt utvarp • 24 stoðva minni
BSM • Loudness • Framhlið er hægt að taka
úr tækinu • Aðskilin bassi/diskant
Kr. H
■iiviufvui mmmmmmmm
BRÆÐURNIR
KEH 2700/utvarp og seguibandstæki
m i
DEH 345/útvarp og geislaspilari
• 4x35w magnari • RDS • Stafrænt útvarp • 18 stöðva minni
• BSM • Loudness • Framhlið er hægt að taka úr tækinu
> Aðskilin bassi/diskant • RCA útgangur • Klukka
> 4x35w magnari • Stafrænt útvarp >18 stöðva minni • RDS
• BSM • Loudness • Framhlið er hægt að taka úr tækinu
• Aðskilin bassi/diskant • RCA útgangur • Klukka
Lá g m úIa 8
533 2800
Umboösmenn um land allt
Vesturland: Málningarþjónustan, Akranesi. Kf. Borgfirðinga, Borgarnesi.Blómsturvellir, Hellissandi.
Norðurland: Kf. V-Hún., Hvammstanga. Kf. Húnvetninga, Blönduósi. Verslunin Hegri, Sauðárkróki.
Rás, Þorlákshöfn. Geisli.Vestmannaeyjum. Reykjanes: Ljósboginn.Keflavík. Rafborg, Grindavík.
Guðni Hallgrímsson, Grundarfiröi. Asubúð.Búðardal Vestfirðir: Geirseyrarbúöin, Patreksfiröi. Rafverk, Bolungarvík. Straumur, ísafiröi.
Hljómver, Akureyri. Kf. Þingeyinga, Húsavík. Austurland: Kf. Héraösbúa, Egilsstööum. Vélsmiðja Hornafjarðar, Höfn Hornafirði. Suðurland: Árvirkinn, Selfossi.
L