Þjóðviljinn - 19.11.1936, Side 3

ÞJOÐVILJINN
FimtUidaginn. 19. nóv. 1936.
þJÓOVILJINN
MálííaKii Kommúnistaflokks
Islainls
Ritstjóri og ábyrgðarmaður
Einar Olgeirsson.
Ritstjórn: Bergstaðastræti 27,
Simi 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrifst.
Laugaveg 38, sími 2184.
Kemur út alla daga, nema
mánudaga
Askriftargjald:
Reykjavík og nágrenni kr. 2.00
á mánuði.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25
á mánuði.
f lausasölu 10 aura eintakiö.
Prentsmiðja Jóns Helgasonar,
Bergstaðastræti 27, sími 4200
Á Kveldúlfi að haldast
uppi að eyðileggja
togaraútgerðina?
»Morg’u,nblaðlið« er dag eftir
dag' fult af heiftúðugu.m grein-
u.m urru þá menn, sem séu að
»eyðileggja togaraútveginn« —
og meinar blaðið með því, rann-
súknina á Kveldúlf.
En liverjir eru það, sem eru að
eyðileggj a togaraútgerðina ?
Hvað er togaraútgerð? Það er
best að Morgunblaðinu geri sér
það Ijóst..
Með togaraútgerð er á íslenskn
máli átt við rekstur togara, það
að senda þá út á sjó, til að veiða
og flytja þann afla þangad, sem
selja skai hann eða verka.
Og hver eru nú afskifti Kveld-
úlfs af togurum Landsbankans?
Kveldúlfur lætur þesga. togara
liggja, gerir þá ekki út, lætur
sjómennina. ganga atvinnulausa
í, landi.'
Þetta heitir á íslensku heil-
brigðrar skynsemi: að reka ekki
togaraútgerð, heldur stöðva
hana, rífa grundvöllinn. undan
a.ðala,tvinnulífi landsmanna,
Og Kveldúlfur lætur sér ekki
nægja þessa stcðvun togara
»sinn.a«. Hann gerir lí,ka það,
sem hægt er til, að eyðileggja
rekstur annara, togara, með ein-
okun þeirri, sero hann með að-
stoð Landsbankans hefur komið
á. Þegar nokkrir; togaraútgerð-
armenn ásamt öðrum útgerðar-
mönnu,m höfðui bundist sam-
tökum um sölu, (Proppé-sarolag-
i,), þá knýr Kveldúlfur þá undir
sína stjórn meðeinokuninni 1932,
sem endurreist var 1935. Og með
því arðráni, sem Kveldúlfur í
samráði við auðmenn á Italíu og
Spáni beitir íslenska, útvegs-
menn, er gert erfiðára fyrir uro
togaraútgerð hér..
Einmitt yfirráð Kveldúlfs yf-
ir togurum. og fisksölu er dauða-
dórnur yfir íslenska togaraút-
gerð. Það er niðurrif á atvinnu-
lífi landrins að láta þau hald-
,a,st áfram'.
Þess vegna, verða þau að
hverfa.
Það er vilji þjóðarinnar.
0.g það verður að krefjast
þess, ekki einungis af ríkis-
stjórninni, heldur og af banka-
ráði Landisbankans, að þessi
margyfirlýsti, vilji þjóðarinnar
verði framkvæmdur. Það verð-
ur ekki þolað lengur að nokkrir
aftu!rhaldlsseggir, traðki á lögum
landsins og vilja þjóðarinnar
eins og þeir hafa gert í, þessu,
roáli undanfarið.
»Kristm* myndi hafa
verið fylgjandi hins stéttlausa þjóðfélags,
sem Rús§ar eru nú að byggja upp« —
— segir
Frásögn
„Manchesler Guardian44
frá kirkjuráðstefnu í
Euglandi
Hið frjálslynd.a, enska stórblað
»Mar)che,ster Gua,rdian« skrifar
24. okt. s. L undir fyrirsögninni:
»Þjóðféla,gsleg,ar fra,mfarir í
Rússla,ndi« umi kirkiuráðstefnu,
sem haldin var í Englandi ný-
lega:
»Afstaða Rússlands gagnvart
kristindóminrmi var aðalum-
ræðuefni ráðstefnu þeirrar, sem
haldin var í dag í Dension-hús-
inu;. Forseti ráðstefnunnar var
Dr. Hewlett Johnston prófastur
af Canterbury.
Biskupinn af Birminghani
sendi ráðstefnunni boðskap, sem.
lesinn var ripp., Þar sagði hann,
að flestir kristnir menn, hefðu;
á und,anförnu,m árum, verið
blektir urn ástandið í Rússlandi
m,eð ákveðinni áróðursstarfsemi,
sem rekin hefði verið í því skyni.
