Dagur - 31.08.1999, Blaðsíða 2

- V V* t1 V 'Y V, \\ \\ t V Y H \\ O h U U vu í «
2 - ÞRIÐJUDAGUR 31. ÁGÚST 1999
FRÉTTIR
Rafnef reraiur
á (ó)lyktina
Skynmat fer fram í þartilgerðri aðstöðu hjá Rannsóknarstofnun fiskiðnaðarins. Á inn-
feiidu myndinni má sjá rafnefnið.
Hróðux rafnefs, sem
Rannsóknastofnim flsk-
iðnaðarins þróaði, hefur
borist víða, en okkar eig-
in nef reynast samt best
ef meta þarf lykt og ólykt.
Rafnef, „Fresh Sense“, sem sérfræð-
ingar Rannsóknastofnunar fiskiðnað-
arins (Rf) hafa þróað í samstarfi víð
íslensk fyrirtæki hefur vakið athygli
þar sem það hefur verið kynnt á ráð-
stefnum og sýningum m.a. á Norður-
löndum og Italíu. Upphaflega mark-
miðið var að svara kalli fiskiðnaðar-
ins eftir handhægu tæki til að meta
ferskleika fisks á einfaldan hátt. Raf-
nefið hefur t.d. reynst vel til að meta
ferskleika loðnu og rækju. Og í gangi
er áframhaldandi þróun sem miðar
að því að nota rafnefið til loftmæl-
inga í fiskimjölsverksmiðjum til að
meta loftmengun frá verksmiðjun-
um.
Okkar nef alltaf best
„Okkar nef er samt alltaf besta nef-
ið,“ sagði Guðrún Ólafsdóttir, mat-
vælafræðingur hjá Rf. En fólk sé
mjög misnæmt á Iykt og erfitt sé að
lýsa lykt. Það sé því gamall draumur
að geta mælt hana. Rafnefið hafi
gasskynjara sem séu næmir fyrir
ákveðnum efnum sem sum hver
myndi lykt. „Við erum sem sé að
mæla efni sem eru í mestu magni fyr-
ir ofan þá vöru sem við erum að lykta
af. Og það eru ekki endilega þau efni
sem eru að valda þeirri lykt sem við
finnum, en þau geta verið í ákveðnu
samræmi við Iyktina." Það sé því trú
manna að svona hlutbundin mæling
með tækjum geti verið gagnleg til
gæðamats. Tæki geti hugsanlega gef-
ið möguleika á mun ódýrari og þar
með tíðari mælingum og þannig að
fylgjast megi betur með og grípa fyrr
inn í, fari eitthvað úrskeiðis í fram-
leiðsluferlinu.
Næm nef sífellt eftirsóttari
- Eru rafnef þd staðlaðri en þau
mannlegu?
„Þú getur gert mjög staðlað skyn-
mat með liði dómara sem kunna að
lykta og kunna að tjá sig. En það er
dýrt að reka slíkt; borga fjölda manns
laun fyrir að mæta til að lykta af vör-
um og gera grein fyrir útkomunni,"
segir Guðrún. Hjá Rf hefur verið
þjálfað upp Iið 20 karla og kvenna til
að meta fiskafurðir af ýmsu tagi. En
hópurinn hefur í vaxandi mæli tekið
að sér mat annarra matvæla fyrir við-
skiptavini Rf, t.d. kjötvörur, tilbúna
rétti, sælgæti, kex og fleira, annars
vegar gegna þróun nýrra matvæla, en
hins vegar þegar viðskiptavinir fyrir-
tækja kvarta yfir bragði eða Iykt af
vörum þeirra. Hjá Rf hefur verið inn-
réttað sérstakt herbergi, með að-
skildum básum fyrir „þefarana", sem
er eingöngu notað við skynmat. „I
raun og veru er þetta skynmat alltaf
besti mælikvarðinn og við leggjum
mikið upp úr því,“ segir Guðrún.
Skynmatið sé tæki sem notað er á
mörgum sviðum, ekki bara í matvæla-
iðnaði heldur efnaiðnaði yfir höfuð.
