Alþýðublaðið - 01.06.1968, Qupperneq 4

4 Hvítasunnublað
$
LAUGARVATN...
hVontor elliheimili á stabinn
Framhald af 3. síðu.
—- Nú sé ég, að þýzka er felld
niður sem skyldugrein í 4. bekk
í báðum deildum, hvernig verð
ur því við komið?
— Það er gert ráð fyrir, að
nemendur þreyti stúdentspróf í
þýzku undir eins í 3. bekk og ein
mitt í fyrramálið fara 3. bekk-
ingar í sitt stúdentspróf í þýzku
og er það í fyrsta sinn, sem sá'.
háttur er hafður á. Ef nemendur
óska þess geta þeir fengið við-.
bótarnám í þýzku í fjórða bekk
eftir valleiðinni. Ég er á þeirri
skoðun, að nemendur séu meiri
áhugamenn en þeir halda og að
þeir fái ekki fullnægju í námi
innan lokaðs ramma. En hitt
liggur svo í augum uppi, að ekk
ert getur dæmt um þessa nýju
tilraun okkar nema reynslan. En
umfram allt hér ér engu fórnað
og að mínu viti er skyldan nægi
leg fyrir hvem hóp og gefur boð
legt stúdentspróf fyrir hvaða há
skóla sem er.
• • i-
Handíeiðsla og
próf.
— Jæja, Jóhann, þá komum
við að handleiðslunni.
Nú brosir skólameistari breitt
og svarar hlæjandi:
— Ég vei't raunar ekkert um
þetta nema það, sem allir ættu
að vita og slegið hefur verið
föstu fyrir löngu.
Þegar rætt er um handleiðslu
í stað lokaprófa, þá er átt við,
að fylgzt sé gaumgæfilega með
nemendum í gegn um skólann og
álit einstakra kennara látið
gilda í stað lokaprófa. Og þá eru
það lokapróf eða með öðrum
orðum dómpróf, sem eru felló
niður en alls ekki upplýsingar-
prófin, þau verða látin halda
sér. Sem sagt hugmyndin um
próf. sem eins konar þrekraun
hverf ur..
Og auðvitað er hvortveggja
vel hugsanlegt bæði handleiðsla
og próf og ætti það hæglega að
geta farið saman.
— Hvað um landsprófið?
Ég er út af fyrir sig með
mæltur því. En það þarf að
breyta prófforminu og sú breyt
ing er þegar að nokkru orðin að
veruleika. Breytingar mega bara
ekki vera meiri en svo á’ hverj-
um tíma að almenningur eigi
gott með að skilja markmiðin,
sem í þeim eru fólgin.
Ég vil að það komi skýrt fram,
að skoðun mín er sú, að við það
skipulag í. skólamálum, sem við
búum nú við, þá er engjn ás.tæða
til að fella landspróf niður. sem
slíkt, ne.ma þá að gerð yrði rót-
tæk og algjör bylting á' öllu. kerf
inu fyrir ofan landspróf.
Það er nefnilega staðreynd,
að verulegar breytingar á iægra
skolastigi kalla á stórbreytingar
á æðri stigunum.
Þegar ég tala um róttæka bylt
ingu á skólakerfinu á ég t d. við
það, sem ég teldi kannski æski
/egast, að menntaskólarnir yrðu
frjálsir eða öllu heldur opnir
framhaldsskólar með svipuðu
sniði og bandarísku „high-
schools" og með því myndi sá
vinningur fá'st, að breyta yrði
öllu fyrirkomulagi í Háskólan-
um, sem ég tel að sé knýjandi
þörf á.
En hinu má heldur ekki
gleyma, að það er ætíð mikið
vandamál að gjörbreyta því, sem
fólk hefur vanizt.
Við verðum að gera okkux'
Framhald v 5. síðu.
Mánudagsmorgunn og próf í
öllum bekkjum nema fjórða
bekk. Ég gríp tækifærið og næ
tali af fyrrverandi stallara
skólans, Kristján Ingólfssyni,
sem er Suður —• Þingeyingur
að ætt og uppruna. Kristján
býr í nýja heimavistarhúsinu,
eins og aðrir fjórðu bekking-
ar og nýtur þeirra forréttinda
vegna starfs síns í þágu skól
ans, að hann er einn á her-
bergi.
