Dagur - 16.01.1965, Page 7

7

r
Eití þýðjngarmesta þjóðmáHð
(Framhald af bls. 8.)
fremst um að ræða rétta dreif-
ingu þess fjármagns, sem þjóð
félagið getur ráðið yfir, til þess
að skapa framleiðslumöguleika,
íbúðir og það, sem til þess þarf
að lifa menningarlífi nútíðar og
láta okkur bregða í brún, þó að
framtíðar um landið allt. Jafn
vægisstofnunin á að verða þess
um komin að leggja til það fjár
magn, sem á vantar, þegar búið
er að fara hinar venjulegu leið-
ir. Hún á að geta lagt það lóð-
ið á vogarskálina, sem úrslitum
ræður. Hún á að hafa varðstöðu
og skynsamlega forsjá.
Það getur verið, eins og Carl-
sen sagði um daginn, að þetta
kosti eitthvað. Við megum ekki
það kosti eitthvað fyrir svona
litla þjóð að vera sjálfstætt ríki
og eiga landið, og það kann að
reynast, eins og skáldið sagði,
dálítið dýrt, a. m. k. um stund-
arsakir, að vera íslendingur. En
það kynni þó að revnast dýrara
fyrir afkomendur okkar að vera
það ekki.
Síðustu 23 árin hefur þjóð-
inni, eins og ég sagði áðan, fjölg
að um nál. 54%. Ef gert er ráð
fyrir sömu fjölgun hlutfallslega
áfram og litið 23 ár fram í tím-
ann til ársloka 1986, ættu íbúar
landsins þá að vera rúmlega 100
þús. fleiri en þeir eru nú. Þegar
rætt er um að skipuleggja lands
byggðina er spurningin fyrst og
fremst þessi: Hvar verða heim-
ili þessara 100 þús. íslendinga,
sem bætast við í landinu á þess-
um 23 árum? eða á einhverjum
styttri tíma eða lengri tíma ef
menn vilja svo vera láta. Það er
hægt að hugsa sér, að aliur
þessi mannfjöldi eða mestur
hluti hans safnist saman á höf-
uðborgarsvæðinu. En í sam-
bandi við allan þennan mann-
fjölda eru líka möguleikar til
að efla byggð L.öllum lands-
hlutum og það er það, sem þjóð-
félagið þarf að stefna að. Nátt-
úrugæðin eru víða. Landbúnað-
urinn í sveitunum ætti að geta
tekið á móti miklu meira fólki
en við hann vinnur nú þrátt fyr
ir aukna tækni. Á 19. og 20. öld
hafa myndazt viðs vegar um
land rúmlega 70 þéttbýlismið-
stöðvar fyrir utan höfuðborgina
og stærstu kaupstaðina, sem
telja nokkrar þúsundir manna
hver. Flestar eru þessar þéttbýl-
ismiðstöðvar við sjóinn, en nú
í seinni tíð eru þær einnig að
myndast í sveitum, á krossgöt-
um í sambandi við verzlun og
fleira, í kringum skóla, á jarð-
hitastöðum o. s. frv. Þessi byggð
öll eða mest öll hefur vaxtar-
skilyrði, ef rétt er að henni bú-
ið, en þó misjafnlega góð og
slíkir staðir geta orðið fleiri. ís-
land mun á næstu áratugum
eignast mannafla til að geta gef-
ið hinum mörgu þáttbýlisstöð-
um nýtt líf og jafnframt til að
efla sveitirnar og fáa stóra kaup
staði eða bæi, t. d. einh eða tvo
í hverjum landshluta.
Að þessari þróun er jafnvæg-
isstofnuninni, sem þetta frv.
fjallar um, ætlað „að vinna. Um
það þarf hún að haía samráð
við reynda menn og sérfróða á
ýmsum sviðum. Hún þarf að
byggja á því, sem fyrir er, en
jafnframt að hafa auga fyrir
nýjum viðhorfum, nýjum mögu
leikum. Nútíma fólk hér á landi
vill, eins og annað nútímafólk,
verkaskiptingu og fjölbreyttni.
