Dagur - 17.04.1952, Blaðsíða 8

8
DAGUB
Fimmtudaginn 17. apríl 1952
Síðasta Búnaðarþing
(Framhald af 7. síðu).
Tryggvi Jónatansson byggingafulltrúi
sextugur
mjög dýr og tilfinnanlegur skatt-
ur fyrir framleiðendur, einkum
mjólkurframleiðendur. Búnaðar-
þing ræddi ýmsar hliðar þessa
máls og lagði í ályktun sinni um
höndum, svo sem skógræktina,
nýbýlast j órnina, stéttarsamband
bænda o. fl. aðila. Vilyrði eru
fengin fyrir lóð við svonefnt
Hagatorg í Rvík. Er nú í ráði að
það höfuðáherzlu á að reynd vrðu
hý tæki til þessa verks hér á
landi. Höfðu menn þar einkum í
huga snjómoksturs- eða blásturs-
tæki, sem notað er á flugvöllum.
Ymis önnur tæki koma og til
greina. En það þarf að gera til-
raunir með þau og var eðlilegast
talið að vegamáiastjórnin hefði
forgöngu um það. Því það eru
vitaskuld ekki eingöngu bændur,
sem þarna hafa hagsmuna að
gæta, heldur þjóðin öll, og happ
mundi það fyrir vegamálastjórn-
ina ef unnt reyndist að finna
ódýrari aðferð við snjóruðning en
þó, sem nú er notuð, eða hægt
reyndist að koma flutningartækj-
unum yfir snjóinn í stað þess að
aka þeim í gegnum hann.
F ymingarsj óður
jarðræktarsambanda.
Jarðræktarsamböndin fengu
helming stofnkostnaðar — þ. e.
vélakauþin — að láni úr fram-
kvæmdasjóði ríkisins og áttu að
greiða 16% árlega í fyrningum.
Átti það fé að halda sjóðnum
gangandi og efla hann til nýrra
vélakaupa. En reynslan kenndi
aðra hluti. Samböndin hafa verið
í fjárþröng. Þaú skorti mjög
rekstursfé. Var þá sótt um að fá
að hafa helming fyrningarinnar
hjá samböndunum sem reksturs-
fé. Þetta fékkst fram, en enn
kenndi reynslan að of skammt
var farið. Samböndin þurfa að fá
allt fymingargjaldið til þess að
hafa í rekstrinum. Með þessu
móti hyrfi fyrningarsjóðurinn inn
í ræktunina, en hin sífellda
rekstursfjárþröng sambandanna
yrði að einhverju leyti leyst. En
vafasamt verður að telja að ríkið
samþykki þessa skipan mála fyrir
sitt leyti og vilji heldur að fyrn-
ingasjóðurinn fái sitt. þótt lengri
tíma taki en í fyrstu var ætlað.
Smjörsalan.
Búnaðarþingið ræddi nokkuð
erfiðleika þá, sem smjörsalan á
nú við að stríða, og beindi í því
sambandi til ríkisstjórnarinnar að
lækka smjörverðið með aukinni
niðurgreiðslu, eða fyrirskipa
smjörblöndun í smjörlíkið.
Félagsmálin — húsbyggingin
í Reykjavík.
Þau mál, sem að framan eru
talin, nefndi Ólafur einu nafni
kröfumálin, því að í þeim fólust
meiri og minni kröfur til ríkis-
valdsins. En aðalmálaflokkur
hvers Búnaðarþings er félagsmál-
in, málefni Búnaðarfélags íslands,
bæði út á við og inn á við.
Verkefni Búnaðarþings hverju
sinni er að koma saman „fjárlög-
um“ fyrir Búnaðarfélagið. En
_ þessum „fjárlögum" er að sjálf-
sögðu þröngur stakkur skorinn.
Það er takmarkað, sem úr er að
spila. Erfitt hefur reynzt að koma
þessum „fjárlogum" saman á síð-
ustu árum og mundi hafa reynst
ógerlegt í ár ef Alþingi hefði ekki
hækkað fjárframlagið til Búnað-
arfélagsins um 200 þús. kr. á
þessa árs fjárlögum.
