Dagur - 21.06.1956, Page 5

Fimmtudaginn 21. júní 1956
D A G U R
5
Kosningabandðlag Alþýðuflokksins og Framsóknarflokksins eru
einu samstæðu samtökin, sem hugsanlegl er að lái meirihlula á
Alþingi til viðnáms gegn aðsteðjandi Ijárhagshruni og lil upphals
nýrrar framsóknar í alvinnumálum og elnahagsmálum
„Heljardalsheiði efna-
hagsmálanna"
Öllum hugsandi mönnum, sem
hafa nokkurn vilja á, að sjá hlut-
ina í réttu ljósi, er fyrir löngu orð-
ið ljóst, hvílík Heljadalsheiði í
efnahagsmálum það er, sem við
höfum gengið um sinn, undir leið-
sögn Sjálfstæðisflokksins, og að sú
stefna leiðir beint til glötunar. —
Hér er ekki aðeins um lítilfjörlega
stundarerfiðleika að ræða, eins og
forkólfar Sjálfstæðisflokksins pre-
dika sínkt og heilagt, — áreiðan-
lega gegn betri vitund. — Hér er
um þá hluti að ræða, sem varða
tilveru þjóðarinnar sem frjálsrar
þjóðar í nútíð o£ framtið. Þeim
Sjálfstæðismönnum og formanni
þeirra, Olafi Thors, þykir ekki
henta nú fyrir þessar kosningar að
halda á lofti ummælum hans í
ræðunni frægu á gamlárskvöld
1954, þegar hann sagði, að ýmsir
kenndu nú þess kvíða, að þjóðin
væri að missa fjárhagslegt sjálf-
stæði sitt, og þá væri einnig frels-
inu hætt. Hann minnti einnig á þá
alkunnu staðreynd, að engin þjóð
.gæti til langframa eytt meiru en
hún aflaði, og góð vísa um þetta
væri ekki of oft kveðin, og því
kvaðst hann nú kveða þessa vísu
og kveða hana við raust, að sér
væri órórra en áður. Þrátt fyrir
þennan kveðskap varð innflutn-
ingurinn árið 1954 416 millj. kr.
meiri en útflutningurinn. Á þessa
hluti forðast Sjálfstæðismenn að
minnast nú, af því að kosningar
eru í nánd. Það kynni að vekja
óþægilega athygli á því, að stjórn
Sjálfstæðisflokksins hafi verið
með öðrum hætti en þeir telja
rétt, að þjóðin fái vitneskju um
fyrir kösningar.
Vinsiri öflin hafa gengið
sundruð til kosninga
Þótt svo hafi verið við undan-
farnar Alþingiskosningar, að lýð-
ræðissinnaðir umbótamenn hafi
haft kjörfylgi til þess að mynda
samhentan meirihluta á Alþingi,
hefur sundrung þeirra við framboð
gert það að verkum, að þeir hafa
ekki fengið meirihluta, og þar með
hefur vegurinn verið ruddur fyrir
íhaldsöflin í landinu, Sjálfstæðis-
flokkinn, til úrslitaáhrifa á stjórn
landsins. Afleiðingarnar eru nú
komnar í ljós, skýrar en nokkru
sinni fyrr.
Þetta eru rökin fyrir því,
að Alþýðufl. og Framsókn-
arfl. liafa nú tekið höndum
saman í þessum kosningum
og gera nú alvarlega tilraun
til þess að fá sameiginlega
Kaflar úr útvarpsræðu Friðjóns Skarphéðinssonar, bæjarfógeta
Útvarpsumræður frambjóðenda hér á Akureyri, er fluttar voru gegnum
Skjaldarvíkurstöðina sl. mánudagskvöld fóru vel fram og einkenndust af
prúðmannlegum málflutningi allra ræðumanna. — Það mun þó vart orka
tvímælis, að ræða Friðjóns Skarphéðinssonar, bæjarfógeta, hafi verið lang-
samlega rökföstust og í beztu samræmi við rétt mál og staðreyndir. — Því
miður hefur „Dagur“ ekki tök á að birta ræðuna í heild, en aðeins nokkra
sérlega athyglisverða kafla um þau málefni er kosningabaráttan snýst nú
helzt um. — Væntanlega verða kaflar úr framhaldi þessarar ágætu ræðú og
svarræðum bæjarfógetans birtar í næsta blaði.
