Dagur - 26.10.2000, Blaðsíða 7

FIMMTUDAGVR 26. OKTÓBBR 2 00 0 - 7
Tk^ur
ÞJÓÐMÁL
Krakkar heiðra skálkiim
„Hafi kennarar dregist aftur úr öðrum álíka stéttum í kjörum er sá
hálfdráttur ekki skólabörnum að kenna," segir greinarhöfundur.
Enn brýna kennarar
klæmar. Nú er svo komið
launastríði kennara að fok-
ið er í flest skjól í skóla-
portinu og krakkamir þora
ekki annað en leggjast í
skotgrafimar með kennur-
um sínum. Skólabömin
heiðra skálldnn svo hann
skaði þau ekki og fara með
kröfuspjöldum að Alþingi
til að biðja kennaranum
ffamfærslu. Stríðsrekstur
kennara á hendur bömun-
um hefur náð áður óþekk-
tu lágflugi. Aftur og nýbúnir iða þeir í
skinninu og klæjar í gikkfingurinn.
Verkítíll og þorrablót
Verkföll hafa aldrei leyst vandann heldur
aukið hann. Launin rýrna í hveiju verkfalli
þrátt fyrir einhverjar Iágmarks bætur og
launþegar ná sér aldrei eftir verkföll. Eng-
inn maður sigrar í verkfalli og allra síst sitt
dauðastríð. Einu sinni höfðu íslenskir
Iaunamenn sama kaup og Danir en í dag
nrega þeir þakka fyrir að hanga í launatöxt-
um Portúgala. Verkföll eru að mjaka Islend-
ingum undir fátækramörk í Suður-Evrópu
og er þá skammt í Austurblokkina og Þriðja
heiminn. Verkalýðshreyfíngin brýst til fá-
tæktar með því að leggja niður vinnu. Verk-
fallsréttur BSRB er örlagarík mistök í
stjórnsýslu íslendinga. Með þeim komust
hin ýmsu sportfélög ríkislaunþega á hragðið
og síðan hafa verkföll verið fastur liður á
stundaskrá kennara: Þqrrablót í janúar, árs-
hátíð í marz, kröfuganga í maí og loks verk-
fallið góða í nóvember. Með vinnustöðvun
skaða kennarar tyrst og fremst nemendur
sína og reynslan sýnir að alltaf heltast
nokkrir nemendur úr lestinni að loknu verk-
falli. Að gefnu tilefni má benda kennurum á
að ríkissjóður er ekki verkfallssjóður og kröf-
ur um að fá greidd Iaun í verkfalli er sorg-
Iegt mat þeirra á stöðunni. Engin hætta er
þó að væsi um kennara frekar en fyrri dag-
inn.
Vopnabræður þeirra á
Norðurlöndum eru vanir að
raka saman þrjátíu silfur-
dölum Júdasar handa kenn-
urum í verkfallssjóð og
kaupa þannig kennarastétt-
inni stöðu fímmtu herdeild-
ar í landinu. Draga verkfall-
ið á langinn með erlendu
auðvaldi svo skólabörn og
fjölskyldur fái að engjast
lengur á hjóli og steglu
Bandalags starfsmanna ríkis
og bæja. Með Júdasarsilfri í
verkfallssjóð bera útlend-
ingar mútur á opinbera
starfsmenn og hlutast gróf-
Iega til um viðkvæm innan-
ríkismál. Hvor tveggja af-
skiptin varða við lög og
verður að láta á þau reyna
um leið og til kastanna
kemur. Ef ekki heima í hér-
aði þá úti í Brussel.
Skólaskylda og
hnefaréttur
Samkvæmt lögum ber ríki
og sveitarfélögum að halda úti kennslu fyrir
börn í skólaskyldu og ríkisvaldið verður að
halda grunnskólalögin en brjóta þau ekki.
Tryggja verður öllum börnum fullnægjandi
kennslu þó kennarar leggi niður vinnu.
