Dagur - 21.02.1935, Blaðsíða 2

30
DAGUR
S. tbl.
„fslendingur" á flóffa.
Þríhymingur »Islendings« held- eftirtekt á yfirburðum K. E. A.
ur áfram skrifum sínum um fram yfir keppinauta sína, kaup-
Kaupfélag Eyfirðinga. Hinn 15. mennina.
þ. m. birtir blaðið fjögra dálka Loks viðurkennir ísl. fullum
grein,, sem á að vera »svar til fetum, að kaupfélögin séu ekki
Dags«. Grein þessi hefir á sér skattfrjáls; hann orðar það svo,
tvö aðaleinkenni: Illgirni í garð að þau séu ekki »algerlega« skatt-
bænda og klaufaháttur haldast frjáls! Hér var nú auðvitað ekk-
þar í hendur. Til þess að sýna ' ert undanfæri fyrir blaðið, því
fram á þetta hvorttveggja, skulu það var áður búið að sýna fram
nokkur atriði greinarinnar athug- á, að K. E. A. greiddi nokkuð
uð dálítið. meira en helming af árstekjum
Greinarhöf. langar til að sínum í skatta; var blaðið því
hnekkja því, að kaupfélögin leggi búið að leiða sjál'ft sig í gildruna
stund á að flytja inn í landið og átti því ekki annars úrkosta en
góða og ósvikna vöru. í því efni að eta ofan í sig fyrri fullyrðing-
minnist hann á eitthvert kaupfé- ar sínar um skattfrelsi félaganna,
lag, sem selt hafi bændum á síð- sem það hefir þrástagast á áður.
asta hausti pólskt rúgmjöl í slát- En þegar blaðið verður að leggja
ur og gefur í skyn, að það hafi á flótta í þessu atriði, þá sveigir
verið skemmt og svikið og að það inn á aðra leið og fer að fár-
kaupfélagið hafi fengið áminn- ast yfir því, að félögin þurfi eng-
ingu »frá deildum sínum um að an skatt- að greiða af þeim við-
vanda meira vörur til bænda«. skiptum, sem félagsmenn hafa
Af því að K. E. A. hafði pólskt sjálfir við þau. Hér er ísl. að
rúgmjöl á síðasta hausti, má ætla vekja upp gamlan draug, hinn
að ísl. eigi við það, þó að hann illræmda tvöfalda skatt, sem var
hafi ekki hug til að segja það í því fólginn að skattleggja fyrst
skýrt út, heldur viðhafi dylgjur viðskipti félagsmanna og skatt-
að rógbera hætti. En svo er mál leggja þá síðan sem einstaklinga.
með vexti,, að K. E. A. hafði tvær Þetta er það, sem ísl vill láta
tegundir af pólsku rúgmjöli, nr. taka upp aftur. Hann þykist bera
I og nr. II. Báðar tegundirnar mikla umhyggju fyrir bændum
voru á boðstólum undir sínu rétta og læst vera sár yfir því, hvað K.
númeri, og gátu menn valið um E. A. búi illa að þeim. En sjálfur
tegundirnar. Slátur það, sem ó- vill hann að bændur séu eltir með
dýrari tegundin var notuð í, tvöföldum skatti. Heldur ísl., að
reyndist ekki nægilega þétt í sér bændur séu svo heimskir, að þeir
eftir suðuna, sem ef til vill hefir sjái ekki úlfinn undir sauðar-
stafað af því, að mjölið hafi ver- gærunni?
ið of fínt. En að hér hafi verið En bændaumhyggja fsl. nær
um skemmda eða svikna vöru að lengra en til tvöfalda skattsins,
ræða, er tilhæfulaus uppspuni. — sem hann vill láta leggja á þá.
