Dagur - 14.06.1934, Side 2

184
DAGtJR
66. tbl.

Skuldasöfnun íhaldsins.
Árið 1916 voru ríkisskuldirnar
2 œillj. kr. Árið 1927 voru þær
orðnar 28 milljónir. Aukningin er
26 miHjónir.
Á þessu tímabili voru það sömu
mennimir, sem síðar mynduðu í-
haldsflokkinn, sem undir ýmsum
flokksnöfnum höfðu stöðugan
meirihluta og þar af leiðandi for-
ystu í fjármálunum. Jón Magnús-
son var forsætisráðherra frá 1916
til 1922 og fjármálaráðherrar
voru á þessu tímabili Björn
Kristjánsson, Sig. Eggerz, Magn.
Guðm. og Jón Þorláksson.
rhaldsmenn treysta sér ekki til
að neita því, að tilfærð skuldar-
upphæð sé rétt, en þeir reyna að
skjóta sér undan ábyrgðinni á
þessum skuldum með því, að I-
haldsflokkurinn hafi aðeins verið
við völd á árunum 1924—1927.
Samkvæmt þessari kenningu í-
haldsmanna ættu það að vera
flokksnöfnin, en ekki mennirnir,
sem flokkinn skipa, sem bera á-
byrgð á skuldasöfnuninni.
íhaldsmenn geta aldrei komizt
undan því, að þessi 26 millj. kr.
skuldasöfnun er framkvæmd af
þeim og er því á ábyrgð þejrra,
og skiptir engu i þessu sambandi
hversu oft íhaldsmenn skiptu um
flokksheiti á þessu tímabili.
En þessi gífurlega skuldasöfn-
un íhaldsmanna er út af fyrir sig
ekki það hræðilegasta, þó vond
sé. Hitt er enn alvarlegra, að í-
haldsmenn hafa aldrei getað gert
grein fyrir, til hvers öllu þessu
lánsfé hafi verið varið, geta ekki
bent á verðmæti, sem skapazt
hafi á móti skuldunum.
Eftir þessa fortííarreynslu
koma íhaldsmenn enn fram undir
nýju flokksnafni, biðja þjóðina að
fela sér völdin á ný og segjast
vilja »sparnaö og gætilega fjár-
málastjórn«.
Þegar Jón Þorláksson var ung-
ur, sagði hann, að íhaldsmenn
reyni æfinlega að telja kjósend*-
um trú um, að þeir »vilji fara
sparlega með landsfé oc/ stydja
gætilega fjármálastjórm. Þessari
kenningu segir J. Þ. að íhalds-
menn haldi á lofti, af því hún láti
vel í eyrum kjósenda. Ennfremur
sagði J. Þ., að ef íhaldið segöi
eins og er, að það vildi engar al-
mennar framfarir, ekki nýja
vegi, hafnir, alþýðuskóla o. s.
frv., þá fengi það lítið fylgi. Þess
vegna sé hjalið um sparnaö og
gætilega fjármálastjórn ekki ann-
að en kosningabrella úr íhalds-
mönnum. Þeir vilji aðeins um-
fram allt komast í ríkissjóðinn til
þess að nota hann fyrir sig og
spara gjöld sín í hann, og þess
vegna vilji íhaldið hafa sem mest
af tollum og nefsköttum. Hefir
blaðið íslendingur nýlega sannað,
að enn er vel vakandi þessi í-
haldsandi, sem Jón Þorl. lýsti svo
meistaralega í Lögréttu árið 1908,
og sönnunin er í því falin, að fsl.
vildi láta gefa kaupmönnum gróð-
ann af nokkrum ríkisfyrirtækj-
um, en. vinna hann aftur upp til
handa ríkissjóði með hækkuðum
tollum. Kemur þetta alveg heim
við hina skörpu og spaklegu lýs-
ingu J. Þ. á fjármálapólitík í-
haldsmanna.
En vilja kjósendur hleypa í-
haldsmönnum í ríkissjóðinn, til
þess að þeir geti notað hann fyr-
ir sig og sparað gjöld sín í hann,
hækkað tolla og nefskatia, lagt
niður ríkisfyrirtækin, sem gefa
mikinn gróða, að því ógleymdu að
safna nýjum milljónaskuldum?
