Dagur - 12.01.1922, Blaðsíða 3

1. tbl.
DAOUR
3f
F-U-N-D-U-R
verður haldinn i Akureyrardeild Kaupfélags Eyfirðinga, mánudag-
inn 16. p. m., kl. 7 síðdegis í kvikmyndasalnum.
D eilda r stj ó r nin.
Mjög vandada íbúð
•»
og ra/lýsta, á bezta stað í bœnum, bœði ýyrir einhleypa og
minni eða stœrrí f/'ölskyldu, geta góðir leigendur fengið með
sanngjörnum kjörum, ýrá 14. maí nœstkomandi, eða jaýnvel
fyr. — Árni fóhannss. Kaupfél. Eyý visar á.
Aðalfundur
U. M. F. A. verður haldinn í bæjarstjórnarsalnum, sunnudaginn
22. p. m., kl. 2 siðdegis.
Stjórnirv
TÖÐU og OTHEY
vil eg undirritaður kaupa — hátt
verð í boði.
Peir, sem vilja selja ættu að tala
við mig, áður en þeir selja öðrum.
Jón M> Jónsson,
Sunhasa.
lands við England, ef Frakkar
vilji gefa Pjóðverjum eftir jafn-
mikið fé,
Einar Arnórsson er skipaður
skattstjóri frá áramótum með
prófessorsembættinu og með sér-
launum fyrir hvorttveggja.
Ólafur Jónsson frá Húsavík
er settur bæjarlæknir hér, en
búist við að Sigurður Kvaran
eigi að fá veitinguna.
Peningaútlitið mjög ískyggi-
legt. Talið að hvorugur bank-
inn veiti nokkur lán svo heitið
geti og að Islandsbanki yfirfæri
ekkert.
Vaxandi fylgi við verzlunar-
tillögur Magnúsar Kristjánsson-
ar frá í fyrra, jafnvel meðal
kaupmanna. En pað eru ströng
innflutningshöft og einskonar
útflutningsnefnd, sem hafi um-
ráð yfir andvirði íslenzkra vara
og sjái um, að pví sé varið
fyrir lífsnauðsynjar almennigs.
Fréttaritari Dags.
Skammdegishugleiðingar.
Þú hefir óskað eftir því Dagur minn
góður, að fá Hnu við og við úr sveit-
inni. Þessi ósk þfn er ekki fram borin
í eigingjörnum tilgangi, síður en svo,
fyrir þér vakir það eitt, að hér miðli
einn öðrum. Enda þótt eg hafi ekki
roiklu að miðla f þessu efni, ætla eg
að stinga niður penna, í von um að
ekki þurfi það að hneyksla neinn, þó
eg komi til dyranna eins og eg er
klæddur, á sauðsvörtum almúgafötum
Engan þarf að undra, sem nokkuð
þekkir inn á verksvið bóndans, þó
hugurinn dvelji fyrst og fremst við
hans eigin viðfangsefni, sé einkum
bundinn við heimahagana og svo mun
að mestu verða hér, að eg haldi mig
aðallega innan fjallahringsins eyfirska
f þessum hugleiðingum mínum. —
Verður þá fyrst lyrir búskapurinn.
Frá aldamótum hefir búskapurinn
hér í Eyjafirði blómgast jafnt og þétt.
Fénaði hefir stórum íjölgað og afurðir
hans aukist. Á sama tfma hefir fjöldi
bænda keypt jarðir sfnar og sumir
þeirra borgað þær að öllu, en aðrir
að einhverju ieyti. Jafnfram þessu
hefir og farið fram, þó nokkuð alment,
aukning og umbætur á ræktuðu og
óræktuðu landi, sem tekið hefir upp
mikla peninga og mikinn tfma um alt
héraðið, enda meiri hey og fljóttekn-
ari nú en áður. Þá hafa menn og á
þessu tfmabili aukið við sig að miklum
mun allskonar áhöldum til að létta og
fiýta fyrir vinnubrögðum utan húss og
innan. í þessháttar eru komnir margir
peningar.
