Dagur - 15.10.1931, Qupperneq 1

D AOUR
kemur út á hverjum fimtu-
degi. Kostar kr. 6.00 &rg.
Gjalddagi fyrir 1. júli.
Gjaldkeri: Árni Jóhanns-
sen í Kaupfélagi Eyfirft-
inga.
Afgreiðslan
•r hjá JM Þ. Þár,
Norðurgötu 8. Talaimi ÍU.
Uppsögn, bundin við ára-
mót, sé komin til af-
greiðslumanna fyrir 1. das>
XIV
. ár. |
Akureyri, 15. október 1031.
49. tbl.
Jarðarför Sigríðar Heigadóttur, sem andaðist 8. þ. m.
að heimili sínu, Jaðri í Glerárþorpi, er ákveðin að Lögmanns-
hlíð þriðjudaginn 20. þ. m. og hefst með húskveðju á heimilinu
kl. 12 á hádegi.
12. okt. 1931.
Aðstandendurnir.
Ræktunarmál.
(Niðurl.):
í kaflanum um áburðinn segir
höf.:
»Pví miður er of iítið að þvf
gert að aðskilja saur og þvag og
geyma þvagið í loftheldum gryfjum,
en alit bendir til þess að það sé
besta og álitlegasta áburðarhirðingin.
Prátt fyrir það, þótt áburðarhirð-
ingin fari batnandi, er viðurkennt,
að stórstigar ræktunarframfarir séu
ókleifar, ef ekki er öðrum áðurði
en búfjáráburðinum til að dreifa.
Notkun tilbúins áburðar hefir verið
Iftt kleif og óveruleg, þangað til tvö
síðustu árin, en hin mikia notkun
hans þessi ár bendir til þess, að
bændur skorti í raun og veru ekki
vilja til þess að nota sér þá að-
stöðu, sem tilbúni áburðurinn veit-
ir til meiri og betri ræktunar. En
getan og ræktunarþekkingin er tak-
mörkuð, og hver verður þá útkom-
an með þeim skrið, sem nú er á
nýræktinni á því að auka viðáttuna ?
Nota menn almenht nógu mikinn
áburð f fiögin og túnin, til þess
að fullgóður árangur fáist af rækt-
uninni ? Peirri spurningu verður því
miður ekki svarað öðruvísi en neit-
andi. Pað virðist margt benda til
þess, að sé nýræktin að öðru leyti
í góðu lagi, þá sé réttmætt og nauð-
synlegt að nota miklu meiri áburð
en almennt er gert, og með þeim
hætti fáist mun betri arður af rækt-
uninni en ella. SvBitirækt fleíur sultar-
arð.......
Pað er ekki nóg með það að
sveltiræktun og áburðarskortur sé
áberandi, áburðurinn er líka mjög
vfða iila notaður og óheppilega, svo
hans verða ekki full not þess vegna.
Búfjáráburðurinn hrekst ofanjarðar
f stað þess að komast fljótt ogvel
ofan í jörðina. Tilbúnum áburði er
viða hörmulega illa dreift og oft á
óheppilegum tfma. Ennfremur er
tilbúni áburðurinn oft notaður of
einhliða, svo árangurinn bregst að
meira eða minna leyti. Pað er reynt
að komast af með saltpétur ein-
göngu eða saltpétur og superfosfat,
þar sem raunverulega þarf að bera
á öll þrjú næringarefnin: köfnunar-
efni, fosforsýru og kalí. Menn hafa
ekki nægilegt yfirlit yfir það, að til-
finnanlegur skortur á einu af þess-
um efnum getur valdið þvi, að
sprettan bregðist, þótt nóg sé borið
á af hinum efnunum, svo yfirleitt
er ekki annað ráðlegt en að bera á
Öll efnin, þegar um nýrækt er að
ræða.
