Dagur - 06.10.1938, Page 2

174
D A G U R
43. tbl.

Sfjómmálaslðgæðið a
Englandi og tsilandi.
NÝJABÍÓ
Fimmtudagskvöld kl. 9:
Mikið eiga Englead*
ingar eftir að læra hjá
Knúti Arngrímssyni.
Ófriðarhættan er liðin hjá í bili
að minnsta kosti. Menn fagna því
víða um lönd, þar á meðal í Eng-
landi. Ógnir síðustu heimsstyrj-
aldar hafa skerpt skilning manna
á því, hvílíkt brjálæði það er að
ætla að útkljá ágreiningsmál
þjóða á milli með grimmd og
manndrápum. Að þessu sinni er
það Chamberlain forsætisráðherra
Breta, sem tekizt hefir að fá eitt
slíkt ágreiningsmál leyst án
vopnaviðskipta þjóða á milli. Fyr-
ir þetta afrek er hann mjög dáður
af öllum þeim, er friðnum unna,
þó að skiptar séu skoðanir um úr-
lausn þá, er fékkst með samningn-
um í Miinchen. Þjóðirnar þrá yfir-
leitt frið, meta hann mest af öllu,
og hinir vitrustu og góðgjörnustu
menn telja það meir en vafasamt,
að réttlætinu verði nokkuru sinni
fullnægt með blóðugu stríði. Frá
því sjónarmiði er það fagnaðar-
efni, að Chamberlain hefir borið
gæfu til að varðveita Evrópufrið-
inn.
STJÓRNARANDSTÆÐINGAR í
ENGLANDI.
Eins og í öllum þingræðislönd-
um er ákveðin flokkaskipting i
brezkjt þinginu. Núverandi ríkis-
stjórn þar í landi, með Chamber-
lain í broddi fylkingar, á því
ákveðna og allharðsnúna andstæð-
inga, sem ekki hika við að gagn-
rýna gerðir hennar og stefnu,
þegar þeim þykir þess þörf. En sú
gagnrýni, þó í fullri einurð sé
framborin, fer allajafna fram á
sæmilega kurteisan hátt. Og and-
stæðingarnir ganga lengra en
þetta: Þeir viðurkenna fullum fet-
um það, sem þeim þykir stjórnin
gera rétt. Á meðan á deilunni um
Tékkóslóvakíu stóð og Chamber-
lain átti í samningum við Hitler
um friðsamlega lausn deilunnar,
skoruðu andstæðingar hans á
hann hvað eftir annað að kalla
saman þingið, en hann taldi það
ekki hyggilegt og þverskallaðist
við, líklega vegna þess að hann
hefir óttast, að hugaræsingar
manna myndu spilla fyrir og
trufla tilraunir hans um friðsam-
lega lausn. Svo þegar þingið loks
kom saman 28. f. m., rakti hann
allar tilraunir sínar og sinna
manna til málamiðlunar og birti
að lokum þann boðskap Hitlers, að
hann væri fús til nýrrar samn-
ingagerðar. Við þetta glæddust
vonir manna um, að Chamberlain
myndi takast að varðveita friðinn
í álfunni. Þá skeði þetta eftir-
tektaverða, að Chamþerlaln var
hvað eftir annað hylltur af þing-
mönnum, meira en dæmi eru til i
sögu þingsins, og það ekki einung-
is af flokksmönnum sínum, heldur
líka af andstæðingunum. Og er
Chamberlain hafði lokið ræðu
sinni, lýstu foringjar stjórnarand-
stæðinga því yfir, að þeir væru
því samþykkir að fresta þingfund-
um um nokkra daga, til þess að
Chamberlain gæti haldið áfram
friðarstarfi sínu og leitt það til
lykta ef unnt væri.
Þessir atburðir bera það ský-
laust með sér, sem áður var að
vísu vitað, að stjórnarandstæðing-
ar í Bretlandi eru þess albúnir,
þegar því er að skipta, að votta
stjórninni þakklæti fyrir það, sem
vel er gert. Það er af því að
stjórnarandstæðingar í Bretlandi
eru gæddir ábyrgðar- og siðgæðis-
tilfinningum í stjórnmálaafskipt-
um sínum.
HINN NAZISTISKI SIÐGÆÐIS-
POSTULI SJÁLFSTÆÐIS-
FLOKKSINS Á ISLANDI.