Plastið lokar inni (ó)lyktina
Aður fyrr voru margir naskir á fersk-
leikaeinkenni fisks; kúpt augu, gljá-
andi roð, rauð tálkn og góða lykt. En
slíkt er erfitt nú til dags þegar neyt-
endur sjá sjaldnast nema fiskflök og
oftast pökkuð í loftþétt plast. Að mati
Guðrúnar ætti krafan að vera sú, að
þeir sem pakka fiskinum, tryggi ákveð-
in gæði. „Eg vil geta gert sömu kröfur
til fisks í lofttæmdum umbúðum eins
og til kjöts. Og það á að vera hægt - en
það er bara einhvers staðar pottur
brotinn þarna í keðjunni. Það vantar
að skapa þessa gæðaímynd á fiskinn
og marktækar merkingar." Fólk geti
ekki treyst því að pakkaður fiskur sé
-HEl
,rr

Karl Sigur-
björnsson.
í pottmum scgja menn að
Karl Sigurbjörnsson hafi
gert talsverð mistök með
því að tjá sig opinberlega
mn Eyjabakkamálið - jafn-
vel þótt haim hafi reynt að beita
diplóinatískum aðferðum við
það. Hitinn í fólki fyrir austan
sé einfaldlega svo mikill að
þetta hljóti að flokkast xmdir af-
leik hjá honum. Til marks um
það er hafður biskupabrandar-
inn sem Eiiíkur Ólafsson sagði á
stofnfundi saintaka til stuðn-
ings álveri og virkjun, en hann sagðist betur skilja
menn sem hefðu auga lyiir kvenlegri fegurð en þá
sem hrifust í hjarta sínu af mýrarflákum í annarra
manna sýslum. Opinberlega hafa menn ekki haft
kvennamál fyrrverandi biskups í flimtingum
lengi, sem í sjálfu sér segir talsvert - en það þýkir
þó segja meira um hitann hversu almennt meim
hlógu að sögunni...
Reipitog milli manna vegna tæknivinnslu og frá
gangs á þáttunum Maðm er nefndm virðist ætla
að vera lífseigt. 1 pottinum var nú verið að segja frá
því að tæknimenn Sjónvarps hafl úrskmðað að
eiim þátturinn sem þeir fengu til sýningar hafi ver-
ið ósýningarhæfm vegna þess hve tæknilega ófull-
komhm og óvandaðm hann væri. Málið var sent
Bjama Guðmundssyni, iramkvæmdastjóra, sem
mun hafa svarað að bragði að alveg óháð úrskmði
tæknimanna ætti að sýna þátthm hvað sem hver
segði...
Fjárfestingarbankamálið virð-
ist nú vera nokkuð að vinda upp
á sig og sífellt fleiri eru að drag-
ast inn í það. Nú síðast kvaddi
Þórðm Ólafsson, fyrrum for-
stöðumaður bankaeftirlitsins,
sér hljóðs og gagmýndi ýmis-
legt í framgangi málsins. En
hann virtist ekki mjög lirifinn
af stefnu ríkisstjómarhmar
gagnvart Seðlabankanum, enda Ijóst að heldur
kalt er rnilli Þórðar og Daviðs Oddssonar efth að
Davíð settist á hann og inúlbatt fyrir ummæli, sem
Þórðm viðhafði í Tímanum. Nú Iiins vegar hefur
Davíð ekki lögsögu yflr Þórði, sem er kominn til
Washington - og því talar Þórðm eins og hann_
vill...
Þórður
Ólafsson.
FRÉTTAVIÐTALIÐ
Benedikt
Höshuldsson
forstöðumaúurviðskiptaþjónustu
utanríkisráðuneytisins.
Fulltrúar viðskiptaþjónust-
unnar erlendis eru staddir
hérá landi í tengslum við
sjávarútvegssýninguna eti
þeir hafa konnð afstað
fjölda viðskiptafyriríslensk
fyrirtæki.
