Dagur - 07.10.2000, Blaðsíða 6

30 - LAUGARDAGUR 7. OKTÓBER 2000
ro^u-
ÞJÓÐMÁL
1Uamtr
Útgáfufélag: DAGSPRENT
Útgáfustjóri: eyjólfur sveinsson
Ritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Aðstoðarritstjóri: BIRGIR GUÐMUNDSSON
Framkvæmdastjóri: marteinn jónasson
Skrifstofur: strandgötu 3i, akureyri,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
Sfmar: 460 6ioo OG 800 7080
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjald m. vsk.: 1.900 kr. á mánuði
Lausasöiuverð: 150 kr. og 200 kr. helgarblað
Grænt númer: aoo 7080
Netföng auglýsingadeildar: karen@dagur.is-augl@dagur.is-gestur@ff.is
Símar auglýsingadeildar: (REYKJAVÍKJ563-1615 Ámundi Ámundason
(REYKJAV(K)563-1642 Gestur Páll Reyniss.
(AKUREYR 1)460-6192 Karen Grétarsdðttir
Símbréf auglýsingadeildar: 460 6161
Símbréf ritstjórnar: 460 6i7i(AKUREYRl) 551 6270 (REYKJAVÍK)
Staðfesting á vilja
í fyrsta lagi
Það var eitthvað kunnuglegt við blaðamannafund iðnaðarráð-
herra í Ráðherrabústaðnum í vikunni þar sem mættir voru
tveir af aðal stjórnendum Norsk Hydro. Umgjörðin var hátíð-
leg, mennirnir mikilvægir og pressan öll á staðnum til þess
eins að segja að „ekkert nýtt væri að frétta". Allur undirbún-
ingur gengi samkvæmt fyrri áætlunum og ekkert hafi breyst
hvað það varðar og vilji aðila stæði enn óhaggaður til þess að
byggja álver í Reyðarfirði. Um margt minnti þessi uppstilling
öll á endurteknar undirritanir Jóns Sigurðssonar þáverandi
iðnaðarráðherra og Atlantsálshópsins undir viljayfirlýsingar
um byggingu álvers fyrir um áratug síðan.
í öðru lagi
En að þessu sinni var raunar Iíka kynnt skýrsla starfshóps um
efnahagsleg áhrif álversins og kemur þar glöggt fram að það var
alls ekki að ástæðulausu sem forstjóri áldeildar fyrirtækisins
viðraði áhyggjur af félagslegum þáttum álversbyggingar á Aust-
urlandi í norsku blaði á dögunum. Skýrslan dregur fram hvílík-
ar efnahagslegar og félagslegar hamfarir munu verða á stuttum
tíma á Austurlandi samfara uppbyggingunni - 1000 ný störf,
fólksfjölgun upp á 2.000 til 2.500 manns, og gríðarlegar end-
urbætur og uppbygging á húsakosti, þjónustu, skólum, sam-
göngum og mörgu fleiru. Hér er einfaldlega um risavaxið verk-
efni að ræða - og það er einungis eitt af mörgum slíkum.
í þriðja lagi
Norsk Hydro er eflaust full alvara með áformum sínum um ál-
versbyggingu. Það jafngildir hins vegar ekki því að fyrirtækið
ætli að reisa hér álver. Endanleg ákvörðunin mun ekki liggja
fyrir fyrr en eftir tæp tvö ár og í millitíðinni þarf að sýna fram
á lausn fjölmargra stórra vandamála auk þess sem ytri aðstæð-
ur þurfa að vera réttar. Fulltrúum Atlantsálshópsins var líka al-
vara þegar þeir komu hingað á sínum tíma, en þeirra saga ætti
að minna okkur á að leiðin er löng í álheiminum frá því að
menn vilji eitthvað og þar til þeir raunverulega fara að gera
eitthvað. Birgir Guðmundsson.
Frá Diego til Landmarks
Garri er, eins og flestir vita,
Jónsson. Og varla gat farið hjá
því að hann yrði Jónsson, því
þegar hann var til skírnar bor-
inn af sínum ágætu foreldrum,
Jóni og Þrísunntrínu, var
venjulegu fólki á Islandi bann-
að að gefa börnum sínum ætt-
arnöfn. Aðeins ættstórir emb-
ættismenn gátu komið sér
undan þessu laga-
boði sem gilti al-
farið um alla
múgamenn og
hétu þessir tignar-
menn gjarnan
Briem, Torlacius,
Thors, Thorodd-
sen, Eldjárn eða
Hafstein. En sb'kir
voru auðvitað
undantekningin
sem staðfesti regl-
una í mannanafngiftum á Is-
landi.
