Dagur - 29.08.1962, Blaðsíða 4

4
5
Björt
f ramtíð
Á TÍMAMÓTUM líia menn gjaman yfir
farinn veg og minnast helztu atburða lið-
ins tíma. Oftast er það lærdómsríkt, því
á fortíðinni byggist framtíðin verulega.
Akureyrarkaupstaður er í dag 100 ára.
Saga lians átti að koma út fyrir afmælið
á vegum bæjarfélagsins, en mun koma út
síðar. Og hér verður engin saga sögð,
heldur minnzt á nokkur atriði, sem
styðja munu að bjartri framtíð hins
norðlenzka höfuðstaðar og íbúa lians.
Við Eyjafjörð eru miklar framleiðslu-
sveitir og liarðdugleg bændastétt. Frá
mörgum sjávarþorpum er sjórinn fast
sóttur af eyfirzkum sjómönnum. Vélaöld-
in og bættar samgöngur liafa gjörbreytt
þessum atvinnuvegum og aukið fram-
leiðslugetu þeirra til stórra muna. Aðal-
verzlun fólksins er á Akureyri. Þangað
sækja menn hvers konar faglega og að
nokkru leyti félagslega fyrirgreiðslu. Til
Akureyrar senda menn börnin til mcnnt-
unar. Akureyri er samgöngumiðstöð á
landi og í lofti, og enginn norðlenzk höfn
er frá náttúrunnar hendi tryggari en
Pollurinn. Landbúnaður og sjávarútveg-
ur leggja Akureyri upp í liendurnar nær
ótæmandi iðn-verkefni, sem efla má stór-
kostlega. Nýjar iðngreinar munu einnig
rísa upp eða aukast á næstu árum. Má
þar til nefna hvers konar niðurlagningu
og niðursuðu matvæla og stál- og tré-
skipasmíði í stórum stíl, jafnvel til út-
flutnings, svo að eitthvað sé nefnt. Ak-
ureyrarkaupstaður hefur mörg skilyrði
til að verða mjög mikill ferðamannabær
og hafa enn of fáir fullan skilning á fjár-
hagslegri þýðingu þessarar óvenjulegu
aðstöðu.
Sjálfir geta flestir Akureyringar notið
auðugs lífs og mikillar hamingju, þótt
engar síökkbreytingar verði í atvinnu-
háttum eða lifskjörum. Fegurð Akureyr-
ai' er hverjum sjáandi manni og konu
mikil hamingja, aðstaða til mennta
hvergi betri, allt til háskólanáms. Akur-
eyringar hafa einn bezta leikvang Iands-
ins, mjög glæsilega sundhöll, veglegt
skíðahóíel, óvenjulegar skíðabrekkur,
fjöll til að klífa, glampandi snæbreiður á
vetrum og dunandi skautasvell, lygnan
Pollinn til kappróðra sumar og vetur, og
til sportveiða, tignarlega kirkju og ágætt
bókasafn. Og bæjarbúar þurfa ekki nema
nokkurra mínútna gönguferð til þess að
komast í snertingu við djúpa kyrrð sveit-
arinnar.
Heimili bæjarbúa eru bæði fögur og
vönduð, hvarvetna stutt á vinnustaði og
nóg atvinna fyrir alla hin síðustu ár.
Án þess að gera lítið úr gildi stöðugrar
og góðrar atvinnu, eða þeirri kenningu,
að hún sé hið eina veraldlega hjálpræði
fjöldans, þarf fleira til þess að skapa
hamingju og fagurt og kærleiksríkt
mannlíf. Um leið og stefnt verður fram
og unnið að nýjum atvinnugreinum, auk-
inni framleiðslu og meiri lífsþægindum
þegnanna, þarf hver einstaklingur að fá
aðstöðu til að vitkast og vaxa að andleg-
um þroska, svo að aukinn afrakstur
þróttmikilla atvinnugreina falli í frjóa
jörð og lijálpi til að gefa fegurra líf og
fyllri lífshamingju.