Eitt af helztu viðfangsefnum
Búnaðarfélagsins á næstunni
verður að koma upp húsi fyrir
starfsemi sína í Reykjavík. Bún-
aðarfélagshúsið er gamalt og lé-
legt, og á lóðinni verður ekki
byggt aftur.
Félagið á 2 millj. króna í hús-
byggingarsjóði og er nú í ráði að
ráðast í framkvæmdir eins fljótt
og auðið verður, en bíða ekki eftir
frekari uppgufun peninganna.
Ætlunin er að fá ýmsa?stofnanir
til samstarfs um húsbygginguna,
stofnanir, sem samstarf hafa í
þjóðlífinu og skyld verkefni með
hrinda þessu máli áleiðis, og
verður byrjað svo framarlega sem
nauðsynleg, opinber leyfi fást. —
Taldi Ólafur gleðilegt að skriður
væri nú loksins að kpmast á þetta
mál. • v '<■ • ’" ' .
Fræðsla um dýralækningar.
Búnaðarþing skoraði á stjórn
B. í. að beita sér fyrir því að
fræðsluerindi um dýralækningar
verði flutt í útvarpið a. m. k.
einu sinni á hverjum vetrarmán-
uði. Dýralæknar eru fáir í landinu
og oft erfitt að ná til þeirra. Gætu
slíkar leiðbeiningar því e. t. v.
gert gagn og forðað tjóni og má
merkilegt heita, að þessi siður
skuli ekki fyrir löngu upptekinn í
þessu strjálbýla landi.
Kal í túnum.
Bændur verða oft fyrir skakka-
föllum af völdum kals og virðist
mönnum ekki alltaf Ijóst, að kal
er mjög háð landslagi og ýmislegt
má gera til þess að breyta lands-
lagi svo að vatn .stöðvist ekki á
ræktuðu landi og oft er unnt að
bægja skaðlegu árennsli frá
ræktuninni. Búnaðarþing vildi
taka upp fræðslustarf um þetta
efni og gerði ályktun um það. —
Ennfremur að rannsakað yrði
kalþol mismunandi grastegunda
og stofna, tilraunir með snemm-
sáningu og áhrif síðsláttanna á
kalhættuna og snemmsláttanna á
endurgræðslu kalskemmda. Þetta
er verulegt hagsmunamál fyrir
fjölda bænda.
Kennslubók í búfjárrækt.
Búnaðarþing samþykkti að fela
3-manna nefnd að sjá um undir-
búning að útgáfu kennslubókar í
búfjárræktarfræði. Er mikil þörf
á slíkri kennslubók. Líklegast er
að hún verði gefin út sjálfstætt en
ekki sem hluti af Búfræðingnum
eins og jarðræktarfræðin, sem
hefur verið að koma út að undan-
förnu.
Hrossarækt og hesíamenn.
Mjög ýtarlegt frumvarp til
breytinga á reglugerðinni um
hrossarækt lá fyrir Búnaðarþingi,
og hafði Landssamband hesta-
manna undirbúið það. Eitt meg-
intakmark þess er að aðskilja
betur en nú er gert reiðhesta og
dráttarhesta. Búnaðarþing fól
stjórn B. f. að eiga frekari við-
ræour við Landssambandið um
þessi mál, en taldi að stjórn kyn-
bótastarfsins í hrossaræktinni
hljóti að verða áfram í höndum
Búnaðarfélags íslands. Búnaðar-
þing veitti L. H. 10 þús. lcr. styrk.
Breytingar á lögum B. 1.
Skipun búnaðarsambandanna í
landinu er smátt 'og smátt að
breytast. í Ijós hafa komið að
vandkvæði eru á því, að búnaðar-
sambönd, sem í raun réttri eru
aðskilin, hafi sameiginleg-
ar kosningar á fulltrúum
til Búnáðarþings. Ýmsar tilslak-
anir hafa verið gerðar, en þykja
ófullnægjandi. Vilja ýmsir full-
trúar ekki sætta sig við þær. Ekki
var lagabreyting varðandi þetta
afgreidd nú, heldur var málinu
vísað til stjói-nar B. í. til frekari
undirbúnings, en kemur væntan-
lega til afgreiðslu á næsta Búnað-
arþingi.