Dylgjur ísl. hafa því við engin Hann telur eftir jarðræktarstyrk-
rök að styðjast, en eru aðeins inn og styrk til frystihúsa, sem
vottur um snuðrandi hupdstungu, varðveita útflutningsvöru bænda
sem er að leita eftir snöggum fyrir skemmdum. Hann er fullur
bíetti í sambandi við vöruvöndun gremju yfir því að K. E. A. skuli
K. E. A., en finnur engan. vera leyft að hafa nokkurt rekst-
Það er því síður en svo, að fsl. ursfé. Það hafi til þeirra hluta
hafi tekizt með dylgjum sínum, bæði Stofnsjóð og Innlánsdeild,
að sanna það, að K. E. A. legði sem viðskiptamennirnir eigi sjálf-
ekki stund á vöruvöndun, því ir. Á þessa tvo sjóði hefði fsl.
samkvæmt frásögn blaðsins sjálfs helzt ekki átt að minnast sjálfs
fara deildir þess, sem eru ekki sín vegna, allra sizt Stofnsjóðinn,
annað en félagið sjálft, strax á því hann minnir alltaf á yfir-
stúfana til þess að fá því kippt burði samvinnuverzlunar fram
í lag, ef út af því bregður, að yfir kaupmannaverzlanir. Hann
einhver vara fullnægi kröfum er, eins og allir vita, samsparað
neytenda. Bendir það á allt annað fé félagsmanna, vegna hagkvæm-
en að þeir eigi því að venjast, að ari viðskipta við kaupfélagsverzl-
fá skemmda og svikna vöru. fsl. un en aðrar verzlanir. Að vísu er
hefir því afsannað það, sem hann hann ekki nema nokkur hluti þess
ætlaði að sanna, og er slíkt ætíð arðs, sem samvinnumenn bera úr
talinn vottur um frámunalegan býtum í viðskiptum sínum við
klaufaskap. kaupfélagsverzlun. Hinn hlutinn
Isl. barmar sér yfir því, að K. , kemur • árlega fram í viðskipta-
E. A. hafi lagt undir sig nálega reikningum þeiri’a, og geta þeir
alla verzlun með byggingavörur. varið honum til að bæta aðstöðu
Þess vegna hafi kaupmönnum sína heima fyrir. En fsl. þolir
okki gefist færi á að hjálpa bænd- það ekki, að bændur leggi fram
um um vatnsheld þök á heyhlöður eigið fé til verzlunarreksturs síns.
þeirra. Hann um það. Bændur munu fara
'• En hvers vegna hefir félagið sína götu hér eftir sem hingað
lagt undir sig verzlun með þessar til, hvað sem lítill kaupmanna-
vörur? Ástæðan getur ekki verið dindill prédikar fyrir þeim.
önnur en sú, að kaupmenn hafa Enn japlar fsl. á því, að Kaup-
ekki þolað samkeppni félagsins félag Eyfirðinga hafi of mikinn
með þessar vörur. Með því að húsakost, því það noti ekki allt
minnast á þetta hefir fsl. vakið sitt húsrými sjálft, bendir t. d. á
að félagið leigi út þriðju hæð
verzlunarhússins í Hafnarstræti
91, á fjórðu hæð sé einnig leigður
út stór salur o. s. frv. Af þessu
vill blaðið auðsýnilega draga þá
ályktun, að óþarfi hafi verið að
stofna til nýbyggingarinnar sunn-
an Kaupvangstorgs og vestan
Hafnarstrætis. Nú er þessi ný-
bygging fyrst og fremst ætluð til
bi-auðgerðar og kjötbúðar. Hvern-
ig dettur nú ísl. í hug að nokkur
heilvita maður hefði tekið það
ráð að fara með brauðgerðina
upp á þriðju hæð í verzlunarhús-
inu, eða setja kjötbúðina niður í
salnum á 4. hæð? Vel á við að
segja um þetta fjas ísl. út af
húsakosti K. E. A.: ó, þú heilaga
einfeldni!
Veit ekki ísl., að við byggingu
nýja verzlunarhússins þurfti K.
E. A. að uppfylla kröfur bygging-
arsamþykktar bæjarins, þær sem
hún gerir á þessum stað?
Þá etur I'sl. skattsvikaaðdrótt-
unina til K. E. A. ofan í sig og
segir, að framkvæmdastjóri fé-
lagsins geti »vafalaust« gefið
skýringar og sýnt fram á, »að
engin svik séu í framtalinu,
hvorki tekjum né eignum«. »Dag-
ur geti verið rólegur« út af þessu.
