Dagur - 19.02.1942, Blaðsíða 2

DAGUR
Pimmtudagur, 19. febrúar 1942
Fiskníðursuðan.
Kommúnistar fluttu tillögu á
síðasta bæjarstjórnarfvmdi, þess
efnis, að bærinn komi upp full-
kominni niðursuðuverksmiðju
hér, eins fljótt og kostur er á.
„Verkam.“, sem út kom sj.
laugardag fylgir tillögunni úr
garði, með langri grein, og tel-
ur byggingu slíkrar verksmiðju
hið mesta nauðsynjamál fyrir
bæinn. — „Dagur“ telur sér
skylt að benda á, að þessi til-
laga kommúnista er mjög van-
hugsuð; er ekki hægt að sjá að
hún sé komin fram í neinum
öðrum tilgangi en villa mönn-
um sýn á þeim málum, er horfa
til atvinnuaúkningar og fram-
fara í bænum. — Að vísu væri
ekkert nema gott um það að
segja, að hér væri til fiskniður-
suðuverksmiðja, ef slíkt fyrir-
tæki ætti framtíð fyrir höndum.
En útlitið í þessu máli er allt
annað en glæsilegt, og það vita
kommúnistar. — Sannleikurinn
er sá, að þær niðursuðuverk-
smiðjur, sem til eru í landinu
eiga við stórkostlega erfiðleika
að stríða. Verksmiðja S. í. F. í
Reykjavík hefir ekki starfað
með íullum krafti nú lengi og
hefir verið rekin með tapi ár
eftir ár. Á Akranesi eru tvær
verksmiðjur. Önnur þeirra,
eign Ólafs Björnssonar, starfar
ekki og mun eigandinn vera að
vinna að því að losa sig við vél-
arnar. Hin verksmiðjan, eign
Haraldar Böðvarssonar & Co.,
starfar aðeins að framleiðslu
vara fyrir innlendan markað A
Bíldudal er niðursuðuverk-
smiðja, er lítið sem ekkert hef-
ir starfað s. 1. ár og svipað er
að segja um Rækjuverksmiðj-
una á ísafirði. —
Ástæðan fyrir þessum erfið-
leikum verksmiðjanna er sú, að
það hefir reynzt því nær ö-
mögulegt að selja framleiðslu
þeirra á erlendum markaði.
Þær hafa því orðið að byggja
tilveru sína mestmegnis á inn-
lendum markaði. Bretar kaupa
ekki niðursuðuvörur héðan,
nema þá eitthvað af niðursoðn-
um fiskflökum, og Ameríku-
markaður er því nær lokaður
fyrir þessar vörur, enn sem
komið er. Ástandið í þessum
málum er því þannig nú, að
það er ekkert vit í því, fyrir
Akureyrarbæ, að ætla sér að
koma upp niðursuðuverksmiðju,
jafnvel þótt hægt væri að fá
vélar til þeirrar framleiðslu, en
það verður að teljast mjög
hæpið. — Á þetta verður bæj-
arstjórnin að líta, 'fyrst og
fremst, þegar hún afgreiðir
þessa tillögu kommúnista. Þau
atvinnufyrirtæki, sem þetta
bæjarfélag eignast, þurfa að
standa á traustum grimni, og
því miður er ekki hægt að segja
það um fiskniðursuðuna, eins
og nú standa sakir. —
Að vísu finnst kommúnistum
það skipta litlu máli, hvort fyr-
irtæki ber sig eða ekki; tilgang-
ur þeirra er sá einn að slá ryki
í augu fólks og reyna að dylja
úlfinn undir sauðargærunnt
með því að bera fram tillögur,
sem líta vel út í dálkum Verka-
mannsins, en eru í reyndinni ö-
framkvæmanlegar. En væntan-
lega lætur almenningur ekki
blekkjast af þessum vanhugs-
uðu og illa rökstuddu tillögum
kommúnista. Meðan afrek
þeirra í atvinnumálum eru ein-
göngu rógur og níð um þau at-
vinnufyrirtæki í bænum, sem
blómlegust eru, og haldbezt fyr-
ir verkafólk bæjarins, er þess
ekki að vænta, að frá þeim
komi ein einasta lífvænleg
hugmynd til úrbóta. Svo hefir
heldur ekki orðið í þetta sinn.
