Þjóðviljinn - 04.11.1936, Blaðsíða 4

Gamlö rSo- jql
sýnir í kvöld kl. 9 stórmynd
»UPPREISNIN Á BOUNTY«.
Aðalhlutverkin leika Charles
Laughton, Gl,ark Gable og Fran-
chot Tone.
Orrboi*ginn!
Næturlæknir.
Gísli Pálsson, sími 2474.
Næturvörður.
er í Reykjaivíkur Apóteki og
lyí'jabúðinni Iounn.
Utvarpið í dag.
8.00 Morgunleikfimi. 8.15 Is-
lenskukensla, 8.40 Þýzkukensl,a.
10:.00 Veðurfregnir. 12.00 Há-
degisútvarp., 15.00 Veðurfreg'nir.
19.10 Veðurfiegnir. 19.20 Hljóm-
plötar: Létt lög. 19.30 Eirindi:
Um fóðuirrannsóknir, IV. (Þórir
Guðmundisson landbúnaðarkand.
19.55 Auglýsingar. 20.00 Eréttir.
20.30 Erindi: Frá Vatnajökli, III
(Jón Eýþórsson veðurfr.,) 20.55
Tríó Tónlistarskólans: Tríó eftir
Gretschaninow. 21.25 Húsmæðra-
tími. 21.35 Útvarpssagan. 21.55
Hljómplötur: Endurtekin l,ög (til
kl. 22.30).,
Karlakór verkamanna.
Æfing í kvöld kl. 8-i á venju,-
legum stað.
Skipafregnir.
Brúarfoss og Selfoss eru, í
Reykjavík. Lagarfoss er í. Kaup-
mannahöfn. Gullfoss er á ljeið til
Islands frá Kaupmannahöfn.
Goðafoss er í Hamborg.
Dronning Alexandrine fer til
Vestur og Norðurlandsins í
kvöld kl. 6.
25 ára starfsafmæli.
1 fyrradag, 2. nóv. átti Christ-
ian F., Nielsen, verkstjóri 25
ára starfsafmæli, en þann dag
voru, liðin 25 ár síðan hann, á-
samt HaJjgrími Benediktssyni
stofnsetti firmað H, Benedikts-
son & Nielsen, er seinna breytt,-
ist í H. Benediktsson & Co.
Nielsen er einn af vinsælustu
verkstjórum þessa, bæjar.
í fyrradag.
uim kl. 5 gerði roskin kon,a til-
raun til þess að kasta sér í sjó-
i-nn hjá Iðunn, Verkamenn, sem
þarna voru að vinnu hindruðu,
kouuna í að drekkja sér. Konan
miun hafa, verið undir áhrifum
áfengis.
P. G. G. fékk 27 atkvæði.
Aliþýðublaðið er í. gær að vé-
fengja frásöng Þjóðviljans um,
kosningu forset'a Alþýðusam-
bandsþingsins. Skal blaðið upp-
lýst um: það, að Pétur G. Guð-
miundsson í'ékk 27 atkvæði, sem
1. varaforseti þingsins, en for-
seti þingsins Iléðinn Valdemars-
ison er aljs ekki hór á landi, 1.
varaforseti þingsins hefði því
verið hinn raunverulegi forseti
þess.
Deilan á Álafossi.
Ekkert hef'ur borið til tíðinda
í deilunni á Álafossi. Engar
isamningsumleitanir miunu. hafa
farið fram. Samtök verkafólks-
ins eru ágæt.
þlÓÐVILIINN
BrantryOjasðj
Viðtal við Ottó Þorláksson stofnanda
Bárufélaganna og fyrsta forseta Alþýðusam-
bandsins. Saga Ottós er merkur þáttur í bar-
áttusögu verklýðssamtakanna, bindindishreyf-
ingarinnar og gjálfstæðisbaráttunnar
»Þjóðviljinn,« hitti í gær Ottó
N. Þorláksson að máli í tilefni af
65 ára afmælj ha,ns í dag. Ottó
er, þrátt fyrir aldiurinn, glaðuir
og' reifur og ávalt vakandi um
velferðarmál, alþýðunnar hér og
erlendis.,
»Heldur þú ekki, að fregnirnar
um, sigra spönsku lýðveldissinn-
anna séu, réttar«, spyr gamli
maðurinn mig, brosandi.
Það vona ég. En annars var
meiningin. að sækja fróðledk til
þí,n um: baráttu íslenskui alþýð-
unn,ar fyrir nýja: blaðið okkar.
— Já vel á minst. Mér finst
ég hafa, yngst um mörg ár.
»Þjóðviljinn«, þáð' var mitt blað
og gömln, sjálfstæðisbaráttunnar
og nýji »Þjóðviljinn« er dagblað
alþýðunnar og nýjui sjálfstæðis-
baráttunnar.