----------------------------
vrrrrr'

I
Bæjakeppni í knallspyrnu
Akureyri 3 - Reykjavík 0
Norðlenzka byggðasafnið verður opnað í Kirkjuhvoli á Akureyri í
dag, miðvikudaginn 29. ágúst. (Ljósm. Eðvarð Sigurgeirsson.)
NorðBenzka Byggðasafníð á Ak.
BYGGÐASAFN EYJAFJARÐAR gert að sjálfseignarstofnun og
gefið nafnið NORÐLENZKA BYGGÐASAFNIÐ, AKUREYRI.
Húseignin Aðalstræíi 58 (KIRKJUHVOLL) ásamt tilheyrandi lóö
og trjágarði hefur verið keypt fyrir byggðasafnið. Safnið verður
opnað almenningi til sýnis þann 29. ágúst næstkomandi — í dag.
EINN liður í tilefni 100 ára bæj-
aráfmælisins var vígsla nýja
mannvirkisins við íþróttavöll-
inn, þ. e. búnings- og baðklefa
með áhorfendastúku á þaki, er
tekur um 600 manns í sæti.
Það var þungbúið veður á
sunnudaginn og tvísýnt um flug
fyrripart dagsins, en svo renndi
Douglasflugvélin sér mjúklega
niður úr þokunni um 3-leytið.
Lúðrasveitin, í sínum skraut-
legu einkennisklæðum, lék
nokkur lög við fögnuð áhorf-
enda og síðan lýsti formaður í.
B.A. bygginguna formlega tekna
í notkun „til blessunar um ó-
komna framtíð fyrir æsku þessa
bæjar“, eins og hann komst að
orði.
Liðin hlupu nú inn á völlinn.
Reykvíkingar áttu markval og
kaus Gunnar Guðmannsson að
leika undan hægri norðan golu.
Lið Reykvíkinga var töluvert
breytt frá þvi, sem sagt hafði
verið áður frá í blöðum, uppi-
staðan úr því var úr Fram, 7
menn, 2 úr K.R. og 2 úr Val og
átti því að vera töluvert sterkt,
því að nú hefur Fram einna
mesta möguleika til þess að
hljóta íslandsmeistaratitilinn í
ár.
Völlurinn var rennblautur og
háll, eftir nætur rigningu og
einkenndist leikurinn framanaf
af þófi um miðjan völlinn, óná-
kvæmum spyrnum á báða bóga
og menn hugsuðu fyrst og
fremst um að standa á fótunum.
Akureyringar færðu sig svo upp
á skaptið og urðu æ ágengnari
við mark Reykvíkinga. í einni
slíkri sóknarlotu er myndazt
hafði þvaga fyrir framan mark
Reykvíkinga, tókst Steingrími
að pota knettinum til baka til
Skúla, er var rétt utan við þvög-
una. Skaut Skúli hörkuskoti frá
vítateig, knötturinn lenti innan
á markstöng og í mark. Geir
hafði engin tök á að verja. Upp-
hlaup gengu á báða bóga, er
flest enduðu með ónákvæmum
skotum, er ekki voru sérlega
hættuleg. Um miðjan fyrri hálf-
leikinn náðu Akureyringarnir
mjög vel uppbyggðu upphlaupi,
knötturinn gekk frá manni til
manns frá miðjum velli og end-
aði með góðu skoti Steingríms,
en mai'kið var of mjótt, aðeins
utan við stöng.
í seinni hálfleik sóttu Akur-
eyringar fast framanaf, síðan
tóku Reykvíkingar við um
stund og þá var skipt yfir aftur
og sóttu nú okkar menn fast og
lengi. Er 3 mín. voru eftir af
leik gat Steingrímur krækt fyr-
ir knöttinn og komið honum í
markið, þrátt fyrir þrönga stöðu
milli tveggja mótherja. Og aftur
er brunað upp að marki Reyk-
víkinga, Skúli er með knöttinn
inni á vítateigi og neglir hann í
bláhornið á markinu, gjörsam-
lega óverjandi, 3:0 og hálf mín-
úta til leiksloka.
