Dagur - Tíminn Reykjavík - 05.03.1997, Qupperneq 2

14 - Miðvikudagur 5. mars 1997
\ Æ <Mr
|Dítgur-'2ImTOm
SKOLALIFIÐ
L A N D I N U
Ekki breytingar
breytinganna vegna
Þróunarverkefhið Aukin gœði náms sem 4 skólar
á Norðurlandi eystra hafa tekið þátt í, á sér
rætur í hugmyndum prófessor Mel West og
starfsfélaga hans við háskóla í Cambridge.
Mel var á landinu fyrir skömmu...
verið skyldugir sam-
kvæmt lögum til að
kaupa eftirlit frá
HMI (Her Majesty’s
Inspectors). Hver
einasti skóli í Bret-
landi hefur gengist
undir gæðamat og
mim gera það reglu-
lega á 6 ára fresti.
Eftirlitið gengur
þannig fyrir sig að
hópur sérstaklega
þjálfaðra eftirlits-
manna, um 3-4 fyrir
barnaskóla og 12-13
fyrir gagnfræða-
skóla, eyðir nokkr-
um dögum í viðkom-
andi skóla, tekur
viðtöl við starfs-
menn og fylgist með
kennslu. Skólanum
hefur verið tilkynnt
um eftirlitið með
nokkrum fyrirvara
svo kennarar og allt
starfslið geti safnað
saman þeim gögn-
um og upplýsingum
sem hópurinn þarf
að fá. Hópurinn
metur skólana eftir fyrirfram
ákveðnum mælikvörðum, um
t.d. gæði kennslu, heimanáms,
lærdóms, virkni nemenda, fag-
stjórn, fjármálastjórn, áhrif
skólastjóra, stjórnun skólans
o.s.frv.
Að eftirlitinu loknu gefur
hópurinn út skýrslu um skól-
ann, sem allir foreldrar fá út-
drátt úr auk þess sem skýrsl-
urnar eru á Internetinu og
sendar til fjölmiðla.
Viðbrögð kennara
Beygur var í kennurum í upp-
hafi og segir Mel að margir
skólar hafi lagt gríðarlega
vinnu í að undirbúa sig fyrir
eftirlitið. Svo mikla að sumir
kennarar sögðust ekkert hafa
kennt þá önnina, eingöngu búið
Hólmjríður
Bjartmars-
dóttir,
kennari við
Hafralœkj-
arskóla, er
ekki alls
kostar sátt
við það hve mikil vinna fer í
Jundahöld og skriffinnsku í
kringum verkefnið. Hún segir
tímafrekt að verða við þeim
kröfum sem gerðar eru um
meiri samvinnu, samþœtt-
ingu og áœtlanagerð. „Um-
rœða er alltaf gagnleg og
nýjar hugmyndir vel þegnar
en menn mega bara ekki
ganga of langt í kröfum sín-
um því þreyta eflir ekki
áhuga á starji “
sig undir eftirlitið. Ekki að
furða því bæði einstakir skólar
og kennarar geta fengið fall-
einkunn og þó þeir séu ekki
nafngreindir í skýrslunni þá er
fremur auðvelt, sérstaklega í
fámennari skólum, að sjá við
hverja er átt.
„En þetta er auðvitað krítískt
fyrir suma skóla. Mjög lág pró-
senta skóla fær falleinkunn en
sú prósenta er vel dekkuð í fjöl-
miðlum. Það var t.d. einn skóli
sem fékk falleinkunn núna í
september. Fallið var í fyrir-
sögnum blaða í 8-10 vikur.
Tökulið réðst inn í skólann,
yfirkennarinn sagði af sér, og
nýr var ráðinn. En frábær aug-
lýsing auðvitað því ríkisstjórnin
benti á þetta sem sönnun þess
að hún væri að taka á málunum
til að bæta skólana." lóa
Löng hefð er fyrir opinberu
eftirliti á starfsemi
breskra skóla. Þannig hef-
ur safnast saman gríðarlegt
rpagn upplýsinga um breskt
skólastarf og út frá þeim bjó
hópurinn í Cambridge til líkan
yfir það hvernig skóli, sem hef-
ur það markmið að vera í stöð-
ugri framför, skuli líta út. Líkan-
ið hefur verið undirstaða betr-
umbóta x skólum í Bretlandi,
Puerto Rico, Bandaríkjunum og
síðustu tvö ár einnig á íslandi.
