Dagur - Tíminn - 15.10.1996, Blaðsíða 5

Uctgur-míurám
Þriðjudagur 15. október 1996 -17
VIÐTAL DAGSINS
Refsað
fyrir að
bjarga
sér
Það eru engir dýragrafreitir á íslandi en
hjá Reykjavíkurborg og Reykjanesbæ eru
menn að skoða hugmynd Kristins Rúnars
Hartmannssonar í þeim efnum.
Kr. Rúnar býr í Höfnum í
Reykjanesbæ. Hann seg-
ir dýragrafreiti algenga
erlendis enda „vill fólk gjarnan
fá að jarðsetja gæludýr sín á
huggulegan hátt“. Hann bendir
á að dýragrafreitur gæti verið
upplagt útivistarsvæði fyrir fólk
með gæludýr, einskonar lysti-
garður, og hann segir hug-
myndina vera atvinnuskapandi.
Sjálfur er Kr. Rúnar nýbú-
inn, ásamt eiginkonu sinni og
bróður, að stofna fyrirtækið
Okkar markmið ehf. Þau hyggj-
ast fara út í framleiðslu á leg-
steinum og bjóða upp á graf-
skreytingar, s.s. ljósmyndir.
- Þola ljósmyndir íslenska
veðráttu?
„Með þeirri aðferð sem ég
nota þá er hægt að vernda ljós-
myndir og ritaðan texta fyrir
vatni, vindum og sólarljósi. Ég
er búinn að vinna að þessari
hugmynd í 3 ár og hef sótt um
einkaleyfi á henni, á meðan
umsóknin hefur ekki verið
afgreidd þá hef ég einkaleyfið
nema annað komi í ljós. En ég
hef verið að bjóða erlendum að-
ilum, t.d. í Danmörku og Kan-
ada, hana til kaups.“
- Eru ljósmyndir ekki notað-
ar á legsteina víða erlendis?
„Jú, einkum þar sem veður-
far er mildara en sambærileg
aðferð við að varðveita myndir
gegn veðrun hefur ekki komið
fram. Fólk hefur þurft að end-
urnýja myndirnar reglulega.
Þjóðverjar hafa að vísu verið að
vinna Ijósmyndir á postuh'ni en
þær koma ekki alveg eins út,
þar sem ilöturinn er kúptur."
- Verða ykkar legsteinar
öðruvísi en annarra?
„Já, þeir verða steyptir úr
marmarasandi en ekki til-
höggnir. Ég hef smíðað mörg
ólík mót, t.d. tárlaga, sólarlaga
og hörpulaga, að legsteinum.
Steinarnir koma sennilega til
með að verða steyptir á Litla
Hrauni.“
- Er þér fleira til lista lagt?
>.Ég er í myndlist, tónlist,
leiklist og jafnvel ljóðlistinni.
Kristinn Rúnar Hartmannsson ásamt konu sinni, en þau hafa nýlega stofnað fyrirtækið Okkar markmið ehf.
Ekki svo að skilja að ég hafi
haft lifibrauð mitt alfarið af
sköpun en ég er einn af þessum
furðufuglum sem bjóða sig
fram til ýmissa hluta er öðrum
dytti ekki í hug.“
- Hvernig mótttökur hafa
hugmyndir þínar fengið?
„Uppi á Iðntæknistofnun leist
mönnum vel á hugmyndir mín-
ar og ég fékk styrk frá iðnaðar-
ráðuneytinu í gegnum Iðn-
tæknistofnun til að vinna að
hugmyndinni. Seinna fór ég á
atvinnuleysisbætm eftir að hafa
misst vinnuna, þáði svo styrk
frá Atvinnuleysistryggingarsjóði
til að vinna sérstaklega að hug-
Dýragrafreitir eru algengir erlendis, en á íslandi eru nú hugmyndir um að
hefja framleiðslu á legsteinum fyrir gæludýr.
myndinni. Styrkurinn var til sex
mánaða og var í rauninni jafn-
hár atvinnuleysisbótunum.
Núna þegar þessi tími er liðinn
þá er ég búinn að glata réttin-
um til atvinnuleysisbóta.“
- Það borgaði sig sem sagt
ekki að taka styrkinn?
„Nei, með því að þiggja hann
þá datt ég út úr kerfinu. Fyrir-
tækið mitt, Okkar markmið, í
Hveragerði er nefnilega ekki
enn farið að velta neinu fjár-
magni þannig að við höfum
ekki greitt neitt í atvinnuleysis-
tryggingarsjóð."
- Þetta er ekki hvetjandi?