Á herbergjunum x nýju vist
unum er öllu sérlega hagan-
lega fyrir komið, og efast ég
um að í þeim efnum finnist
nokkuð eins skemmtilegt hér
lendis og jafnvel Iþó víðar
væri borið niður.
— Hvað segirðu mér um
embættiskipan í skólanum,
Kristján?
— í fyrsta lagi þá er ár-
lega eða í febrúar kjörinn for
maður skólafélagsins. Segja
má að starf hans sé aðallega
innhverft, þ.e.a.s. hann ber á-
byrgð á öllu félagsstarfi og er
eins konar yfirnefndaformað-
ur. Síðar á skólaárinu eða við
dimission tekur formaður nem
endafélagsins einnig við starfi
stallara, en bæði þessi störf
eru á höndum sama manns
frá dimmission og þangað til
í febrúar næsta skólaár.
Embætti stallara svipar til
starfs inspectors scolae í hin
um menntaskólunum og er út
Ihverft, með öðrum orðum er
stallari í forsvari fyrir nem
endur gagnvart skólameistara
Kristján Ingólfsson.
og kennurum.
Það er mikill hægðarauki af
að skipta starfinu niður á tvo
á miðjum vetri, bæði gott að
létta á þeim sem er fyrir og
svo líka, að þeir geta fylgzt
að meðan sá nýi er að aðlag
ast og kynnast starfinu.
— Er þá stallari ekki kos-
inn?
— Nei, hann er raunar sjálf
kjörinn eftir að hafa verið
kjörinn formaður skólafélags-
ins.
— Beitir skólameistari á-
hrifum sínum við kjöpð?
— Nei, alls ekki, kemur
ekki nálægt því. Annars eru
samskipti nemenda, skólameist
ara og kennara hér mjög náin
eins og gefur að skilja bæði
vegna einangrunarinnar og
fæðarinnar. Og satt að segja
er bilið svo skammt milli nem
enda og kennara, að stundum
jafnvel gleymist það. Og ég
get sagt þér það, að kennaram
ir þekkja okkur orðið svo ná-
ið, að þeir vita svo til nákvæm
lega, hvað hver einstakur nem
andi kann og veit, svo að af
'þeim ástæðum mætti gjarnan
fella niður prófin.
— Hvernig er svo innbyrðis
samkomulag hjá nemendum?
— Einn af kostum svona
skóla tel ég, að nemendur læra
að taka tillit hverjir til ann-
arra.
— Er ekki erfitt að hafa
þessi störf á liöndum auk náms
ins?
—. Jú auðvitað er erfitt að
láta það fara saman að vinna
vel og lesa vel. Annars finnst
mér, að ég hafi fengið stærri
skammt af bókstaflegri mennt
un fyrir tilstilli félagsstarfsins
en lærdómsbókanna.
Hvað ætlar þú að stúdera
eftir prófið?
—• Guðfræði.
■—. Qnnur áhugamál?
— Já, ég er illa haldinn af
einni bakteríu, segir Kristján
- og það er ættfræði, og það
veit trú mín, að ég hlakka til
að komast til Reykjavíkur þar
sem nógu er úr að moða í grúsk
inu.
— Hvers saknar þú mest
hér?
— Fullorðins fólks til að
tala við. Annars kom skóla-
meistari með ágæta hugmynd
í því sambandi og það er að
stofna bara elliheimiU hér á
staðnum.
Eftir
dr. Jakob
Jónsson
Það vakti töluvert umtal hér
á dögunum, að bítlarnir séu að
iðka andlegar hugleiðingar hjá
indverskum jógum. Fólk spyr,
hvort eitthvert vit sé í slíku uppá
tæki. Þegar á þetta var minnzt
við mig fyrir skömmu, kom mér
til hugar að ræða lítillega um
þetta hér í blaðinu.
Satt að segja lít ég á þessa
blessaða bítla sem skrítninga, er
ekki sé of mikið mark á takandi.
Margt virðist sjúklegt í fari
þeirra, en stundum geta þeir,
sem eitthvað eru undarlegir,
sýnt eðlilegar tilhneigingar og
þarfir í ýktri mynd. Og. kannske
þurfum við á svona skrítningum
að halda til að rifja eitthvað upp
fyrir okkur, sem gleymzt hefir
í okkar núgildandi menningu.
