Dagur - 27.08.1931, Blaðsíða 2

162
DAGUK
42. tbK
RÚMSTÆÐI
allt frá KR. 17.00.
Járn- og trérúm fyrir börn og fullorðna — fjöl-
breytt úrval.
TRÉSTÓLAR,
nýkomnir.
Kaupfélag Eyfirðinga.
Járti- og glervörudeildin.
My ndastof an
Oránufélagsgötu 21 er opin aila
daga frá ki. 10—6.
Gaðr. Funch-Rasmussen.
almennings. Er það efiaust það
naprasta háð, sem nokkur stjórn-
máiaflokkur hefir nokkru sinni gert
að sjáifum sér.
íhaldsmönnum er hægra að kenna
heilræðin en halda þau. Peir for-
dæma það með hinum sterkustu
orðum, að andstæðingar þeirra nefni
þá þvi heiti, sem þeir sjálfir vöidu
sér, en um leið ganga þeir freklega
fram í því að uppnefna andstöðu-
fiokk sinn og einstaka menn innan
flokksins og það á þann napra hátt
í sinn eigin garð, sem hefir verið
bent á hér að iraman,
----0----
Alþingislitið.
Eftir að þingfundir höfðu verið
haidnir i báðum deildum þingsins
á mánudaginn, var lokafundur í
sameinuðu þingi, og var Alþingi
slitið þann dag kl. 5 e. h. Hafði
þá sumarþing þetta átt setu í 41
dag, en bæði vetrar- og sumar-
þingið til samans í 100 daga. Er
það iitið eitt iengri timi en Alþingi
stendur vanaiega yfir. Verður þvi
aukakostna ui sá, sem ieiddi af
þingrofinu, c^ki tilfinnanlegur.
Eínar Ama^on var kosinn forseti
sameinaðs þings í stað Ásgeírs Ás-
geirssonar, sem nú er orðinn fjár-
málaráðherra. En milliþingaforseti
var kosinn Bjarni Ásgeirsson.
I menntamálaráð hlutu kosningu:
Ragnar Ásgeirsson, Barði Ouð-
mundsson, Ingibjörg H. Bjarnason,
Árni Pálsson og Stefán Jóh. Stefáns-
son; allir endurkosnir nema Barði,
Sem kosinn var í stað Sig. Nordais.
I útflutningsnefnd einkasölunnar
voru kosnir tii næsta nýjárs: Einar
Árnason, Böðvar Bjarkan og Björn
Lindai.
í kjördæmaskipunarnefndina voru
kosnir: Tryggvi Pórhallsson, Bergur
Jónsson, Jón Porláksson, Pétur
Magnússon og Jón Baldvinsson.
Meðal þeirra laga, sem afgreidd
voru undir þingiokin, má nefna lög
um hafnargerð á Akranesi, Sauðár-
króki og Dalvfk, lög um breytingu
á sildareinkasöiuiögunum, iög um
útflutning á kældum fiski, lög um
einkasölu á tóbaki, lög um ríkis-
bókhald og endurskoðun, lög um
framlenging á dýrtiðaruppbót em-
bættismanna; ennfremur fjáraukalög
fyrir árin 1929 og 1930, lög um
samþykkt á landsreikningnum 1929
og fjárlög fyrir árið 1932.
o
Brot úr m Alpinyis.
(Niðurl.).
Frumvarpið, þannig breytt, sam-
þykkt með 7 gegn 3 atkv. í efri
deild og 18 gegn 1 atkv. i neðri
deild.
Pó að ekki séu nefnd fleiri mál
hér, mætti margt upp telja, sem
Framsóknarflokkurinn hefir unnið
að vegna sjávarútvegsins. Mætti
þar nefna aukna landhelgisgæzlu,
vitabyggingar, sjómannalög og fl.
í skýrslum þeim, sem ríkísstjórnin
hefir birt, um framkvæmdir siðustu
ára, má fá frekari upplýsingar um
þau efni.
Togaravökuiögino
Á Alþ. 1919 ber Jörundur Bryn-
jólfsson fram frv. til laga um að
tryggja sjómönnum á togurum 8
st. hvíld á sólarhring.
