Dagur - 03.12.1942, Qupperneq 3

Fimmtudagur 3. desember 1942
DAGUR
ERLEND TÍÐINDI.
(Framh. a£ 1. síðu).
Möndulveldunum í hag. At-
burðirnir í Frakklandi, síðan 11.
nóv., hafa einnig bundið enda
á hlutverk Vichy í hormungar-
sögu frönsku þjóðarinnar og hún
stendur áreiðanlega-einhuga nú
um málstað Frakklands og
hinna frjálsu, sameinuðu þjóða.
Hugdirfska franska sjóliðsins í
Toulon, sem sprengdi skipin í
loft upp eða sökkti þeim, hefir
vakið aðdáun frjálsra manna
hvarvetna. Þegar menn kjósa
sjálfir að deyja heldur en þola
smán, þá vekur sú ákvörðun
lotningu í hugum allra særni-
legra manna.'* Þannig hugsa
menn í dag til sjóliðanna í
Toulon, sem með frábæru hug-
rekki og skjótræði sneru sigur-
von Möndulveldanna á leyfum
hins franska stórveldis í eftir-
minnilegan og örlagaríkan ósig-
ur.
* H*
J^ÚSSNESKU herirnir halda
áfram sókn sinni í grennd
við Stalingrad og í borginni
sjálfri og verður mikið ágengt.
Þá hafa þeir einnig hafið sókn á
Moskva-vígstöðvunum og hafa
rekið þar 4 fleyga inn í víglínu
Þjóðverja. Virðist horfa ískyggi-
lega fyrir Þjóðverjum víða á
austurvígstöðvunum um þessar
mundir.
CJÆNSKA útvarpið skýrir frá
mikilli fannkomu á Norður-
löndum í síðustu viku. A Jót-
landi stöðvuðust járnbrautar-
samgöngur vegna snjóa og í
Kaupmannahöfn stöðvuðust
sporvagnar um tíma. Eldsneytis-
skortur ’er talinn vera í Dan-
mörku.
Frá ameríska blaðafulltr.:
New York, 18. nóv. — í dag
birtir blaðið New York World
Telegram viðtal við frú Kristínu
Thoroddsen, sem nýlega kom
hingað frá íslandi, og ætlar frú-
in að skrifa greinar hér fyrir
Morgunblaðið í Reykjavík. Frú
Thoroddsen sagði við blaða-
mennina: „Þangað til land okk-
ar var hernumið, var það af-
skekkt í heiminum. Frelsi og
sjálfstæði eru okkur fyrir öllu.
Við erum blairdaðir keltnesku
og norsku blóði. Senx þjóð erum
við fátæk. Okkur hefir tekizt að
lifa af ótrúlegustu þjáningar
gegnum aldir, af völdum eld-
gosa, hallæra, drepsótta og ein-
angrunar."
Hún sagði að þokur væru á
íslandi en ekki kuldar. „Rign-
ingaland væri betia nafn en ís-
land, og Bláland eða Bláhimin-
land jafnvel ennþá betra. Hvei'gi
í heiminum hefi ég séð eins him-
inbláa firði og hásléttur hafa
jafn rnarga liti, frá dökk fjólu-
bláu og allt að því allra ljósblá-
asta(!) Það er varla hægt að í-
mynda sér hvað það er fagurt.
Líf okkar Iiefir oft verið
snautt. Hugir okkar hafa snúið
inn á við, og andinn hefir þrosk-
azt. Snögglega varð mikil breyt-
ing á öllu hjá okkur. Það er mik-
ill hávaði af umferðinni í
Reykjavík. í fyrsta skipti fylla
allskonar munaðarvömr búðai-
glugga okkar, svo sem dýr ilm-
vötn, hreinlætisvörur frá Eng-
landi, matvörur frá Ameríku
sem við aldrei áður höfum séð.
Peningaflóðið streymir inn í
landið og við emm hálfmgluð
af breytingunni. (Leturbreyting
,,Dags“).
Aths vor.
Fyrr má nú vera fróðleikur-
inn, sem frúin lætur frá sér fara!
Má gera ráð fyrir að skemmti-
legt verði að fylgjast með pistl-
um hennar í Morgunbl., ef
áframhaldið verður jafn ríkt af
andlegheitum og upphafið.
GERIST KAUPENDUR AÐ
fltvarpstfðindum
og takið þátt í atkvæða-
greiðslu um útvarpsefni.
Tökum á móti atkvæða-
seðlum fyrir Akurevringa.
