Dagblaðið Vísir - DV - 17.08.1991, Blaðsíða 8

34
LAUGARDAGUR 17. ÁGÚST 1991.
Sérstæð sakamál
Afbrýðisemi eða hefnd?
Sum sakamál eru þess eölis aö
þau gleymast seint. Ýmist er þá
eitthvað við þau sem greinir þau í
meginatriðum frá öðrum eða sá
seki finnst ekki. í síðara tilvikinu
þarf þó ekki að vera að engan gruni
hver hann er, eins og fram kemur
af þessari frásögn sem hefst fyrir
nær aldarfjórðung en nær allt fram
til dagsins í dag og á ef til vill eftir
að ná fram undir aldamótin eða
lengur.
Hamingjusöm
og meó barni
Það var kyrrt veður þennan vor-
dag árið 1974 á Holmenkollenásn-
um við Ósló. Aprílmánuður hafði
verið góður og aðeins vantaði
nokkra hlýindadaga til að birkitrén
í garði hússins við Dagaliveien 25
laufguðust.
Iranzohjónin og htla dóttir
þeirra, Marie Louise, höfðu snætt
morgunverð saman. Síðan hafði
Enrique Iranzo flýtt sér til spánska
sendiráðsins í Ósló en hann var
fyrsti ritari þess. Eftir heima urðu
Ánni Nielsen Iranzo, fædd í Dan-
mörku, og Marie Louise. Rúmum
fjórum árum áður hafði Anni gifst
Enrique, manninum sem hún hafði
beðið eftir í fjögur ár. Og nú var
hún með barni en það yrði annað
barn þeirra hjóna.
Enrique Iranzo hafði kynnst
Anni í Madrid ár'ið 1967 en þá var
hún tuttugu og fjögurra ára en
Enrique árinu eldri. Hann var þá
nýbyrjaður að starfa í utanríkis-
þjónustunni og þótti eftirsóknar-
verður í augum margra kvenna því
hann var myndarlegur og kominn
af efnuöu, spánsku aðalsfólki.
Þau urðu afar ástfangin og þar
kom að þau ákváðu að ganga í
hjónaband árið 1970 en áður en af
því gæti orðið var Enrique sendur
til starfa í spánska sendiráðinu í
Managua í Nicaragua. Það liðu þvi
enn fjögur ár þar til þau voru gefm
saman. Brúðkaupið var haldið í
Vejle í Danmörku og var Anni af
ýmsum líkt við Öskubusku því hún
hefði fengið „prinsinn" sinn.
Hvaó sá
Marie Louise?
Að morgni 24. apríl 1974 var
Marie Louise að leik í garðinum
við hús foreldra sinna á Holmen-
kollenásnum. Hún leit inn hjá
hjónunum sem bjuggu í næsta húsi
en þegar hún hafði verið hjá þeim
um sinn sendu þau hana heim.
Nokkru síðar kom hún aftur og
sagði að mamma sín væri „rauð í
framan“ og að hjá henni væri kona.
Nágrönnunum fannst frásögnin
eínkennileg. Þeir fóru að húsinu,
hringdu bjöllunni en enginn svar-
aði. Þar eð um heimili sendiráðs-
fólks var að ræða vildu þau ekki
fara inn um kjallaradyrnar, sem
stóðu þó opnar, en þess í stað
hringdu þau í sendiráðið. Hálftíma
síðar kom Enrique Iranzo og opn-
aði framdyrnar með lykli. Hann fór
einn inn í húsið en þar mætti hon-
um hræðileg sjón. Kona hans lá
dáin á stofugólfmu. Hún var illa
leikin, með höfuöáverka og blóðug.
Þá voru áverkar á hálsi hennar
eins og hún hefði verið kyrkt.
Lögregla kom fljótlega á vettvang
en þar eð Iranzo naut réttinda er-
lendra sendimanna bar honum
ekki að svara neinum spurningum
lögreglunnar. Hann afsalaði sér
hins vegar sendimannsforréttind-
unum til að geta orðið lögreglunni
að sem mestu liði. í ljós kom að á
þeim tíma, sem morðið var framið,
hafði hann óhagganlega fjarvistar-
sönnun. Hann gat hins vegar ekki
mikið sagt um fortíð konu sinnar
þvi hann vissi ekki mikið um hana.
Hann þóttist þó nokkuð viss um að
hún hefði enga óvini átt.
