Dagblaðið Vísir - DV - 07.09.1994, Qupperneq 14

14
MIÐVIKUDAGUR 7. SEPTEMBER 1994
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og GUÐMUNDUR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)63 27 00
FAX: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Áskrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1400 kr. m/vsk.
Verð I lausasölu virka daga 140 kr. m/vsk. - Helgarblað 180 kr. m/vsk.
Boltinn er hjá okkur
Heilbrigð skynsemi segir okkur að það verði á bratt-
ann að sækja í landsleiknum við Svía á Laugardalsvellin-
um í kvöld. Keppinauturinn er eitt sterkasta knatt-
spymulið veraldar.
Sænsku leikmennirnir eru þekktir fyrir samheldni,
seiglu og útsjónarsemi. Þótt þeir séu svo háttvísir að
segja opinberlega fyrir leikinn að þeir séu ekkert of viss-
ir um úrslitin, vita allir að þeir sætta sig ekki við neitt
annað en sigur.
Við vitum mætavel að Svíamir em ofjarlar okkar í
knattspymu. Þeir sem fylgdust með frammistöðu þeirra
í heimsmeistarakeppninni í sumar, þar sem þeir hrepptu
bronsið, vita hvað við eigum í vændum.
Á móti vegur að íslensku leikmennirnir em engir
aukvisar. Með íslenska landshðinu leika nokkrir af
snjöllustu knattspymumönnum í Evrópu. Þetta lið er
engir viðvaningar á vellinum.
Ekki er síður mikilvægt að íslenskir knattspyrnumenn
þjást að jafnaði ekki af minnimáttarkennd sem algeng
er meðal smáþjóða og gæti 1 öðrum löndum eyðilagt alla
spennu fyrir leik af því tagi sem fram fer í kvöld.
Hin náttúrulega jafnaðarstefna sem íslendingum er í
blóð borin hefur áreiðanlega ráðið jafn miklu um þá
velgengni sem við höfum stundum notið í alþjóðlegri
íþróttakeppni og víða á öðrum sviðum í samkeppni þjóð-
anna. Það hefur margsýnt sig að hugarfar manna, sjáÚsá-
lit og sjálfsmynd skiptir miklu máli fyrir árangur þeirra.
í leiknum í kvöld teflum við fram sterku landshði sem
kann sannarlega að leika með knöttinn. En allir vita að
forsendur þess og aðstæður eru svo gerólíkar því sem
sænska atvinnuhðið býr við að samanburður verður
okkur ahtaf í óhag.
Skorturinn á minnimáttarkennd vegur á hinn bóginn
upp á móti yfirburðum Svíanna. Ef að líkum lætur
mæta íslendingar til leiksins staðráðnir í því að hafa
gaman og lærdóm af og láta ekki í minni pokann fyrr en
í fulla hnefana.
Við þekkjum okkar heimavöh og þar eigum við nokk-
urt forskot. Og við þekkjum okkar heimafólk sem mun
örugglega sýna gestunum fuha kurteisi án þess að láta
það fara leynt hver eru æskhegustu úrshtin.
Hvatningarorð áhorfenda, trú þeirra og vhji getur
skipt sköpun um það hvemig leikurinn fer. íslendingum
hlýtur að vera mest í mun að ná Svíunum niður úr skýj-
unum og sýna þeim að hér geta menn ekkert gefið sér
fyrirfram, hvorki leynt né ljóst.
Það er ekki áfah fyrir íslendinga að tapa leik fyrir
Svíum, ef hann er drenghegur. Hitt væri áfah ef íslenska
hðið mætti á vöhinn með öðru hugarfari en því sem þjóð-
inni hefur lánast best þegar við ofjarla er að etja. Þá
væri tap þungbært.
Kannski er það óhófleg bjartsýni að búast við fimmtán
þúsund áhorfendum á völhnn í kvöld eins og Knatt-
spymusambandið virðist vera að gera sér vonir um. En
það verður án vafa mikið þölmenni sem kemur th að sjá
leikinn og knattspymumennina sem sumir em orðnir
að þjóðsagnapersónum.
Og það er hjá þessu fólki, hjá okkur áhorfendunum,
stuðningsmönnunum, sem boltinn er núna. Við skulum
leyfa okkur að ganga að því vísu að okkar menn muni
hvergi gefa sig á velhnum. En þá verða þeir líka að finna
andann og stemninguna í stæðunum og á bekkjunum í
kringum sig; finna að þeir eiga okkur að.
Guðmundur Magnússon
Athyglisverð
tillaga frá Páli
Þegar Alþingi ijallar um breyt-
ingar á mannréttindaákvæðum
stjórnarskrárinnar, er nauðsynlegt
að leiðrétta misrétti í atkvæðavægi
við kosningar til Alþingis. Þetta
misvægi á rætur að rekja til bú-
ferlaflutninga. Stundum er reynt
að réttlæta það með vísan til þess
að þeir sem búa fjarri höfuðborg-
inni séu verr settir en borgarbúar
við hagsmunagæslu gagnvart
stjórnvöldum. Þessi rök eiga ekki
lengur við í umræðum um íslensk
stjómmál. Þau taka mið af öðru
þjóðfélagi en hinu íslenska árið
1994.