Þessum spurningum svara kjós-
endur 24. þ. m.
áfengislöoiiöfiii.
Kröfur bindindismanna við
alþingiskosningarnar.
Alþingiskosningar standa fyrir
dyrum, og kosningaundirbúning-
ur st j órnmáTáf lokkanna stendur
sem hæst. Þó gleymast sum stór-
mál í hita kosninganna, sem þjóð-
in á heimtingu á að séu rædd og
hver einasti frambjóðandi svari
undanbragðalaust. Eitt af þeim
málum er áfengislöggjöfin.
Fyrsta vetrardag síðastliðinn
fór fram almenn atkvæðagreiðsla
um það, hvort þjóðin vildi af-
nema núverandi takmarkanir á
innflutningi og sölu áfengra
drykkja. Þátttakan í atkvæða-
greiðslunni varð mjög lítil. Með
afnáminu voru 15884 atkvæðT, en
á móti 11624 atkvæði. Utan R.-
víkur voru aðeins 50 atkvæðum
meira með afnámi bannlaganna.
Það virðist því nokkuð hæpið að
afnema núverandi bannlög eftir
þessari niðurstöðu, sérstaklega
þegar þess er gætt, hve lítil þátt-
taka var í atkvæðagreiöslunnL En
haft er það eftir ríkisstjórninni,
að samin verði ný áfengislöggjöf
á næsta þingi. Það er því fyllsta
alvörumál, hvernig það þing verð-
ur skipað gagnvart áfengismál-
unum. Kjósendur eiga því heimt-
ingu á skýrum svörum frá þing-
mannaefnum um þetta mál.
Það þarf varla að taka það
fram, hver verður afstaða templ-
ara og annara bindindismanna til
nýrrar áfengislöggjafar. Plim
verður í fám orðum sú, að tak-
rnarlca sem mest innflutning og
sölu áfengis til drykkjar, og upp-
ræta bruggið mcð betri löggæzlu.
Aö kaupstaðir, kauptún og lirepp-
ar fái sjálfsákvörðwnarrétt í þvi,
hvort þeir vilja fá útsöhistað fyr-
ir áfenga drykki. Allir sannir
bindindismenn munu gera þá
kröfu til þeirra frambjóðenda, er
þeir styðja við kosningarnar 24.
júní, að þeir vinni að þessu. Eng-
inn bindindismaður getur gefið
andstæðingum bindindisstarfsem-
innar í landinu atkvæði sitt, ef
hann vill að hugsjónir og athafn-
ir haldist í hendur.
Sumir halda því fram, að á-
fengismálið sé ekki þjóðfélags-
mál, heldur sé það einkamál
manna, hvort þeir drekka áfengi
eða ekki. En þetta er mesti mis-
skilningur. Áfengisbölið er þjóð-
félagsmál, af því að afleiðingar
drykkjuskapar snerta oftast fleiri
en þann, sem neytir áfengisins.
Konur og börn drykkjumanna
geta bezt um þetta borið. Fjár-
hagslega séð er það ekki síður
þjóðfélagsmál. Allt það fé, sem
fer út úr landinu fyrir áfengi, er
tckið frá íslenzkum atvinnuveg-
um. Væri ekki nær að verja því
fé til framfara í landinu, heldur
en að styrkja með því erlent á-
fengisauðmagn? Þegar íslenzkur
gjaldeyrir hrekkur varla fyrir
brýnustu lífsnauðsynjum, er þá
nokkurt vit í því, að auka inn-
kaup á eiturlyfjum, til þess að
gera menn vitlausa?
Áfengismálið er eitt af stór-
málunum, sem kosið verður um
í sumar. Gjörðir næsta þings í
því, geta orðið þjóðinni örlaga-
ríkar í framtíðinni.
Templarar og aðrir bindindis-
menn! Styðjið aðeins þá menn við
alþingiskosningarnar 24. júní n.
k., sem verða trúir hugsjónum
okkar á alþingi.
