Þjóðviljinn - 20.02.1937, Blaðsíða 2

Laugardagurinn 20. febr. 1937
PJOÐVILJINN
1 borgarablöðum Vesturlanda
hafa gengið hinar mestu tröllasögur
um það, að í febrfiarmánuði ætti að
halda alþjððlegt guðleysingjamót í
Moskva. Þess var jafnframt getið, að
markmið þessa þings ætti að vera
myndun alþjóðlegra samtaka til þess
að vinna að fitrýmingu kristindóms-
ins. Nfi hefir stjórn fríhyggjumanna-
sambandsins rfissneska lýst þvi yfir,
að allar slíkar fréttir séu uppspuni,
sem hafi verið búínn til af fasistisk-
nm fréttastofum í Póllandi og Þýska-
landi.
Þvi er ennfremur lýst yfir, að
engin ákvörðun liggi fyrir um það, að
xfissneskir fríhyggjumenn haldi þing
I náinni framtíð.
jc ftalska stjómln þóttist þurfa
að senda fjölda verkamanna til Ab-
essiniu nfi fyrir skömmu. Voru þeir
sendir með jámbraut til Neapel og
þar var þeim tilkynt að förinni væri
ekki heitið til Abessiniu, heldur til
Spánar. Sendi þá stjórnin klerka
sina á fund verkamannanna og
brýndu þeir fyrir þeim nauðsyn hinn-
ar »heilögu baráttu« sem nfi væri
háð á Spáni fyrir guðsríki á jörðinni.
En verkamennirnir létu sér ekki
segjast, neituðu að fara og voru því-
næst sendir heim.
Gerist ásMeniur
að PjóðYiljanm
Or dsj onikidse.
Kommúnistafiokki So>j etrí k j anna.
G. K.
Kveð ja frá
EINKASKEYTI TIL ÞJÖÐVIJANS, MOSKVA I GÆR
Við skyndilegt andlát félaga
Grigorij Konstantinovitsj Ordsj-
onikidse hefír flokkurinn orðið
fyrir þu,ngu, áfalli. Enn kippir
dauðinn úr röðum okkar fram-
úrskarandi foringja, óþreytandi
baráttuhetju, fyrir málstað
flokksins, leiðtoga og skipuleggj-
anda glæsilegra sigra á sviði
sósíalistiska iðnaðarins. Alt sitt
líf helgaði Ordsjonikidse málstað
alþýðunnar. Þegar á u.nglings-
aldri gekk hann u,ndir fána Len-
ins og bar hann með heiðri og
sóma til dauðastundar, og það
stöðugt í fremstu röðum barátt-
upnar. Minning hans er órjúfan-
lega tengd baráttunni gegn
keisaraveldinu og auðvaldinu,
hinni sigursælu. byltingu, eyði-
leggingu, hvítliðahersveitanna í
borgarastyrjöldinni og síðast en
ekki síst uppbyggingu sósial-
ismans í Sovétríkjunum. Svo
var sem sigurinn fylgdi honum,
hvar sem hann kom að.
Ordsjonikidse var ljómandi
dæmi um sannan bolsévikka,
sem gengur ótrauður að hinum
erfíðustu hlutverkum, er flokk-
uginn fær honum. Öbilandi
starfsþrek og skyldurækni,
framúrskarandi skipulagshæfi-
leikar einkendu Ordsjonikidse,
og allir, sem þektu hann per-
sónulega lofa framkomu hans í
daglegu, lífi og samstarfi, er
mótaðist af einlægni og glað-
lyndi.
1 sjö undanfarin ár hefir Ord-
sjonikidse verið æðsti maður
þungavöruiðnaðarins í Sovét-
ríkjunum, og við nafn. hans eru
tengdir stærstu, sigrarnir í þjóð-
arbúskap ríkjanna. Hann átti
mikinn þátt í því, að tókst að
framkvæma fyrirætlanir flokks-
ins á erfíðasta kafla uppbygg-
ingarinnar, koma upp nýtísku,
þungavöruiðnaði, og umskapa
landbúnaðinn, samgöngurnar og
landvarnirnar. Ordsjonikidse
skipujagði hvern sigurinn eftir
annan á sviði iðnaðarins, og þar
hefir hann alið upp foringjar
flokk bolsévikka, sem fylkir sér
trútt um flokkinn.