í heild lék Akureyrarliðið bet-
ur núna en við K. R. fyrra
sunnudag, að undanteknum Þor-
móði, en hann var afar mistæk-
ui' í þessum leik, staðsetningar
fráleitar. Skúli lék mjög vel sí-
vinnandi og uppbyggjandi og
rak þó endahnútinn á tvisvar,
eflaust bezti maður vallarins.
Steingrímur átti einnig góðan
leik, þótt markið reyndist hon-
um of lítið, hann átti 5 skot á
mark, en var óheppinn og alltaf
„hárnákvæmt“ framhjá eða yf-
ir. Guðni og Jakob voru sívinn-
andi og réðu mjög mikið yfir
miðju vallarins. Sigurður nokk-
uð grófur í sínum leik.
Reykjavíkurliðið var töluvert
mistækt, framlínan var betri
hluti þess, skipti vel og var all-
vel lifandi, en hliðar-framverð-
irnir brugðust, þeir réðu ekki
við hraða okkar manna og
fylgdu sókninni ekki nægilega
eftir. Ellert var notadrýgstur
þeirra framlínumanna. Fljótir
og hættulegir eru Framararnir
Hallgrímur, Guðmundur og
Grétar, en ekki nógu harðir að
brjótast í gegn. Gunnar Guð-
mannsson er alltaf lipur og
gaman að sjá hann leika. Geir
var ágætur í markinu og verða
þessi mörlc ekki skrifuð á hans
reikning. Sömuleiðis Halldór
Lúðvíkssón, er gætti Stein-
gríms vel.
SUNNUDAGINN þann 19. þ.m.
efndi hið nýstofnaða hesta-
mannafélag „Hringur“ til kapp-
reiðamóts að Ytra-Garðshorni í
Svarfaðardal.
Mótið hófst kl. 15. Formaður
félagsins, Klemenz Vilhjálms-
son, setti mótið og stjórnaði því.
Fyrst fór fram hópreið hesta-
manna og fór þar í broddi fylk-
ingai' Þórarinn hreppstjóri Eld-
járn á góðhestinum Hring, sem
nú er nær þrítugur að aldri. —
Þar næst flutti Þórarinn Eld-
járn snjallt erindi um íslenzka
hestinn.
Þá hófst góðhestasýning (en
þeir hestar höfðu áður verið
dæmdir). Bezti góðhestur var
dæmdur:
1. Sproli, jarpskjóttur, 16 vetra.
Eigandi Olga Steingrímsdóttir,
Sökku.
2. Flekka, rauðskjótt, 9 vetra.
• iimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiniiniminiii'iiM
| Frostnótt í júlí j
Svarfaðardal, 26. ágúst. Sláttur
hófst hér almennt í fyrstu viku
júlí. Grasspretta var þá enn
frekar lítil, en varð þó allgóð
síðar, þar sem ekki var um kal-
skemmdir að ræða. Þurrkar
voru allgóðir í júlí og gekk hey-
skapur þá vel. En síðan í lok
þess mánaðar hefur lengst af
verið óþurrkur, þoka og súld og
smáskúrir flesta daga,ensjaldn-
ast miklar rigningai'. Hey, sem
inn hefur náðst,' illa þurrt en
ekki stórhrakið.
Kalt hefur verið í veðri oft-
ast, enda óvanalega mikill snjór
í fjöllum.
Frost var hér aðfaranótt 13.
þ.m. og aftur þann 15. Skemmd-
ist þá kartöflugras víðast, mis-
munandi mikið þó eftir legu
garðanna. □
Sigurinn var greinilega okkar
og gat allt að einu orðið 5—6
mörk gegn 1.
EFTIR LEIKINN.
Geir markvörður: Nokkuð
harður leikur en drengilegur.
