Dagur - 04.03.2000, Blaðsíða 11

LAUGARDAGUR 4. MARS 2000 - 11
I!
X^HT
ERLENDAR FRÉTTIR
John McCain og George W. Bush ísíðasta sjónvarpseinvígi sínu fyrir „stóra þriðjudaginn".
Bush og Gore
á góðu fLugi
Tníarbragðadeilur
hafa blandast óvenju
miMð iun í kosninga-
baráttuna í Banda-
ríkjunum þetta árið.
Á þriðjudaginn kemur verða for-
kosningar í 16 ríkjum Bandaríkj-
anna. Þetta er það sem Banda-
ríkjamenn kalla „Super-Tues-
day“, eða „stóri þriðjudagurinn“.
Samkvæmt skoðanakönnun-
um, sem birtar voru í gær, eru
þeir George W. Bush rfkisstjóri
og A1 Gore varaforseti með tölu-
vert forskot á aðra þá sem sækj-
ast eftir því að vera f framboði til
forsetaembættisins.
Hjá Bepúblikanaflokknum
hefur Bush í flestum ríkjunum
forskot á John McCain öldung-
ardeildarþingmann, og verði úr-
slitin nálægt þ\a sem skoðana-
kannanir sýna er líklegast að
kosningabaráttu McCains sé
lokið.
Hjá Demókrötum hefur Gore
líka nánast alls staðar vinning-
inn umfram Bill Bradley, fyrrver-
andi öldungadeildarmann, sem
reynir þó eftir bestu getu að
veita honum samkeppni.
„Stóri þriðjudagurinn" markar
venjulega viss tímamót í vali
flokkanna á forsetaframbjóðend-
um, því eftir hann er oftast nær
orðið nokkuð ljóst hverjir verða
endanlegir forsetaframbjóðend-
ur repúblikana og demólvrata.
Forkosningar eru haldnar í
hverju ríki Bandaríkjanna, en
þar eru frambjóðendurnir þó
ekki valdir beint, heldur er verið
að velja kjörmenn sem síðan
mæta á landsfundi flokkanna í
sumar til þess að velja sinn fram-
bjóðanda.
Flókið forkosningaferli
Fyrirkomulag forkosninganna er
misjafnt eftir ríkjum Bandaríkj-
anna. Sums staðar fara þær fram
með líkum hætti og venjulegar
kosningar, og nefnast þá „pri-
maries“. Fólk mætir þá á kjör-
stað og fær kjörseðil og merkir
við.
í öðrum ríkjum er haldnir sér-
stakir kosningafundir þar sem
gert er upp á milli frambjóð-
enda, en slíkt lyrirbæri kallast
„caucus“. Sums staðar eru þess-
ir kosningafundir takmarkaðir
við flokksbundna kjósendur, en
annars staðar er öllum heimilt
að sitja slíka fundi og greiða at-
kvæði.
Landsfundir flokkanna fara
svo fram í sumar, en þá er form-
lega tilkynnt hver verður fram-
bjóðandi hvors flokks og um leið
er tilkynnt hver verður frambjóð-
andi flokksins til varaforseta.
Landsþing Bepúblikana er
haldið 31. júlí en Demókratar
eru með sitt landsþing 14. ágúst.
Þann sjöunda nóvember ganga
svo Bandaríkjamenn að kjör-
borðinu til þess að velja milli
frambjóðendanna tveggja.
Deilur uin triíniál
Það er óvenjulegt við kosninga-
baráttuna í Bandaríkjunum
þetta árið að trúarbragðadeilur
hafa sett töluvert mark á hana.
Allir frambjóðendur hafa reynt
að höfða sérstaklega til kristinna
þrýstihópa og lagt töluvert á sig
til þess.
Bæði George W. Bush og A1
Gore hafa til dæmis hvað eftir
annað lýst þ\4 yfir hve Jesús
Kristur hefur breytt miklu í lífi
þeirra.
Framan af fór John McCain
sér hægar í trúarlegum yfirlýs-
ingum, en nú á þriðjudaginn sá
hann sig tilneyddan til þess að
lýsa hjartnæmum orðum djúp-
stæðri trúarreynslu sem hann
varð fyrir meðan hann var stríðs-
fangi í Víetnam.
Við sama tækifæri gagnrýndi
hann hins vegar nokkra hægri
sinnaða trúarleiðtoga, sem
valdamiklir eru í Repúblikana-
flokknum og sagði þá notfæra
sér trúarbrögðin til þess að kom-
ast til valda í stjórnmálum.
Hann sakaði þá um að hugsa í
raun meira um að draga að sér
peninga og völd en að vinna að
framgangi þeirra trúariegu hug-
sjóna sem þeir boða í orði.
Trúin sem sundrungarafl
Hann nefndi þar til meðal ann-
arra þá Pat Robertson og Jerry
Falwell, en þeir höfðu þá verið
að vara kjósendur Repúblikana-
flokksins við því að velja McCain
sem forsetaframbjóðanda á þeim
forsendum að hann geti ekki tal-
ist nógu traustur trúmaður.
McCain lagði mikla áherslu á
að hann væri íhaldsmaður og
væri stoltur af því, en þótt hann
væri kristinnar trúar vildi hann
ekkert hafa með öfgastefnu að
gera sem hefði snúið kristnum
hugsjónum upp í sundrungarafl
og skort á umburðarlyndi.
Síðan sakaði hann Bush um
að veta repúblikani að hætti
þeirra Robertsons og Falwells.