— Hvenær komst þú til
Reykjavíkur og hvenær byrjaðir
þú að taka, þátt í í'éfagslííi hér>
spyrjum við Ottó,
— Ég kom 17 ára til bæjar-
ins og gekk 1888 í góðtemplara-
regluna, semi að mínu, áljti vann
mjög nytsamlegt starf fyrir
þjóðina. Það voru ýmsir mæt-
ustu. framfaramenni þeirra tíma
saman komnir. Reglan er eigin,-
lega móðir samtakanna hér, því
þaðan fengu þa,u fyrstu, krafta
sína„ þar jærðui brautryðjendur
þeirra að haldai ræður og skipu-
leggja félagsstíarfsemi.
— Ilvenær og hverjir voru
stofnendUir fyrsta verklýðsfél-
agsins?
— Á árinu, 1894 voru. fyrstu
stéttarfélög sjémanna, stofnuð,
Bárufélögin svoköljuðui, sem voru
skipulögð á sama, hátt og Reglan.
Við Geir Sigurðsson unnum að
öllu.m undirbúningi þessara, fé-
lagsstofnana, en nutam g'óðs
stuðnings Jóns Jónssonar. sein
síðar varð skipstjóri. Stofn-
fundur fyrstu »Bárunnar« okk-
ar var haldinn í kjaljarannm í
gamla, Gey,si, sem enn er við líði.
Bárufélögin urðu. flest 7, þar af
2 í Reykjavík og 2 á Stokkseyri
og Eyrarbaikka, Akranesi og
Garði. Þau mynduðu samband
sín á milli og var ég formaður
þess, en Ilelgi Björnsson, ritari.
— Hver var ástæðan til stoi’n-
unar fyrsta Bárufélaígsins?
— Útgerðarmenn við Faxaflóa
stofnuðu með' sér félagsskap á
árinu áður í þeim tilgangi að,
vinna á móti »ósanngjörnum
kröfurn sjómann,a«,
— Hverjar voruj þessar »ó-
sanngjörnu« kröfur?
— Það var deilt um hvað
borga ætti fyrir salt, verkun og
svo fæðið., Þá var undantekning
að kokkar væru eldri en 14 ára.
— Já þetta, er rétt, þótt ótrú-
legt séi Og ajt va,r eftir því.
Annars vil ég aðeins minna á
lýsingui Gests Pálssonar á kjör-
uan almúgans hér á þeim árum.
— Eln hvað um starf þitt í
Dagsbrún og Alþýðusamband-
inu?
— Stofnun »Dagsbrúnar« 1906
er einn stærsti áfangi í baráttu
okkar, fyrir utan stofnun Al-
þýð:u,sa,mbandsins 1916.
— Þú varst kosinn fyrsti flor-
seti þess,
— Já,'. Mér hjptnaðist sá heið-
uir., Eg var í sambandsstjórn til
1924.1 — Þá voruj hinit hægfara
orðnir of hægfara.
— Þú tókst einnig þátt í sjálf-
stæðisb aráttunni ?
— Já. Eg var altaf eldheitur
s j ájfstæðismaður, liðsmaður
Skúja Thoroddsen. Mig langar
til að minnast á eitt atriði, sem
bregður ljósi yfir samband sjálf-
stæðisbaráttunnar og verklýðs-
hreyfi|ngarinnar.i Þetta, var út af
svokölluðum »fyrirva,ra«> sem
ýmsir núverand'i íhaljdsmenn
stóðuj að (Guöm, Hannesson,
Gísli Sveinsson, Jakob Möllér,
Einar Arnórsson og fjeiri
Við ájitum þessar tillögur
hægrimanna, svik við stefnu
Sjájfstæðisflokksins., Þá kiofnaði
S.jálfstæðisfélag Reykjavíltur og
vinstri-mennirnir fylktu sér inn
í »Dagsbrúm«.,
— Eg held að óhætt sé að full-
yrða, að með þessu skrefi flutt-
ujst hinir raunverulegiu sjálf-
stæðismenn inn í verMýðshreyf-
inguna og að forustan í frejsis-
baráttunnj út á við og innan-
lands hafi frá þeirri stunduj ver-
ið í höndum. verkalýðsins.
— Hvað eru helstu, áhugamál
þín núi?
— Þau, eru mörg, Úg ,held að
það m,egi í sem stystu, máli
segja: Mesta vandamálið er nú
eining íslensku, þjóðarinnar og
sjálfstæði gagnvart innlendum
og erlendujm kúgurum. Ég er
og verð kommúnisti.
