Dagur - 02.07.1942, Síða 4

4
DAGUR
Fimmtudaginn 2. júlí 1942
KJÓLATAU
LÉREFT
TVISTTAU
BÓMULLARTAU
SÆN GUR VER ADREGIL
y
og margt fleira í miklu og fallegu úrvali.
KAUPFÉLAG EYFIRÐINGA
Vefnaðarvörudeild.
„White Rose“
Te.
Hafragrjón í pökkum.
Maccaronur.
KAUPFÉLAG EYFIRÐINGA
Nýlenduvörudeild.
ÚRBÆOG BYGGÐ
Hjúskapur. Hinn 17. júní s. 1. voru
gefin saman í hjónaband af sóknar-
prestinum í Grundarþingum Svanborg
Sveinsdóttir, Akureyri og Jónas Dav-
íðsson frá Daðagerði. 20. s. m. Sigríð-
ur Friðriksdóttir og Sveinn Þórarinn
Sveinsson bóndi á Ingveldarstöðum í
Skarðshreppi, Skag.
Dánartregn. Síðastliðinn laugardag
andaðist að Kristneshæli, eftir lang-
varandi sjúkdóm, Anna Margrét
Gunnlaugsdóttir, Jónssonar frá Mel-
um, Dalvík, vel látin myndarstúlka.
Leiðréttiné- Magnúsi Jónssyni átti
að standa í byrjun greinar eftir „Kjós-
anda“ í síðasta tbl., en ekki Magnús
Jónsson, eins og sjá má af orðasam-
bandinu.
Hjúskapur. Laugard. 20. júní voru
gefin saman i hjónaband á Möðru-
völlum i Hörgárdal ungfrú Valgerður
Jónasdóttir, Miðlandi, og Kristján
Stefánsson, Efstalandi, Öxnadal. Enn-
fremur laugard. 27. júní ungfrú Mar-
grét Sigurlína Stefánsdóttir frá Akur-
eyri og Jakob Baldur Stefánsson á
Hjalteyri.
Leiðrétting. í gjafalista húsmæðra-
skólans í síðasta blaði, var S. S. skráð-
ur með kr. 50,00, átti að vera kr. 100.
Gjatir til Húsmæðraskólafélags Ak-
ureyrar, fyrir innanhúsmuni í skólann:
Þóra Vilhjálmsdóttir, Eyrarlv. 32 5,00
Jakobína Ágústsd., Oddeyr.g. 11 5,00
Friðfinna Hrólfsdóttir, Odd. 16 5,00
Björn Þórðarson og frú, Gilsb. 5 25,00
Rafn Pétursson, skjpasmiður 20,00
Sigurbjörg Jónsdóttir, Krabb. 1 20,00
Viiborg Guðjónsdóttir, s. st. 20,00
Sigurlaug Jóhannsdóttir, Odd. 8 20,00
Þórdís Jónsdóttir, Eyrargötu 20,00
N. N. 20,00
Steíán Hansen, Munk. 17 20,00
Jóninna Jónsdóttir, Hafn. 95 25,00
Guðrún Jónsdóttir, s. st. 25,00
Ragnhildur Jónsdóttir, s. st. 25,00
Þórarinn Björnsson, kennari 20,00
N. N. 20,00
Vigfús Þ. Jónsson, málaram. 20,00
J. S. Kvaran, kaupm. 20,00
Þóra Sigþórsdóttir, Oddagötu 11 5,00
Guðrún Jónsdóttir, Oddag. 11 10,00
N. N. 5,00
Inga Hlíðar, hjúkrunarkona 10,00
N. N. 7,00
Aöalsteinn Bjarnason, Odd. 14 10,00
Halldóra Davíðsdóttjr, s. st. 10,00
Frímann Guðmundsson, verzl.m. 10,00
Margrét Hallgrímsd., Aðalstr. 19 5,00
Guðbjörg Þorsteinsd., Hafn. 96 10,00
N. N. 2,00
Jóhanna M. Jóhannesd., Odda.5 10,00
Hóimfríður Júlíusdóttir, s. st. 10,00
Páll Bjarnason, símaviðgerðam. 10,00
Elísabet Jónsdóttir, Ooddag. 7 10,00
Árni Þorvaldsson, kennari 10,00
Eyþór Thorarensen, lyfjafr. 10,00
Eggert St. Melstað, slökkvistj. 10,00
Oskar Sæmundsson, kaupm. 10,00
Ólafur Jónsson, Oddag. 3 10,00
Ingimar Eydal, ritstjóri 10,00
Úr Hlíðargötu 1 10,00
N. N. 10,00
Ingibj. Sigurðardóttir, Lögb- 9 25,00
Þórh. Sigurðardóttir Lögb. 3 10,00
Sigurl. Benediktsd., Munkaþ. 18 5,00
N. N. 10,00
Sjgurl. Guðmundsd., Bjarmas. 3 10,00
Gerða Ólafsson, Bjarmast. 1 10,00
Jórunn Guðmundsd., Odd. 26 10,00
N. N. 2,00
Strigaskór
með hælum, fyrir karl-
menn, allar stærðir.