Þetta var bara æfing fyrir
ykkur Framara, komið þið hér
ekki eftir hálfan mánuð?
Jú, ég kvíði fyrir þeim leik,
þeir eru svo sprækir þessir
strákar, manni finnst Stein-
grímur aldrei ætla að koma nið-
ur aftur, þegar hann stekkur
upp til að skalla.
Ágætur leikur, segir F.llert
með sínu yfirlætislausa brosi.
Hallgrímur Scheving: Aldrei
leikið hér áður, hafði mjög gam-
an af þessu. Völlurinn erfiður
fyrir bleytuna.
Dómari var Magnús Péturs-
son, Reykjavík. Dæmdi ágæt-
lega.
Árni Ingimundarson lýsti
leiknum í gegnum endurvarps-
stöðina í Skjaldarvík, og gerði
það ágætlega af byrjanda í því
starfi, enda gamall leikmaður,
er hefur gott auga fyrir knatt-
spyrnu'.
Essbé.
Eigandi Steingrímur Óskarsson,
Sökku.
3. Fluga, jarpskjótt, 6. vetra.
Eigandi Björn Gunnlaugsson,
Dalvík.
Næst hófust kappreiðar og
voru úrslit þessi:
Á 300 m. stökki sigraði Nasi
Frímanns Hallgrímssonar áDal-
vík á 24.4 sek., en næst varð
Fluga Hjalta Haraldssonar, Ytra-
Garðshorni á 24.9 sek.
í 250 m. folahlaupi sigraði
Þröstur Snorra Kristjánssonar
á Hellu. Tími hans var 20.7 sek.
Næstur varð Brúnn Ingva Ant-
onssonar, Dalvík, á 21.1 sek. —
Folar þessir eru báðir 6 vetra.
Dómnefnd skipuðu: Stein-
grímur Óskarsson, Guðmundur
Snorrason og Zophónías Jós-
epsson. □
- Rændahátíð að
Laugum í S.-Þing.
(Framhald af bls. 8)
skarpastur og hlaut 131 stig.
Bróðir hans, Þórður, varð næst-
ur og þriðji Guðmundur Haf-
steinsson, Reykjum, allir úr
Fnjóskadal.
Klukkan hálfátta hófust svo
skemmtanir af öðru tagi. — Þar
skemmti Guðmundur Jónsson
með söng, Baldur Georgs ásamt
Konna og Snorri Gunnlaugsson
í Geitafelli flutti frumsamið
kvæði. Að síðustu var dansað af
miklu fjöri.
í gærkveldi varð bifreiða-
árekstur utarlega í Reykjadal.
Mættust vörubíll úr Aðaldal og
fólksbíll frá Vestmannaeyjum.
Sá síðar nefndi skemmdist mik-
ið, en ekki urðu slys á fólki. —
Sækja varð lögreglu til Húsa-
víkur til að taka skýrslu um at-
burðinn. □
FYRIR nálega 10 árum ákvað
Kaupfélag Eyfirðinga, Eyja-
fjarðarsýsla og Akureyrarkaup-
staður að hefja samstarf um
söfnun gamalla muna og minja
úr sveitum og bæjum við Eyja-
fjörð og' stofna byggðasafn Eyja-
fjarðar. Þessir aðilar kusu
þriggja manna nefnd til að ann-
ast söfnunina og annað þar að
lútandi. — Byggðasafnsnefndin
hefur síðan unnið að söfnun
gamalla muna á þessu svæði og
einnig safnað fjárframlögum frá
stofnaðilum og félagssamtökum
til framgangs málinu.