En allt er nú á hverfanda
hveli hvað þetta áhrærir og nú
fer að verða hending ef maður
rekst á einhvern sem er réttur
og sléttur Jónsson. Ættarnöfn-
in eru hægt og sígandi að taka
völdin á Islandi og stefnir í að
sonur og dóttir verði hrakin af
landi brott ef heldur scm horf-
Nýr Richter skali?
Þessi þróun enduspeglast hvað
best, eins og svo margar þjóð-
félagsbreytingar, í fjölmiðíun-
un, ekki síst ljósavakamiðlun-
um. Staðreyndin er sem sé sú
að þar í ranni eru Islands best-
ir synir og dætur yfirleitt hvor-
ki synir nér dætur.
Þetta byrjaði Allt með Helga
Hjörvar og Gerði G. Bjarklind
í útvarpinu. Og ekki leið á
löngu áður en Sonja Diego var
mætt á sjónvarpsskjáinn. Þetta
þríeyki ruddi svo brautina fyrir
öðrum og yngri sem nú tröll-
ríða útvarpi og sjónvarpi flagg-
andi ættarnöfnum. Stefán Jón
Hafstein var gildur margra
rása Iimur um árabil Og hver
man ekki eftir Jóni O. Sólnes á
skjánum. Og ekki má gleyma
elsta samfellda þætti sjón-
varpsins um Nýjustu tækni og
vísindi, en þar hafa Torlacius
og Richterar riðið húsum frá
upphafi. Og raunar hefur
komið fram sú
hugmynd að
hanna nýjan skala
til að mæla hina
vergu ættarnafna-
aukningu á, og
kenna kvarðann
við Richter.
Og um þessar
mundir höfum við
§f á ljósvakanum El-
ínu Hirst, Robert
Marshall, Ragn-
heiði Erlu Clausen, Evu Sól-
an, Hauk Hólm, Óla Tynes,
Dúa Landmark og Dóru
Takefusa.
Philby og McLean lika?
Og ekki má gleyma Margréti
Blöndal, Bubba Boxmorthens
og Pétri Ormslev í boltanum.
Og í því sambandi kannski
sanngjarnt að geta þess að það
er einna helst á fþróttafrétta-
sviðinu sem menn halda enn
nokkuð fast í fornar hefðir og
eru bara réttir og sléttir Felix-
synir, Björnssynir, Valtýssynir,
Sturlusynir, Magnússynir og
Gunnarssynir.
Hér er aðeins stiklað á stóru
í óþjóðlegheitum Ijósvakamiðl-
anna í mannahaldi og ugglaust
liggja margir ónefndir og
óbættir hjá garði í þessari upp-
talningu. En skylt er þó að lok-
um að geta hins ágæta frétta-
manna Kristjáns Guy Burgess.
Og er vonandi að þeir Philby
og McLean fái líka fastráðn-
ingu á næstunni.
-GARRI
Tídniit vill ei tengja
sig við mig
JÓHANNES
SIGURJÓNS-
SON
SKRIFAR
Ein fyrirferðarmesta umræða í
samfélaginu undanfarin misseri
hefur farið Fyrir ofan garð og
neðan hjá þorra þjóðarinnar, því
umræddur þorri er næsta fávís
um umræðuefnið, sem er að
sjálfsögðu hin yfirgripsmiklu
síma- og fjarskiptamál. Þetta
endurspeglaðist ljóslega i' DV í
vikunni þar sem fyrirhugað alls-
herjar fjarkjaftæð var til umfjöll-
unar og talsmenn Tals, Halló-
Frjálsra fjarskipta, Islandssíma,
Norðurljósa, SkjáEins og Land-
símans létu vaða á súðum. Og
nægir að grípa niður á nokkrum
stöðum og spyrja síðan, vituð þér
enn, eða bvað?
„Eyþór tclur því að gæta verði
hófs í gjaldtökunni og ein Ieið til
þess sé að hafa gólf og þak á út-
boðinu og ef margir fari upp úr
þakinu sé hægt að grcina úr því
með því að fara eftir því hversu
víðtækt kerfið á að vera“.
„Auðlindanefnd telur að nú-
verandi fjarskiptarásir séu tak-
mörkuð auðlind og telur því fulla
ástæðu til að athuga hvort ekki
sé hægt að end-
urúthluta þeim
með sama
hætti“.
„Hreggviður
segir að þær
breytingar sem
verði í sjón-
varpsrekstri
með stafrænum
útsendingum, muni leiða það af
sér að mun betri nýting verði af
tíðnisviðinu, þannig að tíðnisvið-
ið verður ekki takmörkuð auð-
lind".
Vituð þér enn, eða hvað?
Tíðnihelgin
Eru óinnvígðir, eftir lestur þess-
ara gullmola, einhver vísari um
það hvort tíðnin sé takmörkuð
auðiind eður ei? Og hvernig er
bað með þessa tíðni, er hún ekki
þjóðareign, líkt og fiskurinn í
sjónum? Eiga ráðamenn eitthvað
með það að úthluta öllum þess-
um rásum og
allri þesari tíðni
sem annað-
hvort er tak-
mörkuð eða
ótakmörkuð, án
þess að ráðfæra
sig við eigendur
tíðninnar, fólk-
ið í landinu?