Eiríkur Sigurðsson.
Ónýt atkvæði.
Það er vissa fyrir því, að kom-
múnistar koma engum manni að
við kosningarnar 24. þ. m. Þetta
vita allir og kommúnistar sjálfir
ekki síður en aðrir.
Af þessu leiðir, að kommúnist-
ar geta enga von gert sér um upp-
bótarsæti, þar sem löggjöfin mæl-
ir svo fyrir, að enginn flokkur
verði þeirra aðnjótandi, sem
hvergi kemur manni að í kjör-
dæmi.
Um réttlæti þess löggjafará-
kvæðis skal hér ekki dæmt. Kom-
múnistar sjálfir telja það auövit-
að Kið versta ranglæti. En af
hverju? Það er eingöngu vegna
þess, að svo stendur á, að vegna
fylgisleysis" hafa þeir enga von
um að fá nokkurn frambjóðanda
kosinn í nokkru kjördæmi. Þeir
vita því, að öll þau atkvæði, sem
falla á frambjóðendur þeirra,
hvar sem er, verða ónýt og koma
ekki að gagni.
Ef kommúnistar hefðu haft
von eða vissu, um það að hreppa
þingsæti nú við kosningarnar, en
eins hefði staðið á um fylgis-
leysi hjá einhverjum andstöðu-
flokki þeirra, eins og nú er ástatt
hjá þeim, þá er vanséð að þeir
hefðu svitnað af réttlætistilfinn-
ingu fyrir hönd andstæðinganna.
En þetta verða kjósendur vel
að athuga, ekki síður á Akureyri
en annarstaðar, að hvert atlcvæði,
sem fellur á frambjóðanda komm-
únista, verður ónýtt og sama sem
á glæ kastað.
Þó má segja að einum ílokki
komi atkvæði kommúnista að
gagni. Það er einmitt sá flokkur,
sem er svarinn óvinur verkalýðs-
ins. Það er ihaldsflokkurinn. Sá
einn flokkur græðir á því, að sem
flest ónýt atkvæði falli á komm-
únista.
Heyrzt hefir, að til séu kjósend-
ur hér í bæ, og ef til vill víðar,
sem segist ætla að kjósa fram-
bjóðanda kommúnista, af því að
með því vinni þeir íhaldinu mest
tjón. Þetta er hinn mesti mis-
skilningur. Þessir kjósendur eru
einmitt óafvitandi að styðja í-
haldið'. Þeir, sem vilja sporna við
því, að íhaldið komist í meiri
hluta, verða, ef nokkur skynsemi
á að ráða, að greiða atkvæði
þannig, að það komi að tilætluð-
um notum. Það verður einungis
gert með því móti að kjósa fram-
bjóðendur þeirra umbótaflokka,
sem vissa er fyrir að eignist þing-
sæti. Á annan hátt getur ekki orð-
ið unnið á móti því að íhaldið
komist í meirihluta á Alþingi.
Sérstök athygli skal þó vakin á
því, að allar líkur eru fyrir, að
hlutfallstala kosningarinnar, sem
uppbótarþingsætin eru reiknuð
eftir, verði hjá Framsóknar-
flokknum. Því hærri, sem sú hlut-
fallstala er, því færri uppbótar-
þingsæti fær íhaldið. öflugasta
ráðið, til að koma í veg.fyrir að
íhaldið fái meirihluta þingsæta og
gefist þannig færi á að afnema
lýðræ&ið, ritfrelsi o. s. frv., það
er að fylkja sér fast um Fram-
sóknarflokkinn í kosningunum.
Þeir einir, er greiða atkvæði
með umbótaflokkunum tveimur,
vinna á móti íhaldinu, af því að
öll þau atkvæði koma að notum
af áðurgreindum ástæðum. Þeir,
aftur á móti, er kjósa frambjóð-
w*
wiwtwiwwnwiiwwi
wm
m*
m*
m*
m
í fleiri litum — nýkomnar.
Kaupfélag Eyfirðinga.
Vefnaðarvörudeildin.
IBIlMSIiiflSiliilMMIliliII
\
/