Viðskiptafulltniar
nær atviimiilífinu
- Hvemig er viðskiptaþjónusta utanríkis-
róðuneytisins til komin?
„Hún var stofnuð formlega 1. september
1997 þannig að við erum rétt tveggja ára. Á
þessum tíma höfum við hægt og bítandi ver-
ið að fjölga þessum viðskiptafulltrúum en
þeir voru upphaflega tveir starfandi erlendis
en eru nú sex. Hér heima eru starfsgildin
rúmlega tvö en auk mín starfa með mér í
Reykjavík Svanhvít Aðalsteinsdóttir og Auð-
björg Halldórsdóttir. Meginhlutverk okkar í
Reykjavík er að samræma vinnuna sem er í
gangi og annast milligöngu viðskiptafulltrú-
anna og atvinnulífsins hér heima. Á skrifstof-
unni í Peking starfar Yang Li, í Moskvu er
Marina Buinovskaya, Rut Bobrich er í Berb'n,
Unnur Orradóttir Ramette í París, Magnús
Bjarnason í New York og á skrifstofunni í
London er Sandra Baird. Við erum því ýmist
með íslenska og erlenda viðskiptafulltrúa."
- Hvert er meginverkefni þessara við-
skiptafulltrúa?
„Þeirra hlutverk er að veita fýrirtækjum
markaðsaðstoð í öflun nýrra viðskiptatæki-
færa. Þetta getur verið að koma á nýjum við-
skiptasamböndum og hafa eftirfýlgni með
þeim. Einnig að miðla fyrirspurnum sem
koma erlendis frá og heim, gerð markaðsút-
tekta fyrir tilteknar vörur. Þannig mætti lengi
telja."
- Erfarinn að sjóst dþreifanlegur árang-
ur af þessu starfi?
„Já, við leggjum áherslu á að fulltrúarnir
vinni með fyrirtækjunum í einstökum verk-
efnum þannig að þau séu mælanleg með
upphafi og endi. Verkefríin eru mörg á öllum
þessum svæðum, sum hafa gengið vel, önnur
ekki. Á nýjum mörkuðum eins og í Rússlandi,
þar sem efnahagslægð ríkir, er unnið að lang-
tímaverkefnum sem vonast er eftir að taki við
sér. Við erum ekki í beinni sölu afurða eða
slíku heldur sjá fyrirtækin alfarið um þann
þátt. Við erum fyrst og fremst að koma sam-
böndunum á.“
- Geturðu nefnt dæmi um verkefni sem
þið hafxð kmnið á?
„Já, ég get tekið sem dæmi að í New York
höfum við aðstoðað fyrirtækið Drífu í að leita
nýrra dreifileiða, sem skilað hefur ágætum
árangri. 1 Peking höfum við aðstoðað við
ákveðna vinnu er lýtur að jarðhitaverkefnum
og í Moskvu höfum við aðstoðað sölusamtök-
in við sölu á sjávarafurðum. Þetta eru allt
verkefni sem fengið hafa jákvæðar niðurstöð-
ur. I París og Berlín hefur vinnan mikið snú-
ist um að koma fyrirtækjum af stað því skrif-
finnskan í Frakklandi t.d. getur oft orðið taf-
söm.“
- Hvert er nuirkmiðið með þessum kynn-
ingum og viðtalstímum hér á landi?
„Markmiðið er að færa viðskiptafulltrúana
nær atvinnulífinu, gera einstökum fyrirtækj-
um betur grein fyrir því hvaða aðstoð þau
geta fengið hjá okltur og fá fulltrúana til að
kynna hvaða nýju tækifæri við metum að séu
á hveijum markaði. Það er eitt af því mikil-
væga sem þau eiga að gera. I tengslum við
sjávarútvegssýninguna gefst einstakt tækifæri
fyrir okkur að koma þjónustunni á framfæri
við þessi stóru útflutningsfyrirtæki sem eru
að sýna. Við verðum með bás á sýningunni
þar sem við munum kynna markvisst okkar
þjónustu.“ -BJR