Dagur - 28.11.1935, Blaðsíða 2

202
DAGUR
48. tbl.
flokksmaður og fylgir samvinnu-
stefnunni að því er stjórn verk-
smiðjanna snertir. En þetta er
ekki það sjónarmið, sem núver-
andi meðstjórnendur hans hafa og
þessvegna hefir árekstur orðið.
Til annarar handarinnar er Sv. B.
með sjónarmið »kapitalista« um
verksmiðjureksturinn eins og
annað. Til hinnar »sósíalistarnir«,
sem að vísu alltaf taka undir,
þegar um auknar kaupkröfur frá
hendi verkamannanna í 1 a n d i
er að ræða, en hafa verið undar-
lega tómlátir um hag s j ó-
m a n n a n n a, hinna eiginlegu
framleiðenda að því er síldina
snertir.
Fulltrúar þessara tveggja, ann-
ars fjandsamlegu stefna, hafa nd
tekið höndum saman til að ná yf-
irráðum í stjórn verksmiðjanna.
Þeir byrja með því að reka góðan
og duglegan starfsmann úr fram-
kvæmdastjórastöðunni, án saka.
Síðan ráðast þeir á Þormóð Eyj-
ólfsson og leitast við að gera
hann valda- og áhrifalausan í
þessum efnum og- mun það vera
aðaluppistaða sambands þeirra.
Þormóður hefir verið í stjórn
verksmiðjanna frá upphafi og
unnið mikið starf í þeirra þágu,
enda tekizt að gera rekstur þeirra
öruggan og að þeirri máttarstoð
síldarútvegsins, sem Magnús sál.
Kristjánsson og aðrir forgöngu-
menn þessa máls ætluðust til að
síldarverksmiðja ríkisins yrði.
Hann nýtur líka almenns trausts í
þessu starfi, sem bezt má sjá á
því, að þ r í r r á ð h e r r a r 0 g
ú r þ r e m u r s t j ó r n m á 1 a-
f 1 0 k k u m hafa skipað hann í
stjórn verksmiðjanna. Mun þvi
enginn dirfast að neita því, að
hann hafi langbezta þekkingu
þeirra- sem nú eru í stjórn verk-
smiðjanna, á öllu, er að rekstri
þeirra lýtur. Þegar svo þess er
gætt, að hanh er formaður verk-
smiðjustjórnarinnar og ber því
a ð a 1 á b y r g ð i n a, er það þá
nokkur furða, þó hann taki það
óstinnt upp, að meðstjórnendurn-
ir vísa framkvæmdastjóra, sem
hann ber fyllsta traust til, úr
starfi? En það, að hann vildi ekki
láta hlut sinn í þessu og beitti
kappi í því efni, kalla þeir yfir-
gang og ofstopa og bæði láta
flokksblöð sín ausa hann svívirð-
ingum fyrir og gera það sjálfir
líka.
Og svo ætlar þessi glæsilega
þrenning: Sv. B., J. S. og P. Þ.,
að fara að stjórna verksmiðjun-
um eftir sínu eigin höfði, en ólík-
legra hefir skeð heldur en þó á
þeim sannist bráðum hið forn-
kveðna:
»eldi heitari
brennur með illum vinum
friður fimm daga,
— en þá slokknar,
er hinn sjötti kemur
og versnar allur vinskapur«.
Bernh. Stefánsson.
Hjálpræðisherinn. Heldur vakningai-
viku fyrir böm og fullorðna. Fimmtu-
dag kl. 6 og 8%. Föstudag kl. 8%.
Sunnudag kl. 10%. Bæn kl. 2 og 6 fyr-
ir börn. kl, 8% bjálprœðissamkoma.
Nokkur þingmál.
Hér skal getið nokkurra mála,
er fyrir Alþingi liggja:
Ný framfœrslulög.
Frv. til nýrra framfærslulaga
er samið af þingmönnunum Páli
Hermannssyni og Jónasi Guð-
mundssyni.
