Dagur - 25.08.1934, Blaðsíða 2

I.S. I.
K. A.
jEinkafyrirtækið' skýrir frá af-
leiðingum kaupsamningsins.
Sprengimenn Framsóknarflokks-
ins hafa lýst sjálfa sig þá einu
og sönnu »bændavini«. Af um-
hyggju fyrir bændastéttinni börð-
ust þeir á móti því að samið yrði
um kaupgjald í ríkissjóðsvinnu,
því yrði samningaleiðin farin,
myndi það leggja landbúskapinn
í rústir, sögðu þeir. Var þessi
fullyrðing þeirra um skaðsemi
slíkrar samningagerðar því ó-
skiljanlegri, þar sem Tryggvi
Þórhallsson hafði áður farið þá
leið alveg átölulaust af »bænda-
vinunum«.
Nú hafa komizt á samningar
um kaup í ríkissjóðsvinnu, milli
þess ráðherra, Hermanns Jónas-
sonar, sem hefir stjórn vegamál-
anna með höndum, og Alþýðu-
sambandsins, á þá leið, að kaupið
hækkar um 5 til 10 aura á klst.
frá því er fyrrverandi atvinnu-
máláráðherra, Þorsteinn Briem,
hafði greitt fyrir vinnuna. Gerir
þetta því 50 aura til 1 kr. hækk-
un á dag fyrir verkamanninn.
Segjum, að sveitamaður vinni í
ríkissjóðsvinnu að vorinu 8 vikna
tíma fram að slætti, þá nemur
kauphækkun hans yfir allan tím-
ann 24 til 48 kr.
Þessi kauphækkun vex »einka-
fyrirtækinu« svo mjög í augnm,
að það lætur blað sitt 11. þ. m.
staðhæfa, að um leið og kaup-
samningur þessi var gerður, hafi
sósíalistar ginnt Framsóknar-
menn til fylgis við stjórnarstefnu
Rússa; tilgangurinn sé að eyði-
leggja bændur, sem hafi verka-
fólk. »Þá þarf að ríða niður eins
og í Rússlandi og gera alla bænd-
ur að einyrkjum«, segir málgag-n
»einkafyrirtækisins«.
Síðan lýsir blaðið afleiðingum
5 til 10 au. kauphækkunarinnar á
þessa leið:
»Afleiðingarnar af þessari nýju
kaupsamkeppni við sveitabúskap-
inn eru auðsæjar. Þegar vega-
vinnukaupið er hærra en sveita-
búskapurinn getur keppt við, þá
leysa þeir menn, sem verið hafa
á vist með bændum (og lausa-
menn, sem hafa stundað fasta at-
vinnu í sveitum), upp staðfestu
sína í sveitinni og fara í vega-
vinnu. Með vegavinnukaupið
»reisa« þeir svo í kaupstaðina.
Eftir nokkra mánuði þegar kaup-
ið er til þurrðar gengið í dýrtíð
kaupstaðanna, við nautnalíf
þeirra og skemmtanalíf, þá bæt-
ast þeir við atvinnuleysingjahóp-
inn«.
Hér að framan hefir verið bent
á, hverju kauphækkunin nemur á
ári fyrir sveitamann, sem vinnur
fram að slætti á vegum ríkis-
sjóðs, sem er altítt. Það er um
24 til 48 kr. tekjuaukningu að
ræða. Þessi tekjuaukning sveita-
mannsins á að dómi »bændavin-
anna« að stíga honum svo til höf-
uðs, að hann verði alveg trylltur;
hann leysir upp staðfestu sína í
sveitinni, »reisir« með yegavinnu-
kaupið í kaupstaðinn, lifir þar
nautna- og skemmtanalífi í
nokkra mánuði og verður síðan
auðvitað, eftir óhóf í nautnum og
skemmtunum, að ræfli í atvinnu-
leysingj ahópnum.
Og öll þessi ósköp ske, af því að
aumingja sveitapilturinn fékk 24
kr. tekjuauka eða kannske ríflega
það. Mikið er vald þessara fáu
króna, að þær skuli geta gjörspillt
sveitafólkinu svona gífurlega,
eins og »bændavinirnir« skýra
frá. Aldrei mun fyrr á prenti
hafa sézt jafn ömurleg lýsing á
staðfestu- og þroskaleysi bænda-
fólks eins og í blaði »bændavin-
anna«, ekki einu sinni í Morgun-
blaðinu.
En meðal annara orða: Hvers
vegna hafa forustumenn »einka-
fyrirtækisins« leyst upp staðfestu
sína í sveitunum og flutt sig 1
kaupstaðina? Jón Jónsson leysti
ujsp staðfestu sína í Stóradal og
fluttist til Reykjavkur og fær þar
há laun úr Kreppulánasjóði.