Sjávaraflinn mun e.nn um hríð
reynast drýgstur til eflingar
hinum mörgu, srnáu þéttbýlis-
stöðum við sjóinn og alveg sér-
staklega þegar farið verður að
nýta hann betur til manneldis
en nú er gert. Og íslenzkur land
búnaður kann að eiga sér meiri
markaðs- og vaxtarmöguleika
en nú er almennt viðurkennt.
En íslendingar eru líka iðnaðar-
þjóð og hafa raunar alltaf ver-
ið. Innlend hráefni og alþjóðleg
gerviefni opna sjálfsagt ýmsar
nýjar leiðir. Ekki er það ólík-
legt, að gamall íslenzkur heim-
ilisiðnaður, þjóðleg handavinna
eða listmunagerð eigi eftir að
veita mörgum vetraratvinnu,
e. t. v. ekki svo mjög á sveita-
heimilum eins og fyrr, heldur í
þorpum og bæjum, þar sem vet-
urinn er nú hjá mörgum dauð-
ur tími heima. í sumum löndum
eru heimilisiðnaður og ferða-
mannaþjónusta nátengdar at-
vinnugreinar. Og þegar sá
draumur rætist, að hafizt verð-
ur handa um stórvirkjun fall-
vatna til framleiðsluaukningar,
verður þar um að ræða mikla
og óvenjulega möguleika til að
auka jafnvægið milli landshluta.
Það væri stórslys í skipulags-
málum landsbyggðarinnar, ef
þeir möguleikar væru látnir
ónotaðir, ef nýtt fjármagn á
þessu sviði væri látið ýta undir
öfugþróun í stað þess að stuðla
að jafnvægi.
Ég mun nú ljúka máli mínu.
Það er von okkar flm., að sá
tími nálgist, að það málefni, sem
við berum hér fram, hljóti nauð-
synlegt fylgi hér á hinu háa Al-
þingi. Ég geri ráð fyrir, að ýms-
ir hafi sannfærzt um það nú í
seinni tíð, að hér er bent á hina
réttu leið. Við erum að sjálf-
sögðu reiðubúnir til að ræða
um þær brevtingar á þessu frv.,
sem til bóta mætti verði. Þegar
íslenzk jafnvægisstefna kemst á
fót, verður þar um að ræða
tákn þess, að með vaxandi fólks
fjölda renni hér upp ný land-
námsöld en ekki landeyðingar-
öld. Við íslendingar erum um
þessar mundir staddir á þeim
örlagastað, þar sem skilur milli
feigs og ófeigs. Ef þjóðin hirðir
ekki um að láta landið stsékka
sig smækkar hún og líður und-
ir lok.
Ég vil, herra forseti, að lok-
inni þessari umr., leyfa mér að
leggja til, að frv. verði vísað til
2. umr. og hv. fjhn.
- SMÁTT OG STÓRT
(Framhald af bls. 8.)
ið af skarið í því, að kref'asl
staðsetningar aluminíumverk-
smiðju, ef reist verður hér á
landi, við Eyjafjörð. Rétt er það
og Norðlendingum skylt að
þakka stuðning við norðlenzk
sjónarmið. En hvers vegna
þakkaði ritstj. Alþm. ekki sín-
um flokksforingja fyrir stuðn-
ing við málið? Eða á hann e. t.
v. eftir að taka skarið af hjá sér.
DÝRIR PELSAR
„fslenzkir stjórnmálamenn og
stórbændur eiga að gefa kon-
um sínum cliinehillacape“, seg-
ir Morgunblaðið í stórletraðri
fyrirsögn á þriðjudaginn.
Nánar hefur blaðið það svo
eftir aðal búnaðarráðunaut sín
um Gunnari Bjarnasyni, að loð
kápur þessarar tegundar kosti
svo sem hálfa milljón króna og
herðaslá 125 þús. Einhverjum
mun þetta alldýrt þykja, þótt
mönnum finnist fátt of gott
handa konunni. En sé chinchilla
nagdýrið eins kuldaþolið og auð
fóðrað og af er látið, en það gef
ur efni í umræddan pels, þá
kæmi e.t.v. einhverjum í hug að
slíkt dýr væri gott húsdýr á ís
landi.