Fóðrun og ásetningur.
Milliþinganefnd Búnaðarþings
hafði undirbúið frumvarp um
fóðurtryggingasjóði, þar sem gert
er ráð fyrir stofnun slíkra sjóða
með lagaboði. En fulltrúar vildu
ekki fallast á þessa lausn fóður-
tryggingamálsins að svo komnu
Oft er svo að orði komizt, þeg-
ar minnzt er fullorðinna eða far-
inna samborgara, að þeir hafi
„sett svip á bæinn“. Stundum er
þetta réttmæt og heppileg lýsing,
en getur einnig verið ofmælt og
ástæðulítil einkunn. Stundum er
beint meint og í eiginlegri merk-
ingu, en oftast þó óbeint og sem
líkingamál aðeins. í sjálfu sér fela
slík ummæli heldur ekki í sér
neitt algilt né sérlega víðtækt
mat á manngildi persónu þeirrar,
sem lýst skal með þeim, né held-
ur á starfsferli mannsins, gæfu
hans og gengi á veraldar vísu. Vel
getur mikilhæfur og ágætur borg
ari lifað svo heila mannsævi í
stórum bæ — og jafnvel í litlu
þorpi — að hann komi þar svo
lítið og sjaldan við sögu utan síns
þrengsta verkahrings og sinna
eigin heimilisvébanda, að þvilík
ummæli fengju illa um hann
staðizt. En á hinn bóginn er það
engan veginn fágætt, að sumir
þcir menn, sem umdeildir eru og
ýmis konar, fái fullkomlega undir
slíki'i lýsingu risið, séu þeir að-
eins aðsópsmikilr á einn eða ann-
an veg, eða gæddir sérkennileg-
um persónuleika, sem orkar
sterkar á umhverfi þeirra en al-
mennt gerizt, hvort þeir koma
þar meira eða minna við sögu að
öðru leyti.
Tryggvi Jónatansson er í flokki
þeirra manna, sem vel má gefa
slíka einkunn, og það bæði í
beinni og óbeinni merkingu. Sem
byggingameistari og einkar
smekkvís og fjölhæfur húsateikn-
ari, — og nú hin síðustu árin sem
byggingafulltrúi og eftirlitsmað-
ur með öllum byggingum í bæn-
um, — hefur hann um langt skeið
sett svip á bæinn í harla bókstaf-
legri og áþreifanlegri merkingu,
ef svo mætti að orði kveða. En
þessi gjörvilegi og drengilegi
maður, svo mikil kempa sem
hann er að vallarsýn og einarð-
legur í allri framgöngu, mun
einnig reynast harla minnisstæð-
ur okkur, samborgurum sínum,
af öðrum og ólíkum ástæðum.
máli, enda er málið ókunnugt
bændum enn sem komið er. Þetta
Búnaðarþing lagði áherzlu á, að
gildandi lögum um forðagæzlu og
fóðurbirgðafélög sé framfylgt til
hins ýtrasta. Bændum var bent á
að halda fundi um þessi mál og
hvetja til aukningar öryggis um
fóðrun og ásetning.
(Framhald).
Tryggvi er í ríkum mæli gædd-
ur skaphöfn og ýmsum eigindum
listamannsins, geði'íkur, viðkvæm
ur og skjótráður, allur og einhuga
í viðbrögðum sínum gegn tilver-
unni og umhverfinu, eins og það
birtist honum á hverri stundu,
veikur og sterkur í sömu andrá
að kalla, heill og ör í gleði sinni
og sorg, en þó dulur nokkuð og
jafnvel fáskiptinn í hina röndina.