Hannes Jónsson leysti upp stað-
festu sína á Undirfelli, fluttist til
Hvammstanga og þaðan til Rvík-
ur í sama Kreppulánasjóðinn og
Jón. Þorsteinn Briem leysti upp
staðfestu sína á Hrafnagili, seldi
jörðina, er hann hafði keypt fyr-
ir 4 þús. kr., fyrir 40 þús. kr.,
fluttist nokkru síðar til Akraness
og þaðan til Reykjavíkur. Hall-
dór Stefánsson leysti upp stað-
festu sína á Torfastöðum og flutt-
ist til Reykjavíkur í vellaunaða
stöðu. Var öll þessi ráðabreytni
»bændavinanna« til þess gerð að
lifa nautna- og skemmtanalífi í
dýrtíð kaupstaðanna? Það er vel
hægt að geta sér þessa til, þar
sem þeir ætla óbreyttum sveita-
mönnum að bera í brjósti svo
sterkar hvatir til nautna- og
skemmtanalífs, að þeir vegna 24
- -48 kr. tekjuauka sogist inn í
eyðslu og spillingalíf kaupstað-
anna.
Ekki væri það úr vegi, að
sveitamenn taki til athugunar
þann dóm, er »bændavinirnir«
hafa fellt yfir þeim um þroska-
leysi og siðmenningarskort
þeirra.
Bjargaö frá Drukknun. Þ. 14. þ. m
féll drengur út af bryggju í Hrísey.
Voru engin tæki við hendina til að
ná honum. Unglingspiltur, Svavar son-
ur Páls Bergssonar, varpaði sér í sjó-
inn, kafaði eftir drengnum, sem var
sokkinn, og synti með hann í land
Tókst að lífga drenginn við og sak-
aði hann ekki. Var þessi björgun vask-
lega framkvæmd af dreng' á fermingar-
aldri.
tapaðist 22. þ.
m. á leiðinni frá
Hörgárbrúnni til Akureyrar. —
Skilist til Sigurjóns Kristins-
sonar, Skipalóni. —
Sundmót
fyrir Norðlendingafjórðung verður háð í sundlaug Akureyrarkaupstaðar
sunnudaginn þann 16. sept. næstkomandi og hefst kl. 2 síðdegis.
T i I h ö g u n:
1. 100 metra sund karla (frjáls aðferð). - Verðlaun: >Akrabikarinn«.
2. 100 metra sund kvenna (frjáls aðferð). — Verðlaun: Bikar gefinn af
hr. Axel Kristjánssyni.
3. 70 metra sund drengja innan 16 ára (frjáls aðferð).
4. 100 metra bringusund karla.
5. Boðsund, dýfingar o. fl.
Auk verðlauna, sem áður er getið, verða veitt þrenn verðlaun fyrir
hvert sund, nema boðsund. Bikararnir eru farandbikarar.
Öllum féiögum, sem eru í í. S- í., er heimil þátttaka.
Tilkynningar um þátttöku séu komnar til formanns K. A. fyrir 9.
sept. næstkomandi.
Akureyri, 15. ágúst 1934.
Knattspyrnutélag Akureyrar.
Leirkrukkur.
Leirföt.
Fjöldi stœrða og tegunda.
jCeiruasar.
JCeirker
í fjölbreyttu úrvali nýkomið i
]árn~ og glervörudeild
Kaupfélags Eyfirðinga.
Sund.
Síöastliðinn þriðjudag synti
Árni Bjarnarson bifreiðarstjóri
hér í bæ yfir Oddeyrarál. Hann
var um það biT 26 mínútur á leið-
inni. Straumur var talsvert harð-
ur inn fjörðinn, og hrakti sund-
manninn því nokkuð af beinni
leið. Sjávarhitinn var aðeins um
7 stig eða 4—5 stigum minni en
á dögunum, þegar Sunnlending-
arnir syntu yfir um. Árni var ó-
þreyttur og honum hlýtt að sund-
inu loknu, enda hefir hann tals-
vert stundað slíkar sjóferðir að
undanförnu. Má slíkt kallast karl-
mennska, þegar glóðvolg sund-
laugin er hér ávalt til taks. Hvað
tímann snertir má geta þess, að
sund þetta var aðeins æfing, en
alls' engin keppni um frábæran
tíma. Um þetta leyti í fyrra sum-
ar byrjaði Árni fyrst að iðka
sund.
Er þetta einn ljós vottur þess,
að sundkunnátta hér er á hröðu
framfaraskeiði.
A. Schiöth.
Hvalrengi
verður se!t á fiskverkunarstðð
vorri á Oleráreyrum þriðju-
daginn 28. þ. m.
Ojörið psntanir f tím?.
Kaupfél. Verkamanna.
Dánardægur. Þorgrímur Halldórsson
Þorgrímssonar, fyrrum bónda í Hraun-
koti í Aðaldal, og- bóndi þar um skeið
sjálfur, er nýlátinn að heimili sínu,
Laxamýri í Þingeyjarsýslu. Dauðamein
hans var svefnsýki. Hann var maður
á bezta aldri.
Bitstjóri: Ingimar Eydal.
Prentsmiðja Odds Bjömssonar.