Nú víkur sögunni heim til okk-
ar ástkæru fósturmoldar og þess
flokks, er nefnir sig Sjálfstæðis-
flokk. Þann 1. ágúst síðastl. héldu
Verzlunarmannafélag Reykjavík-
ur og Sjálfstæðisfélögin í Reykja-
vík og Hafnarfirði skemmtisam-
komu að Eiði, skemmtistað Sjálf-
stæðismanna. í umboði Sjálf-
stæðismanna flutti þar ræðu
Knútur Arngrímsson, vígður mað-
ur í þjónustu heilagrar kirkju og
fyrv. prestur. Hann byrjaði ræð-
una á yfirlýsingu um það, að
stefna Sjálfstæðisflokksins væri
„heilagt málefni“, og síðar sagði
hann, að það væri „ekki hægt að
frelsa þessa þjóð, án þess að Sjálf-
stæðisílokkurinn sigri“. Þess
vegna væri áríðandi að fólk það,
er Sjálfstæðisflokknum fylgdi,
væri „samstillt og hrifið og með
hjartað á réttum stað“. Þá vék
ræðumaður að því, að andstæð-
inga Sjálfstæðisflokksins hefði
aldrei skort „illmennsku“, en
„göfugmennskan“ væri öll innan
Sjálfstæðisflokksins. Til þess nú
að nokkur von væri til þess, að
göfugmennin í Sjálfstæðisflokkn-
um mættu sigrast á illmennum í
andstöðuflokkunum, þyrfti að
beita þremur aðalvopnum:
1. „Brennandi ofstæki“,
2. „Djúpri fyrirlitningu11 á mál-
stað andstæðinganna,
3. „Við verðum að muna, að
hvar og hvenær, sem við gefum
andstæðingi okkar rétt, í hversu
smáu atriði, sem er, veikjum við
okkar málstað, en styrkjum hans“.
Þá talaði ræðumaður Sjálfstæð-
isflokksins um, að ekki væri hægt
að „frelsa þjóðina með einföldum
sigri flokksins eingöngu, heldur
yrðu „áhrif“ andstæðinganna einn-
ig að „þurrkast út“, ennfremur:
„takmark baráttunnar er svo mik-
ils virði, að við megum tæpast við
pví að skoða nokkurn hlut ópóli-
tískt“. Loks áttu Sjálfstæðismenn
að „vaxa út úr hinum stirðu form-
um þingflokkabaráttunnar" og
taka upp einhver ný baráttuform
(ofbeldi?) „og hætta ekki fyr en
sigur er fenginn, hvað sem hann
kostar“.
Eítir þessum leiðarvísi Knúts
Arngrímssonar áttu svo Sjálfstæð-
ismenn að heyja baráttuna í fram-
tíðinni fyrir sigri flokksins. Fram-
kvæmdirnar áttu að byggjast á
„brennandi ofstæki“ og mögnun
„dýpstu fyrirlitningar“ á málstað
andstæðingsins, sem aldrei má
„gefa rétt“, hvernig sem á stend-
ur. Sigri hins „heilaga málefnis1'
átti að ná, „hvað sem hann kost-
aði“, enda orkar ekki tvímælis, að
miklu átti að fórna fyrir þann sig-
ur; sú fórn var hvorki meira né
minna en gjörsamleg útilokun alls
þess, er nefnist stjórnmálalegt sið-
gœði. Slík útilokun var bezt við
hæfi hins „heilaga málefnis“ —
stjórnmálastefnu Sjálfstæðis-
flokksins.
Það var reyndar ekkert undra-
vert, þó að skoðanir yrðu nokkuð
skiptar innan Sjálfstæðisflokksins
um ágæti þessara vinnubragða,
r
Akaflega skemmtileg mynd
með ágætum leikurum í
aðalhlutverkunum, þeim
Cíaudeíte Golbert
og
Melwyn Douglas.
sem Knútur Arngrímsson heimt-
aði fyrir sigri hins „heilaga mál-
efnis“, enda vitnaðist fljótlega, að
hörð átök urðu í flokknum um
hinar nýju kenningar Knúts, því
hinir gætnari og vandaðri menn í
flokknum gátu illa fellt sig við
þær og kröfðust þess, að Sjálf-
stæðisflokkurinn afneitaði honum
opinberlega í aðalmálgagni sínu.
Sú afneitun kom reyndar fram í
Morgunblaðinu, en svo viðrinisleg,
að ekkert mark varð á henni tek-
ið, og smátt og smátt hefir það
verið að koma betur og betur í
ljós, að hinn siðferðilegi andi í
starfsreglum Knúts Arngrímsson-
ar hefir náð meiri og meiri tökum
í vinnubrögðum hinna launuðu
starfsmanna í þjónustu Sjálfstæð-
isflokksins, svo sem ritstjóra hans
og Árna frá Múla, sem einkum
virðist hafa drukkið r sig safann
úr kenningum Knúts.
MIKIÐ EIGA ENGLENDINGAR
ÓLÆRT AF KNÚTI!
Áður hefir verið vikið að því
stjórnmálasiðgæði, sem ríkir í
Hef fengið nýjustu tegund ljósmyndavéla, er tekur svo-
nefndar Koinbinationsniyndir, en það eru margai
myndir af mismunandi slærð á einni og sömu plötu. Getui
hún tekið frá 4 upp í 48 myndir, bi jóstmyndir, almyndii
eða hópmyndir, eftir eigin vali. Reynið þessar skraut-
legu, margvíslegu myndir. Hvergi ódýrari.
Ljósmyndastofan Gránufélagsgötu 21, Akureyri.
G. F ii ii c li-R « s m u s s e n.
EffffffffffffVffHffffVffffffHKtl!
þvottarúllur os
þvottavindur
fyrirliggjandi.
Kaupfélag Eyfirðinga
Járn- og glervörudeild.