Aðalbreytingamar, sem felast í
frumvarpinu eru þessar:
1. Sveitfestitíminn er afnuminn.
2. Hver maður á framfærslurétt
í heimilissveit sinni og öðlast
þann rétt strax og hann sezt
að í annari sveit.
3. Sveitarflutningar eru afnumd-
ir.
4. Ríkissjóði er gert að jafna
framfærslukostnaðinn eftir á-
kveðnum reglum.
5. Ekkjur og fráskildar konur
njóta samkv. frv. sama eða
svipaðs réttar og ógiftar mæð-
ur.
6. Nánari ákvæöi eru sett um
stjóm framfærslumála.
Auk þessa er fjöldi nýrra á-
kvæða í frv., sem leiðir af þess-
um aðalbreytingum.
Áttundi kafli frv. er um jöfnun
framfærslukostnaðar. Þar segii-
svo: »Framfærsluhéruðum lands-
ins skal skipta í tvo flokka. Era í
öðrum flokknum allir kaupstað-
irnir og kauptún þau, er hafa yfir
500 íbúa og sem eru sérstök sveit-
arfélög, en í hinum flokknum eru
öll önnur sveitarfélög«.
Atvinnumálaráðuneytinu er ætl-
að að reikna út, hver sé meðal-
talskostnaður í hvomm jöfnunar-
flokknum fyrir sig. Nú fer sam-
anlagður framfærslukostnaður
sveitarfélags fram úr meðaltali
framfærsluútgjalda í þeim jöfn-
unarflokki, sem sveitarfélagið til
heyrir, þá fær sveitarfélagið end-
urgreiðslu úr ríkissjóði eftir þar
til settum reglum.
A Iþýðulryggingar.
Frv. um alþýðutryggingar er
samið af Brynjólfi Stefánssyni,
Sigfúsi Sigurhjartarsyni og Þóröi
Eyjólfssyni, og nutu þeir aðstoð-
ar Vilmundar Jónssonar land-
læknis við samningu þess. Fi-v.
nær yfir slysatryggingar, sjúkra-
tryggingar, elli- og örorkutrygg-
ingar og atvinnuleysistryggingar.
Að því er til slysatrygginganna
kemur, er frv. í aðalatriðum eins
og slysatryggingarlögin, sem nú
gilda. Sjúkratryggingin er byggð
á grundvelli sjúkrasamlaga, og er
sá grundvöllur þekktur og reynd-
ur víða um heim.
Fi’v. gerir ráð fyrir, að allir séu
skyldir að tryggja sér ellilífeyri
og að útbogun lífeyris byrji við
67 ára aldur. Til þess að tryggja
sér 500 kr. lífeyri á ári æfilangt
frá 67 ára aldri, þarf t. d. ekki
nema rúmlega 11 kr. árlegt
gjald frá 16 til 67 ára aldurs.
Um atvinnuleysistryggingar
liggur engin reynsla fyrir hér á
landi, og var því sá kostur tekinn
að taka til fyrirmyndar það fyrir-
komulag, sem Danir, Svíar og
fleiri þjóðir hafa hallazt að, en
það er í því fólgið að styrkja at-
vinnuleysissjóði stéttarfélaganna
af almannafé.
Hlutverk tryggingarinnar er
það fyrst og fremst, að tryggja
verkamenn gegn því atvinnuleysi,
sem stafar af árlegum sveiflum
innan atvinnulífsins. Það atvinnu-
leysi, sem orðið er varanlegt frá
ári til árs, verður ekki læknað
með tryggingum, segja höfundar
frv. í greinargerð. Ennfremur
segja þeir, að sá heildarkostnað-
arauki, sem af framkvæmd trygg-
inganna mundi leiða fyrir ríkið
á fyrsta ári, yrði eftir því sem
næst veröur komizt 240 þús. kr.
sem sundurliðast þannig:
Vegna sjúkrasamlaga kr. 90 þús.