Nýjar vörur væntanleg-
ar með næstu skipum.
HvannbergsbræOor.
Stúlka
óskast vegna sumarleyfa.
GUFUPRESSUN
AKUREYRAR.
(Framh. af 1. síðu).
haft þingstyrk til þess að koma
þeim fram fyrir ofríki og fjand-
skap íhaldsins. — Vilhjálmur
Þór benti honum þá á það, að sú
liðveizla hefði ekki verið lítil,
þar sem t. d. aðeins einn Al-
þýðuflokksmaður hefði átt sæti
á Alþingi, þegar togaravö kulög-
in voru sett, og Alþýðuflokkur-
inn hefði aldrei getað komið
neinu máli fram á þingi, án þess
að Framsókn hefði borið allan
hita og þunga af þeim átökum,
enda oftast átt frumkvæðið að
þeim sjálf. Jón taldi, að þessi
liðveizla hefði verið fullgoldin
og jafnvel ofborguð með því, að
Alþýðuf 1. hefði veitt Framsókn-
arfl. að málum, er hann barðist
fyrir ýmsum hagsmunamálum
„fátækra bænda“. Virtist ræðu-
maður ekki telja þá til alþýð-
unnar, og var helzt á honum að
skilja, að flokkur hans hefði að-
eins neyðzt til þess að leggja
málum bænda lið, til þess eins
að „hafa Framsókn góða“, en
teldi sér þau annars öldungis ó-
"iðkomandi! — Hafði Jón háfe^
og talaði alldigurbarkalega, en
fékk daufar undirtektir fundar-
manna.
Vilhjálmur Þór dvaldi í
fyrstu ræðu sinni um stund við
kjördæmamálið, og gerði ræki-
lega grein fyrir því, hvílík fjar-
stæða það væri, að með fyrir-
huguðum breytingum fengist
nokkur leiðrétting á þeim ann-
mörkum, sem væru á núgild-
andi kosningalögum, heldur
væri þvert á móti aðeins ný
rangsleitni framin gagnvart
sveitum landsins og kaupstöð-
um — öðrum en Reykjavík —
með lögunum, enda væri sýnt,
að þau væru aðeins sett með
stundarhagsmuni eins flokks —
Sjálfstæðisflokksins — og eins
bæjar — Reykjavíkur — fyrir
augum. Þá benti ræðumaður á
þá óskammfeilni, er kæmi fram
í því, að Sjálfstæðisfl. gerði nú
tilraun til þess, að slá sig til
riddara á sjálfstæðismálinu í
þessum kosningum. Stjórnar-
flokkana alla hefði þó hent sú
reginóhæfa, að þeir hefðu við
fyrri umferð samþykkt nýja
stjórnarskrá fyrir „konungsríkið
Island“, þar sem erfðaréttur
dönsku konungsfjölskyldunnar
til konungdóms á íslandi, skv.
konungserfðalögunum frá 1853,
væri enn staðfestur og öll önn-
ur ákvæði hinnar gömlu stjórn-
arskrár um æðstu stjórn ríkisins,
ríkisráðs konungs, staðfestingu
hans á íslenzkum lögum o. s. frv.