Erfið rannsókn
Rannsóknarlögreglan í Ósló
rannsakaði allt húsið við Dagali-
veien 25. í garðinum fannst ekkert
sem talist gat vísbending. í stofunni
fundust hins vegar mannshár sem
voru ekki af Anni. Þá fundust
fmgrafor á borðplötu en þar eð
gestir höfðu verið í húsinu kvöldið
áður var alls ekki fullvíst að þau
væru af morðingjanum. Ljóst var
hins vegar að hann hafði farið inn
á baðherbergi til að þvo af sér blóð
áður en hann yfirgaf húsið.
Enginn virtist í fyrstu hafa orðið
var við neinar mannaferðir við
húsiö þennan morgun og leið því
nokkur tími þar til vísbending
fékkst um hugsanlegt útlit morö-
ingjans.
Um þessar mundir höfðu Baskar
á Spáni haft sig talsvert í frammi
og unnið ýmis hryðjuverk. Þannig
höfðu þeir fyrr um árið myrt for-
sætisráðherrann, Carrero Blanco.
Sú kenning fékk því byr undir báða
vængi að um pólitískt hefndarmorð
hefði verið að ræða. Og reyndar
hefur hún aldrei verið afsönnuð
þótt önnur skýring þyki nú líklegri.
Er rannsóknarlögreglunni í Ósló
tókst ekki að varpa neinu ljósi á
hver morðinginn var komu
spánskir rannsóknarlögreglumenn
til norsku höfuðborgarinnar. En
um sama leyti gaf sig fram vitni
sem hafði sérkennilega sögu að
segja.
Svartklædda konan
Vitnið, kona, skýrði svo frá að
fáeinum dögum fyrir morðið hefði
það séð dularfulla konu skammt
frá húsi Iranzohjónanna. Hefði hún
verið svartklædd, með sólgleraugu
og andlitið að hluta huhð svo
ómögulegt hefði verið að sjá fram-
an í hana.
Vart höfðu rannsóknarlögregl-
unni borist þessar upplýsingar er
annað vitni, einnig kona, sagðist
hafa fundið pakka með blóðugum
fotum í skógarrjóðri við Hövik-
tangann í Bærum. Var þegar haldið
þangað og þegar pakkinn fannst
kom í ljós að í honum voru stígvél,
stuttermabolur, miði frá Holmen-
kollenbrautinni og teikning af
þremur hestum. Þóttu fötin benda
til að eigandinn hefði verið banda-
rísk kona og var blóð á þeim.
Nú tók málið alveg nýja stefnu.
Þegar Iranzo var skýrt frá fundin-
um varð hann orðlaus en sagði
svo: „Minna. Minna Thompson frá
Memphis í Tennessee."
En Minna var hinum megin Atl-
antshafsins. Eða var ekki svo?
Sagan af Minnu
Iranzo skýrði nú svo frá að árið
1969 hefði hann farið á sumarskóla
í Þýskalandi til að auka við kunn-
áttu sína í þýsku. Þar hefði hann
kynnst ríksmannsdóttur frá
Memphis, Minnu Thompson.
Hefðu þau orðið góðir vinir.
Minna varð svo ástfangin af Ir-
anzo að hún heimsótti hann meðan
hann vann í Nicaragua. Kom hún
í nokkrar heimsóknir þangað þau
fjögur ár sem hann starfaði þar.
Var hegðan Minnu undarleg að
sumra dómi því hún lét stundum
sem hún væri lofuð syni aðals-
mannsins frá Spáni. Hann var hins
vegar heitbundinn Anni Nielsen
sem beiö hans þar til dvöl hans í
Nicaragua var lokið. Heimsótti
Anni hann þangað einu sinni.
Það var fyrst eftir að Iranzo var
kvæntur Anni og þau höfðu eignast
Marie Louise að Minna fékk fregn-
ir af hjónabandinu. Hún hélt engu
að síður áfram aö senda Iranzo ást-
arbréf og aðeins viku fyrir morðið
fékk hann eitt þeirra. Þar sagði:
„Endirinn er nærri ef ég sé þig
ekki fljótlega. Ég elska þig svo mik-
ið. Minna.“
Sjö dagar í Osló
Anni Nielsen og Enrique Iranzo með Marie Louise nýfædda.
Húsið við Dagaliveien 25.
Minna Thompson með lögfræðingi sínum í Memphis.

n'ifí
•gOMÓtfrXt ~ «$****■* Zy&toi X* Witffe
Eyðublaö norska
Thompson.