Verkfall eða ekki verkfaíl. Beita verður ís-
lenskum ríkissjóði gegn dönskum verkfalls-
sjóðum til að halda uppi lögum og reglu í
landinu. Bregðist ríkissjóður litlum skóla-
börnum á sama hátt og kennararnir kemur
til kasta foreldra að sjá börnum sínum fyrir
kennslu. Verkföll afhjúpa lögmál frumskóg-
arins og verkfallsréttur er ekkert annað en
hnefaréttur. Samkvæmt lögum um Stéttar-
félög og vinnudeilur sigrar sá sterki í verk-
falli. Þeir sem endalaust veðja á lögmál
frumskógarins mega því búast við að and-
skotinn hitti ömmu sína einn góðan veður-
dag.
Hafí kennarar dregist aftur úr öðrum
álíka stéttum í kjörum er sá hálfdráttur ekki
skólabörnum að kenna. Litlu skinnin vilja
heils hugar að kennarar fái hærri laun og
foreldrarnir vilja það Iíka. Um það er ekki
deilt og með verkföllum bíta kennarar af sér
helstu bandamenn sína. Kennarar hafa ver-
ið sinnar eigin gæfu smiðir í kjaramálum í
áratugi og stofnað til þess félög, nefndir, ráð.
og seliur. Lágu launin eru bein afleiðing af
þeirra eigin félagsstarfí og kennarar ættu því
að losa sig við forystuna við fyrsta hanagal
og velja nýtt fólk sem er Iíldegra til að geta
samið um viðunandi kaup og kjör við ríkis-
valdið. Að standa í þijátíu ára stríði við
skólabörnin nær engri átt og er byrjun á öf-
ugum enda. Ekki má gleyma því að foreldr-
ar gera sömu kröfu til ríkisvaldsins og kenn-
ara. Ríkið verður að ná samkomulagi við
kennarastéttina hið fyrsta og búa svo um
hnútana að friður og virðing haldist með
kennurum og skólabömum og foreldrum
þeirra. Krakkarnir eiga ekki að þurfa að
heiðra skálkinn í hverju verkfalli. For-
eldrar eru örugglega reiðubúnir til að
veðja á börnin sfn og nota atkvæðaseð-
ilinn til að bæta hag kennara ef þörf
krefur í næstu alþingiskosningum í nýj-
um kjördæmum.
„Þeir sem geta framkvæma en þeir
sem geta ekki kenna!" sagði Bern-
hard Shaw á sínum tíma og í dag má
öllum vera ljóst að kennarar geta
ýmislegt annað en að kenna. Að
minnsta kosti geta þeir farið í verk-
föll. En kennslan er ekki eins og
hver önnur starfsgrein í þjóðfélaginu
á borð við pípulagnir og tannlækn-
ingar eða hagfræði. Kennslan er öðr-
um greinum æðri og er hafin yfir
gull og græna skóga. Góður kennari
ræðst til starfa af köllun en ekki
krónuvon og kennurum sem læri-
feðrum er ekki samboðið að ieggja
niður kennsiu skólabarna í verkfalli
þó kennurum sem launþegum detti
það í hug. Skólabörnum líðst ekki að
leggja niður vinnu hjá kennurum.
Að hafa rétt fyrir sér
Gunnar heitinn Finnbogason magister var
gagnmerkur skólamaður og kenndi pistilhöf-
undi í Gagnfræðaskóla Austurbæjar. I byrj-
un kennslustundar vaknaði sú spuming dag
nokkum hvort kennarinn hefði rétt fyrir sér
í einhveiju máli sem um var rætt. Gunnar
Finnbogason notaði kennslutímann til að
útskýra af hveiju kennarinn hefði alltaf rétt
lyrir sér. Hefði hann ekki rétt fyrir sér ætti
hann að hætta samstundis að kenna. Svo
einfalt var mat hins ágæta lærimeistara.
Spurning dagsins er hvort kennarar þora
að horfa beint í augun á ungum skjólstæð-
ingum sínum og segja fullum hálsi' að þeir
hafi rétt fyrir sér með einu verkfallinu í við-
bót? Leiki hins vegar minnsti vafí um vitund
kennara ættu þeir að fara að forsögn gamla
magistersins í Gaggó Aust og róa á önnur
mið. Þeir eiga þá ekki Iengur heima í
kennslustofum.