AGN-verkefnið er í nokkurs
konar prufukeyrslu á Norður-
landi sem lýkur um áramótin
og telur Mel að þá verði hægt
að sjá hvernig laga megi lx'kanið
að íslensku skólakerfi. Mel seg-
ir tvö markmið líkansins sér-
staklega mikilvæg. „í fyrsta lagi
að fá íslenska kennara til að
skrifa á íslensku með gagnrýnu
hugarfari um breytingar í
skólakerfinu, bæði þær sem
fara vel og illa, fyrir íslenska
lesendur. I öðru lagi að setja
kennara undir stöðuga pressu
til að efast um og endurskoða
aðferðir sínar og hugsa upp
leiðir til að þróa þær áfram.
Þannig að þetta er ekkert þægi-
legt. Þetta gerir líf kennara
flóknara og fjölgar vinnustund-
um þeirra,“ segir Mel.
Námskeið sem hljóma
vel
Mel telur að ýmsar breytingar
sem gerðar hafa verið á skóla-
kerfinu í gegnum tíðina ekki
haft raunveruleg áhrif á það
sem gerist inní kennslustofunni.
Oft séu þetta miðstýrðar breyt-
ingar, „yfirleitt pólitískar að
upplagi", eða breytingar breyt-
inganna vegna. „Eins og við
höfum svo oft gert í Bretlandi,
t.d. að þjálfa yfirkennara í
stjórnun af því það hljómar svo
vel. Það ætti ekki að byxja á
stjómunarlausnum fyrr en þú
veist að án þeirra nærðu ekki
fram naupsynlegum breyting-
um inn í skólastofunni."
Eftir TIMSS könnunina frægu
hefur nokkuð verið rætt um það
hvort áhrifaríkara væri að
skipta nemendum x' bekki eftir
getu. Mel er ekki sannfærður
um þá aðferð og vitnar til þess
að niðurstaða fjölda rannsókna
gefi enga ástæða til að ætla að
getuskiptir bekkir væru árang-
ursríkari aðferð fyrir nemendur
í heild sinni. „Ég held að það
snxíist miklu fremur um að ein-
falda líf kennarans."
íslenskir yfirkennarar
Mel segir keimara fremur
sjálfsgagnrýna starfsstétt og
það eigi líka við um íslenska
kennara. Vandamálið hér sé að
fá þá til að ræða um sína
kennsluhætti og deila reynslu
sinni með öðrum kennurum.
Einnig finnst honum eftirtektar-
vert hve íslenskum yfirkennur-
um er mikið í mun að komast
út úr kennslustofunni í einhver
stjómunar/skrifstofustörf. „Þeir
leggja hér ótrúlega áherslu á að
fylla út ýmis konar eyðublöð.
Þau geta verið áríðandi en ekki
endilega mikilvæg." Þar sem
yfirkennarar eru yfirleitt laus-
ari við en almennir kennarar
vill Mel að þeir séu nýttir
kennslunni til framdráttar, t.d.
þanrng að þeir leysi af almenna
kennara sem geti þá farið og
fylgst með því hvernig kennar-
inn í næstu stofu kemur náms-
efni sínu til skila.
Mel segir að íslensku kennararnir hafi verið nokkuð
meðvitaðir um að ekki væri nægileg breidd í því hvaða
aðferðir nemendur hefðu til að tileinka sér námsefnið.
Skrifræðið
Einhverjir keimarar hafa kvart-
að yfir því að skipulagt innra
eftirlit kosti of mikla vinnu, á
kostnað annarra þátta í kennsl-
unni, sem skili of litlu. Mel við-
urkennir að þetta kosti kennara
aukalega vinnu og neitar því
ekki þegar spurt er hvort svona
stöðug sjálfsskoðun geti smám
Grenivíkurskóli.
saman haft þau áhrif að minnka
þurfi kennslu hjá kennurum.
Hann er hins vegar harður á því
að til að svona verkefni hafi
áhrif þá krefjist það skriflegra
upplýsinga. „í
stað þess að
segja t.d.:
„Ja, það er
ákveðinn
hópur nem-
enda sem
virðast ekki
taka virkan
þátt kennslu- í
stundum, “ þá
hvetjum við
kennarann til að skrifa nið-
ur: Hve
margir, hve
mikinn hluta
tímans eru
þeir ekki
virkir og hef-
ur þú kannað það skipulega hvers vegna.“
Eftirlit hennar
hátignar
Enn hefur ekki verið komið á
reglubundnu gæðamati á ís-
lenskum skólum en verið er að
undirbúa slíka vinnu hjá
menntamálaráðuneytinu. Frá
árinu 1988 hafa breskir skólar
KostirAGN:
*Aukin fagleg umrœða og yfirvegun
* Samheldni kennarahópsins
* Skipulagning betri
* Vinnubrögð festast í sessi
*Meiri og betri sjálfsskoðun
*Aukinn skilningur á því hvernig megi
standa að „skipulögðum umbótum"