o. s. frv. væru enn löggilt af hinu
íslenzka löggjafarþingi, þ. e.
meirihluta þess. Hefði þó vor-
þingið í fyrra einhuga lýst því
yfir, að það væri vilji þess að
stofna til lýðveldis á íslandi við
fyrsta tækifæri. Það tækifæri
hefði boðizt, þegar stjórnar-
skránni væri nú breytt, en
stjórnarflokkarnir hefðu bara
'gleymt(!) sjálfstæðinu fyrir
þingsœtagræðginni, og ekki
rumskað við sér, fyrr en Fram-
sókn hefði vakið þá með tillög-
um sínum í málinu. Þá benti
ræðumaður á það, hvílík nauð-
syn það hefði verið þjóðinni að
standa saman á þessum tímum
og taka þegar að undirbúa
skipulagning atvinnulífsins í
landinu og nýjar framkvæmdir
í stórum stíl til lands og sjávar,
til þess að mæta því fjárhags-
hruni, atvinnuleysi og glund-
roða, er bíða muni þjóðarinnar
að ófriðarlokum. En stjórnar-
flokkarnir hefðu heldur kosið að
leggja út í hatramar flokkadeil-
ur, ófrið og pólitíska sundrungu
í landinu, þvert ofan í gefin lof-
orð um, að hið umboðslausa
þing skyldi ekki gera neinar
stórar breytingar í löggjöf þjóð-
arinnar og yfir höfuð ekki haf-
ast annað að en það eitt, sem
nauðsynlegt væri til að mæta
aðkallandi vanda vegna stríðs-
ins og hinna hættulegu tíma, er
nú steðjuðu að menningu vorri,
sjálfstæði og atvinnuvegum úr
öllum áttum. Og allt þetta hark
og sundrung væri vakið til þess
eins að koma fram kákbreytiiig-
um á stjórnskipunarlögum rík-
isins — breytingum, sem allir
yrðu að játa, að væru til engra
bóta eða leiðréttinga, og enginn
vildi nú raunar framar almenni-
lega kannast við að vera höf-
undur að, eða telja lokatak-
mark flokka sinna í þeim efnum.
Þá ræddi Vilhjálmur og um
það, hvílík hætta þjóðinni staf-
aði af ofurvaldi Reykjavíkur.
Með Reykjavíkurvaldinu væri
ekki átt við hina venjulegu
borgara höfuðstaðarins, því að
þeir væru raunar undir sömu
sökina seldir í viðskiptunum við
það. sem aðrir landsmenn. —
Reykjavíkurvaldið er vald
Reykjavíkurburgeisanna og
fjármagns þeirra, er beygja vill
allan almenning til hlýðni og
þjónustu við hagsmuni sína.
Helzta ráðið til þess að verjast
ofríki þess væri að efla Akureyri
t. d. sem siglingabæ, að sínu
leyti t. d. á borð við Bergen í
Noregi fyrir stríðið, enda væru
hér hin ágætustu skilyrði til
slíkrar starfsemi, og gera hana
að miðstöð viðskipta- og verzl-
unar fyrir Norður- og Austur-
land. Þjóðinni allri væri það
fyrir beztu, að athafnalífi, fjár-
magni, völdum og menningar-
forystu væri dreift, en ekki öllu
sankað saman í einum stað —
risahöfði á dvergsbúki, eins og
Rvík væri nú orðin í þessu litla
þjóðfélagi. Til þess kvaðst fram-
bjóðandinn vilja hjálpa eftir
sinni getu. — Til þess byði hann
sig fram til þingmennsku fyrir
Akureyri.
Hinn bezti rómur var gerður
að ræðum Vilhjálms, og hlaut'
hann hinar ágætustu undirtektir
á fundinum, og stórum betri en
aðrir frambjóðendur. Einkum
þótti sókn hans harðna eftir því
sem á fundinn leið, en vörn and-
stæðinganna, — er þó veittust
sem vænta mátti, allir að hon-
um einum — fjara út að sama
skapi. Vilhjálmur gerði skýra
grein fyrir því í stuttu máli, hve
fjarri lagi allar lygar og óhróður
kommúnista um óheiðarlegan
fjárdrátt hans og „fjármálaspill-
ingu“ væru, en svo hafði Stgr.