UMBUÐA-
LAUST
Litlu verður voggur fegiun
HALLDÓR
HERMAMNSSON
skipstjóri ísafirði
skrifar
Það sem strax vakti eftirtekt, var
hin leikræna sviðsetning Davíðs
Oddssonar forætisráðherra og Jó-
hannesar Nordals, hamingjukönn-
uðar, þegar hinn síðarnefndi af-
henti Davíð plagg Auðlindanefndar.
Uppveðruð gleði Davíðs yfir
plagginu var augljós, enda þótt
hann léti í það skína að nú væri
hann og stuðningsmenn hans
margir, að brjóta odd af oflæti sínu
með því að ljá máls á einhvers kon-
ar auðlindagjaldi.Töluverðrar
ánægju gætti líka í herbúðum
L.Í.U. Þarna var komin i hendur
þeirra málamyndaplagg sem þeir
gætu hagnýtt sér til þess að festa
gjafakvótakerfið enn betur í sessi.
Heildarveiðigjöld útgerðarinnar í
dag, að meðtöldum þróunarsjóði,
nemur um 850 milljónum árlega.
Þessi upphæð minnkar verulega
að tveimur árum liðnum, þegar
þróunarsjóðsgjaldið leggst af.
Með þvi að gefa þessum gjöldum
naíríið auðlindagjald og láta háset-
ana borga með í púkkið, sjá þeir fyr-
ir sér að þetta gjald gæti minnkaö
niður í 500 milljónir króna árlega.
Þess utan krefjast þeir að öllu þak-
inu af kvótaeign hvers og eins verði
svipt af. Þá gefst tækifæri til að fara
aðra hreinsunarferð yfir Iands-
byggðina og kaupa upp þau trillu-
horn og smábátaútgerðarmenn sem
hafa með ærinni lýrirhöfn, nú á síð-
ustu árum verið að kaupa sér að-
stöðu til að fá að sækja sjóinn úti
fyrir sinni heimabyggð.
Flekafuglar
Aumkunarvert var að fylgjast með
Svanfríði Jónasdóttur úr Auðlinda-
nefndinni, talsmanni Samfylkingar,
þar sem hún stóð hjá, föl og fá, sem
flekafugl og úr henni allur vindur.
Félagi hennar, Lúðvík Bergvinsson,
sem einnig var í nefndinni, var á
svipinn eins og skóladrengur sem
sussaður hefur verið niður á rass-
inn. Frá Margréti Frímannsdóttur
heyrist varla múkk, en hún var tal-
in frumkvöðull Auðlindanefndar.
Margrét mun hafa átt að vera í
nefndinni, en heyrst hefur að hún
hafi einungis mætt á 4 fundi af 65
sem haldnir voru. Fjarvera hennar
hlýtur að hafa verið af ærnum
ástæðum. Össur Skarphéðinsson,
formaður Samfylkingarinnar. lætur
sem svo að tillögur Auðlindanefnd-
ar séu fagnaðarefni og þama hafí
hann og liðsmenn hans unnið mik-
inn sigur. Undir þetta taka menn
eins og Guðmundur Árni Stefáns-
son, sem vill nú þegar setja þctta í
annála og að þetta sé enn einn f’án-
inn í flaggasafni jafnaðarmanna.
Stefán Jón Hafstein lýkur miklu
loforði á Auðlindanefnd og telur að
nú geti menn lagt til hliðar hina
seigdrepandi kvótaumræðu. Já,
litlu verður Vöggur feginn.
Liö á flótta
Af níu nefndarmönnum Auðlinda-
nefndar voru 4 þeirra hallir undir
Sjálfstæðisflokk, 2 undir Fram-
sóknarmenn og 3 undir jafnaðar-
„Þetta er þvl allt eins og Davíð og
Co. lögðu upp með. í fiskveiði-
stjórnun skal engu breytt sem máli
skiptir."
menn, teljist Margrét Frímanns-
dóttir þá með. Það er því ekki að
furða þótt Davíð Oddson og Co.,
séu kampakátir um þessar mundir.