Vegna ellilauna og ör-
orkubóta — 75 —
Vegna atvinnuleysistr. — 75 —
Um fjárhagsbyrðar einstakling-
anna er það að segja, aö gert er
ráð fyrir ársiðgjöldum til sjúkra-
samlaga frá 20—36 kr. á mann
og er þar að vísu ekki um nein
ný útgjöld að ræða. Til elli- og ör-
orkutryggingarinnar er til þess
ætlazt, að tryggður greiði 6 kr.
árgjald í sveit, en 7 kr. í kaupstað
og auk þess 1% af skattskyldum
tekjum.
Höfundar frv. telja liklegt, að
þau framlög, sem bæjar- og
sveita-félög, komi til með að
greiða vegna trygginganna, spar-
izt að miklu leyti í minnkandi
framlögum til fátækraframfærzlu.
Framfœrsla sjúkra manna.
Frv. um þetta efni er samið af
landlækni og er tilraun til um-
bóta á berklavarnarlöggjöfinni o.
fl. —
Breytingar a landhelgis-
gœzlunni.
Fjárveitinganefnd flutti fyrir
nokkru svohljóðandi þingsálykt-
unartillögu í sameinuðu þingi:
»Sameinað Alþingi ályktar að
heimila ríkisstjórninni að leita
fyrir sér innan lands og utan um,
hvaða tilboð sé hægt að fá í:
a. Varðskipið óðin,
b. Varðskipið Þór,
og leggja síðan árangurinn fyrir
næsta Alþingk.
Samkv. ákvörðun Alþingis skip-
aði stjórnin nefnd manna til þess
að gera tillögur um framtíðarfyi'-
irkomulag landhelgisgæzlunnar
með hliðsjón af því, að björgunar-
starfsemin yrði að meira eða
minna leyti sameinuð landhelgis-
gæzlunni. Tillögur þessarar
nefndar liggja nú fyrir þinginu
og ganga í þá átt að færa land-
helgisgæzluna í það horf, að hún
verði framkvæmd af fleiri skip-
um og staðbundnari en hún nú er
og að við gæzluna verði að miklu
leyti notaðir vopnaöir, hrað-
skreiðir vélbátar. I sambandi hér
við er áðurnefnd þingsályktunar-
tillaga fram komin.
Bann gegn ónaudsynlegum
skotvopnum.
Frv. um þetta efni er flutt að
tilhlutun dómsmálaráðherra. Sam-
kv. þvi þarf sérstakt leyfi til að
eiga og bera vopn, og verður slíkt
leyfi því aðeins veitt, að" menn
þurfi að nota vopn atvinnu sinnar
vegna.
Leyfi þai-f einnig til þess að
flytja inn vopn.
Vopnaburður mun takmarkaður
í flestum löndum og sýnist því
eðlilegt og sjálfsagt að svo sé
einnig hér.
Gardyrkjuskóli.
Frv. um þetta efni er að tilhlut-
un landbúnaðarráðherra samið aí
þeim Steingrími Steinþórssyni
búnaðarmálastjóra og Bjarna Ás-
geirssyni alþm. og jafnframt hafa
þeir gert ýmsar athuganir í sam-
bandi við stofnun slíks skóla.
Samkv. frv. skal stofna gai'ð-
yrkjuskóla að Reykjum í ölfusi,er
veiti nauðsynlega undirbúnings-
menntun og sérþekkingu í garð-
yrkjustorfum.
Skólinn skál geta veitt viðtöku
minnst tólf nemendum árlega
og starfa á tímabilinu frá 1. mai'z
til 30. nóvember. í sambandi við
hann skal starfrækja kúabú og
alifuglarækt. Skólinn skal vera
jafnt fyrir pilta og stúlkur og
námið verður bæði bóklegt og
verklegt.
Nemendur fá í skólanum ókeyp-
is kennslu, húsnæði, fæði og þjón-
WWfWWHHWWWWWW
S: Sænskur S
itimburfarmur **
nýkominn,
Allar tegundir af timbri til húsa-
bygginga nú fyrirliggjandi.
Kaupfélag Eýfirðinga.