ÞAKKIR. Innilegt þakklæti til
allra þeirra, bæði einstaklinga
og félagssamtaka, sem færðu
Elliheimili Akureyrar og vist
fólkinu þar góðar gjafir um
jólin og glöddu það á einn og
annan hátt. — Stjórn Elli-
heimilis Akureyrar.
FRA HAPPDRÆTTI Templara
Vinningurinn kom á nr. 1974.
ÁLFADANS íþróttafélagsins
Þórs verður ekki um þessa
helgi, heldur næstu ef veður
leyfir.
Félag ungra Framsókn-
armanna á Akurevri
( J
lieldur KVÖLDVERÐARFUND
á Hótel KEA sunnudaginn 17.
janúar n.k. kl. 7 e.h.
Ingvar Gíslason ræðir stjóm
málaviðhorfin.
Félagar fjölmennið og látið
stjórnina vita um þátttöku, ekki
síðar en á laugardag.
(Framhald af blaðsíðu 2).
um, til að vekja þjóðina til skiln
ings á þeirri staðreynd, að það
er ekki lengur aðeins æskilegt,
heldur nauðsynlegt að sem flest
ir þegnar þjóðfélagsins stundi
einhverja íþrótt, og ekki aðeins
á vaxta- og þroskaskeiði, held
ur æfilangt.
Flestum mun vera það ljóst,
að íþróttahreyfingin stendur
ekki traustum fótum í hinu nýja
þjóðfélagi.
Hvað veldur?
ARÓÐUR VANTAR
Nýir tímar heimta ný vopn og
nýjar leiðir.
Vopnin heita áróður og leið
irnar, upplýsingaþjónusta ,
fræðsla, kynning o.fl.
íþróttahreyfingin hefur van-
rækt í stórum stíl, það sem hér
er drepið á.
Áróður fyrir íþróttum í blöð
um og útvarpi er sjaldgæfur, á
hinn bóginn eru fluttar fréttir
um íþróttir, því miður oft nei-
kvæðar vegna einstrengingslegr
ar félagshyggju. Fræðandi
íþróttablöð eru engin. Fræðsla
í dag- og vikublöðum sjaldgæf.
Fræðsluþættir fluttir í útvarp
ennþá sjaldgæfari. Uppeldi og
fræðsla varðandi félagsmál
íþróttahreyfingarinnar, fullkom
lega vanrækt. Um uppeldi,
fræðslu og þjálfun leiðbeinenda
og þjálfara, gegnir sama máli,
að undanteknum örfáum tiíraun
um í rétta átt.
Engri nýtíma þjóð er það leng
ur kleift að halda uppi íþrótta
menningu án stöðugrar uppbygg
andi fræðslú, félagslegri og
tæknilegri.
Aðeins með sérhæfum skól-
um eða námskeiðum, fræðirit-
um, bæklingum, kvikmyndum
og erindum, verður íþróttahreyf
HJÓNAEFNI: Nýlega opinber-
uðu trúlofun sína ungfrú Jó
fríður Traustadóttir fóstra,
Helga-magra-stræti 12 og
Þórður Gunnarsson símvirkja
nemi, Hafnarstræti 6.
NATTÚRUGRIPASAFNIÐ er
opið á fimmtudögum kl. 4—6
síðdegis og sunnudögum kl.
2—4 síðdegis.
MINJASAFNIÐ! Safnið er að-
eins opið á sunnudögum frá
kl. 2—5 e. h. Á öðrum tímum
fyrir ferðafólk eftir samkomu
lagi við safnvörð. Símar 11162
og 11272.
LESSTOFA ísl.-ameríska félags
ins, Geislagötu 5: Mánudaga
og föstudaga kl. 6—8, þriðju-
daga og fimmtudaga kl. 7,30
—10, laugardaga kl. 4—7.
