Dagur - 29.08.1935, Blaðsíða 2

150
DAGUR
35. tbl.
/
skozka féð.
Með Gullfossi þ. 25. júlí síðastl.
kom til Keykjavíkur skozkur
fjárræktarfræðingur Jan Gum-
ming, Ailanfearn Inverness í
SkotJandi. En af fjárstofni þessa
manns keypti Hallgrímur f>or-
bergsson Border-Leicester fé
það, sem flutt var fiingað til
lands og hann heíir síðaii haft til
varðveizlu á Halldórsstöðum í
Laxárdal og fór þar eftir tillög-
um landbúnaðarráðuneytisins
skozka.
Jan Cumming kom til landsins
meðal annars til þess að skoða
þennan fjárstofn á Haildórsstöð-
um og kynna sér hvernig eldi
hans og gæzla hefði gefizt hér á
landi.
Um Jan Cumming er rétt að
geta þess, að hann er í svo mikiu
áliti sem sérfræðingur um þetta
fjárkyn, að hann er einn af þrem-
ur verðlaunadómurum Border-
Leichester-fjárins á búfjársýning-
um í Skotlandi og írlandi.
Jan Cumming skoðaði nákvæm-
lega hverja skepnu og gerði sam-
anburð á hreinræktuðu dilkunum
og einbiendingsdilkunum og fara
hér á eftir kaflar úr umsögn
fians, sem hann lét í té áður en
hann hvarf af landi burt:
Islenzka BorcLer-Lncesterféö.
»í>egar ég athugaði ofangreint
fé, þótti mér fróðlegt að sjá mis-
muninn á einblendingslömbunum
og ísienzku lömbunum. Að mínu
áliti eru einblendingslömbin miklu
þyngri og sterklegri að öllu leyti
og virðist mér þau mjög væn.
Enníremur álít ég að ullin af ein-
blendingsfénu hljóti að reynast
betur en ullin af íslenzka fénu.
Einblendingslömbin yðar eru
mjög svipuð þeim einblendings-
lömbum okkar í Skotlandi, sem
eru 5 viJcum eldri og er þetta ein-
blendingsfjárrækt yðar mjög
mikið í hag. Þér ættuð því hik-
laust að halda áfram við að leiða
íslenzkar ær til Border-Leicester
hrúta og er ég sannfærður um, af
því sem ég hefi séð, að árangur-
mn ætti að verða mjög góður.
Ef þér kynnuð að æskja ein-
hverra frekari upplýsinga um ein-
blendingsrækt, þá megið þér, hve-
nær sem er, snúa yður til mín og
mun ég með ánægju veita yður
hverja þá aðstoð er ég get veitt.
Mér þótti mjög vænt um að sjá,
hvað vel hafði tékizt með Border-
Leicester féð og virðist mér það
þrífast mjög vel.
Aðalvandinn við að ala upp
Border-Leicester einblendings-
lömb er að skípta nógu oft um
haga. Frá því ær bera á að gefa
þeim hálf-punds fóðurköku
hverri, einu sinni á dag, þar til
gróður er orðinn mikill. Ég veit
fyrir víst, að það margborgar sig
fyrir yður að reyna þetta. Þegar
taðan hefir verið hirt og háin fer
að spretta þá er gott að beita fénu
á þennan seinni gróður. Haginn
verður þá aftur nýr og hreinn.
Ég varð forviða að sjá, hversu
fallegt var íslenzka Border-Lel-
cester geldíéð og myndi það
prýða margan skozkan fjárhóp af
sama kyni (do credit to many a
Scottish floch).
Þér skuluð hafa það hugfast, að
láta aðeins bezta Border-Leicest-
er féð lífa, en ióga hinu. Á þann
hátt getið þér komið upp hraust-
um og sterkum stofni og það mun
borga sig að kaupa hrút við og
við frá Skotlandi. Er þá betra að
kaupa tvo í einu, þeir myndu una
sér betur einkanlega á leiðinni og
á meðan þeir þyrftu að vera í
sóttkví. Einnig er gott að hafa
einn til vara, ef annar hrykki upp
af eða eitthvað óhapp kæmi íyrir.