meirihluta á Alþingi, með
það fyrir augum að bjarga
hrynjandi efnahagslífi,
brjóta á bak aftur vald
gróðastétta og óþarfa milli-
liða og til þess að trvggja
öllu vinnandi fólki fullan
afrakstur þess, sem það
skapar með vinnu sinni, og
til þess pð auka og efla at-
vinnuvegi þjóðarinnar, til
þess að stórauka útflutn-
ingsframleiðsluna og til
þess að fá framleiðslustétt-
unum í hendur örugga að-
stöðu til að ganga úr
skugga um, að þær fái sann-
virði þess, sem þær afla.
Um þessa viðréisn hafa Alþýðu-
fl. og Framsóknarfl. gert með sér
málefnasamning, sem hefur verið
birtur og er alþjóð kunnur. í þess-
um málefnasamningi er lögð á það
megináherzla, að landinu verði
stjórnað með hag hinna vinnandi
stétta fyrir augum í sveit og við
sjó. Alþýðan í landinu, sem er
meginþorri alls landsfólksins, mun
fylkja sér um þessa stefnu, því að
hún, alþýðan í landinu, og hún
ein, er þess megnug, eins og nú
háttar, að stjórna með sanngirni,
réttsýni og fyrirhyggju. Hún er
ekki með neinum hætti tengd er-
lendum stórveldum eða innlend-
um auðhyggjumönnum og mun
standa vörð gegn erlendri ásælni
og innlendum háska, í hvaða
mynd sem hann birtist
Marklaus hróp um
„atkvæðabrask”
Framsóknarfl. og samkomulag
þessara flokka um lausn vanda-
mála líðandi stundar var kunngert
alþjóð í marzmánuði sl. og vitað
var að það hafði þá verið undir-
búið um skeið. Engin launing var
viðhöfð um neitt af þessu, enda
var aldrei ætlazt til þess, að svo
yrði og öllum sem hlut áttu að
máli, var ljóst, að kosningabanda-
lagið var á allan hátt löglegt sam-
kvæmt stjórnarskrá og kosninga-
lögum. Andstöðuflokkarnir hrukku
við og urðu slegnir ótta. Þeir sáu
fram á, að þarna var á ferðinni afl,
sem líklegt var til að fá bolmagn
til þess að geta vikið þeim til hlið-
ar. Þeir hrópuðu dag eftir dag í
blöðum flokka sinna um atkvæða-
verzlun eða atkvæðabrask, vitandi
það, að
kosningalög á Islandi eru
þannig úr garði gerð og
með því aðalsmcrki lýðræð-
is, að verzlun með atkvæði
getur ekki átt sér stað. Kosn
ingarnar eru leynilegar og
hver og einn kjósandi á það
við samvizku sína eina,
hvernig hann kýs. Allur
liávaðinn og fyrirgangurinn
var því aðeins sprottin af
ótta við, að Sjálfstæðisflokk-
urinn væri með ]>essu
bandalagi Alþýðufl. og
Framsóknarfl. að missa
völdin úr höndum sér.
„KosningabombarT
sprakk í höndum til-
ræðismanna sjálfra
Til þessa gat Sjálfstæðisflokk-
urinn ekki hugsað. Hann er búinn
að vera við völd það lengi, að
hann unir ekki þeirri tilhugsun að
missa aðstöðu sína, sem stærsti
flokkur landsins. Kommúnistafl.
og Þjóðvarnarfl. var og er sýnilega
jafnannt um, að Alþýðufl. og
Framsóknarfl. fái ekki meiri hluta
á þingi og virðast kjósa heldur, að
Sjálfstæðisfl. haldi sinni sterku að-
stöðu. Þess vegna æptu blöð .
kommúnista og Þjóðvarnar í sama
kór og Morgunbl. um það, sem
3au kölluðu atkvæðaverzlun
Hiæðslubandalagsins, og mátti
ekki í milli sjá, hvert þessara
blaða framleiddi mestan hávaða.
En í laumi réðu forystumenn
þessara flokka ráðum sínum og
þóttust nú finna ráð, sem þeir
hugðu duga, ef sniðuglega væri
beitt, til þess að gera að engu
möguleika Alþýðufl. oð Fram-
sóknarfl. til þess að ná meirihluta
á þingi og til þess hreinlega að
„drepa Alþýðuflokkinn“, eins og
sum þessara blaða orðuðu það. En
varlega skyldi að öllu fara.
