Dagur - 05.11.1999, Qupperneq 4

20-FÖSTUDAGUR S. NÓVEMBER 1999
Og^ttr
’ LÍFIÐ í LANDINU
Þegar landbúnaðarráð-
herra íslensku þjóðarinn-
ar kveðst standa and-
spænis erfiðustu ákvörð-
un hérlendra valdsmanna
í þúsund ár, þá má ekki
minna vera en að reyna
að leggja honum örlítið
lið við að mynda sér
skoðun - þótt vér smá-
fuglarnir finnum að sjálf-
sögðu til smæðar vorrar
og vanmegunar að ráða
heilt slíkum skörungi
sem Guðni Agústsson er. Kæruleysislegt
orðalag á borð við þetta ætti hins vegar
ekki að breiða yfir að ég er í rauninni
sammála Guðna Agústssyni þegar hann
leggur þá ákvörðun sem hann verður nú
brátt að taka að jöfnu við það þegar Þor-
geir Ljósvetningagoði ákvað, eftir að hafa
legið undir feldi, að landsmenn skyldu
allir taka nýja trú. Guðni Agústsson þarf
að skera úr um hvort hinu íslenska kúa-
kyni skuli útrýmt en flutt inn annað frá
útlöndum í staðinn, og það meirað segja
af öllum löndum heimsins frá Noregi. Að
vísu fæ ég ekki trúað því að rétt eins og á
næsta ári verður haldið upp á þúsund ára
afmæli kristnitökunnar, þá verði eftir
önnur þúsund ár, árið þrjú þúsund altso,
haldin mikil hátíð á Þingvöllum til þess
að fagna því að Islendingar skyldu hafa
haft vit á að skipta um kúakyn og flytja
inn norskar kýr í stað þeirra íslensku. En
málin eru þó að mörgu leyti sambærileg.
íslenskir bændur
hryðjuverkamenn?
Því miður sýnist mér að íslenskir kúa-
bændur séu upp til hópa fylgjandi þeim
hryðjuverkum sem einliverjir vondir
menn hafa lagt til að framin verði á ís-
lenska kúastofninum. Það sýnir líklega
best að bændur landsins séu enn fastir í
viðjum Bjarts í Sumarhúsum, sem fyrir-
leit kúna meira en aðrar skepnur, enda
þótt honum mætti vera fullljóst að ekkert
var betra börnum hans en ylvolg mjólkin
úr hinni íslensku kú. Það ber nefnilega
vott um mikið virðingarleysi við góða
skepnu að bændur skuli yfirleitt geta
hugsað sér að fella þennan merkilega ís-
lenska kúastofn. Þá á ég ekki fyrst og
fremst við hollustueiginleika hinna ís-
lensku kúa, þótt mjólkin úr þeim muni
vera að ýmsu leyti hollari en sú norska
sem menn vilja fara að láta flæða hér um
allt, heldur einnig og ekki síður við lík-
amlega fegurð hinnar íslensku kýr og
ágæta andlega eiginleika hennar.
Islenska kýrin er nefnilega einhver fal-
UMBUÐA-
LAUST
skrifar
Því miður sýnist mér að íslenskir kúabændur séu upp tii hópa fyigjandi þeim hryðjuverkum sem einhverjir vondir menn hafa lagt til að framin verði á
fslenska kúastofninum. Það sýnir líklega best að bændur landsins séu enn fastir I viðjum Bjarts í Sumarhúsum, sem fyrirleit kúna meira en aðrar
skepnur, enda þótt honum mætti vera fullljóst að ekkert var betra börnum hans en ylvolg mjólkin úr hinni íslensku kú. Það ber nefnilega vott um
mikið virðingarleysi við góða skepnu að bændur skuli yfirleitt geta hugsað sér að fella þennan merkilega íslenska kúastofn," segir lllugi Jökulsson.
Samsett mynd.
legasta skepna sem maður sér í náttúr-
unni, þótt ekki sé hún mélkisuleg; fegurð
hennar er óregluleg líkt og íslensk nátt-
úra og fjölbreytileikinn í litum og form-
um á skrokki hennar er ævinlega sannur
unaður þegar maður á leið um sveitir
Iandsins. Að ætla sér að fórna þessari feg-
urð hinnar rammíslensku kýr fyrir
norskar beljur sem allar eru eins, en að
vísu með stærri júgur, það fæ ég ekki
annað séð en hljóti að vera angi af sömu
hvötum og fá menn um þessar mundir til
að flytja inn nektardansmeyjar í stórum
stíl. Menn kunna ekki að meta það sem
beír hafa hér heima, þótt það kunni að
vera klætt í ýmsa liti og form, en sé ekki
eitt bert risastórt júgur.