Ég mun æfiniega fús til að að-
stoða yður við slík kaup og ég
skal sjá um, að hrútarnir verði
alveg óskyldir þeim sem þér haf-
ið«.
Skozki fjárstofninn hér á landi
er nú 39 kindur. Fénu hefir i'arn-
ast vel síðastliðið ár. Þó olli
lungnaveikin nokkrum örðugleik-
um, enda var hún með áleitnasta
móti í Þingeyjarsýslu vegna hey-
skemmdanna síðastliðið sumar.
Hallgrímur Þorbergsson gerir
nú ýmiskonar tilraunir með beit-
arskipti, til þess að halda hag-
lendinu hreinu og heíir hann
komið upp sjö girðingarhólfum í
túni og engjum. Eitt hreinrækt-
aða lambið vandi hann undir á
af íslenzku kyni og sleppti á af-
rétt.
I haust verða til sölu á Hall-
dórsstöðum átta lambhrútar og
einn hrútur veturgamail og telur
Hallgrímur þá vera með þroskað-
asta og fallegasta móti.
(Útvarpsfrótt 4. ágúst 1935, eftir
heimild Hallgríms Þorbergssonar, Hall-
dórsstöðum).
Við baðstföndina.
Það er sól og sumar með 20
stiga hita á degi hverjum. Nótt-
in er nokkuð svalari, en þó varla
að miklum mun, því vatnið með-
fram ströndinni — þar sem fólk-
ið tekur sjóböð og sólböð á víxi
— er 15°'—16” heitt, og fer íoít-
hitinn varla niður fyrir það með-
an hásumar er. Lognmolla bæja-
lífsins á brennheítan sumardag-
inn rekur hvern þann, sem á völ
eða hentugleika hefir, að flýja
steingötuna, og slá tjaldi sínu á
baðströndinni,' ef þar er annars
lengur pláss að finna.
Þúsundir og aftur þúsundir
manna hafast hér við, sumir dag-
langt, aðrir nokkra daga, eftir
því sem tími gefst, því nú er
sumarfrí. Ég hefi reikað hér nið-
ur að ströndinní, og mér gefur
að líta heilan bæ, tjaldborg — að
stærð eins og þorp úti á íslandi.
Á ströndinni er allt iðandi af lífi,
líkast því sem stundum gefst að
að líta við verstöð heima á Norð-
urlandi, þar sem bein liggja á
sjávarströndinni og maðkurinn
vel næ^ður og snarlifandi morar.
og skríður út og inn um holar
augnatóttir maðksmoginna þorsk-
liausa. Hér stend ég’ það langt
álengdar, að tjöldin eru á stærð
við væn þorskhöfuð (héðan að
sjá), og maðkurinn er maður, sem
skríður inn um tjalddyrnar til
þess að skipta klæðum. Ég færi
mig nær. Mannverurnar stækka
og ég sé svo glögg skil hlutanna,
að hér er ekki um að villast, hvað
er á ferli. Menn og konur á ýms-
um aldri, börn og unglingar,
rosknar og ráðsettar frúr, vel
aldir og vel í skinn komnir fram-
kvæmdastjórar og stórkaupmenn,
grannvaxnar skrifstofustúlkur,
fölar og veiklulegar, sólbrenndir,
vöðvastæltir íþróttamenn, kapp-
gjarnir atorkumenn, syfjaðar
landeyður, ríkir og fátækir, allir
eru hingað komnir tíl að njóta
sumars og sólskins. Og sólin skín
hér sannarlega á bæði vonda og
góða, réttláta og rángláta, því
hver getur efazt um að allir eig-
inleikar finnist hér í svo stórum
hóp? Allir eru hingað komnir til
þess að sækja sólskm, heilsu og
kraft þann, sem sumarið veitir,
og virðist svo sem hér séu allir
jafnir, hverri stétt sem þeir ann-
ars tilheyra. Mér dettur því i
hug: Ætli það séu þá bara fötin,
sem skapa stéttamisnfun og
stéttabaráttu með öllu því illu og