Slík stefna myndi verða undir í
forsetakosningum. Sjálfur væri
hann hins vegar repúblikani að
hætti Ronalds Reagans, og hon-
um muni takast að vinna sigur á
AI Gore f kosningunum í nóvem-
ber.
Þessar trúardeilur hafa sett
svip sinn á kosningabaráttuna
undanfarna viku, og komu með-
al annars til umræðu í sjónvarps-
einvígi frambjóðenda Repúblik-
anafiokksins á fimmtudaginn.
Demókratar héldu einnig sjón-
varpseinvígi á fimmtudag, þar
sem þeir Bill Bradley og A1 Gore
áttust við, en þar voru trúar-
brögðin reyndar ekki jafn áber-
andi umræðuefni.
Bradlev þykir hafa ákaflega
litla möguleika á að hljóta út-
nelningu Demókrataflokksins.
Varaforsetinn hefur þar yfir-
gnæfandi möguleika.
Taugatitringur í
Chile
CHILE - Augusto Pinochet
kom til Chile í gær eftir að hafa
setið í nærri eitt og hálft ár í
stofufangelsi í Lundúnum.
Nokkur taugatitringur var í
Chile áður en hann kom, og
deilur urðu milli hersins og rík-
isstjórnarinnar um það hvort
efna ætti til sérstakrar mót-
tökuathafnar með heiðursgest-
um og herhljómsveit, eins og
raun varð á. Fréttamenn voru
til að byrja með reknir frá flug-
vellinum, en þeir fengu svo að
koma aftur.

Palestínumeun hóta
ISRAEL - Ahmed Qureia, forseti þings Palestínumanna, hótaði því á
fimmtudag að Palestínumenn muni senda lögreglusveitir sínar til
umdeildra svæða á Vesturbakkanum ef Israelsmenn láta ekki af
hcndi allt það land sem samningar kveði á um. „Við afhendum okk-
ur það sjálfir,“ sagði hann, „og við sendum Palestínulögregluna þang-
að!“ Upp úr samningaviðræðum Israelsmanna og Palestínumanna
slitnaði í síðasta mánuði vegna ágreinings um afhendingu lands.
Umdeildu landsvæðin heyra nú þegar undir stjórnsýslu Palestínu-
manna að öðru leyti en því að Israelsmenn fara með öryggismálin
þar.
Nýi vopnaeftirlitsmaðuriun hunsaður
IRAK - Irakar sögðu Sameinuðu þjóðunum það á fimmtudaginn að
þeir hefðu alls ekki í hyggju að sýna hinum nýja yfirmanni vopnaeft-
irlitsins neina samvinnu meðan refsiaðgerðirnar á hendur Irökum
eru óbreyttar. „Málið snýst ekki um það hvort eftirlitsmennirnir
koma til Irak eða ekki,“ sagði sendiherra Iraks hjá Sameinuðu þjóð-
unum, Saeed Hasan. „Það sem málið snýst í raun og veru um eru
þær þúsundir íraka sem deyja á hverjum degi.“
r stríðsglæpi
Stríðsglæpadómstól!
uðu þjóðanna
Samein-
Haag dæmdi í
gær króatíska hershöfðingjann
Tihomir Blaskic í 45 ára fang-
elsi. Blaskic var fundinn sekur
um 20 ákæruatriði sem varða
glæpi gegn mannkyni, striðs-
glæpi og brot á Genfarsáttmál-
unum frá 1949. Meðal annars
er hann talinn bera ábyrgð á
fjölmörgum árásum á borgir óg
þorp í Bosníu þar sem íbúðar-
hús og moskur voru eyðilagðar,
íbúarnir ýmist myrtir eða hrakt-
ir á brott og gíslar voru notaðir
til að verjast árásum. Þetta er
lengsti dómur sem dómstóll
Sameinuðu þjóðanna hefur
fellt, en hann var stofnaður árið 1993 til þess að fjalla um mál sem
tengjast styrjöldunum á Balkanskaga. Réttarhöldin yfir Blaskic hafa
staðið í rúm tvö ár, og eftir það tók það dómarana sjö mánuði að
komast að niðurstöðu.
Tihomir Blaskic.
Téténar hefja sitt stríð
RÚSSLAND - Téténskir skæruliðar gerðu í fyrrinótt skyndiárás á
sérsveitir rússnesku lögreglunnar í nágrenni Grosní, höfuðborgar
Téténíu. Að minnsta kosti 20 Rússar fórust og 30 að auki særðust.
Ekki er víst hve margir Téténar féllu í bardögunum. Rússar hafa nú
að mestu náð Téténíu á vald sitt, en þúsundir skæruliða eru í felurn
í fjallahéruðunum í suðurhluta landsins. Skæruliðarnir hafa oft lýst
því yfir að eftir að Rússar hafi komið sér almennilega fyrir í Téténíu,
að eigin mati, geti þeir farið að beita sínum aðferðum af fullum
krafti, en þær felast í skyndiárásum sem miða ekki að því að ná land-
svæðum, heldur að valda rússneska herliðinu sem mestu tjóni. Þessi
aðferð gafst vel í fyrra Téténíustríðinu 1994-96, sem á endanum varð
mikil sneypuför fyrir Rússa.
20.000 manns híða hjörgunar
MÓSAMBÍK - í gær biðu um 20.000 manns í Mósambík enn björg-
unar þar sem þeir voru innilokaðir vegna flóðanna. Um helgina er
reiknað með að alþjóðleg hjálp bcrist í verulega auknum mæli til
landsins, en heimamenn óttast að sú hjálp komi of seint fyrir suma.