Peysnfala
silki
nýkomið.
Anna og Freyja.
♦♦♦♦♦♦
KAUPUM
y2 flöskur og
meðalaglös.
STJÖRNU APÓTEK
K.E.A.
ATVINNA!
Get enn bætt við mig nokkr-
um stúlkum vönum kápu- og
karlmannafatasaum. — Sömu-
leiðis kvenlærlingum.
B. LAXDAL.
Á aukaþinginu, sem kallað
var saman á síðastl. hausti til
þess að leita að lausn dýrtíðar-
málsins, urðu Alþýðuflokkurinn
og Sjálfstæðisflokkurinn sam-
mála um að reyna hina svoköll-
uðu „frjálsu leið“ í málinu.
Grundvöllur þeirrar lausnar
dýrtíðarmálsins var sá, frá
beggja hálfu, að grunnkaup
launþega hækkaði ekki, og lof-
uðu báðir flokkarnir að vinna
að því.
Þegar Framsóknarmenn létu
í ljós, að þeir væru vantrúaðir á,
að þetta gæti tekizt án löggjaf-
ar, brást ráðherra Alþýðuflokks-
ins, Stefán Jóh. Stefánsson, reið-
ur við og kvað þetta óverðskuld-
aða tortryggni gegn launþegum.
Þóttist hann hafa kynnt sér
málið svo rækilega, að ekki
kæmi til nokkurra mála að fram
kæmu kröfur um grunnkaups-
• AÐALFUNDUR
Ferðafélags Akureyrar
verður haldinn í bæjarstjórnar-
salnum í kvöld, 19. febrúar, og
hefst kl. 8,30.
DAGSKRÁ:
1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Eðvarð Sigurgeirsson sýnir
kvikmyndir frá Hvannalinda
og Kverkf jallaferð s.l. sumar
(áður ósýndar) o. fl.
Stjórnin.
1—2 herbergi og eldhús
vantar ung bamlaus hjón 1
14. maí næstkomandi.
Uppl. hjá afgreiðslu blaðsins. .
Barnlaus hjón
vantar íbúð 14. maí n. k.
Upplýsingar gefur
PÁLMI JÓNSSON,
Fornsalan, Hafnarstr. 105.
Áokkrar
slúlkur,
vanar karlmannafata-
eða kápusaum, eða
sem vildu læra slíkan
saum, geta fengið at-
vinnu á stofunni nú
þegar eða síðar eftir
samkomulagi. Nánari
upplýsingar í síma
305.
Saumastoía Gefjunar.
hækkanir, að minnsta kosti ekki
svo að nokkru næmi.
Úm efndimar er öllum kunn-
ugt. í stað þess að vinna að því
að grunnkaup ekki hækkaði,
eins og Alþýðuflokksbroddamir
höfðu lofað að gera, reru þeir að
því, að hinar hæst launuðu iðn-
aðarstéttir bæru fram kröfur um
stórfellda hækkun á grunnkaupi
sínu, sem sýnilegt var að hlaut
að leiða til allsherjar hækkunar
á grunnkaupi og margfaldlega
aukinnar verðbólgu í landinu.
Þetta voru því hrein og bein
svik í dýrtíðarmálinu frá hendi
Alþýðuflokksins.
Þegar hér var komið málum,
opnast loks augu Sjálfstæðis-
Jlokksins fyrir voðanum, og þá
hallar hann sér að stefnu Fram-
sóknarflokksins í dýrtíðarmál-
inu. Eðlileg og sjálfsögð afleið-
ing þeirrar samvinnu, er þá
Flólti Alþýðuflokks-
ins frá réllu niúli.

J'okdreifar.
„Norðanfari" hinn nýi.