Og því skyldi hann ekki líka vera
gæddur listamannsskapi, þar sem
hann er nú einmitt listamaður á
marga lund, ekki aðeins í sér-
grein sinni, byggingalistinni,
heldur einnig á ýmsum öðrum
sviðum, drátthagur völundur og
leikari, sem talsvert kom við
sögu í leikhúslifi bæjarins um eitt
skeið og gat sér þar gott orð fyrir
traustan og góðan leik, svo að
eitthvað sé nefnt af ýmsu slíku,
sem til mætti tína.
Þetta er aðeins stutt afmælis-
grein um mann, sem enn er í fullu
fjöri og starfi, enda ennþá á góð-
um aldri — en engin eftirmæli.
Af þeim sökum skal því og sleppt
að rekja hér ævisögu og starfs-
feril Tr. Jónatanssonar nánar
en þegar hefur verið gert, -geta
ættar hans og uppruna, eða tína
til annað slíkt, sem tíðast er get-
ið, þegar menn eru allir. Tvö eru
þó mikilsverð atriði, sem gjarnan
má minnast nú þegar, þá Tryggva
er getið: Fyrst það, að hann er
kvæntur myndarlegri og góðri
konu, Helgu Hermannsdóttur,
sem skapað hefur með honum
gott og fagurt heimili. Hitt er það,
— sem e. t. v. er mikilsverðast og
minnisstæðast öllum þeim, sem
kynnzt hafa Tryggva vel, — að
hann er góður og hjartahlýr
drengur, sem ekki má vamm sitt
vita í neinum þeim hlut, sem
honum er sjálfráður, enda vinsæll
og vel metinn af öllum þeim, sem
hafa af honum náin kynni.
Heill þér sextugum, Tryggvi!
Eg þakka þér gamalt og gott
samstarf og árna þér og skyldu-
liði þínu alls góðs í tilefni þess-
ara merku tímamóta á ævi þinni.
J. Fr.
Eldri-dansa-ldúbbur
Dansleikur að Lóni laugar-
daginn 19. þ. m. Hefst kl.
10 e. li.
Síðasta sinn á þessum vetri.
STJÓRNIN.
Ljósasamstæða,
20 kw., til sölu. Selst
ódýrt.
Upþlýsingar í
NÝJA-BÍÓ.
Sími 1285.
Hreingerningar
Pantið í sírna 1920.
Ingólfur á Uppsölum
fimmtugur
Á páskadag síðastl. átti Ingólf-
ur Pálsson bóndi á Uppsölum í
Ongulsstaðahreppi fimmtugsaf-
mæli. Var þann dag fjölmenni
mikið á heimili hans og rausnar-
lega veitt. Bárust afmælisbarninu
margar góðar gjafir. Fluttar voru
ræður og kvæði.
Ingólfur hefur unnið óvenju-
mikið að félagsmálum sveitar
sinnar. Var hann einn af stofn-
endum U. M. F. Ásól og var for-
maður þess um fjölda ára og er
ennþá einn af ötulustu ung-
mennafélögunum. Hann vann sér
snemma álit sem íþróttamaður.
Ingólfur á Uppsölum er dug-
legur bóndi og bætir jörð sína ár-
lega með ræktun og byggingum,
og hann nýtur vaxandi trausts og
vinsælda að verðleikum, því að
öllum, er til þekkja, er það löngu
kunnugt, hversu mikla trú-
mennsku og ræktarsemi hann
sýnir hverju því máli er hann
tekur að sér.
Ingólfur á Uppsölum er höfð-
ingi heim að sækja, hjálpsamur
og félagslyndur nágranni og hinn
bezti drengur. Hann er giftur
Lilju Jóhannesdóttur, ágætri
konu.
Nýkomið!
Hurðarskrár
Hurðarhandföng
Hurðarliengsli
Skáphengsli
Pinnahengsli
Kantlamir
Skrúfur alls konar
Skápasmellur
Hengilásar
Hespur
Málningarpenslar
Væntanleg með
næstu ferðum:
Ný tegund
af málningu
Byggingavöru deild.