í síðastliðnum mánuði sam-
þykktu stofnaðilar, að hið áður-
nefnda Byggðasafn Eyjafjarðar
skyldi gert að sjálfseignarstofn-
un og gefið nafnið Norðlenzka
byggðasafnið, Akureyri. — í
reglugerð fyrir safnið er ákveð-
ið, að stofnun þessari stýri fimm
manna stjórnarnefnd, er kosin
sé til 4 ára í senn. Stjórnin er
þannig skipuð, að þrír eru kosn-
ir af Akureyrarkaupstað, einn
af Eyjafjarðarsýslu og einn af
Kaupfélagi Eyfirðinga. Fulltrúa-
ráðið er skipað 15 mönnum eftir
sömu lilutföllum.
Nú liefur húseignin nr. 58 við
Aðalstræti, „KirkjuhvoII“, á-
samt tilheyrandi byggingalóð og
trjágarði, verið keypt fyrir
Norðlenzka byggðasafnið. Lok-
ið er að skrásetja umlOOOgamla
muni, er safnað hefur verið í
Eyjafirði og á Akureyri. Söfn-
unin heldur áfram og virðist á-
hugi almennings vera mjög vax-
andi fyrir þessu máli. Safnmun-
irnir hafa nú verið fluttir inn í
Kirkjuhvol og að undanförnu
hefur verið unnið að því að
koma nokkrum þeirra þar fyrir
til sýningar fyrir almenning.
Eigi verður þó unnt, að koma
fyi'ir til sýningar þarna öllum
þeim munum, er safnazt hafa.
Einnig þurfa margir af safn-
mununum lagfæringar við áður
en þeir verða settir fram til
sýningar.
Norðlenzka byggðasafnið mun
að forfallalausu verða opnað al-
menningi til sýnis í Kirkjuhvoli
miðvikudaginn 29. ágúst nk.
Stjórn Norðlenzka byggða-
safnsins þakkar öllum þeim
mörgu, er stutt hafa að því, að
þessum áfanga yrði náð, bæði
með því að láta af hendi gamla
muni endurgjaldslaust og einn-
ig með því að leggja fram fjár-
muni til safnsins eða unnið í
þess þágu endurgjaldslaust. Þá
vill stjórnin hér með heita á
almenning í bæjum og byggð-
um héraðsins, að senda safninu
gamla muni, er hafa menningar-
sögulegt gildi og veita því hvers
konar annan stuðning, svo sem
með peningagjöfum, áheitum
eða með arfleiðslu.
Að tilhlutan Sveinbjörns Jóns-
sonar hafa verið framleiddir
mjög snotrir bakkar úr trefja-
efni með eftirprentun af gömlu
málverki af Akureyri úr eigu
bæjarins. Verða bakkarnir seld-
ir sem minjagripir til stuðnings
byggðasafninu.
Formaður og gjaldkeri safn-
ins er Jónas Kristjánsson.
Safnvörður er Þórður Frið-
bjarnarson, er í sumar hefur
kynnt sér þessi mál erlendis.
(Fréttatilkynning frá stjórn
Norðlenzka byggðasafnsins, Ak-
ureyri.)
*
Hundur bjargar barni
Á SNÆFELLSNESI týndist ný-
lega tveggja ára drengur. Var
hans mikið leitað af fjölda
manns, en án árangurs, einnig
úr lofti.
Að síðustu var sporhundur
fenginn og fann hann slóð
drengsins og síðan drenginn
sjálfan í djúpri jarðsprungu. Þá
var klukkan 3 að nóttu.
FREYVANGUR
Dansleikur v.erður að
Freyvangi n. k. laugar-
dagskvöld kl. 9.30.
Asarnir leika.
S lysavarnadei ld i n Iveðj an
ELDRI-DANSA
KLÚBBURINN
Dansleikur í Alþýðuhús-
inu laugardaginn I. sept.
AI i ðasa 1 a 1 ös tu dag i n n
kl. 8 til 10i/2 og við
innganginn.
Stjórnin.
Kappreiðar Hrings í Svarfaðardai
- Akureyrarkaupsfaður 100 ára
(Framhald af 1. síðu.)