DÝRALÆKNAVAKT næstu
helgi, kvöld og næturvakt
næstu viku hefur Guðmund
Knutsen, sími 1724.
MINNINGARSPJÖLD kvenfé-
lagsins Hlífar. Öllum ágóða
varið til fegrunar við barna-
heimilið Pálmholt. Spjöldin
fást í bókabúð Jóhanns Valde
marssonar og hjá Laufeyju
Sigurðardóttur Hlíðargötu 3.
ingunni lyft til vegs í þjóðfélag-
inu og sköpuð sú virðing, sem-
henni er nauðsynleg, til þess að
hún fái notið sín, og boðskap
ur hennar verði heyrður.
Útbreiðsla íþróttánna er því
aðeins hugsanleg í framtíðinni,
að fjölmennu, sérþjálfuðu starfs
liði og allri áróðurs og fræðslu
tækni nútímans, verði beitt til
að vekja þjóðina til skilnings
á raunhæfu gildi íþróttanna
fyrir einstaklinginn. Einstak-
lingurinn vill vita hvers vegna
og hann verður að fá svar.
Menningargildi íþróttanna er
ekki falið í örfáum góðum af-
rekum, heldur þeim þroska fé
lagslegum og líkamlegum, sem
íþróttirnar veita hinum al-
menna borgara.
■ Norðurlöndin eiga áratuga
gamla reynslu, varðandi fræði-
lega uppbyggingu íþróttanna í
íþróttahreyfingunni. Þaðan get-
ur verið ausið af mikilli þekk-
ingu, og á ýmsan hátt lært hvað
bezt muni henta til lausnar okk
ar vandamálum hér á landi.
MENNTUN LEIÐTOGA
Takist ’ íþróttaforystunni að
manna og mennta unga og ötula
leiðtoga og leiðbeinendur, vekja
hjá þeim áhuga og starfslöngun
og kveðja þá til starfa fyrir
íþróttahreyfinguna, mun hún
fljótlega skjóta rótum í hinu
unga og rótlitla þjóðfélagi.
íþróttahreyfingin þarf að
skynja betur tilgang sinn.
Marka stöðu sína. Efla samtök
sín. Beita sér að sameiginlegu
marki. Herða á aga sínum, bæði
inn á við og út á við.
Verkefnin bíða lausnar.
Þörf er þinnar handar, þinn-
ar þekkingar og fórnfýsi — ís-
lendingur.“
HORNUNG & MOLLER PIANO,
notað, en \el útlítandi til sölu. — Upplýsingar gefur
HARALDUR SIGURGEIRSSON
Sími 1-19-15 — Spítalavegi 15
& %
| FJÓRÐUNGSSJÚKRAHÚSIÐ A AKUREYRI þakk- |
© ar öllum einstaklingum og félagasamtökum fyrir fóla- f
f g/fl/ó' og hlýjan hug lil sjúklinga og stofnunarinnar, ^
$ um síðastliðin jól. f
Við óskum öllum velunnurum sjúkrahússins gleði- §
| legs nýdrs, með þökk fyrir það liðna.
J ©
ö Fyrir hönd F.S.A.
GUÐFINNA 'FHORLA CIUS. f
t
Í
Þökkum innilega auðsýnda samúð og vinarhug við
andlát og jarðarför móður okkar
JÓNÍNU RÓSU STEFÁNSDÓTTUR,
Hömrum, Akureyri.
Börn, tengdabörn og barnabörn.
Þökkum innilega auðsýnda samúð við andlát og
jarðarför
GUÐNÝJAR BALDVINSDÓTTUR,
Elliheimilinu Skjaldarvík.
Sérstaklega þökkum við Stefáni Jónssyni, Skjaldar-
vík, og Soffíu Sigurðardóttur þeirra umhyggju og fyr-
irhöfn.
Vandamenn.
Stjórn F. U. F. Ak.
- Á hvern hátt er hægt að auka íþróttastarfið?