»Atvinnuleysið er ljótur smán-
arbleitur á landi voruK<, skrifar
biskupinn. »Aftur á móti er, eft-
ir þeim upplýsingum^ sem mér
hefir tekist að afla mér, ekkert
atvinnuleysi til í Rússlandi, held-
u.r ríkir traust á frarotíðina og
hamingja meðal, íbúa iðnaðar-
héraðanna. Hraði frarofaranna
er u.ndra.verðujr. Hið pólitíska
stjárnfarskerfi og þjcðfélags-
legar framfarir eru í. Englandi
tveir hlutir ólíkir, og að því er
síðara atriðið snertir, held ég,
að SovétrRússlanid; geti kent okk-
ur margt«.
Dr. Heuiett Johnston sagði
að í Rússlaindi ættu, sér að vísu
stað hlutir, sem kristnir menn
hlytu. að harma., eins og ofbeldi
og umbuirðarleysi gagnvart
kirkju,numi(?? Ritstj.), en að þar
ætti sér líka stað' margt, sem
frá kristilegu sjónarmidi yrði að
líta á sem stórkosflegan ávinn-
ing. 1 Rússlandi hefði vinnan
verið losuð undan fargi ein.stakl-
ingsgrcðans, og þa,r með hefði
,sú staöhæfing verið stimpluð
lygi, að mennirnir fengjust ekki
til að starfa án þessarar hvatar.
.... »Ma,rgt af þessu. virðist oss
vera í fullu, samræmi við dýpstu
rök kristindórosins, það eru hlut-
ir, sem Kristur hefir lagt okkur
sem skyldur á herðiar. Kristur
myndi hafa verið fylgjandi hins
stéttlausa, þjcðfélags, sem Rúss-
ar eru nú að byggja, u,pp og sem
tekur t-il 180 þjóðflokka, sem all-
ir njóta jafnréttis. Rússland hef-
ir uppfylt þær skyldur kristin-
dómsins, sem við hefðum einmitt
átt að uppfylla. Þeir haí'a grund-
vallað og framkvæmt hina, kristi-
legu, hugsjón. Við ættum að líta
á Rúsöa sem vini og ba,ndamenn
í víðtækari trúarlegri hreyfingu
framtíðarinnar, við ættum að
gera okkur far um að skilja þá
prófa§turinii af Canterbury
„Flestir kristnir menn hafa á undanförnum árum verið
blektir um ástandið í Rússlandi með ákveðinni áróð-
ursstarfsemi, sem rekin hefur verið í því skyni,,
— segir hisknjíinn af Biriningliam
og að hjálpa þeim við fullkomn-
un þess, sem þeir hafa, þegar
áunnið«.
Síra Victor Moody sagði, að
Rú&síand gæti með véttu talist
kristilegasta land; heimsins,
vegna þess árangurs, sem það
hefði náð á undanförnum áruro
m,eð sinni kristilegu siðfræði.
Hinar; miklu framfarir á sviði
þjóðfélagslegrar velmegunar í
Rússlandi, ætti að, vera hvöt til
allra kristinna þjcða. Hann
kvaðst ekki vera, þeirrar skoðun-
ar, að takmark Rússlands væri
að gera alt að einum, samlitum
fjölda. Marx hefði sjálfur verið
forvígismaður þeirrar hugsunar,
að persónulegt líf væri réttur
hvers manns. Rússland, sagði
Moody, hefði aí'numið það á-
stanidí, þar semi einn m,aðu,r arö-
rændi annan.
Dr. Belden lýsti hugheilu fylgi
sínu við frumhugsun ráðstefn-
unnar, en hann sagði, að hún
ætti ekki að byggja, starf sitt á
meginreglunni um fullkomnun
Rússlands, »Rús,sland vinnur að
framkvæmd stórkostlegs verk-
efnis, en við megum1 ekki grund-
valla, hlr.tverk ráðstefnunnar á
meginreglu.nni um fullkomnun
hinna rússnesku hugsjóna. Þó
verður að meta, það að verðleik-
u,m, að Rússland virðist stefna
fram á leið til almennrar, full,-
kominnar velí'erðar allrar þjóð-
arinnar«„
Dr. Maude Royden lét svo um
mælt, að þegar Ei glendingar
mintust á frelsi, ætti hann við
póJitískt frelsi, en Rússland ætti
með þessu orði við efnahagslegt
frelsi manna. 1 Englandi væri
meira pólitískt frelsi en í Rúss-
landi, en í, Englandi væri hins
þegar ekki til, neitt efnahagglegt
frelsi. En við viljum fullkomna,
allar hliðar frelsisins, við viljum
veitai þjcðarheildinni hið efna-
hagslega, frelsi, sem leyfir ein-
staklingnum að velja sér sjálfur
starf sitt og skipta um stöð.u
sína, eins og er í Rússlandi, og
það er ef til vill enn þýðingar-
meira. en hið pólitíska í'relsi. Dr.
Royd.en kvaðst vera þeirrar trú-
ar, að almenningur myndi kref j-
ast gagngerðra breytinga, ef
hann þekti til, fulls alt það ægi-
lega djúp þjáningarinnar, sem
ætti sér stað í Englandi, og hann
stingur upp á því, að breska
stjórnin taki til íhugunar að
stofna til fimmáraáætlunar að
rússneskri fyrirmynd«.