Eftir miklar umræður og eftir að
búið var að færa fram dæmi þess
að gengið væri afarnærri þreki sjó-
manna með þeim vökum, sem
tíðkuðust á togurunum, var frumv.
fellt með 17 gegn 8 atkvæðum.
í Tfmanum 7. ágúst sama ár voru
ákveðin meðmæli með málinu i
grein eftir Jónas Jónsson, og síðar,
þegar búið var að fella frv., var
Tíminn allþungoröur um aídrif þess.
Á Alþingi 1921 tekur Jón Bald-
vinsson frv. upp í lítið eitt breyttu
formi. Var því vísað til sjávarút-
vegsnefndar.
Nefndin klofnar. Vili meirihluti
hennar, þeir Jón Bald., Magn. Kristj.
og Porl. Jónsson samþykkja það,
en minni hlutinn, P. Ottesen og
Einar Porgilsson, vill fella það.
Með frv. mæla, auk nefndarmanna,
Sveinn Ólafsson og Pétur Pórðar-
son, en á móti Jón Porláksson,
Hákon Kristófersson og Jón A.
Jónsson. Voru þeirtveir síðastnefndu,
að þeir sögðu, ekki andvígir nema
einstðkum atriðum. Komuþeirmeð
breytingartillðgu þess efnis að tak-
marka þann tíma, sem lögin giltu,
við tímabilið frá 1. marz til 15.
júní. Var sú tillaga felld, en frv,
samþ. með 14 gegn 12 atkv. og
sent efri deild, sem samþ. það með
litlum breytingum.
Kom það því aftur til neðri deildar.
Par gerir Jakob Mðller tilraun til
að fella það með rökstuddri dag-
skrá. Tillagan var felld með 15gegn
11 atkv. og frv. síðan samþ. með
15 gegn 11 atkv.
Á Alþ. 1927 ber Héðinn Valdi-
marsson fram þá breytingartillögu
við togaravökulögin, að hvíldartím-
inn sé ákveðinn 8 stundir f sólar-
hring í stað 6 áður.
Á móti því mælir Jón ólafsson
óg vill fella það strax við 1. umr.
Segir hann meðal annars:
>Mér hefir alltaf verið illa við
þessi lög, því þau eru einn liðurinn
í því að smeygja sér inn á þá braut
að heimta mikið kaup fyrir litla
vinnut.
Héðinn Valdimarsson vill ekki
viðurkenna, að það sé lítil vinna að
vinna 16 tima i sólarhring, eins og
frv. gerir ráð fyrir að orðið geti.
Frv. var vísað til 2. umr. með
11 gegn 9 atkv. íhaldsmanna. Átta
þingmenn voru fjarverandi.
Sjávarútvegsnefnd klofnaði um frv.
Meiri hiutinn, Héðinn Vi( Bernharð
St. og Sveinn Ól., vill samþykkja
það, en minni hlutihn, Ól. Thors
og Sigurjón Jónsson, vill fella það.
Frv. var fellt með 13 atkv. íhalds-
manna gegn 12 atkv. Framsóknar-
og jafnaðarmanna. Prír þingmenn
voru fjarverandi.
Á næsta þihgi, 1928, bera allir
þm. Alþýðuflokksins í neðri deild
fram sama frv. Hreyfði Jón Olafsson
strax mótmælurn gegn því, en þó
var því vísað til sjávarútvegsntfndar
og 2. umr. með 16 samhlj. atkvæðum,
Nefndin klofnaði. Vildi meiri hlut-
inn, Sveinn Ól. Jörundur Brynj. og
Sigurj. Ól., samþ. það, en minni
hlutinn, Ól. Th. og Jóhann Jós., fella
það. Urðu um það miklar umræður
og mæltu íhaldsmenn á móti því,
en Framsóknar- og jafnaðarmenn
með því.
Frv. var vísað til 3. umr. með
16 gegn 10 atkv. íhaldsmanna.
Til efri deildar var frv. afgreitt
með 15 gegn 8 atkv.
í efri deild klofnaði sjávarútv.nefnd
um málið. Erl. Friðj. og Ingvar P.
vildu samþykkja það, en Halldór
Steinss. feila það. Var frv. samþykt
þar með 8 gegn 5 atkv. ihaldsmanna.
Húsnœðismál
verkamanna.