„Nei, það er í rauninni verið
að refsa fólki fyrir að reyna að
bjarga sér og koma hlutunum í
gang.
Svo eru atvinnuráðgjafar
víðsvegar um landið sem eru
sagðir hafa það hlutverk að
stuðla að uppbyggingu smáfyr-
irtækja. Það virðist hins vegar
vera landlægt að menn eru ekki
tilbúnir til að skoða neitt nema
það kosti einhverja tugi millj-
óna og helst að það sé ýldulykt
af því og búið að fara á hausinn
tvisvar, þrisvar." -gos
Kjaransbraut í vestfirsku Ölpunum
HHallgrímur
Sveinsson
Nú er liðið á þriðja áratug
síðan Elís Kjaran Frið-
finnsson, ýtustjóri frá
Kjaransstöðum í Dýrafirði, tók
sér fyrir hendur að brjótast
með veg út úr svokölluðum
Hrafnholum í Ófæruvík í Helga-
felli, fyrir utan Keldudal þar í
firðinum, en vegagerðarmenn
lentu í svaðilförum nokkrum all
mörgum árum fyrr, þegar
leggja átti akfæran veg út í
Svalvoga. Urðu þeir frá að
hverfa vegna margvíslegra erf-
iðleika. En Elís Kjaran tók upp
þráðinn á lílilli jarðýtu sem
hann átti og nagaði veg utan í
lóðrétt bergið í áðurnefndum
Hrafnholum, þar sem 14 millj-
ón ára gamall surtarbrandur
mætir vegfarendum á vegstæð-
inu, og hætti ekki fyrr en hann
nokkrum árum síðar, með góðri
aðstoð valinkunnra manna, var
búinn að leggja akfæran veg í
Svalvoga, fyrir Sléttanes og inn
með Arnarfirði í hinn fornfræga
Lokinhamradal og þaðan síðar í
Stapadal. Þar með var kominn
hringvegur um vestfirsku Alp-
ana, en því nafni kalla sumir
skagann milli Arnarljarðar og
Dýrafjarðar, en þess skal getið,
að nú tilheyrir landssvæði þetta
Ísaíjarðarbæ. Með þessari
vegagerð bóndans frá Kjarans-
stöðum voru bæirnir Svalvogar,
Lokinhamrar og Hrafnabjörg
komnir í samband við vegakerfi
landsins, en slíkt höfðu kunn-
ugir ekki látið sér detta í hug að
væri framkvæmanlegt, nema
með gífurlegum kostnaði og
sérstökum verkfræðilegum ráð-
stöfunum.
Fyrstu árin var talað mjög á
þeim nótum, að vegur þessi
væri ekki nema fyrir hugrökk-
ustu ökumenn á vel útbúnum
bflum, en smám saman hefur
þetta lagast. Elís Kjaran hefur á
hverju ári síðan hann ruddi
veginn upphaflega, breikkað
hann og lagfært, svo telja má,
að nú sé hann fær öllum íjór-
hjóladrifsbifreiðum undir ilest-
um kringumstæðum á sumrin.
En áfram verður þó að sæta
sjávarföllum á einum stað, und-
ir svokölluðum Skútabjörgum.
Eins og gerist hjá mörgum
brautryðjendum, hefur það frá
upphafi verið stanslaus barátta
hjá ýtustjóranum frá Kjarans-
stöðum að útvega nokkrar
krónur á hverju ári í þennan
veg, sem vel má segja að sé ein-
stæður á sinn hátt. En ráða-
menn hafa sýnt misjafnan
skilning á málinu, enda kannski
í mörg horn að líta.
Ef til er ævintýraheimur
landslags, þá er hann einmitt á
þessum slóðum. Og landið vitn-
ar um harða og óvægna lífsbar-
áttu genginna kynslóða bænda
og sægarpa. Skáldið Guðmund-
ur G. Hagahn var alinn upp í
Lokinhamradal og þarna drakk
hann í sig efnivið í margar sög-
ur sínar, sem gjarnan má fara
að taka fram úr hillunum á nýj-
an leik, til lesturs.
í sumar var meiri umferð um
veginn hans Ella, eins og sumir
kalla hann, en nokkurntíma áð-
ur. Allt stefnir í að þarna verði
íjölfarin ferðamannaleið innan
skamms tíma. Til þess að svo
geti orðið, þarf að rétta braut-
ryðjandanum örvandi hönd og
styðja hann í baráttunni við að
koma vegarslóðanum í betra
horf. Og svo mætti gjarnan
kalla þennan veg Kjaransbraut,
eins og Matthías Bjarnason,
fyrrum þingmaður Vestfirðinga
og samgönguráðherra, hefur
haft á orði.