Ráðstefna Sambands ungra kommúnií
nú er nýlokið, hefur gert eftirtektí
samþyktir til þess að reyna að skapa
æskunnar gegn fasisma og menninga
Ráðstefna, Sambands ungra
kommúnista,, semi hefir staðið yf-
ir hér í Reykjavík og nú er ný-
lokið, haf'ði til meðferðar ýms
þaiUi mál, sem, nú eru: efst á baugi
meðal allrar frjálslyndrar og lýð-
ræðissinnaðrar æski, í landinu.
Þessi ráðstefna. var ,háð á ein,-
hverjum alvarlegustu, tímum,
sem gengið hafa yfir fslenskan
æskulýð. Atvinnuleysið er al-
mennara meðal rmga fólksins en
við höí'um áður átt að venjast,
mögu,leika,rnir til hverskonar
mentunar fara síþverrandi, alls-
konar úrræðaleysi og spilling
grípur æ meir uro sig í skjóli
vaindræðanna og skortsins —
framtíð unga, fólksins er að
verða óráðin gáta.
Samtímis því, sem ástandið
fer þannig versnandi, og öll sund
Edvard Sigiui'ðssDit, núv. forscti S.U.K.
virðast vera að lokast fyrir æsk-
unni, herða þau öfl, sem ,'ja.i d-
samlegust eru. æskmni áróður
sinn, lýðskrum og blekkingar.
Við horfum nú daglega á hvern-
ig þetta eykst Blöð og málpípur
rv5fí)M$
Bg þóttist staddur á stóru
skipi úti i rúmsjó í ofviðri. Skip-
ið var að iið'ast í sundur og kom-
ið að því að sökkva, (þó skömm
sé frá að segja, hafði vist skipa-
skoðun gleymst).
Björgunarbátar voru engir í
skipinu, en alt í einu komum
við auga á minna skip og sigldi
það rakleiðis upp að hlið okkar.
Þegar skipshöfmn var að und-
irbúa sig undir að stökkva yfir
í mirma skipið, heyrðist hróp frá
sk'pstjðranum: »Engmn skip-
verji hefir leyfi til að fara yfir
% adkomuskipið; þar eru vantrú-
aðir um borð«.
Enginn skipverji utan skip-
stjóri sjálfur og eimi sanntrúað-
ur Hlýddi þessu boði. — Við
björgúðumst þannig allir.
Þegar stóra skipið var að
sökkva heyrðist hinn sanntrúaði
hrópa: »Lifi liinn heitteiskaði
skipstjóri vor!«
»Drottinn minn gefi dauðum
ró, en hinum líkn, sem lifa«,
svöruðum við.
Þá vaknaði ég. Þetta gerðist
ofveðursnót tina, þegar verið var
að ræða sam.fylkinguna á Al-
þýðusam b andsþinginu.
ihaldsmanna og nasista hamra
á því í sífellui, að hin siversnandi
kjör, sem unga, fólkið á við að
búa, eigi rót sína, að rekja til
»rauðu ó|stjórnarinnar« nefni-
lega til vinstri flokkanna í land-
inu.
Nú verður ekki í'ram hjá
þeirri &tað.reynd gengið', að rík-
isstjórn Framsóknar og Alþýður
fíokksins hefir tekið linum tök-
am á vandamálum æskunnar.
En höfuðorsökina er að finna í
þeiro þjóðfélagsöflum, sem hafa
verið og erui enn aðalkjarni og
uppistaða íhaldsins. Hér hefir
því afturhaldið tekið íi þjónustu
sína hina alkunnu. aðferð þjófs-
ins að hrcpa: »G;rípið þjófinn«H,
til þess eins að draga athyglina
frá sínu.m eigin verknaði.
Einmitt til afturhalidsaflanna
og þeirra óheillavænlegu áhrifa
á íslenskt fjármálar og atvinnu-
líí', á það rót sína, að rekja að
meignþorri æskulýðs Islands er
nú í voða staddur af völdum
þess ástands, sem þessi sama í-
halds og fasistaklíka er að leiða
yfir þjóðina..
Það er hlutverk ungu kynslóð-
arinnar á Islandi að vernda unn-
in réttindii og skapa mög*uleik-
ana, fyrir betri og bjartari fram-
tíð næstu. kynslóða og sjálfrar
sín. Vilji æskan verða þessu
hlutverki sínu vaxin verður hún
að vera á verði í'yrir; þeirri
hættu, sem nú steðjar að okkar
l'andi og menningu þess. Dæmin
frá fasistalöndunum sanna okk-
ur ótvírætt þá niðurlægingu,
sem hlyti að bíða æskunnar, ef
fasisminn næði að festa hér ræt-
iÞað er því heilög og ófrá-
víkjanleg skylda allrar þeirrar
æsku, sem a,nn Islandi, fortíð
þess og framtíð, að leggja alt í
Frh. á 4 síðu.