Mér skilst, að þeir hafi farið í
austurveg til að leggja stund á
andlegar æfingar, hugleiðslu og
íhugun. — Bendir þetta ekki til
þess, að meðal hinnar yngri kyn
slóðar sé að vakna þörf fyrir
„andlegt“ líf, kyrrláta hugar-
starfsemi og rækt við sinn innri
mann. En þurfa menn endilega
að fara til Indlands til að læra
slíkt? Ég þekki ekkert til hins
andlega fræðara, sem bítlarnir
hafa leitað til, og læt alveg
liggja milli hluta, hvernig hann
kann að vera. Á hinu langar
mig til að vekja athygli, að svo
virðist sem trúarbragðafræðing-
ar hér á vesturlöndum séu í vax
andi mæli farnir að veita hinni
austrænu reynslu athygli. Ann-
ars hefir trúarsálfræðmni verið
sinnt allt of lítið, saman borið
við ýmsa aðra þætti guðfræðinn
ar. Svíar hafa þó nýlega myndað
sérstakt prófessorsembætti við
Uppsala-háskóla fyrir dr. Hjalm
ar Sundén, en hann hefir meðal
annars ritað merka bók, er nefn
ist „Religionen og rollerne". Þó
að sú bók fjalli ekki sérstak-
lega um austræn fræði, kemur
þar glöggt í ljós, að vísindalega
rhenntaður trúarsálfræðingur
fyrirlítúr ekki þær heimildir,
sem felast í jógafræðunum eða
mystiskri reynslu yfirleitt.
Þegar menn hafa gert saman
burð á austrænum og vestræn
um heim, og málað með sterk
um og einföldum dráttum, hefir
jafnan verið látið svo heita, að
á Indl. hafi menn lagt rækt við
hið innra, andlega líf, en hér á
vesturlöndum og norðurlöndum
hafi hugurinn eingöngu beinzt að
því efnislega. Þess vegna hafi
Indverjar orðið á efíir í verkleg
um og félagslegum framförum,
en Evrópuþjóðirnar andlausar og
lífsleiðar. Eitthvað er satt í
þessu. Nokkuð á þetta rót sín að
rekja til trúarbragðanna. í hin
um austrænu trúarbrögðum hef
ir það orðið mjög mikið ofan á,
að efnið væri í sjálfu sér lítils
virði og snertingarinnar við guð
dóminn skyldi leita með því að
hverfa frá efninu og til andans.
En kristindómurinn leggur á-
herzluna á, að andinn eigi að
starfa í efnisheiminum. Það er
einmitt hið sérstaka innihald í
boðskap hvítasunnunnar. En
seint á 19. öldinni fer efnis-
hyggju-heimspekin fyrir alvöru
að festa rætur, og kristindómur-
inn er smám saman látinn víkja
fyrir heimshyggju, sem gengur
út frá, að efnið sé allt. Tilveran
og mannlífið með öðrum orðum
andlaust efni. Áhuginn á efninu.
hefir haldizt, en uppspretta hins
andlega lífs vanrækt. Og þá kem
ur lífsleiðinn.
En þetta er ekki af því, að við
eigum ekki tæki til andlegrar
* *ír -'i'f*'-
ræktar. Við eigum t. d. guðsþjón
ustuna, bænarstundir £ einrúmi,
og getum leitað kyrrðar fyrir
hugann, oftar en við gerum. Og
ég sé ekkert á móti því að læra
hugleiðslu- og jóga- aðferðir af
Indverjum, ef skynsamlega er að
farið. En ég held, að við ættum
að byrja á að endurnýja notkun
þeirra tækja, sem við höfum á
vegum kirkjunnar. Ég hefi ein
hvern veginn þóst finna, að eink
um meðal ungs fólks sé sú skoð
un ríkjandi, að guðsþjónustan
eigi einkum að vera til að veita
huganum kyrrð. Ef til vill hefir
einmitt kynslóð bítlannna fund-
ið sérstaka þörf fyrir hina inn-
á því, að hana eigum við að geta
ri rósemi, — og enginn vafi er
fundið í þeirri bænagjörð, sem
kirkjan hefir innrætt okkur, en
þrátt fyrir allt má ekki gleymast
sem kristin trú felur sér-
staklega í sér, að hið andlega líf
á að bera áyöxt í efninu og efnis
. heiminum. Þegar við hálf öf-
undum (mér liggur við að
segja) vora indvérsku bræður a£
Framhald á 5. síðu.
frí