Hann hefir nú aldrei verið neitt
órólegur út af þessu, því hann
vissi fyrirfram, að aðdróttunin
var rakalaus og að þríhyrningur-
inn þyrði ekki að standa við
hana. Enda er það nú komið í
Ijós, að ísl. er enn lagður á flótta
í þessu atriði. Um það þarf þá
ekki meira að tala.
ísl. spyr, hvort viðskiptamenn-
irnir vilji ekki fá að vita, hvern-
ig K. E. A. fari að því að bæta
hag sinn um hálfa milljón árið
1932, þrátt fyrir 2 þús. kr. tap
á utanfélagsmannaverzlun á því
ári og að innanfélagsmönnum
hafi verið greitt allt, sem þeim
bar.
Fyrst er nú því áð svara, að
fulltrúum viðskiptamanna hefir
verið gerð full grein fyrir þessu
á aðalfundi félagsins 1933. fsl.
þarf því ekki að spyrja fyrir
hönd félagsmanna, því þeir vita
skil á þessu öllu, enda hefir hann
að sjálfsögðu ekkert umboð frá
þeim til að koma fram með
heimskulegar spurningar.
En þrátt fyrir þetta skal nú
sýnt það lítillæti að skýra þetta
fyrir fávita þeim, sem skrifar í
ísl. undir þríhyrningsmerkinu.
Árið 1932 lækkuðu útistana-
andi skuldir hjá viðskiptamönn-
Kr.
um félagsins um 220.500.00
Vörubirgðir, bæði inn-
lendrar framleiðslu-
vöru og erlendrar
vöru, minnkuðu á ár-
inu um 190.100.00
Innstæða viðskipta-
manna í reikningum
þeirra jókst á árinu
um 120.000.00
Gerir þetta samt. kr. 530.600.00
Frá því var skýrt í Degi 11.
maí 1933 að félagið hefði bætt
hag sinn út á við um þessa upp-
hæð á árinu 1932. Væntanlega er
það hverjum heilvita manni aug-
Ijóst að það kemur ekki við rekst-
ursihagnaði fél. á árinu. Hvert
barnið hlýtur að skilja, að þegar
félagið hefir fengið greiddar skuld-
ir, sem það á útistandandi, hefir
selt og fengið greiddar vörur,
sem það á við næstu reiknings-
skil áður og í þriðja lagi fengið
til ávöxtunar fé frá viðskipta-
mönnum sínum fram yfir það,
sem þeir þurfa til að jafna reikn-
inga sína, er það sjálfgefið og
ofur eðlilegt, að félagið noti þetta
fé til að greiða með því skuldir
sínar út á við, eða auki með því
innstæður sínar og á þann hátt
bæti með þeim hag sinn út á við.
Er þetta svo augljóst og einfalt,
að merkilegt má það heita á sína
vísu, að verzlunarskólagenginn
maður skuli ekki skammast sín
fyrir að viðurkenna opinberlega
fáfræði sína og skilningsleysi
með því að láta »íslending« flytja
slíka endileysu, sem hann gerði
í síðustu viku um þetta mál.
Hvað segja kaupmenn um
þessa frammistöðu hins nýja
málsvara síns? Eru þeir ánægðir
með hana?
Spyr sá, er ekki veit.
fsl. hefir alveg vikizt undan
því að skýra, hvers vegna bænd-
ur og bæjarbúar draga æ meir
og meir öll viðskipti sín frá kaup-
mönnum og til K. E. A., jafnilla
og félagið breytir gagnvart við-
skiptamönnum sínum að dómi
blaðsins. ísl. hefir og alveg vikizt
undan að skýra það, hvemig fé-
lagið geti féflett bændur og okr-
I|!ft!ff!fl?fIIilS!tlifI!H
m*
Utgerðarmenn. i
Munið að undanfarin ár hafið þér fengið
ódýrast línuverk og öngla hjá okkur.
Enn bjóðum við þessar vörur með
lægra verði en nokkur annar. —
Kaupfélag Eyfirðinga.
Járn- og glervörudeild.