Að þeim skuli hafa tekist að fleka-
binda og mýla næststærsta flokk
„Það er því með engu
móti hægt að koma
auga á það að tillögur
Auðlindauefndar
verði til Jiess að slá á
þann ófrið sem af nú-
verandi fiskveiðikerfi
hefur hlotist.“
Iandsins. Það blæs því ekki byrlega
hjá kvótaandstæðingum nú sem
stendur, þar sem allar vígtennur
eru nú úr Samfylkingarmönnum
dregnar.
Vinstri-grænir hafa aldrei verið
vel tenntir í kvótaumræðunni og
hinum skelegga formanni þeirra,
Steingrími Sigfússyni, hefur gjam-
an látið betur að hafa ákveðnari
skoðanir á ýmsum öðmm málum
en kvótamálum. ÞærályktanirAuð-
lindanefndar, að gjald skuli tekið
upp í tengslum við hinar ýmsu nátt-
úruauðlindir landsins verða varla á
kopp settar að sinni.Uppboðsleið-
inni sem virðist vera auðveldasta
leiðin í sambandi við gjaldtöku er
algjörlega hafnað, af gjafakvóta-
fylgjendum. Það er því með engu
móti hægt að koma auga á það að
tillögur Auðlindanefndar verði til
þess að slá á þann ófrið sem af nú-
verandi fískveiðikerfi hcfur hlotist.
Þetta er því allt eins og Davíð og
Co. Iögðu upp með. I fískveiði-
stjórnun skal engu breytt sem máli
skiptir.
Morgimblaðsmeim
Mikils feginleika virðist nú gæta hjá
þeim Morgunblaðsmönnum vegna
niðurstöðu Auðlindanefndar.
Styrmir Gunnarsson, einn nefndar-
manna virtist sigrihrósandi yfír þvf
að nú skuli loks hilla undir hið
Iangþráða auðlindagjald, sem hann
hefur barist lyrir í áratugi. Svo hef-
ur virst sem Styrmir hafi lagt lítið
upp úr því hve hátt þetta gjald skyl-
di vera. Aðalatriðið væri að það héti
þessu nafni. Fyrir þennan snúð
sinn vill hann að útvegsmenn hafí
fijálsar heímildir til að kaupa til sín
eins mikið magn af veiðiheimildum
og viðkomandi hafi bolmagn til.
Þetta þýðir að frjálst framsal skuli
gilda fyrir alla báta, stóra sem smáa,
úr sama potti, sem ekki hefur verið
heimilað til þessa. Styrmir telur
upp á að smábátaeigendur muni vel
geta staðist þá samkeppni sem af
þessu Ieiddi.
Þessi skoðun hans er auðvitað
fráleit. Smábátaeigendur hafa ekk-
ert bolmagn til þess að standast
slíkan hildarleik. Þeir sem eru að
berjast við að veiða sjálfír aflaheim-
ildir sínar, eru verulega skuldsettir.
Opnist þeim hins vegar leið vegna
þessara nýju áforma um að svipta
kvótaþaki af og allt lendi í sama
pottinum, munu þeir selja veiði-
heimildir sínar með það sama. Ekki
hvað síst að við blasir að kvótaeign
þeirra myndi á þessum stóra mark-
aði, hækka um 80-100% að verð-
gildi. Þá þarf ekki að sökum að
spyija hvað verður um strandveiði-
flotann á landsbyggðinni.
Það ber allt að sama brunni, sú
öfgafulla markaðshyggja; Nýfrjáls-
hyggjan, sem nú tröllríður þessu
landi, undir handleiðslu Sjálfstæð-
isflokksins, með góðu samþykki
framsóknarmanna, teygir krumlur
sínar hægt og bítandi yfir allt þjóð-
Iífið. Menn eru að tala um þjóðar-
ósætti vegna kvótamála og telja sig
vera orðna þreytta á því. Takist ekki
að spyrna við fótum gagnvart því að
örfáir menn eignist hér allan auð
sem máli skiptir í þessu landi, þá
mun um síðir draga til þess upp-
gjörs sem alvarlegra verður talið en
kvótaósættið hefur verið. Það upp-
gjör verður ekld eitthvert kurteisis-
þras í fjölmiðlum. Þess verður e.t.v.
ekki langt að bíða að upp úr sjóði.