Bókaverzlun Eddu,
Akureyri.
FRAMSÓKN AARMENN
MARKA STEFNU SÍNA.
(Framhald af 1. síðu).
SKATTAMÁL.
8. Stofnaður verði skattadóm-
stóll, til eftirlits og rannsóknar
í skattamálum. Döminn skipi
þrír dómarar.
Nýbyggingarsjóðir verði tekn-
ir í vörslu þjóðbankans, og eigi
hreyfðir nema með samþykki
nefndar, sem sér um að þeir
verði eigi notaðir til annars en
nýbygginga. Smáútvegsmönnum
verði heimiluð ríflegri framlög
til nýbyggingarsjóða, en gert er
í gildandi skattalöggjöf, og iðn-
fyrirtækjum, einkum þeim er að-
allega \ inna úr innlendum hrá-
efnum, verði einnig heimilað að
leggja í nýbyggingarsjóði.
Útborgað vátryggingarfé skipa,
að frádiegnum veðskuldum,
verði lagt í nýbyggingarsjóð. .
Skattar á háar tekjur veiði
auknar, og almennur tekjuskatt-
ixr og stríðsgróðaskattur samein-
aðir. Skattfrjáls sjóðatillög verði
lækkuð, eða afnuinin, hjá þeim
hlutafélögum, sem safnað hafa
hæfilegum sjóðum.
Nú verða gerðar ráðstafanir
til þess að auka eða viðhalda
kaupmætti kiónunnar, svo sem
með því að lækka verðlag og
kaupgjald, og verði þá sérstakur
skattur lagður á eignaaukningu
þá, sem orðið hefir frá stríðsbyrj-
xin og fer fram úr ákveðnu lág-
marki.
UNDIRBÚNINGUR
FRAMKVÆMDA.
9. Alþingi kjósi nefnd, er geri
áætlanir og tillögur um fram-
kvæmdir í landinu, þegar stríð-
inu lýkur og herinn hverfur á
brott. í tillögunum verði að því
stefnt, að þær framkvæmdir, sem
veita skulu atvinnu fyrst í stað,
verði jafnframt undirstaða að
aukningu atvinnureksturs og
framleiðslu í landinu.
Nefndin skal ennfremur gera
tillögur um fyrirkomulag á stór-
atvinnurekstri í landinu. Lögð
verði sérstök áherzla á að at-
vinnureksturinn sé skipulagður
á samvinnugrundvelli, svo að
sendir út til þess að rannsaka
hverju það sætti. Eftir alllanga
hríð sneru þeir aftur og höfðtx
furðulega sögu að segja, — svo
furðulega, að keisarinn gat ekki
trúað henni, nema sjá með eigin
augum.
Hann reið inn í borgina um
aðalhliðið. Þar var enginn til
Jxess að taka á rnóti honum. —
Hann íeið um götur og torg;
þær voru auðar og yfirgefnar,
enginn \ar til Jress að horfa' á
innreið keisarans, hvorki úr
gluggum né af götxxm. Keisarinn
sendi nxenn sína inn í húsin, til
þess að reka íbúana út. Þeir
funclu enga íbúa. Hallir og
hreysi, kirkjur og kapellur var
autt og yfirgefið.
Keisarinn hélt inn í lxina
miklu keisaraboi'g, Kreml. Hin
keisaralegu lxíbýli stóðu opin, —
en þar var engan að finna.
Klukkurnar tifuðu á veggjun-
um, en enga lifandi sál var að
sjá.
Leitarmenn voru sendir um
borgina. Árangurinn var n??r því
enginn; Jxeir fundu örfáar hi'æð-
ur, fátækt og fávíst fólk. Hjá því
var engar upplýsingar að fá.
Undarleg tilfinning greip
keisarann. í hug hans kom ýmis-
legt af því, sem fyrir augu hafði
borið á norðurleiðinni:
Sviðnir akrar, brunnin hús,
eyðilegging og auðn. Óljós grun-
ur giæip um sig í Imga lxans og
lxann gerðist, í fyrsta skipti, síð-
an herförin hófst, kvíðandi um
faimtxðina í þessu undarlega og
eyðilega landi.
En öllum þess konar hugleið-
ingum var brátt rutt úr vegi.
Hér var nóg að vinna. Innan
skamms var keisarinn önnum
kafinn við að skipuleggja her-
nám hinnar rússnesku höfuð-
borgar. Hann gerði híbýli hans
rússnesku hátignar að aðalbæki-
stöð sinni, dreifði her sínum unx
borgina og sendi hraðsveitir til
þess að veita óvinunum eftirför.