Barátta fyrir mannréttindum
snýst ekki um að niðast á einhverj-
um. Hún er um það að allir njóti
sama réttar. í nýrri og fróðlegri bók
um mannréttindi eftir Ágúst Þór
Árnason kemst höfundur þannig
að orði: „Ábyrgðin sem fylgir rétt-
indum er að manni ber að vera
réttlátur og sanngjam við annað
fólk - fjölskyldu, vini, samlanda
sína og íbúa annarra landa. Þaö
hlýtur að teljast réttmætt og sann-
gjarnt að allir aðrir hafi sömu sið-
ferðilegu og lagalegu réttindi og við
sjál.“ Þessi skoðun á að vera leiðar-
ljós í umræðum um jafnan rétt is-
lendinga viö kjörborðið en ekki
hagsmunapot.
Ýmis markmið
í umræðum um kosningalögjöf-
ina setja menn sér ýmis markmið.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur til
dæmis sett tvennt á oddinn: Jöfnun
atkvæðisréttar og fækkun þing-
manna. Fyrrgreinda markmiðið
hef ég þegar rökstutt. Hið síðara
er í samræmi við kröfur um sparn-
að í opinberum rekstri. Það tekur
einnig mið af þeirri staðreynd að
Alþingi starfar nú í einni málstofu
en ekki tveimur eins og fram að
kosningum 1991.
KjaUarim
Björn Bjarnason
alþingismaður
Við síðustu endurskoöun á kosn-
ingalöggjöfinni var því markmiði
náð að jafnræði náðist milh flokka.
Ég hef viðrað hugmyndir um að frá
þessu verði horfið og kosningalög-
in miðuð við meirihlutakjör til Al-
þingis eins og á Bretlandi eða í
Frakklandi. Sumir vilja að kosn-
ingalög geri prófkjör óþörf. Við
kjörborðið merki kjósandi í senn
við ákveðinn flokk og raði mönn-
um á lista hans.
Loks er það séríslenskt markmið
við endurskoðun kosningalaga að
horfiö sé frá hinu flókna og illskilj-
anlega kerfi við úthlutun þingsæta
sem hér tíðkast.
Sjónarmið Páls Péturssonar
Hinn 18. ágúst birtist grein eftir
Pál Pétursson, formann þingflokks
framsóknarmanna, hér í blaðinu,
þar sem hann lýsir sig sammála
því markmiði að dregið skuli úr
misvægi atkvæða. Gerir hann
grein fyrir hugmynd um hvernig
að því skuh staðið. Hún byggist á
virðingu fyrir mannréttindum. í
henni felst einnig einföldun auk
þess sem hann mæhr með auknu
persónukjöri.
Frá mínum bæjardyrum séð er
hugmynd á borð við þá, sem Páll
kynnir, mun vænlegri en hitt að
landið sé gert að einu kjördæmi.
Ástæða er til að harma að Páll telur
ekki líklegt að samkomulag takist
um fækkun þingmanna. Stangast
það á við heitstrengingar sem tals-
menn stjórnmálaflokanna gáfu á
fundi um kjördæmamáhð í október
sl.
Davíð Oddsson forsætisráðherra
vill að kjördæmamáhð fái forgang
og um það sé samráð milli stjórn-
málaflokkanna. Hin athyglisverða
grein Páls Péturssonar ætti að
auka líkur á samkomulagi flokk-
anna.
Björn Bjarnason
„í umræöum um kosningalögjöfma
setja menn sér ýmis markmið. Sjálf-
stæöisflokkurinn hefur til dæmis sett
tvennt á oddinn: Jöfnun atkvæðisréttar
og fækkun þingmanna.“
Skoðanir aimarra
Jarðsprengja I launamálunum
„Meðan launin hafa haldist nær óbreytt hefur
ýmis þjónusta hækkað, og ríkið hefur aukið kostnað-
arþátttöku almennings í opinberri þjónustu. Þetta
er sú jarðsprengja sem er hættuleg í launamálunum.
Skattamáhn almennt eru önnur jarðsprengja.... Ef
alvara er í því að feha niður hátekjuskattinn, miðað
við ástandið í kjaramálum, ber það ekki vott um
mikla dómgreind, svp vægt sé til orða tekið.“
Úr forystugrein Tímans 6. sept.
Lífeyrisréttindi i molum
„Félagar í lífeyrissjóðum hafa nær undantekn-
ingarlaust ekki val á lífeyrisréttindum. Gildir einu
hvort þeir hafa þörf fyrir réttindin eða ekki.... All-
ir sjóðsfélagar eru skyldaðir til að taka þátt í kostn-
aði viö áhættutryggingaþáttinn hvort sem þeir hafa
þörf
fyrir slíkar tryggingar eða ekki.... Hér á landi vant-
ar almenna löggjöf sem setur ramma um lífeyris-
spamað landsmanna."
Vigfús Ásgeirsson eðlisfr. í 33. tbl. Vísbendingar.
Dýrt tónleikahald ríkisins
„Það er í hæsta máta óeðhlegt, að þegar fólk kem-
ur sér þægilega fyrir í Háskólabíói til að hlusta á
Sinfóníuhljómsveit íslands, þá skuh þaö kosta al-
menning tæpar 5.700 kr. á hvem einstakling í saln-
um. Tónleikagesturinn borgar rúmar 1.000 kr. fyrir
ánægjulega kvöldstund, en allir hinir, sem ekki
koma, safna í sjóð (ríkissjóð) þeim 5.700 krónum sem
upp á vantar. ... Ekkert réttlætir þátttöku ríkisins
í shku tónleikahaldi, ekki frekar en að ríkiö styðji
við annað skemmtanahald.“
Ólafur Hauksson blm. í Mbl. 6. sept.