• íC * ■. i’
Um þetta jleynivopn þeirra
mátti engan veginn vitnast
fvrr en sá tími var kominn,
að útilokað var, að Alþýðu-
fl. og Framsóknarfl. gætu
komið með mótleik í
málinu. Og þess vegna var
það, að sprengjnni var kast-
að að kvöldi þess dags, er
frestur rann út til að skila
landlistum og framboðs-
frestir í kjördæmunum
voru útrunnir.
Þessi sprengja, sem Sjálfstæð-
isfl., Alþýðubandalagið og Þjóð-
vörn höfðu hrært saman, en borin
var fram af Sjálfstæðisfl., var í
því fólgin, að heimta það af Land-
kjörstjórn,
að Alþýðufl. og Framsókn-
arfl. skyldu úrskurðaðir
sem einn flokkur, með það
fyrir augum að svipta Al-
þýðufl. væntanlegum upp-
bótarþingsætum, þvert olan
í lög og viðurkenndar regl-
ur, þvert ofan í fyrri for-
dæmi um Breiðfylkingu
Sjálfstæðisfl. og Bændafl.
1937 og þvert ofan í yfir-
lýsta skoðun ýmissa þing-
manna Sjálfstæðisfl., sumra
löglærðra, á Alþingi, er
rætt var fyrir 3 árum um
löggjöf um kosningabanda-
lag. — Flokksforingjarnir
álitu, að þeir gætu haft
slíkt áhrifavald yfir þeim
ágætu mönnum í Landkjör-
stjórn, að þeir færu eftir
beinum fyrirskipunum
þeirra. — Þeir urðu fyrir
herfilegum vonbrigðum: I
Landkjörstjórn höfðu val-
izt menn, sem mátu meir
samvizku sína og skýlaus
lagafyrirmæli, heldur en
íyrirmæli pólitískra flokks-
forkólfa. Því var það, að
þessi kosningabomba, sem
til var stofnað með óheil-
indum og ódrengskap,
sprakk í höndum tilræðis-
mannanna sjálfra og
brenndi þá alla til stórlýta,
svo sem alþjóð er kunnugt.
Ymsir Sjálfstæðismenn, sem
standa framarlega þar í fylkingu,
ýilja ekki við það kannast, að hafa
átt hlut í þessu fyrirtæki, sepi þeir
fyrirverða sig fyrir, og lái eg þeim
það ekki. En í reiði sinni og sárs-
auka yfir óförunum hafa blöð
Sjálfstæðisfl., kommúnista og
Þjóðvamar hamast gegn úrskurði
Landkjörstjórnar. Þau hafa ham-
ast út af því, að sem betur fer,
heppnaðist ekki áform þeirra tim
valdníðslu. Þau stagast á kdsn-
ingasvindli, atkvæðaverzlun, af-
brotamannssiðgæði og öðrum orð-
um álíka þokkalegum eða verri.
Á lög og réflur að ráða
í landi - eða pólitískt
mal flokkshyggjumanna
á því, sem þeim þókn-
ast að kalla „anda
laganna"?
I öllum þessum flokkum eru án
efa til ýmsir mætir menn. En sorg-
legt er til þess að vita að pólitískt
siðferði skuli vera komið á þetta
stig. Að vísu undrast enginn um
pólitískt siðferði kommúnistablað-
anna. Það hefur æði oft verið nei-
kvætt. En blöð og flokkar, sem
telja sig lýðræðisblöð og lýðræð-
isflokka, eru á háskalegum villi-
götum og vinna sér til óhelgi með
þessu framferði. Með þessu segja
þau umbúðalaust, að það er ekki
lög og réttur, sem á að ráða í
þessu landi, heldur pólitískur vilji
forkólfa þessara flokka. Þeir
gleyma því að það var þetta, sem
skeði hér á landi á 13. öld, að
höfðingjum Sturlungaaldar gleymd
ist í ofurkappi sínu eftir völdum
og mannaforráðum, að með
lögum skal land byggja. Hver varð
svo afleiðingin af því? Hún var sú
í fáum orðum sagt, að margir
þessara Sturlungaaldarhöfðingja
(Framhald á 7. síðu).