Af hverju ekki
drepa hestana líka?
Og íslensku kýrnar eru líka gáfuðustu
skepnur sem landið hefur alið. Það vita
allir sem gegnt hafa hlutverki kúasmala í
æsku að það er hægt að spjalla við kýrnar
um alla heima og geima og þær leggja
ætíð eitthvað forvitnilegt til málanna, en
aldrei hef ég til dæmis heyrt íslenska kind
segja nokkurn skapaðan hlut af viti - hvað
þá hestinn, sem nú er þó svo mjög snobb
að fýrir. Og meðal annarra orða, ef það á
að skipta um kúakyn bara af því eitthvað
annað kyn en okkar ís-
lenska er aðeins arðbær-
ara, af hverju drepum við
ekld bara alla okkar hesta
og komum okkur upp ar-
abískum gæðingum í
staðinn? Ekld eru kýrnar
að minnsta kosti að éta
upp gróður landsins, líkt
og hestarnir eru á góðri
leið með, svo hvers eiga
þær að gjalda?
Eg bind að vísu miklar
vonir við að Guðni
Agústsson sé svo mikil
sál, fagurkeri og sannur
Islendingur að hann láti
ekki stundarhagsmuni
einhverra gráðugra verk-
smiðjueigenda - sem
kalla sig nú bændur -
glepja sig til þess að
drepa hinar fögru, gáf-
uðu og forvitnu íslensku kýr; þær eiga svo
sannarlega betra skilið, eftir að hafa þol-
að með okkur súrt og sætt í meira en
...„éger mest hræddur
um að eftirþúsund ár
verði ekki litið á það
sem neitt hátíðarefni
þegaríslenska
kúakyninu varútrýmt
og einhverjarnorskar
beljurfluttarinn í
staðinn. Það verði
talinn sorgarviðburður
frekar enhitt.“
þúsund ár, og því miður í þeirra tilfelli
víst aðallega súrt. Það er skammarlegt að
nú þegar við höfum loks skilyrði til að
búa kúnum okkar sóma-
samleg heimili, eftir allar
þessar myrku aldir, þá
skulum við ætla að drepa
þær allar saman og flytja
svo bara inn nýjar, frá
Noregi.
Kýrog
kristmdómur
Eg sagði áðan að ég bygg-
ist ekki við því að eftir
þúsund ár yrði haldið
með sama hætti upp á þá
ákvörðun sem Guðni
Agústsson stendur nú
frammi fyrir og halda á
uppá kristnitökuna á
næsta ári.
Þar kemur hvorttveggja
til að þótt ég sé raunar
þeirrar skoðunar að kýr
séu, hafi verið og verði
manninum ekki síðra þarfaþing heldur en
kristindómur þá er ég hræddur um að
þeir ráðamenn sem setja niður hátíðir á
Þingvelli beri ekki nógsamlega virðingu
fyrir þessum gáfuðu skepnum til þess að
skjóta upp fána þeim til heiðurs, hvað þá
meira. Og svo hitt að ég er mest hræddur
um að eftir þúsund ár verði ekki litið á
það sem neitt hátíðarefni þegar íslenska
kúakyninu var útrýmt og einhverjar
norskar beljur fluttar inn í staðinn. Það
verði talinn sorgarviðburður frekar en
hitt. Raunar hefur það vakið athygli mína
að biskup Islands, herra Karl Sigur-
björnsson, hefur haft bæði nægilegt vit
og snoturt hjartalag til þess að minnast á
að afmæli kristnitökunnar megi ekki
verða tóm gleðistund, heldur verði kirkj-
an líka að nota þetta tækifæri til að iðr-
ast, iðrast þess sem hún hefur gert á
hluta landsmanna í þúsund ár. Þetta er
afar virðingarvert sjónarmið og fari nú
svo ógæfulega að hinar íslensku kýr verði
felldar þá þykir mér líldegra að eftir þús-
und ár dragi menn fremur lærdóm af
þessu fordæmi biskupsins heldur en slái
upp hátíð, og minnist þess því með sorg
og fánum í hálfa stöng þegar fyrst var far-
ið að baula á norsku á íslenskum túnum.
Pistill llluga varflutlur i morgunþætti
fídsar 2 i gær.