Að siðustu má geta þess, að tals-
vert hefir einnig verið lagt í húsa-
bætur á þessum árum, þó vfða sjáist
þess ekki stór merki, þá eru þessir
fáu en myndarlegu steinsteypuhús, sem
eru f uppsiglingu f þessu héraði, sýni-
legt tákn um betri efnahag og þrótt-
meiri framkvæmdir bændanna eyfirsku.
En nú heyri eg suma menn segja, að
búskapnum sé að hraka hér hjá okk-
ur og að eyfirskir bændur séu að
verða efnalega ósjátfstæðir. Hvað skal
satt f þvf f Búskapurinn hér f Eyjafirði
sýnist standa sæmilega. Siðastliðið
haust reyndist fé til niðurlags yfir-
leitt f meðallagi, þótt nokkuð væri
það misjatnt eftir sveitum og afréttum;
einnig varð heyskapur sæmilegur hér
um slóðir, þrátt fyrir hið afarkalua og
hretasama sumar. Óþurkar og innflú-
ensa tóku höndum saman, til að tefja
fyrir heyskapnum og gera bændum ilt
í sinni, en bætt vinnubrögð og gömul
þrautseigja máttu sfn meira, svo hey
fengust f garð á endanum eigi minni
að fyrirferð en venja er til. Að vísu
reynast hey nú með lakara móti, eink-
um töður, en sfld er fáanleg bjá út-
gerðarmönnum með skaplegu verði,
svo fóðrið má gera gott, ef menn eru
sér úti um hana f tfma.
(Framh.)
Friðarhorfur?
(Niðurl.)
Með strfðinu og friðarsamningunum
mistu Þjóðverjar allar nýlendur sínar
og öll viðskiftasambönd, mestan hluta
af skipastói sfnum, innanlands fiutn-
ingatæki, þeim var fþyngt á ýmsar
lundir með óheyrilegum skaðabóta-
kröfum, útflutningsgjaldi á vörum,
kostnaði við setulið annara þjóða f
landinu og margháttuðum kvöðum af
ýmsu tagi. Augsýniíegur tilgangur
sigurvegaranna var sá, að svifta þjóð-
ina öllum viðreisnarráðum, gera hana
örmagna undirlægju f allri framtfð.
Smátt og smátt hafa augu manna
lokist upp fyrir þvf, að slfkt algert
niðurdrep á heilu stórveldi er ekki
áhlaupaverk. Það verður ekki gert
með öðru en því, að afhöfða hvern
einstakling. Með tfmalengdinni þróast
hið máttuga mótstöðuafl, sem rang-
sleitnin sjáll kallar til starfa gegn sér.
Þjóðverjar hafa ekki enn látið bugast
enda sýnilegt flestum, sem að málum
þessum standa, að þeir mundu draga
alla Evrópu með sér f fallinu.
Vestur á bóginn var öllum sundum
lokað. Múr fjandskapar og otbeldis
var hlaðinn fyrir alla útvegi f þá átt.
Með Rússum og Þjóðverjum hefir
fremur dregið saman sfðan styrjöld-
inni slotaði, enda hafa Rússar einnig
verið undirlagðir otsóknum og gikks-
æði vestrænu þjóðanna. Þjóðverjar
hafa því stefnt augunum f austurátt.
Járnbrautarleiðin til Bagdað er þeim
lokuð, en Rússland er Þjóðverjum (ær
leið að auðsuppsprettum og víðlendi
Austurálfu heims. Rússar eiga yfir að
að ráða næstum ótæmandi framfara-
möguleikum, en skortir mátt þekking-
arinnar. Þjóðverjar eru rfkir af henni
en vantar starfsvið og landrými til að
beita afli sfnu á og taka á móti út-
streymi þjóðarinnar. Því hefir heyrst
að samningar standi yfir, að vfsu leyni-
legir, milli þjóðanna. Þjóðverjar eigi
að fá aðstöðu, til þess að stofna til
stórkostlegra iðnaðar- og landbúnaðar-
fyrirtækja í Sfberfu og leyfi til þess
að brjóta sér braut eftir þeirri leið
austur að Kyrrabafi.