Keisarinn kunni að mæta vand-
anum, hvernig sem hann bar að
höndtxm.
En liennennjvnir höfðu Wka
sínar aðferðir til þess að mæta
óvæntum atvikum. Þeir brutust
inn í íbúðir og verzlunarhús og
rændu og rupluðu lxverju því,
senx liönd á festi og augu þeiria
girntust: loðfelldum, silkivai'n-
ingi, dýrindis listiðnaði, gulli og
silfri, málverkum og hvers konar
gersemum.
Þeir fundu biátt, að Rússar
höfðxx skilið eftir alveg ótrúlega
miklar birgðir af brennivíni. —
Þeir gerðu því góð skil. Þar var
rlkulega veitt, — og drukkið. —
Bönd heragans losnuðu.
Að nxorgni næsta dags sáu
varðmenn, á múrum Kremlhall-
ar, reyk stíga til himins úr
norðurhverfum boigarinnar. —
Líklega liöfðu drukknir her-
menn verið Jxar að vérki. Sveit
manna var send af stað til þess
að ráða niðurlögum eldsins, en
lxvernig sem þeir leituðu, fund-
ust hvei'gi slökkvivagnar og tæki
borgarinnar.
F,nn sást elduv Jaus í suðuv
I 3
HVERS VEGNA
eruð þér að leita að allskonar PRJÓNAGARNI,
FATAEFNUM, FRAKKAEFNUM, KJÓLA- og
KÁPUEFNUM, þegar lxægt er að fá allt Jxetta í
GEFJUN.
Með því að kaupa GEFJUNAR-VÖRUR spaiið
Jxér bæði tíma og peninga. Munið eftir Gefjun ef
Jxér gerið innkaup, það er yðar hagur.
Ullarverksmiðian GEFJUN.
FRAMSÓKNARFÉL.
AKUREYRAR
Fundur verður lxaldinn í
„Skjaldborg“ mánudaginn 7. þ.
mán. kl. 8.30 e. lx.
FUNDAREFNI:
1. Vetiaistarfsemin.
2. Erindi um verzlunarmál —
Jakob Frímannssón.
3. Önnur mál.
Fjölniennið! Mætið stundvísl.
STJÓRNIN.
SÁ, sem tók mjólkui'flutnings-
fötu, mei'kta 217, við
Kornvöruhús KEA, skili henni
strax í benzínafgreiðslu Kaup-
félagsins.
###•••••••••€
^C’'.'\s2ccf!s. itiísáiaij
••••••••••••O
þeir, sem að honum vinna, beri
úr býtum endurgjald fyrir störf
sín í samræmi við afkomu at-
vinnurekstursins.
(Fram. í næsta blaði).
hverfununx og síðan í austurhhit-
anum. Þetta var varla einleikið.
Loks náðu þeir í rússneskan
mann, sem var að bera eld að
liúsum — það var ekki lengur
um að villast; Rússar ætluðu að
brenna höfuðboi'g sína.
Snxátt og smátt færðust eld-
arnir nær lxver öðrum þar til
eldtungurnar umluktu miðborg-
ina að mestu og reykurinn mynd-
aði dimm ský, sein náðu langt út
yfir sléttuna.
Alla nóttina stóð Napóleon á
múrum Ki'eml og horfði á eld-
ana. Hann mælti ekki orð.
I
Næsta dag fengu herforingjar
hans því áorkað, að liann vfii'gaf
Kreml og borgina, seni nú var
orðin eitt eldhaf, 4 mílur á hvorn
veg. í heila viku léku eldainir
lausum hala. Að henni lokinni
var allt í ösku, nema Kreml, sem
ennþá stóð eins og óasi í eyði-
mörk. Keisarinn sneri þangað
aftur
(Niður)ag næst),
•••••••••••••
08P
í bxukum og latisri vigt
SUCGSÍ
Humen
Eggiðdult
negull st.
SQpuiitur
vaninetöllur
vauiiiedropar
Ciirondropar
Kandis
Sírdp margar teg.
Kardemommur
Kaneii
Ratron
Hiartarsait
Sflpuiurtir
Sakharln
maizena l pökkum
Hrfsmiöi f pökkum
Grænar baunír I pk.
Bflöingar margar teg.
Kaupfél. Eyfirðinga
Nýlenduvörudeild.