Aðalsteinsson komizt að orði
fyrr á fundinum. Fannst fundar-
mönnum eftir þá skýringu Vil-
hjálms, að æskilegt væri að slík
„f jármálaspilling“ gerði sem víð-
ast vart við sig í opinberum em-
bættisrekstri á íslandi!
Ekki er ástæða til að fara hér
mörgum orðum um ræðu Sig. E.
Hlíðar. Var hann fremur daufur
í dálkinn í fyrstu ræðu sinni.
Reyndi þó að bera í bætifláka
fyrir stjórnarliðinu um „réttlæt-
ið“ í kjördæmamálinu, en tókst
það að vonum óhönduglega. Þá "
kvað hann, að kosningarnar
hlytu að snúast um sjálfstæðis-
málið, „að öðrum þræði“, eins og
hann orðaði það! Ekki færði
hann þó fyrir þeirri fullyrðingu
sinni nein ný rök. — Þá fannst
honum afar undarlegt, að fram-
bjóðandi Framsóknarfl. í Rvík
hefði ekki viljað játa það, kvöld-
ið áður, í útvarpsumræðum, að
Framsóknarmenn væru „fjand-
menn Reykjavíkur“. Þó vildu
þeir, eða sumir þeirra a. m. k. —
flytja Menntaskólann til Skál-
holts, og jafnvel aðrar opinberar
stofnanir burt úr bænum. Ekki
minntist hann þó neitt á það, að
Roosevelt forseti sé „fjandmað-
ur höfuðborgarinnar“,(!) þótt
hann sé nú sem óðast að láta
flytja ýmsar stjórnardeildir og
skrifstofur burt úr Washington
til annarra minni bæja, af því
að stjórn hans hrýs hugur við
stækkun höfuðborgarinnar, og
er hún þó hlutfallslega margfalt
minni en Rvík, borið saman við
íbúatölu beggja landanna. Sjálf-
ur komst frambjóðandinn svo
GÓÐ KÝR til sölu.
JÓN KJARTANSSON, Kroppi.
Þann 31. maí tapaðist grænleitt bif-
reiðarhjól, dekklaust, á leiðinni frá
Skógum í Fnjóskadal að Fljótsheið-
inni. Hjólið sást sama dag liggjandi
við veginn út að Nesi í Fnjóskadal.
Finnandi er vinsamlegast beðinn að
skila því til Rafveitu Akureyrar.
Óskilahestur.
Jarpur, ójárnaður, óafrakaður, að-
eins sært af faxi, mark: sýlt, fjöður a.
hægra, stýft vinstra.
Eigandi hestsins vitji hans sem
fyrst að Brimnesi og greiði áfallinn
kostnað.
Brimnesi, 26. júní 1942.
JÓN NÍELSSON.
að orði: „Eg kæri mig ekkert um
það að brjóta niður Reykjavík-
urvaldið. Eg er ekkert hræddur
við það. Reykjavík er höfuð-
borg og verður það.“(!) Vissu
fleiri en þögðu þó! — Ekki væri
þetta þó svo að skilja, að Hlíðar
sé á móti hagsmunum annarra
landshluta: „Eg er hlynntur öll-
um málum, er snerta Akureyri,“
sagði hann í ræðu sinni, og fanst
víst engum að þar væri sérlega
djúpt tekið í árinni. Mun og af-
staða þingmansins til hags-
munamála bæjarins á þingi lýst
vel og samvizkusamlega með
þessum hans eigin ummælum,
enda hefir víst enginn orðið á-
huga, baráttukjarks eða fram-
taks var úr þeirri átt í þessum
efnum, en aðeins vinsamlegs
aðgerða- og úrræðalpysis. Að
lokum sagði Sigurður nokkra
„brandara“ og dæmisögur úr
Biblíunni, t. d. um fall Jeríkó-
borgar. Var því gamni hans vel
tekið og þakksamlega af öllum,
og þótti góð uppbót á rökfærsl-
um hans og frammistöðu að
öðru leyti.
Var fundi því næst slitið um
miðnættið.