Þessi stefnubreyting og þýzk út-
sókn austur á bóginn f fang gulu
þjóðsnna, hefir meðal annars gert frið-
arhorfurnar f heiminum ærið tvfsýnar.
Bandamenn hafa með ofmetnaði sín-
um, drotnunaræði og sigurhroka, hrund-
ið frá sér meiri hluta Evrópu og
knúð hana til fjandsamlegrar and-
stöðu gegn þeim sjálfum. Og stærsta
hættan er sú, að þessar svfvirtu þjóð-
ir sláist f bandalag við önnur heims-
drottnunarveldi t. d. Japani, sem standa
mjög á öndverðum meið við rfkjandi
heimsdrottnun vestrænu þjóðanna,
Bandarfkjanna og jafnvel Englendinga,
þó f orði kveðnu bafi verið til alt að
þessu en'kt japanskt bandalag.
En nýlega hafa gerSt mjög mark-
verð tíðindi, sem vekja vonir manna
um að ef til vill sé þessi heimur ekki
svo heillum horfinn, að ný styrjöld
brjótist fram mjög bráðlega. Harding
forseti kvaddi til ráðstefnu f Washing-
ton, til þess að ræða um flotamál
heimsins og önnur heimsmisklfðarefni.
Auðvitað voru Þjóðverjar ekki boð-
aðir á slíka ráðstefnu, né Rússar.
Þeim þjóðum koma málefni mannkyns-
ins og framtfð þess svo lftið við að
dómi þeirra þjóða, sem þessa stund-
ina hreykja sér í valdasætunum. Fram-
an af leit ekki út fyrir annað, en að
Bandarikin hefðu kallað á fund sinn
fulltrúa ýmsra þjóða til þess eins, að
að augtýsa mátt sinn og drotnunar-
anda. Bandarfkin lögðu fram uppá-
stungu um hlutfall milli framtfðarflota
þjóðanna. Vildu Bandarfkjamenn sjálfir
hafa stærstan flota, þá Englendingar,
þá Japanir. Englendingar hafa ekki f
marga mannsaldra látið sig dreyma
um annað, en að þeir sjálfir væru og
ættu að vera drottnar úthafsins. Þeim
var þvf ekki létt um, að beygja sig
fyrir Bandarfkjunum. En Bandarfkin
hótuðu að beita öllum sfnum auð til
flotabygginga, ef tillögur þessar næðu
ekki fram að ganga og fyrir auð
Bsndarfkjanna urðu Englendingar að
beygja sig. Tillögurnar náðu fram að
ganga. Samkomulagið á ráðstefnunni
virðist ekki hafa verið hið bezta. Við
sjálft lá að Frakkar klofnuðu frá og
mundu einangrast sökum þverúðar
sinnar og blinda ofsóknaranda gegn
Þjóðverjum. Þeir virðast sjá eitt mik-
ilsvert framtfðarmá! í þessum heimi
og það er að vernda Frakkland gegn
þýzkri ágengni. Um þetta snerist alt
fyrir þeim á ráðstefnunni. En það
hvarf í baksýn fyrir spurningunni um
yfirdrotnunina á heimshöfunum, sem
nú færist úr höndum Breta f hendur
Bandarfkjamanna og eru lfkur til um
leið, að þungamiðja heimssamkepninn-
ar færist úr Atiantshafi í Kyrrahafið.
í sfr.u lagi hótuðu Japanir að gulu
þjóðirnar mundu efla til bandalags
gegn hvítum þjóðum, ef kröfur þeirra
yrðu ekki teknar til greina. En nú
liggja spilin þannig, að gulu þjóðirnar
Japanir og Kfnverjar eru í megnri
andstöðu hvor við aðra, vegna
jspanskrar ágengni í Kína. En
Bandarfkin, sem ein vildu öllu
ráða á þessu þingi, hata skipað sér
eindregið Kfnverja megin f Asfumál-
unum. Aðstaða Japana var því ekki
góð og úrslitin virðast hafa verið þau,
að Bandarfkin hafi ein öllu ráðið um
úrslit mála á Washingtonráðstefnunni.