góðu, sem henni fylgirV Það gæti
sýnzt svo. Hér hefir allt verið
skilið eftir í tjaldinu, nema síð-
asta flíkin, svo lítil og úr þunnu-
efni gjörð, að »Guðrúnu« okkar
heima á íslandi mundi sjálísagt
verða flökurt við þá sýn, því fólk-
ið hefir sannarlega nærri því ekk-
ert tii að hylja nekt sína með. En
engínn maður né kona veitir þvl
eftirtekt; hitt mundi vekja eftir-
tekt, bros og hlátur, ef skyndi-
iega kæmi í hópinn maður eða
kona í baðfötum frá árinu 1900,
þegar konur böðuðu sig í svo síð-
um pilsum, að tærnar máttu ekki
sjást, og karlmenn áttu helzt að
vera í skinnklæðum, því þá mátti
fólk ekki vita og því síður sjá, að
likami mannsins er af beinum^
holdi og blóði gerður, og klæddur
skinni á yfirborðinu. Nú er öidin
önnur, og ný kynslóö komin fram
á sjónarsviðið. Öld menntunar og
menningar segja ýmsir. Öld ó-
menningar, óhófs og iðjuleysis
segja aðrir. Ég ætla ekki að
kryfja aldarháttinn til mergjar
hér. Það er lífið á ströndinni og
við sendna fjöruna, sem ég veiti
athygli. Er það einkennilegt, þó
fólkið, sem býr við þröng kynni
í misjöfnum íbúðum stórbæjanna
j50 vikur af ánnu, brjóti hvern
hlekk í keðju hversdagslífsins og
vilji lifa frítt og frjálst í V-z mán-
uð, eða meðan sumarfríið varirV
Nei, það er ekki undarlegt. Það
þarf.ekki að vera neitt flysjungs-
eðli, sem brýst út, né ólifnaðar-
alda, sem ríkir á meðal fjöldans,
sem hér dvelur. öðru nær. Það er
íögnuður yfir frelsinu, það er
gleði sú, sem sumarið vekur hjá
öllum lífverum,
Sólin hefir að vísu skinið i
fleiri mánuði, en inni í þröngum
i götum, í iágum stofum og óhrein-
um bakgörðum bæjanna hefir
sumarið — hið virkilega sumar
— ekki komið; fólkið verður aó
fara sjálft út fyrir sín daglegu
iandamæri, út í guðsgræna nátt-
úruna, og njóta sumarsins þar.
Á y% mánuði þarf að safna sólar-
geislum til eflingar heilsu og
kröftum, svo starfsþrótturinn og
sólskinsbrosið geti varað til næsta
sumars.
Á hverju vori er kappsamiega
unnið að því að útvega bæjar-
börnunum dvöl úti á landi, á með-
an sumarleyfið í skólunum varir,
— í 6 vikur. Þúsundir barna
streyma frá bæjunum og finna
’inni hjá hollvinum sínum, sem
skilja hver nauðsyn það er fyrir
barnið að lifa við frelsi og hreint
sveitaloft þennan stutta tíma.
Mörg börnin eiga víst sama heim-
ilið frá ári til árs, og flest bíða
þau með eftirvæntíngu eftir
næsta sumri.
Ég stend hér við ströndina og
horfi út yfir sjávarflötinn, sem
er létt gáraður af hægum þey, er
strýkur yfirborðið. Aldan berst
að landi og hnígur hljóðlaust að
sandinum, skolar yfir sólbrennd
bök og axlir þeirra, sem í vatninu
eru, en á landi uppi þerrar sólin
og bakar baðfötin og búkana,
sem í sandinum liggja. Ég hefi
horft um stund og sný heim á
leið. Mér verður að líta um öxl
einu sinni, og ég sé enn hið hvik-
andi líf, rétt eins og þar sem krí-
úr og mávar safnast á íslenzka
fjöru á sumardaginn.
En svo haustar. Meö haustkom-
smfHfnnfffKHHHHi
Eplit Eplit 3
NýEPLI
nýkomin.
Kaupfélag Eyfirðinga.
Nýlenduvörudeild.