Nú held ég, að »Þjóðviljinn«
rúmi ekki meira, í bil,i, en bless-
aðiuir skrifaðu oft um hina löngu
og merkilegu, sögu verkajýðsinis
og sjálfstæðisbiaráttuna, sem þú
sjálf'ur hefir verið þátttakandi í.
— Eg skal reyna.
Iðnskóli
Siglníjarðar
vair settuir .síðastliðinn laugar-
da,g,; Skólann sækjai 20 nemend-
ur og nokkrir aukianemar. —
Skójastjóri er Jóhann, Jóhanns-
son, guðfræðingur. (F.O.)
Vestfjarða móti vinnulöggjöf
með uppgjöri Kveldúlfs
Alþýðusamband Vestfjarða
hélt nýlega 6. þing sitt- Voru
þa,r m. a. gerðar ályktanir um
eftirfarandi mál:
1. Mótmæla vinnulöggjöf í
hvaðai mynd sem er.
2. Öskað eftir sameiningu verlca-
lýðsins í eirm flokk, jafnvel þó
hann yrði að vera utan alþjóðar
sambandanna tij að samkomulag
næðist.
3. Þess krafist að stór atvinnu-
fyrirtæki, svo sem togarafélög,
sem ekki eiga, fyrir skujdum, og
istarfrækt eru þannig fyrir al-
þjóðarfé, séu gerð upp og starf-
rækslu þeirra í hvivetna hagað
i þjóðarþágu.
Fjárpest
Fréttaritari útvarpsins að
Ystaítelli símar, að fyrir um hálf-
um mánuði hafi orðið vart við
lasleika í sauðfé í Syðri-Skál í
Kinn., —• Kornu í ljós vessaholur
og hrúður nálægt klaufum ki,nd-
ann,a. Heltust þær og gengu sér
illa, að mat. Sjúku, kinduirnar,
sem voru, 30 tajsins, voru þegar
einangraðar. — Um sömuj mund-
ir varð va,rt við samskonar lns-
leika í fé á Granastöðum, enda
höfðu. kinduir af þessum bæjum
gengið saman. Leið svo nokkur
tími, að ekki sýktust fleiri kind-
u,r, og; hinum sjúku tpk að batna.
En þá sýktust snögglega fleiri
kindur í Syðri-Skál.. — Var nú
leitað tij dýralæknis. Telur hann
klauifaveiki þessa all-smitandi,
en ekki hættujega. — Má flýta
fyrir bata með Ijyfjumi, en hefta
útbreiðslu. sýkinnar með
angrun fjárins. (F. U.)
em-
SjB Ný/ori'm K
sýnir í kvöl,d kl. 9 söngva-
myndina »GLEYM MER EI«
með hinum fræga tenorsöngv-
ara Benjamino Gigli í aðajhlut-
verkinu-
Frá Flateyri
Reknetabátar frá Flateyi'i eru
nú hættir veiðum', og er a.fl.i
þeiirra. lítill að þessu sinni. (F.Ú.)
Upp§agnir í
Sogsvirkj iiiiiiini
160 verkamönnum og
iðnaðarmönnum af 170
sagt upp
Uppsagnirnar á þriðjudaginn
komiUi sem reiðarslag yfír okkur,
fyrirvaralaust. Það sem Schröd-
er-Petersen; segir um að ekki sé
hægt að. vinna veðurs vegna, er
aðeins viðbára., Hér er um að
ræða, hungurárás á verkalýðinn
að uinidirlagi Eggerts Claessens,
og það er hart að sjá 160 manns
fleygt á gaddinn í Reykjavík í
viðbót við. þa,nn fjölda, sem þar
er fyrir’.
* Það er mál til komið, að verka-
lýðurinn taki í taumana hvað
snertir verkstjórn, Schröders-
Petersens í, Sogsvirkjuninni og
ajt hans framferði. »Dagsbrún«
verður að, sýna vald sitt. Við
krefjumst þess, aö samtökum
okkar sé beitt af fullum krafti
til að knýja fram rétt okkar, at-
vinnu okkar.,
Verkamaður úr
Sogsvirkjuninni.
Hái'greiðsliistofa
mín er flutt í Grjóta-
götu 5. — Eins og að
undanförnu fáið þér
best og ódýrast PER-
MANENT hjá mér
SÚSANNA JÓNASDÓTTIR
Sími 4927
Lokað í dag kl. 2—4
vegna jarðarfarar
»
((
Ensku
kenni ég vel
og ódýrt og
lesmeðskóla-
nemendum.
Frakkastíg 16
Si m i: 3664
Mannslát.
Nýlátinn er Halldór Sigurjóms-
son, smiiður, Traðargerði í Húsa-
vík, hátt á sjötu'gsaldri. (F. Ú.)
EMIGIAITAB
Bók Sig. Haraldz
Fást í

Bókaversluit
Laugaveg 38