Á Alþ. 1923 ber Jónas Jónsson
fram í efri deild frv. til laga um að
takmarka hve há húsaleiga megi
vera i kaupstöðum landsins. Sem
rök fyrir því færir hann, að húsa-
leika sé meginorsök dýrtiðar i kaup-
stöðum landsins og þó sér i iagi
i Reykjavík. Alit hafi fallið í verði,
én dæmi séu til að húsaleiga sé
enn tífðld, borið saman við fyrir
stríð.
Frumv. var vísað tii allsherjar-
nefndar. Vill hún visa málinu frá
með rðkstuddri dagskrá með tiiiiti
til þess, að bæjarstjórn Rvikur sé
EFHABEROAR-VBRÖR
eru þekktar um allt Iand, vörugæði og
verðlag viðurkennt aí öllum sem reynt hafa.
íslendingar! Kaupið íslenzkar vörur.
Umboðsmaður vor á Akureyri er
Eggert Stefánsson
Brekkugötu 12. — Sími 270.
H|f Efnagerð Reykjavíkur.
að hugsa um að framkvæma lög
frá 1921 um heimild til að setja
hámark á húsaieigu í Reykjavík.
Pá fær flutningsmaður málið tek-
ið út af dagskrá, unz séð verði
hvað bæjarstjórn Rvk. geri í málinu.
Nokkru seinna er málið tekið
fyrir aftur; hafói bæjarstjórnin ekk-
ekkert gert, og telur flutningsmað-
ur því gagnslaust að treysta á að-
gerðir hennar. Málið sé líka iands-
mál, þar sem það nái tíl fleiri kaup-
staða en Reykjavíkur.
Frv. var fellt með 6 gegn 6 atkv.
Já sögðu Quðm, Ólafson, Jónas
Jónsson, Karl Einarsson, Sigurður
Jónsson, Eínar Árnason og Halld.
Steinsson. — Nei sögðu Hjörtur
Snorrason, ingibjðrg H. Bjarnason,
Jóh. Jóh., Jón Magnússon, S. H.
Kvaran og Björn Kristjánsson.
Fjarstaddir voru Quðm. Quðfinns-
son og Sig, Eggerz.
Á Alþingi 1928 ber Héðinn Vald.
fram í neðri deild frv. til laga um
opinberan styrk til verkamanna-
bústaða. Aðalákvæðin eru þess efn-
is að:
»Rikissjóður leggi fram Vio hluta
kostnaóar, sem styrk til íbúðar-
húsabygginga með þessum skil-
yrðum:
a. að bæjarfélagið komi upp bygg-
ingunum;
b. að húsin séu sambyggingar,
gérðar úr varanlegu efni, með
aðallega tveggja herbergja íbúð-
um auk eldhúss.
c. að íbúðifnar séu falar verkafólki
til kaups fyrir það verð, sem
þær kosta uppkomnar, á-
lagningslaust, að frádregnum
ríkissjóðsstyrknum gegn 20 prc.
útborgun, en eftirstöðvar kaup-
verðsins hvíli á eigninni með 1.
veðrétti og ávaxtist og ' endur-
borgist með jöfnum greiðslum,
þannig að árlegt gjald sé 5 prc.
af allri iánsupphæöinni í 42 ár;
d. að byggingarnar séu reistar á
leigulóðum, sem kaupstaðirnir
eiga, og sé ársleigan metin á 5
ára frestic.
Einnig er ákvæði um stofnun
byggingarsjóða og tekjur þeirra,
sem eru vextir og afborganir seldra
íbúða og leiga eftir þær, sem bæj-
arfélagið hefir ekki þá selt. Bæjar-
félagið skal og leggja í sjóðinn
gjald, sem svarar 2 kr. fyrir hvern
íbúa kaupstaðarins.
Petta frv. var svo seint fram kom-
ið, að það varð ekki útrætt, en á
næsta þingi, 1929, ber sami þm.
frv! fram aftur óbreytt. Var þvi vís-
að til alisherjarnefndar.
Nefndin klofnaði um málið. Meiri
hiutinn, Magn. Torf., Qunnar Sig.
og Héðinn V., vili samþykkja frv.,
en gengur inn á breytingartillögur
frá Tryggva Pórhallssyni. Um þær
segir nefndin: