Dagur - 05.11.1942, Síða 3

Fimmtudágur 5. nóvember 1942
DAGUR
3
NÍRÆDUR SÆMDARÖLDUNGUR
Huglieilar {aakkir til allra þeirra, er glöddu systur okkar, Berg-
þóru Randversdóttur, í hennar þungbæru veikindum og sýndu
okkur samúð við andlát hennar og jarðarför.
Systkinin.
skyldi þó aldrei hafa verið úr fram-
varðasveit þeirra Tímamanna?“
Veit ritstj. ísl. ekki hvað það er,
sem kallað er dylgjur? Kannske get-
ur hann frætt almenning á því, hvern-
ig heiðarlegir menn geti fengizt við
svona andstyggilegan og kámugan ó-
fögnuð? — Og eru aðfarirnar ekki af
alveg sama toga spunnar, þegar t. d.
Vilhjálmur Þór er spurður að því á
opinberum fundi, af andstöðufram-
bjóðanda sínum, sem „ísl.“ kannast
við, hvað orðið hafi um þessa V2
miljón, sem horfið hafi úr uppgjöri
Síldareiknasölunnar, enda standi það
honum næst að gera grein fyrir
henni!! — Hvemig myndi ritstjórinn
t. d. hafa brugðizt við, ef hann hefði
verið spurður að því af sóknarprest-
inum, í sínu eigin brúðkaupi, hver
mundi eiga krakkan með Pálu í Pont-
unni, enda stæði honum næst að gera
grein fyrir því? Ef til vill kynni rit-
stjórinn því betur, að hann hefði þó
að minnsta kosti heyrt og séð um-
ræddan kvenmann, áður en slík
spurning væri fyrir hann lögð. — Nei,
kæri vinur. Slik vinnubrögð eru ekki
þess eðlis, að nokkur heiðarlegur
maður geti lagt sóma sinn við til að
verja þau. — Þetta er aðferð Gróu á
Leiti og annarra mannorðsþjófa.
Kemur að skuldadögunum.
(Framhald af 2. síðu).
arflokkurinn væri gegnsýrður af
ofbeldisanda Sturlungaaldarinn-
ar. í þá átt mun þeim því óljúft
að leita, enda mun Framsóknar-
flokkinn ekki fýsa til samvinnu
við þá menn, sem hvað ofan í
annað hafa brugðizt hátíðlegum
loforðum.
í annan stað hafa foringjar
Sjálfstæðisflokksins og blöð hans
margsinnis staðhæft, að Alþýðu-
flokkurinn væri „dauður" og
með öllu áhrifalaus. Ekki sýnist
það horfa til heilla að leita sam-
starfs við „dauðan“ flokk.
í þriðja lagi hafa þessir sömu
foringjar iiamrað á því fyrir síð-
ustu kosningar, að Sósialistar
beittu „fantatökum" í afskipt-
um sínum um málefni þjóðar-
innar. Ekki virðist það vel að-
gengilegt fyrir Sjálfstæðismenn
að leggja lag sitt við „fanta"
strax að afloknum kosningum.
Með sanni má því segja, að
hlufskipti Sjálfstæðisflokksins
að því, er til stjórnarmyndunar
kemur, sé hið ömurlegasta, en
engum getur hann urn kennt
Jón Jónsson á Munkaþverá á
níræðisafmæli mánudaginn 9. þ.
mánaðar.
Hann er fæddur 9. nóv. 1852
á Munkaþverá og var elztur af
börnum hjónanna, Jóns Jónsson-
ar og Þóreyjar Guðlaugsdóttur,
er þar bjuggu frá 1851 til 1905.
Jón ólst upp hjá foreldrum
sínum á Munkaþverá, en árið
1875 fluttist hann til Vestur-
heims ásamt Jakob Júlíusi bróð-
ur sínum, er var nokkru eldri en
hann (Jakob var af fyrra hjóna-
bandi föður síns). Settust þeir
j bræður að í N. íslandi og námu
i |>ar land. Kallaði Jón land sitt
,,Akur“, sem skyldi minna á Ak-
ureyri. í Nýja ísl. gekk hann að
eiga heitmey sína, Guðnýju Ei-
ríksdóttur. í N. íslandi bjuggu
þau hjón til 1883 og rnunu á
þeim árum oft hafa orðið að
reyna erfiðleika landnemanna í
ókunnu landi. Frá N. ísl. fluttu
þau til Pembína í N. Dakota,
þar sem Jón stundaði aðallega
húsasmíðar og húsaflutninga.
Frá Pembína flutust þau síðan
til Grand Forks. Hafði Jón þá
eftir því, sem kostur var á, aflað
sér fræðslu í húsagerðarlist, svo
að hann tók að sér að veita for-
ustu við allskonar byggingar, er
þar vofti reistar, og hafði oft
mörgum mönnum á að skipa. Á
þeim árum bjuggu á heimili
Jóns rnargir íslendingar, er þá
stunduðu nám við ríkisháskól-
nema sjálfum sér. Hann rauf
stjórnarsamvinnu við Framsókn-
arflokkinn á hættunnar stund í
eigin hagsmuna skyni og hefir
síðan stýrt þjóðarskútunni upp
að Svörtuloftum sundurlvndis,
ófremdar og upplausnar.
Af öllu þessu verður nú Sjálf-
stæðisflokkurinn að súpa seyðið,
en beiskasta bikarinn mun hann
þó verða að teyga,>þegar að hin-
um síðustu skuldadögum kem-
ur. Og þeir dagar koma fyrr en
varir.
ann í GrandForks. T. d. var einn
þeirra Vilhjálmur Stefánsson,
hinn frægi landkönnuður.
Frá Grand Forks flutti Jón sig
ásamt syni sínum, Jóni Frímann,
sem þá var orðinn .fulltíða ntað-
ur, til Saskatchewan og námu
rar fyrst land í nánd við þann
stað, þar sem nú er bærinn
Wynyard. Attu þeir heimili þar
í 9 ár, en þar eð læknar ráðlögðu
konu Jóns, Guðnýju, að komast
í hlýrra loftslag vegna heilsunn-
ar, fluttu þau sig vestur á Kyira-
hafsströnd og bjuggu þar all-
ntörg ár, lengst af í Vancouver
og Blain. Kona Jóns andaðist ár-
ið 1923 hjá dóttur sinni, önnu.
Börn Jóns og Guðnýjar eru
tvö á lífi: Jón Frímann, búsett-
ur í Blain. Kona hans er Ásrún
Jónsdóttir frá Mýri í Bárðardal.
Eiga þau uppkomin börn.
Anna, ekkja eftir Þórð F.gg-
ertsson Vatnsdal. Eru börn
þeirra uppkomin. Eitt þeirra
er Dr. Jón Russel, háskólakenn-
ari við Pulman háskólann í
Bandaríkjunum.
Alls dvaldi Jón á Munkaþverá
vestan hafs 1 56 ár á ýmsum stöð-
um og alstaðar mikils metinn
fyrir gáfur, dugnað, drenglyndi
og félagsmálaáhuga. Árið 1930
fluttist hann heim til íslands,
heim á æskuheimili sitt, Munka-
þverá, og hefir dvalið þar síðan
kyrrlátu lífi hjá Stefáni bróður
sínum og Þóru Vilhjálmsdóttur,
konu hans.
Þrátt fyrir hina löngu dvöl
sína með stórþjóð í fjarlægri
heimsálfu, kom Jón lieim aftur
ósvikinn íslendingur frá hvirfli
til ilja og í öllu skapferli. Þó að
aldurinn sé mjög farinn að fær-
ast yfir liann, er hann furðu ern
og hefir ferlivist, og sálarkraftar
hans eru óbilaðir.
Á þessurn merkilegu tímamót-
um í æfi Jóns á Munkaþverá,
munu allir vinir hans og kunn-
] ingjar beggja megin Atlantshafs-
! ins þakka honum samfylgdina
Úr reglugerð um
barnavernd á Akur-
eyri.
1. grein. - í umdæmi barna-
verndarnefndar Akureyrar er
bannað að selja börnum og ung-
lingum innan 16 ára aldurs tó-
bak, hverju nafni sem nefnist,
gefa þeim það, eða stuðla að því
að þau neyti þess eða hafi það
um hönd. (Þessi atr. munu einn-
ig tilkynnt stjórn setuliðsins
hér).
4. grein. Börnum og ungling-
um innan 16 ára aldurs er bann-
aður aðgangur að allmennum
knattborðsstofum, dansstöðum
og öldrykkjustofum. Þeim er og
bannaður aðgangur að almenn-
um kaffistofum eftir kl. 6 s. d.
nerna með aðstandendum sínum.
Eigendum og umsjónarmönnum
þessara stofnana ber að sjá um,
að börn og unglingar fái þar
ekki aðgang og hafist þar ekki
við.
Á tímabilinu frá'l. okt. til 31.
marz ár livert er börnum og ung-
lingum innan 16 ára aldurs,
bannað að vera úti eftir kl. 8 á
kvöldin, nema í fylgd með for-
eldrum eða umsjónarmönnum.
Undanþegnir eru þeir ung-
lingar, sem eru í kvöldskóla eða
þurfa á félagsfundi, enda beri
þeir á sér leyfiskort til sýnis. Auk
þess skal gera lögreglunni aðvart
um hvenær viðkomandi skólar
og fundir eru haldnir.
I.ögreglan getur þó, ef sérstak-
ar ástæður eru til, veitt ungling-
um undanþágur frá ofannefnd-
á lífsleiðinni og einum rómi
árna honum hamingjuríks óg
friðsæls æfikvölds eftir langan
dag og mikið dagsverk.
um ákvæðum, svo sem til
íþróttaiðkana eða nauðsynlegrar
vinnu.
Foreldrum og húsbændum
barnanna ber,að viðlögðumsekt-
um, að sjá um, að þessum ákvæð-
um sé framfylgt. . .
Hin ofanskráðu ákvæði þess-
arar reglugerðar er nauðsynlegt
að heimilin og lögreglan festi
sér vel í minni nú, er skammdegi
fer í hönd.
Akureyri 1. nóv. 1942.
Snorri Sigfússon,
skólastjóri.
Helgi Ólafsson,
fornr. barnat’erndarnefndar.
SKATT DÓMARI.
- (Frmhald af 2.'síðu).
hæfni Jóns Sveinssonar í þetta
starf, en nokkuð virðist oss að
skorta muni á, að hann hafi al-
mennt traust skattborgaranna í
þessu landi. Mun því láta nærri.
að skipan hans í þetta nýja emb-
ætti sé talin til hinna vafasömu
stjórnaraðgerða núverandi ríkis-
stjórnar og er sá listi þegar ærið
fyrirferðarmikill.
St, Brynja heldur fund í Skjald-
borg n. k. þriðjudag 10. þ. m. kl. 8.30.
Kosning og innsetning embættis-
manna.
SUNNUDAGASKÓLI
í Verzlunarmannaluisinu hvem
sunnudag kl. 4 e. h. stundvíslega.
Öll börn velkomin.
F í ladelf xusöf nuðurinn.
Rykfrakkar
við peysuföt.
Svart efni í
peysufatakápur
fæst í
BRAUNS VERZLUN
Páll Sigurgeirsson.
________________
Hefinú
allar tegundir af hinum heims-
l>ekktu
MAX FACTOR
snyrtivörum
Hárgreiðslustofan BYLGTA.
Nýja Bíó
sýnir í dag kl. 9:
DEMANTAÆÐIÐ.
Föstudaginn kl. 6 og 9:
Æskan á leiksviðinu.
Laugardaginn kl. 6 og 9:
DEMANTAÆÐIÐ.
Sunnudaginn kl. 3 og 9:
Æskan á leiksviðinu.
Kl. 5:
HRÓI HÖTTUR.
væri teflt í tvísýnu með fiskkaup-
in hér fyrir norðan, vegna veður-
fars og aflabragða, að minnsta
kosti í byrjun vertíðar, og enn-
fremur mun þeim hafa gengið
annað til, að blandaðri fiskur
fengist þar syðra, þ. e. meira af
flatfiski, og þar að auki færi
styttri tími í ferðirnar þar en hér
vegna skemmri siglingarleiðar.
— Við þessu var út af fyrir sig
ekkert að segja, annað en það,
að með þessu höfðu þeir horfið
frá hinu uppmnalega samkomu-
lagi, og afleiðingin auðvitað sú,
að K. E. A. varð að léita annað
til að tryggja nægilegan skipa-
kost til fiskflutninganna héðan.
— Hitt er svo annað mál, að
vegna þess að apríl, sem venju-
lega er talinn góður aflamánuð-
ur, brást að mestu leyti vegna
fisktregðu og veðuraðstæðna,
söfnuðust fyrir allmörg íæreysk
skip hér. — Hins vegar kom ekk-
ert eyfirzkt fisktökuskip hingað
fyrr en um miðjan maí, og þá
aðeins eitt, og fékk j?að af-
greiðslu án verulegrar tafar
vegna aukins afla frá um 10.
maí. — Svo var þó komið um 20.
maí að vöntun var á skipum, og
ekkert íslenzkt fisktökuskip fyr-
ir hendi og varð þá að nýju að
>era gangskör að því að útvega
færeysk skip. — En svo breyttist
viðhorfið aftur seinni hluta maí-
mánaðar vegna veðurs og söfn-
uðust þá aftur fyrir allmörg fær-
eysk skip á tímabilinu 22. ma'
til 15. júní, og að auki 3 af hin-
inn eyfirzku skipum, sem komu
hingað fyrst í byrjun júní. —
Fram að þeim tíma er hin 3 ey-
firzku skip komu, var búið að
selja til færeyisku skipanna um
2000 smálestir af fiski. — Lítill
vafi er á því, að eyfirzkum út-
vegsbændum hefði þótt þeir bera
skarðan . hlut frá borði, ef ein-
göngu, eða að mestu leyti, hefði
átt að treysta fiskkaupum hinna
4 eyfirzku skipa.
Eins og séð verður af ofanrit-
uðu, er það langt frá því, að K.
E. A- hafi látið færeyisk skip
sitja í fyrirúmi fyrir íslenzkum.
Túlkun blaðsins á fisksölu-
samningnum er hæpin, enda
hefir engin staðfesting fengist á
því, að þannig beri að haga af-
greiðslu skipa, sem sé að af-
greiða beri eitt ísl. skip á móti
einu færeyisku, án tillits til þess,
hve mörg færeyisk skip hafa
koniið á undan hinum ísl., enda
verður að telja gefið, að ef slík
túlkun hefði rétt á sér, hefðu
ísl. skipaeigendurnir gengið eftir
slíku fyrirkomulagi við fisk-
kaupin. — Það skal einnig látið
ósagt, hvert fleiri' færeyisk skip
sigla, en gert er ráð fyrir í fisk-
sölusamningnum, enda verður
að gera ráð fyrir, að ríkisstjórnin
hefði ekki látið slíkt óátalið. Að
minnsta kosti hlýtur ’ ,,ísl.“ að
vera ljóst, að K. E. A. hefir ekk-
ert vald í þessum málurn og er
því gagnslaust fyrir blaðið að
vera að áfellast það fyrir að fyr-
irkomulagið við fisksöluna skuli
vera það sem raun ber vitni, þó
að það $é að ýmsvi leyti ísleyid-
1 in ’iiiw r i BEaaKM—aaBeaaaBra:ý,JC-s?~>'
ingum óhagstætt vegna fjölda
liinna færeyisku skipa. — Til
j>ess að bæta úr þessu ástandi
þarf vitanlega samkomulag milli
hlutaðeigandi samningsaðila.
Bót á þessu máli næst aðeins
meðþví, að ísl. skip fái forgangs-
rétt gagnvart hinurn færeyisku,
eins og að framan umtalað, eða
þá að tölu hinna færeyisku skipa
sé fækkað. en hvorugt er, af
skiljanlegum ástæðum, á valdi
umboðsmanna.
Að lokum skal „ísl.“ gefið það
heilræði, að næst er hann skrifar
um slík mál, þá að kynna sér
málið betur, en í þetta sinn, og
í öðru lagi, að láta mann, er eitt-
hvert vit hefir á slíku, skrifa um
þau, og í þriðja lagi, að láta ekki
skína í gegn eins ótvíræðan vilja
á því, að rægja K. E. A., eins og
þarna kemur fram. — Það er
hæpið, að eyfirzkir skipaeigend-
ur séu „ísl.“ neitt þakklátir fyrir
þessi afskipti af málunum.