Deilur niilli stjórnmálaflokka, hagsmunasamtaka og einstakl-
inga cru hógværari á Akureyri en í flestum öðrum kaupstöð-
um landsins. f stjórn bæjarins liefur meira gætt tillitssamra sjón-
armiða en skörungsskapar. Störf hennar mega teljast farsæl og
fjárhagur bæjarfélagsins er mjög traustur.
Ekki er þörf á að leyna því, að hinn 100 ára gamli kaupstaður,
og höfuðstaður Norðurlands, hefur ekki fyllilega lialdið sínum
hiut, hvað snertir eðlilega fólksfjölgun. Veruleg efling atvinnuveg-
anna, og hún ein, megnar að skapa tímamót í þessu efni. Þess ættu
menn að minnast sérstaklega á þessum tímamótum.
Þrír þættir atvinnulífsins, verzlun, útgerð og iðnaður, hafa ekki
veitt fólkinu samkeppnishæf atvinnuskilyrði, en verða að gera það,
sjálfs sín vegna og Norðurlands alls, ef Akureyrarkaupstaður á að
liafa á hendi forystu í málefnum norðlenzkra byggða og bæja í
framtíðinni.
Verzlunin takmarkast við íbúatölu verzlunarsvæðisins, fram-
kvæmdir innan þess og kaupgetu fólksins. Hún veitir þjónustu, en
skapar ekki verðmæti.
Útgerðin hefur nokkra sérstöðu. Frá Akureyri er lengra á venju-
leg fiskimið en víða annars staðar. Hins vegar er innfjörðurinn og
Pollurinn slík gullkisía, að þangað gætu allir bæjarbúar sótt Iífs-
viðurværi sitt, ef full hagnýting væri fyrir hendi.
Iðnaðurinn er sú atvinnugrein á Akureyri, sem skipar heiðurs-
sætið. Fjöhnargar greínar lians eru ekki aðeins lífvænlegar, held-
ur hafa náð miklum þroska. Á sviði iðnaðar eru gróskumestu vaxt-
arsprotarnir hin síðari ár.
Norðlendingar munu hafa á því fullan liug að efla liöfuðstað
sinn til fjölþættrar forystu, á líkan hátt og búendur efldu liöfð-
ingja fyrri alda, og á líkan hátt og kjósendur efla flokka sína til
valda í þjóðmálabaráttunni. En forystuhlutverkið er ekki í því
fólgið að gera nágranna höfðinu styttri, eins og þekktist til foma,
og ekki er það heldur fólgið í því að rýra lilut annarra bæja eða
byggða.
Þetta lilutverk á að vera lielgað þeirri liugsjón og stutt þjóðar-
nauðsyn, að Norðurland verði framvegis byggt land, gæði þess
nýtt til lands og sjávar á sómasamlegan liátt, ásamt liinum fágætu
auðlindum og orku, er þar finnst.
Forystulilutverk Akureyrar á að vera í því fólgið, að skapa öld-
um og óbornum góð og batnandi lífsskilyrði við hagnýt störf á
norðlenzkri grund, jafnframt því að vera öflugasta vörn þjóðar-
innar gegn hreinu borgríki á íslandi, sem leiða mundi af sér upp-
lausn og síðan algera auðn i heilum héruðum.
Ef einhverjum sýnist svo, að hér sé verið að hossa afmælisbami
um of, eða gera óþarfar og þröngar gælur við framtíðarhlutverk
staðarins, ættu þeir liinir sömu að leiða hug sinn að geigvænlegri
þróun síðustu áratuga í flutningi fólks og fjármuna á eitt lands-
liornið og miskunnarlausri blóðtöku heilla landshluta vegna þeirra
búferla- og fjármagnsflutninga.
Við þá athugun mun flestum verða ljóst, að Norðlendingar verða
að skipa sér undir eigið merki og snúa vörn í sókn. Það verður að-
eins gert á félagslegum og breiðum grundvelli, þar sem livorki er
miðað við sýslumörk eða hreppa.