Tilraunastarfsemin hefir leitt í
ljós, að heppilegasta áburðarnotk-
unin sé að nota búfjáráburðinn f
fiögin og mylda hann fijött og vei niður,
en auk hans parf að bæta við tilbúnum
áburði. Búíjáráburðurinn verður höf-
uðstóll eða aflgjafi til fleiri ára, en
hinn auðleysti tilbúni áburóur bætir
upp og fullnægir hinni öru næring-
arþörf hins bráðþroska og gráðuga
gróðurs betur en búfjáráburðurinn
getur gert, þótt nóg sé af honnm.
Þetta er heppilegasta áburðar-
notkunin, en eigi að siður er hægt
að rækta flesta jörð með tilbúnum
áburði eingöngu, ef aðeins er notað
nógu mikið af réttum tegundum
og að öðru leyti vel fyrir öllu séð«.
Aðalniðurstöður greinarhöfundar-
ins eru þessar:
»Veðrðtta og jarðveflur leyfir stórum
betri ræktun en meöailagiö sem nú tíðkast.
Túnin og nýræktin fá yiirleitt of lilinn
áburð, og áburðarnofkunin er mjög oft ú-
fulfkomin og óheppileg.
Framræslu og jarðvinnslu er almennt
ábótavant.
Sáning grasfræs er allt of litið viðhöfð,
og sáðsléttunin minna metin en vera ber.
Nýræktinni er ytirleitt ekki hagað nægilega
mikið eftir pvi, sem pó verður að skoöast
fullreynt, að sáðsiéttan sé bezta, fullkomn-
asta og arðvænlegasta túnræktaraðferðin.
Hirðingu túnanna er yfirleitt mikið á-
bótavant. Áburður a! skornum skammfi og
varzla óparfiega mikið vanrækt.
Metúsalem Stefánsson búnaðar-
málastjóri áréttar þessa jarðræktar-
hugvekju Árna Eylands í »eftirmála<.
Eru þeir sammála að minnsta kosti
í öllum aðalatriðum. M. S. fullyrðir,
að túnin gefi af sér miklu minna
en vera mætti miðað við náttúrleg
túnræktarskilyrði hér á landi, og
stafi það af ófullkomnum túnrækt-
araðferðum og lélegri aðbúð við
túnin. Pað sé ekki allt fengið með
nýræktinni og sé hyggilegra að bæta
fyrst ræktun túnanna, sem fyrir eru,
heldur en að leggja einhliða kapp
á að stækka ræktaða landið með
nýrækt.
Um áburðinn segir M. S.:
»Prjú eru þau næringarefni jurt-
anna, sem verðmæt eru talin í á-
burði, þ. e. köfnunarefni, fosfor-
sýra og kalí. Áburðartilraunir á tún-
um hér á landi hafa sýnt, að túnin
skortir fyrst og fremst köfnunarefni,
þá fosforsýru, en sfzt kali, og er
það í fullu samræmi við það, sem
sýna má með útreikningum, og
sennilega er köfnunarefnisvöntunin
alls um 600000 kg., en það sam-
svarar sem næst 150 kg. af þýzkum
saltpétri á hektar.
Vitanlega er ekki hægt að reikna
þetta út með fullri vissu, en marg-
föld reynsla staðfestir, að það er
skortur á köfnunarefni, sem
miklu veldur um þaO, hversu
iítið túnin gefa af sér, og að
auka má eftirtekju þeirra með því
að bera á þau meira af köfnunar-
efni en gert er.
Af framansögðu er augijóst, að
ekki er hagkvæmt að bæta úr þessu
eingöngu með því að bera meira á
af búfjáráburði en gert er, þótt hann
muni að vfsu oft vera af skornum
skammti, því að af þvf feiddi að óf
miklu væri eytt af fosforsýru og
einkum af kali. En nú vill svo vel
til, að hægt er að kaupa hin verð-
mætu efnin: köfnunarefnin, fosfor-
sýru og kali, hvert fyrir sig, í til-
búnum áburði, eða öli saman
(Nitrophoska), og þá er líka hægt
að bæta úr skorti á hverju af þess-
um efnum sem er, með því að bera
á viðeigandi áburðartegund. Hver
vöntunin er á hverjum stað, verður
ekki með vissu fundið eða um sagt,
nema með áburðartilraunum á staðn-
um, en fjölmargar tilraunir hér á
landi sýna, að það bregzt aldrei,
að góður árangur fáist með þvi að
bera á túnin köfnunarefnisáburð sem
aukagetu eða áburðarbætir (sbr.
fóðurbætir) með búfjáráburðinum.