OKJALDBYRGINGAR virðast vera
raknaðir úr rotinu og eru teknir að
gefa út nýtt málgagn. Nefnist af-
sprengur þeirra nú „Norðanfari“ en
„Kosningablað Borgaralistans" áður.
Er Jón Sveinsson ábyrgðarmaður
blaðsins, en aurar Svafars banka-
stjóra munu þó vera upphafið, en
andi Brynl. Tobiassonar endirm á
þessu fyrirtæki, og ætti sá sitjandi að
vera full trygging fyrir því, að þeir
félagar séu þess umkomnir „að full-
nægja þörf bæjarbúa fyrir frjálslynt
og sjálfstætt stjórnmálablað“(!), eins
og segir í hernaðaráætlun blaðsins.
Degi er það á vissan hátt gleðiefni, að
þeir félagar hafa nú, eftir margra ára
þrásetu í undirdjúpunum, lagt niður
kafbátahemað sinn um stund og halda
sig sem stendur nálægt yfirborðinu,
fyrst þeir báru annars ekki giftu til
að taka þann kostinn, sem beztur var
fyrir þá sjálfa: að draga hin pólitísku
skip sín í naust fyrir fullt og allt. Var
þess þó -naumast að vænta, að þeim
entist manndómur og vitsmunir til
slíks, eftir fyrri tilburðum þeirra að
dæma, er helzt reyndi á pólitíska
dómgreind og yfirsýn. Það var og
vitað, að „Skjaldborgin" og foringjar
hennar þyrftu oftar tyftunar með en
aðeins um kosningar, en varla var
sæmilega hreinlátum mönnum fært
við þá að kljást, meðan þeir áttu
ekkert málgagn og félagið kom hvergi
opinberlega við sögu. En nú geta þeir
herrar naumast skákað lengur í því
hróksvaldi, að á þeim sé níðzt varnar-
lausum, þótt við þeim og atferli þeirra
sé stuggað, enda vanda þeir nú ekki
sjálfir andstæðingum sínum kveðj-
urnar. Er nú talsverður mannsbragur
og lífsmark með þeim, og þeir ekki
útaf eins heimóttarlegir og þeir voru
fyrir kosningarnar, og ólíkt hressilegri
.viðfangs. Gretti þótti líka þrifalegra
að fást við Glám lifandi en dauðan
og afturgenginn.
Stoltlegur samanburður!
IEG er stoltur af samanburðinum
fyrir hönd E-listans,“ segir B. T.
í forystugrein sinni í hinu nýja mál-
gagni, er hann ber saman bardagaað-
ferðir og orðbragð „Kosningablaðsins11
sáluga annars vegar og vopnaburð
„Dags“ hins vegar. Það er ómaksins
vert að athuga þennan samanburð
nokkru nánar, ef menn fýsir að kynn-
ast „stoiti“ B. T.l Skulu hér birt örfá
dæmi af handahófi um hið prúða og
drengilega tungutak „Kosningablaðs-
ins“ og „Norðanfara", og er bróður-
parturinn tekinn úr greinum merktum
B. T. (Blessunarorðum Helga Páls-
sonar er t d. alveg sleppt.) Jakob
Frímannsson er talinn í hópi „hinna
ágætustu drengja andstæðinganna",
en sá böggull fylgir því skammrifi, að
K.E.A., fyrirtæki það, er hann veitir
forstöðu og ræður fyrir um stefnur og
starfsaðferðir, beitir að sögn B. T.