Vilji Norðlendingar búa við sömu kjör og þéttbýlisfólk við
Faxaflóa, verða þeir að sameinast um að efla Iífvænlegar atvinnu-
greinar og einnig þá staði norðanlands, sem boðið geta fólkinu
beztu lífskjörin. Hin norðlenzku sjónarmið þingmanna og annarra
áhrifamanna burfa að ráða meiru í orðum og athöfnum en nú er.
Norðlendingar mega ekki lengur sætta sig við pólitíska og fjár-
munalega nýlendustefnu Reykjavíkur. Þeir geta ekki kinnroða-
laust búið við það framvegis, að sækja til höfuðborgarinnar leyfi
og lán til að byggja hús, kaupa báta eða rækta land. Þeir mega
heldur ekki una því, að sækja sérfræðilega forsögn suður til flestra
framkvæmda eða láta Reykvíkinga eina hafa í hendi sér alla þræði
liinna óteljandi landssambanda.
Vegna legu sinnar, stærðar og margra þeirra skilyrða, sem Ak-
ureyri hefur umfram aðra norðlenzka kaupstaði, verður að Iíta á
liana sem brjóstvörn norðlenzkra málefna, en lmn þarf um leið
að gera sér ábyrgðina Ijósa, liugsa stórt og vinna af djörfung að
undirbúningi nýrrar sameiginlegrar sóknar.
Hin nýja sókn, sem hefja verður á ekkert skylt við árás. Liðs-
menn hennar fjölmenna ekki suður yfir fjöll til að liefna harma
sinna, fylgjendur hennar bera ekki vopn undir klæðuin, en þess
verður krafizt af foringjunum, að þeir láti ekki atkvæði sitt fyrir
sætabrauð.
Náttúrleg gæði lands og sjávar norðanlands eru ríkuleg. Mennt-
un, orka og manndómur fólksins er traustur grunnur, sem óhætt
er að byggja á.
Þar sem 9000 Akureyringar eiga vel búin og kær lieimili, undi
búpeningur áður í grösugum og kyrrlátum högum góðra bújarða.
Nú er kyrrðin rofin af fólksmergð og nútíma borgarlífi. Þótt þess
verði ekki óskað, að horfið sé til lifnaðarhátta fyrri tíma, saknar
þéttbýlisfólkið djúprar kyrrðar og einverustunda.
Fjöldi manna, sem brotizt Iiefur til efna og valda fyrri liluta
ævinnar í úfnum straumröstum þéttbýlisins, leitar kyrrðarinnar
utan borgarglaumsins síðari helming ævinnar, sem liins eina Iækn-
isdóms við biluðum taugum og slöppu hjarta.
Friðhelgi heimilanna, t. d. hér á Akureyri, er í stórri hættu. Þau
eru eina vígi bæjarbúans og eina skjól uppváxandi æsku. En nú
cr svo komið, að börnin fá ekki frið eða nógar næðisstundir. Faðir
og sonur hafa ekki tíma til að talast við. Útvarp, sími, háreisti
skennntistaða, áleitni hinna ýmsu félagasamtaka sjá fyrir því, en
geta ekki gefið neitt það í staðinn, sem jafnast við hið eina nauð-
synlega: Næði til vaxtar og þroska. Treysta má þcnnan veikasta
hlekk bæjarlífsins, slá skjaldborg um friðhelgi heimilanna. Vera
má, að einmitt á þessu sviði séu stærstu'uppehlislegu verkefnin nú
á okkar tímum.
Afmælisliátíð bæjarins, sem yfir stendur þessa dagana, hófst
raunverulega um leið og fyrstu Iiúsin og síðan heilar húsaraðir
voru íærð í hátíðabúning og óæskilegir hlutir íjarlægðir.
Hversu sem um veðrið fer, á bærinn sína liátíð og er snyrti-
legri og fegurri en nokkru sinni áður. Hátíðabúningurinn er vand-
aður og þolir regn og storm. Og bæjarbúar, sem voru svo ótrúlega
samhentir um allan undirbúning hátíðahaldanna njóta þess í rík-
um mæli að gleðjast og taka á móti góðum gestum.