Fosforsýruáburður hefir sumstaðar
reynst vel, en kaliáburður hefir
óvíða komið að nokkru gagni á
gðmlum túnum, sem aldrei hafa
fengið annan áburð en búfjáráburð.
Öðru máli gegnir um nýræktarland,
þar hefir ekki safnast saman kali-
forði eins og á túnunum, sízt á
mýrarjörð, og öll efnin eru þar
nauðsynieg, til þess að góður
árangur fáist, og nýræktarlandið
verði gott tún«.
f samræmi við þetta bendir höf.
á, að töðufatl megi auka með þvf
að bera kðfnunarefnisáburðinn á
sérstaklega og aukreitis með venju-
legum búfjáráburðarskammti, en
bæta svo síðar við fosforsýru- og
kaliáburði, til þess að halda eftir-
tekjunni við. Köfnunarefnisáburður-
inn einn nægi til að byrja með sem
viðbót við góðan skammt af búfjár-
áburði. En góðan skammt af bú-
fjáráburði telur M. S. 20—25 þús.
kg. af kúamykju á hektar. Væri svo
þar við bætt 150 kg. af þýzkum
saltpétri, myndi eftirtekjan aukast
til góðra muna fyrst i stað, og
sfðan með því að bæta við um 100
kg. af superfosfat og loks 75 kg-
af kaliáburði, en þá mætti sennilega
draga nokkuð úr mykjuskammtinum
að ósekju. Um þetta efni segir svo
ennfremur:
>Pegar farið er að nota öll efnin,
væri bezt að bera á Nitrophoska
og miða þá skammtinn við kalíið
og gefa svo viðbót af köfnunarefn-
isáburði (saltpétri) og fosforsýru-
áburði (superfosfat) svo sem þarf,
til þess að samsvara þvi, sem til-
tekið er hér um þessi efni. Parf þá
að muna að i 100 kg. af Nitrophoska,
— þeirri tegund þess, sem hingað
hefir verið flutt — eru I6V2 kg.
köfnunarefni, I6V2 kg. fosforsýra og
2IV2 kg. kalíc.
Til stuðnings þessu segir M. S.
frá tilraunum, sem gerðar hafa verið
i þessa átt, Heildarútkoma tilraun-
anna er sú, að hún gefur vonir um
800—1000 kg. vaxtarauka á hektar.
Áburðurinn, sem gefur þenna vaxt-
arauka, kostar 35 kr. kominn upp
i sveit. Ætti sami vaxtarauki að fást
með nýrækt i líkri rækt og túnin
eru nú, þá þyrfti að rækta af nýju
um Ví ha., en það kostar margfalt
meira.
' IJ
Rúmsins vegna verður ekki nánar
skýrt frá skrifum þeirra Árna og
Metúsalems um ræktunarmálin i
Búnaðarritinu. Hefir hér aðeins verið
drepið lauslega á nokkur meginatriði
málsins, en ætti þó að nægja til
þess, að lesendur þessa blaðs, ekki
sízt bændur og aðrir þeir, er rækt-
unarmálin bera fyrir brjósti, vöknuðu
til þeirrar löngunar að iesa vandlega
og færa sér í nyt, ekki aðeins þessar
umræddu greinar, heldur og Bún-
aðarritið f heild sinni. Par er marg-
víslegan, nytsaman fróðleik að fá,
sem ekki má fara fram hjá neinum
alvarlega hugsandi manni.