Dagur - 23.01.1999, Blaðsíða 10

10 - LAUGARDAGUR 23. JANVAR 1999

ÞJÓÐMÁL
D auð agildrunuin
verdur að útrvma!
KRISTIN A.
GUÐMUNDS-
DÖTTIR
SJÚKRAL/ÐI OG FRAM-
BJÓÐANDIIPRÖFKJÖRI
SAMFYLKINGAR i
REYKJANESI
SKRIFAR
Vegakerfi sem ekki er í neinu
samhengi við fjölda bifreiða, um-
ferðaþungann eða hraða þeirra
sem um vegina fara, er ökumönn-
um og farþegum stórhættulegt.
Samgönguyfirvöld skella skolla-
eyrum við öllum aðvörunarorð-
um og þeirri staðreynd að þjóð-
vegir landsins sem eru á þeirra
ábyrgð, eru búnir mörgum
dauðagildrum sem yfirvöldum er
skylt að lagfæra. Eftir því sem
Iengur er beðið með úrbætur,
fjölgar slysunum, útgjöldin
aukast og átakið verður yfirgrips-
meira, erfiðara og útgjalda-
frekara.
Fómarkostnaður umferðar-
iimar 11-15 niiUjaróar á ári
I skýrslu Umferðaröryggisnefnd-
ar til dómsmálaráðherra um um-
ferðaröryggisáætlun fyrir tímabil-
ið 1997-2001 og ráðherra lagði
fram á Alþingi sl. vetur, kemur
fram að umferðarslys kosta sam-
félagið að minnsta kosti 11-15
milljarða á ári, eða 3-4% af áætl-
aðri landsframleiðslu. Fórnar-
kostnaðurinn, mannslíf, heilsu-
tjón, þjáningar og sorgir aðstand-
enda og þeirra sem lifa af slysin,
er og verður óbætanlegur.
Koma má í veg fyrir stóran
hluta slysanna og útgjalda sem
þeim eru samfara, með því að
vegaframkvæmdum og úrbótum
á vegakerfinu, verði hagað í takt
við umferðaþungann. Stjórnvöld
geta ekki kastað allri ábyrgð á
vegfarendur með fullyrðingum
um skort á umferðarmenningu.
Aðstaðan til að bæta umferðina,
þarf að vera til staðar með betra
vegakerfi.
Samkvæmt upplýsingum Um-
ferðarráðs, létust 20 manns í um-
ferðinni á þjóðvegum landsins á
síðastliðnu ári og fjöldi alvarlegra
slasaðra var áttatíu og einn. I því
sambandi þarf að hafa í huga, að
tölur yfir Ijölda slasaðra og lát-
inna eru bráðabirgðatölur. I þeim
tölum eru eklci upplýsingar um
fjölda látinna og slasaðra af völd-
um umferðarinnar í þéttbýli.
F.nn tekur Reykjanesbrautin
fómir!
Umferðin á Reykjanesbrautinni
er þjóðinni dýr. Eina ferðina enn
fáum við fregnir af þeim fórnum
sem þjóðin er látin færa. A síð-
ustu dögum aðventu varð stórslys
á brautinni. I þetta sinn lenti í
hræðilegu bílslysi einn af vinum
mínum og samstarfsfélögum til
margra ára. Nú strax á nýju ári
hefur enn eitt stórslysið bæst við
á svipuðum slóðum. Hvenær
kemur frétt af næstu hörmung-
um. Hver er það sem fyrir þeim
verður? Það er ekki vitað, eitt er
víst, að í ljósi reynslunnar er
hægt að fullyrða, að þær fréttir
eru ekki Iangt undan. Hvergi
nokkurs staðar í þeim löndum
sem við berum okkur saman við,
þekkist að hraðbrautir með jafn
mikinn umferðarþunga milli
þéttbýliskjama séu byggðar upp
með þessu móti. Það er ekkert
sem getur réttlætt, að akreinar í
báðar áttir skuli liggja samhliða
án milligerðis eins og látið er við-
gangast hér á landi
Samgönguráðuneytið ábyrgt!
Otrúlegt er að yfirstjórn sam-
gangna, samgönguráðuneytið
með ráðherra í fararbroddi og
Vegagerð ríkisins, skuli ævinlega
kenna óaðgæslu ökumanna um í
tilraunum sínum til að réttlæta
aðgerðarleysið. Við vitum að það
er ekki rétt, óaðgæslan og kæru-
leysið er yfirvalda. Yfirvalda sem
með aðgerðarleysi sínu eru sek í
þessum málum. Með tiltölulega
einföldum aðgerðum, tvöföldun
hættulegustu vegarkaflanna,
mætti draga verulega úr slysum.
Aðgerðir sem fljótar væru að
borga sig.
Sem dæmi má benda á dauða-
gildruna við Kúagerði á Reykja-
nesbraut, ekki einu sinni þar hafa
menn séð ástæðu til að færa veg-
inn til eða koma upp vegriði sem
kæmi í veg fyrir frammúrakstur
og árekstra af þeim sökum. A
meðan ekkert er gert til úrbóta í
þessum málum, fer fjármagn til
margra annarra framkvæmda
sem ekki eru jafn brýnar.