Eða hefur ríkið tryggt sér einka-
rétt á öllu tíðnisviðinu og getur
því ráðstafað því að vild? Eru til
staðar sams konar samningar um
tíðnibelgi eins og um Joft- og
landhelgi tslands?
Með leyfi að spyrja, um hvað
er verið að ræða?
Málbeinsgróði
Þannig spyrja margir eins og þeir
fávitar sem þeir eru þessa dag-
ana og segja eins og skáldið hefði
ugglaust sagt væri það enn á
dögum: „Tíðnin vill ei tengja sig
við mig“.
Það sem þó hefur síast inn í
sauðarhausa almennings úr
þessari umræðu er að allt þetta
tíðnital snýst um peninga. Ein-
hverjir ætla að græða óskaplega
mikið á öllum þessum rásum og
bylgjum. Og auðvitað er mönn-
um það alveg ljóst að til þess að
svo megi verða, þarf almenning-
ur að dansa með. Hann þarf að
losa ærlega um málbeinið og
helst Ieggja niður vinnu til þess
að geta talað nógu mikið svo
tíðnisviðið skili hagnaði. Og al-
menningur þarf líka að stórauka
áhorf sitt á allar sjónvarpsrásir
svo arður verði til í þeim ranni.
Allar áætlanir Ijarskiptaíyrirtækj-
anna gera ráð fyrir þessu.
En hvað ef mönnum liggur
ekkert á hjarta? Hvað ef menn
vilja heklur setjast niður með
góða hók og slökkva á rásunum?
spurtisi
svarauð
Finnur þú fyrir vaxandi
stuðningi viðflutning
ríkisstofnana útá land?
63,2% þeirra sem afstöðu tóku í
könnun DV í vikunni eru þessar-
ar skoðunar.
Oddur Helgi HaUdórsson,
btejaifulltníi á Alaireyri.
„Stuðningur við
flutning ríkisstofn-
ana er vissulega til
staðar hér á Akur-
eyri, en ég efast
um að svo sé í
I______
J
Reykjavík - þar sem nú er vaxin
úr grasi heil kynslóð fólks sem
finnst orðið meira mál að fara
norður í land en til London.
Mörgum stofnunum er efalítið
til góðs að flytja út á land, en
staðsetning þeirra þar er efalítið
dýrari. En á það verðum við að
líta sem eðlilegan fórnarkostnað
í því sambandi. Þá er vinnuaíl
úti á Iandi mun stöðugara en í
Reykjavík og það er mikill kostur
fyrir fyrirtæki og stofnanir."
EgUl Helgason,
blaðamaður.
„Eg held að fólk sé
alveg tilbúið að
kaupa slíkt, ef
skynsamlega er að
málum staðið. Og
þá er sjálfsagt að
velja þeim stofnunum sem flutt-
ar eru stað á Akureyri, enda er
nauðsyn að byggja upp annan
borgarkjarna á íslandi. Ég vil sjá
Akureyri sem 100 þúsund
manna borg en ekki 15 þúsund
manna bæ. Fæstum hugnast
hins vegar ef stofnanir eru settar
niður tvist og bast um landið allt,
slíkt er kjördæmapot."
Iiigunn Guðmundsdóttir,
forseti bæjarstjómar Árborgar.
„Mitt mat er að
stuðningur al-
mennings við
flutning stofnana
út á land hafi alltaf
verið til staðar,
tregðulögmálin hafa fyrst og
fremst verið meðal stjórna og
starfsfólks þeirra stofnana sem
flytja á. Sem er reyndar eðlilegt
að vissu leyti, því fólk vill halda
vinnunni sinni. Hingað á Selfoss
hafa á þessu ári verið fluttar tvær
stofnanir; Rannsóknarmiðstöð í
jarðskjálftaverkfræði og Lána-
sjóður landbúnaðarins og sá
flutningur hefur í báðum tilvik-
um telást vel, enda tókst að
vinna mál í góðri sátt við alla að-
ila, sem er lykilatriði.“
Alfreð Þorsteinsson,
borgarfulltníi í Reykjavík.
„Þetta hef ég ekki
orðið var við. Vel
getur verið að
menn séu ekki á
móti því að ein-
staka stofanair séu
staðsettar á landsbyggðinni, en
menn eru ekki sammála aðferð-
unum sem beitt hefur verið, það
er að rífa gamalgrónar stofnanir
upp með rótum og flytja |>ær út
á land. Slíkt raskar högum ein-
staklinga og fjölskyldna og er í
mörgum tilvikum óásættan-
Iegt.“