útlendingaeftirlitsins með nafni Minnu Treadwell
20. apríl 1974 stóð 25 ára gömul
bandarísk kona í móttökunni á
Forbundsgistihúsinu í Ósló og fyllti
út eyðublað ætlað útlendingum.
Þar gerði hún þá grein fyrir ferðum
sínum að hún væri- ferðamaður.
Þetta var fyrsta heimsókn Minnu
Treadwell Thompson til Noregs.
Tveimur dögum fyrir morðið á
Anni sást svo svartklædda konan
nærri Dagaliveien 25. Og síðar
kemur fram að morguninn sem
morðið var framið gaf námsmaður
sig á tal við bandaríska konu í
Holmenkollenbrautinm á leið til
Vettakollen. Var þetta tilviljun eða
var hér um að ræða morðingja
Anni? Og klukkan 11.38 sama
morgun hitti sami námsmaöur
sömu bandarísku konuna aftur í
Holmenkollenbrautinni á leið frá
Vettakollen til miðborgar Óslóar.
Þá var liðinn hálftími frá morðinu,
að mati réttarlækna sem reyndu
að tímasetja það eins nákvæmlega
og unnt var.
Blóðugu fótin fundust ekki langt
frá Henie-Onstadsafninu á Hövik-
tanganum í Bærum en í móttök-
unni þar fannst miði með nafni
Minnu Thompson. Bendir margt til
þess að hún hafl komið í það á
morðdaginn.
Starfsfólk Forbundsgistihússins
gat svo skýrt frá því að 24. apríl,
morðdaginn, hefði Minna Thomp-
son beðið um aðstoð því hún hefði
rifið sig í framan. Bar hún því við
að hún hefði verið úti í skógi og
rekið andlitið í grein.
„Fuglinn er floginn“
Upp hlóðust þannig gögn sem
bentu tii þess að Minna Treadwell
Thompson, dóttir ríks manns í
Memphis í Tennessee í Bandaríkj-
unum, hefði myrt Anni Nielsen Ir-
anzo. En þegar átti að handtaka
hana var hún farin frá Noregi. Það-
an hafði hún flogið 27. apríl eftir
sjö daga dvöl í Ósló, fjóra fyrir
morðið og þrjá eftir það.
Við fyrstu yfirheyrslur skýrði
Enrique Iranzo ekki frá kynnum
sínum af Minnu Thompson. Það
var ekki fyrr en fötm blóðugu fund-
ust að hann nefndi hana. í fyrstu
var talið að Iranzo hefði vitað um
komu hennar en síðan staðfesti
Minna að hann hefði ekki haft hug-
mynd um að hún heföi verið í Ósló.
Telja sumir að hún hafl ætlað sér
að hitta hann en hætt við það af
einhverjum ástæðum.
Milli Noregs og Bandaríkjanna
eru ekki gildi samningar um fram-
sal afbrotamanna. Þess vegna gátu
norsk yfirvöld ekki krafist þess að
Minna Thompson yrði send til
Óslóar til yfirheyrslu. Þau létu hins
vegar ekki undir höfuð leggjast að
lýsa yfir gruni vestra um að hún
bæri ábyrgð á morði óléttrar eigin-
konu Enriques Iranzo, fyrsta ritara
spánska sendiráðsins í norsku höf-
uðborginni.
Foreldrar Minnu réðu þegar lög-
fræðing og nokkru síðar féllst hún
á að ræða við fulltrúa norsku rann-
sóknarlögreglunnar vestra. Þar
voru henni sýnd fótin sem fundust
í skóginum en hún neitaði að kann-
ast við þau. Þótti Minna koma
nokkuð einkennilega fram við
þetta tækifæri því hún var með á
blaði öll þau svör sem hún vildi
gefa.
Minna Treadwell Thompson er
nú eftirlýst í sautján löndum af
Interpol, alþjóðalögreglunni sem
hefur aðalstöðvar i París, vegna
morðsins á Anni Nielsen Iranzo.
En meðan hún heldur sig í Banda-
ríkjunum er ekki hægt að handtaka
hana. Það er ekki fyrr en árið 1999
sem málið fyrnist og hún getur aft-
ur leyft sér að ferðast um heiminn.
En jafnvel eftir þann tíma kann
hún ekki að vera laus allra mála
því margt bendir til þess að hún
liggi undir grun til æviloka.