„skoðana- og atvinnukúgun“, „hand-
járnin og kúgunin eru þekkt“. í svip-
uðu sambandi er talað um „svívirði-
legan maurahátt“, og að „þessir menn
meðhöndla starfsfólk sitt eins og
skepnur", reki „hugsjónasnauða mjöl-
pokapólitík“ og margt fleira af slíku
tagi, sem of langt væri hér upp að
telja. Hvað myndi þá um hina
feysknu viðina, fyrst svona er ástatt
um grænu tréin, hina „ágætustu
drengi andstæðinganna“? Jú, því er
heldur ekki að leyna, að minni spá-
mennimir t. d. við, vesalings blaða-
mennimir, og hinir óbreyttu kjósend-
ur andstöðutlokkanna, erum sízt upp
á marga fiska: Við íáum að heyra
þann beiska sannleika, að við séum
„rægsni", „smámenni", „heiglar“, „níð-
ingar“. „Flokkur Dags“ er talinn
„birgastur af húsdýrum", og honum
og oðrum andstöðuílokkum hr. B. T.,
bins prúða og drengilega manns, sem
er svo einstaklega hógvær og vandur
að málatilbúnaði sínum, orðbragði og
bardagaaöferðum, er líkt við „heima-
ríka dýrategund“, enda liggi þeir
„hundflatir". Hann talar mikið um
„Þýlyndi", og ennfremur „fólsku og
ódrengskap“ Dags, „hinar svívirðileg-
ustu dylgjur“ hans, „hælbit blaða-
snatanna“, „rógtungurnar allar og ó-
frægingarnar“, enda kveður hann
blaðið vera „undir merki mann-
skemmdafýsnarinnar", o. s. frv., o. s.
frv. Um nafngreindan andstæðing
sinn, Axel Kristjánsson, segir hann,
að hann hafi velt sér yfir „foringjann“
sjálfan með „ódæma fólsku“, og að
„fólskan og viljinn til mannskemmda
var ríkari en andlegu kraftarnir" o. fl.
í slíkum dúr. Þá er talað um „Skamm-
kels-brag“, „héimskulegar og rætnar"
hefst meðal þessara flokka, eru
gerðardómslögin, þar sem
grunnkaup og verðlag er bundið
með lögum.
Síðan þetta skeði hafa blöð
Alþýðuflokksins verið bólgin af
vonzku og full af blekkingum út
af dýrtíðarráðstöfunum Fram-
sóknar- og Sjálfstæðisflokksins.
Lögbindingu grunnkaupsins
kalla blöð þessi „gerræði“, „of-
beldi“, „kúgun“ og „tilræði“
gagnvart launastéttunum, og í
blekkingarskyni þegja þau um
lögbindingu verðlagsins, eins og
það atriði gerðardómslaganna
sé ekki til.
Þá hafa blöð Alþýðuflokks-
ins flutt brigzlyrði í garð for-
sætisráðherra og borið honum á
brýn einræðishneigð í sambandi
við setningu umræddrar lög-
gjafar í kauplags- og verðlags-
málum. En sjálfir hafa Alþýðu-
flokksbroddarnir unað prýði-
lega vel flokkseinræði í blaða-
mennsku í höfuðstaðnum nú að
undanförnu, og sést á því, að
þeim er einræði vel að skapi, ef
þeir telja það sjálfum sér til
framdráttar.
Sá leikur, er foringjar Al-
þýðuflokksins hafa framið nú
um sinn í dýrtíðarmálinu, er
ljótur, ekki sízt fyrir þá sök, að
hann er leikinn gegn betri vit-
und af hinum mestu óheilind-
um. Það er hægt að sanna með
skjalfestum ummælum þeirra
sjálfra.
Fyrir nokkru meira en ári
síðan, eða 29. okt. 1940, fórust
hagfræðingi Alþýðubl., Jóni
Blöndal, svo orð í Alþýðublað-
inu:
„Ég vil halda því fram, að
engin stétt geti til lengdar grætt
á því verðhækkunarkapphlaupi,
sem hér hefir verið háð undan-
farið. Máske getur sá gróði enzt
fram yfir næstu kosningar, en ó-
víst að það verði mikið lengur.
Haldi verðhækkunarskrúfan
áfram, leiðir hún óhjákvæmi-
lega til þess, að framleiðslu-
kostnaður hækkar, atvinnuveg-
imir hætta á ný að bera sig, þeir
sem nú græða, fara að tapa, og
hrunið blasir við, fyrr en menn
kann að óra íyrjr.