Megi gæfa og gengi signa norðlenzkar byggðir.
E. D.
Leikskólinn Iðavellir á Oddeyri. (Ljósm. Eðvarð Sigurgeirsson.)
Dýrmæiasli auðurinn
Á ALDARAFMÆLI bæjarins
er söguleg sýning, þar sem ým-
islegt er sýnt frá liðnum tíma.
Þá er hér einnig mikil iðnsýn-
ing, þar sem sýnt er, hve full-
kominn iðnaður er orðinn í
bænum. Þá er listsýning á fögr-
um málverkum úr Ásgríms-
safni.
Allt er þetta gott og nytsamt.
En ekki má gleyma, hvað gert
er hér til að tryggja eðlilega
þróun á andlegu og verklegu
sviði. Allt, sem gert er til að
fræða börnin og stuðla að þroska
þeirra miðar í þá átt.
Skólar bæjarins, sem starfa
lögum samkvæmt að fræðslu
barna og unglinga verða ekki
gerðir hér að umtalsefni. Hins
vegar vil ég hér með örfáum
orðum minnast þeirra stofnana,
sem taka að sér gæzlu barna,
einkum að sumrinu og forða
þeim frá götunni.
Börnin eru dýrmætasti auður
hverrar þjóðar. Framtíðin bygg-
ist á því, hvort þau eignast hug-
sjónir og manndóm til að vinna
að eðlilegum framförum í land-
inu í andlegum og verklegum
efnum. Hver sá, sem stuðlar að
auknum þroska þeirra, er að
leggja gull í lófa framtíðarinnar.
Kvenfélagið Hlíf hefur í 12 ár
rekið dagheimili fyrir börn í
Pálmholti af miklum myndai'-
skap. Hefur tvívegis verið byggt
við heimilið og eru þar nú 90—
100 börn daglega í sumar. Gjald
með börnunum er þar langt fyr-
ir neðan kostnaðarverð. Dag-
heimilið starfai' í þrjá og hálfan
mánuð.
Barnaverndarfélag Akureyrar
rekur leikskólann „Iðavelli“ við
Gránufélagsgötu. Eru þar í sum-
ar 25—30 börn, en 50—60 börn
yfir vetrarmánuðina. Leikskól-
inn er í nýju og smekklegu húsi
og er þar ágætur leikvöllur. —
Leikskólinn hefur starfað þarna
í þrjú ár, en áður hafði félagið
leikskóla í tvö ár annars staðar.
Sjónarhæðarsöfnuður rekur
drengjaheimili að Ástjörn í
Kelduhverfi. Þar hefur verið
byggt myndarleg't barnaheimili,
sem þó ekki er enn að fullu lok-
ið. — Þarna hafa verið um 40
drengir í sumar, og starfar
heimilið í tvo mánuði. Umhvei-fi
er þarna skemmtilegt og nátt-
úrufegurð mikil.
í sumar hefur Góðtemplara-
reglan á Akureyri rekið barna-
heimili á Litlu-Tjörnum í Ljósa-
vatnsskarði. Þarna hafa verið
28 börn og starfar heimilið í
sumar í tvo og hálfan mánuð.
Reglan tók við rekstri barna-
heimilisins í vor, en þar hefur
starfað barnaheimili undanfarin
16 ár.
Það er sameiginlegt áhuga-
mál þessa fólks og þeirra félags-
samtaka, sem að þessu starfa,
að vinna að því, að börnin kom-
ist úr göturykinu einhvern
tíma yfir sumarmánuðina og
geti notið sólar og sumars sem
bezt. Jafnframt og þau eru með
þessu að létta undir með heimil-
unum í bænum að taka börnin
til gæzlu, svo að foreldrar þeirra
geti notið atvinnu sinnar.
Þessu frjálsa íélagsstarfi má
(Framhald á bls. 7.)