Eins og sýnt hefur verið fram á
er kostnaðurinn af umferðarslys-
um gífurlegur. Hvað þurfa margir
að örkumlast og deyja svo stjórn-
völd vakni til lífsins og sjái
ástæðu til að setja það Ijármagn í
að breyta því sem breyta þarf á
þjóðvegunum, svo koma megi í
veg fyrir eða fækka umferðarslys-
um.
Það er undrunarefni að að-
standendur fórnarlamba þjóð-
vegakerfisins skuli ekki þegar
vera búnir að leggja fram ákæru á
hendur samgönguráðuneytinu
fyrir aðgerðarleysi þess. Er treyst
á, að ekki verði ákært og söku-
dólgarnir dregnir til ábyrgðar, í
ljósi þess að ástvinamissi er ekki
hægt að bæta, né meta til fjár?
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir, afi og langafi
SIGTRYGGUR SVEINBJÖRNSSON
frá Sandhólum,
sem andaðist á Kristnesspítala 18. janúar,
verður jarðsunginn frá Akureyrarkirkju
föstudaginn 29. janúar kl. 13:30.
Helga Margrét Jóhannsdóttir,
Sveinbjörn Sigtryggsson,
Jóhannes Rúnar Sigtryggsson, Jóna Sigurlaug
Friðriksdóttir,
Hulda Sigurborg Sigtryggsdóttir, Haukur Magnússon,
Grétar Sigtryggsson,
afabörn og langafabarn.
Eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir, afi
og langafi,
KÁRITRYGGVASON
kennari og rithöfundur
frá Víðikeri, Kópavogsbraut 1A, Rvk.,
sem andaðist á Landspítalanum 16. janú-
ar, verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju
þriðjudaginn 26. janúar kl. 15.00.
Margrét Björnsdóttir,
Hildur Káradóttir, Gísli Eyjólfsson,
Sigrún Káradóttir, Finnur Sveinsson,
Rannveig Káradóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
RíMstjómin gefur
hæstarétti langt nef
„Afgreiðsla ríkistjórnarinnar og meirihluta Alþingis á kvótafrumvarpinu er
ótrúleg. í rauninni er ríkisstjórnin að gefa hæstarétti langt nef,“ segir Árni
Þór m.a. ígrein sinni.
ARNIÞÓR
SIGURÐS-
SON
SEM BÝÐUR SIG FRAM i
1. S/ETI i „HÓLFI" AL-
ÞÝÐUBANDALAGSINS i
REYKJAVÍK
SKRIFAR
Afgreiðsla ríkisstjórnarinnar og
meirihluta Alþingis á kvótafrum-
varpinu er ótrúleg. I rauninni er
ríkisstjórnin að gefa hæstarétti
langt nef. Lögin sem rfkisstjórnin
beitti sér fyrir að sett yrðu vegna
kvótadóms hæstaréttar eru ófull-
nægjandi. Þau eru ófullnægjandi
vegna þess að dómur Hæstaréttar
er almennur stefnumarkandi
stjómarskrárdómur og því ekki
takmarkaður við 5tu grein lag-
anna um stjórn fiskveiða. Hæsti-
réttur hefur dæmt fiskveiðistjórn-
unarkerfið úr leik, það er þá að-
ferð við úthlutun verðmætanna
sem kerfið byggist á. Þar með er
hæstiréttur í raun að dæma 7.
grein laganna úr gildi þó svo að
hún sé ekki nefnd í dómnum. Það
stafar af því einu að sá sem
stefndi í málinu nefndi aðeins
5tu greinina í kæruskjali sínu.
I framhaldi af dómi Hæstarétt-
ar hefði því þurft að ákveða
þrennt:
1. Að afnema fiskveiðistjórnar-
kerfið alveg eftir tiltekin ára-
Qölda.
2. Að heíja afnám kerfisins með
því að losa um bindingu veiði-
heimildanna í kvóta, til dæmis
með því að setja hluta veiðiheim-
ildanna strax á uppboð. Það hefði
mátt gera án þess að hrófla við
rétti smábátanna og reyndar tel
ég að þeir eigi að fá tiltekið afla-
magn í friði innarlega í landhelg-
inni burt séð frá öllum kerfum.
3. Að hefja endurskoðun Iag-
anna til að undirbúa nýtt stjórn-
kerfi fiskveiða sem tæki gildi þeg-
ar núgildandi lög falla úr gildi.
Afgreiðsla Alþingis á kvótalög-
unum er dónaskapur við Hæsta-
rétt Islands hvorki meira né
minna. Þar er á engu máli tekið.
Eitt brýnasta verkefni næsta
þings og næstu stjórnar - sem
verður vonandi önnur en nú situr
- er að setja ný lög um stjórn fisk-
veiða sem tryggir atvinnuréttindi
Iandsmanna og jafnræðisreglu
stjórnarskrárinnar. Núverandi
sjávarútvegsráðherra hefur haft
átta ár. Ferli hans lýkur með
hæstaréttardómi; nú þarf að hefja
ný vinnubrögð til vegs.