Félagi Serge er ekki lengur
hjá okkur. Verkalýðurinn um
gervöll Sovétríkin syrgir hann
af heilu, hjarta. Hans misti við,
einmitt þegar baráttan mikla
hafði endað með sigrí sósíalism-
ans. I þessum sigri átti hann
stóran þátt, unninn með ósveigj-
anlegri trúmensku við kommún-
ismann.
Farðu vel, Serge, vinur og fc-
lagi!
Stalin, Molotoff, Kaganovitsj,
Vorosiloff, Tsubar, Mikojan,
Kossior, PetrovsM, Eiche, Rúd-
sútak, Kalinin, Sdanoff, Posti-
sjeff, Andrejeff, Jekoff, Akúl-
off, Mesjlák, Antipoff, Shirja-
toff Jakoleff.
Iíveðja frá Alþjóðasambandi kommúnista.
Fregnin um lát félaga, Serge
Ordsjonikidse vekur hrygð og
söknuð verkalýðsins um allan
heim. Til sóknar og varnar fyrir
málstað alþýðunnar varði hann
öllu sínu lífi, sem byltingarsinn-
uð baráttuhetja og einn af
fremstu leiðtogum þjóðar sinn-
ar. Hann er látinn, þessi frægi
samherji og trúi vinur Lenins
og Stalins. Líf hans er órjúfan-
lega tengt við sögu verkalýðs-
hreyfingarinnar, sögu bolsévíka-
flokksins, sögu hinnar voldugu.
öreigabyltingar og uppbyggingu
sósíalismans í Sovétr í k j u,nu.m.
Með óbilandi þreki og kjarki
vann hann undir stjórn Lenins
og Stalins og ásamt þeim að
sköpun bolsévíkaflokksins. Á-
samt Lenin og Stalin leiddi hann
rússneska verkalýðinn til sigurs
í byltingunni miklu í nóvember
1917. Ásamt þeim Lenin og Stal-
in og Kiroff, var hann ágætur
skipuleggjandi baráttupnar í
borgarastyrjöldinni, og sigurs
Rauða hersins yfir sameinuðum
öflum innrásarherja og hvítliða,
Eftir Ordsjonikidse liggur
geysimikið starf í þágn uppbygg
ingar sósíalismans, frá þeim ár-
um,. sem hann stjórnaði þjóðfuJI-
trúadeildinni fyrir þungaiðnað-
inn.
Ordsjonikidse var einn af
mætustu mönnum heimsalþýð-
unnar, framúrskarandi stjórn-
málamaður, — félagi, sem sam-
einaði alla bestu, eiginleika
kommúnista..
Kommúnistaflokkur Sovét-
ríkjanna og verkalýður allra
landa á um sárt að binda, að
missa félaga Ordsjonikidse ein-
kjötíbr/
íi/kfár/
hangibjúgi/
pyl/ur
pöntunarfek
verkam.
Nýtt grísakjöt
Nautakjöt
og Hangikjöt
Verslimin
Kjöt & Fiskur
Sími 3828 og 4764
mitt nú, að njóta ekki lengur
eldmóðsáhuga hans, dugnaðar,
hæfileika og reynslu.
Alt líf Ordsjonikidse er fyrir-
mynd fyrir leiðtpga verkalýðsins
ujn heim allan,. Þeir gætu, lært
af honunx að berjast, lært að yf-
irvinna erfiðleika, lært að sigra,
Ordsjoniki,dse var einn af sterk-
ustu stríðsmönnunum í barátt-
unni fyrir sósíalismanum í heim-
inuffi.:
Frh. á 3 síðu.
Enski logfrædmgnrinn
— Dudley Collard —
lýsir skodun sinni á málaferlunum í Moskra
»DaiIy Herald«, blað enskra
jafnaða rmanna, birtir 28. jan.
yfirlýsingu ensks 'lögfræðings,
Dudley Collard, sem viðstaddur
var málaferlin. Collard segist
hafa beðið 5 daga, áður en hann
gæfi yflrlýsingu, því hann hafi
viljað styrkja athuganir sínar og
kynnast betur öllum staðreynd-
um. Hann kveðst frekar hafa
fylgst með réttarhöldunum frá
lögfræðilegu en pólitísku sjónar-
miði. »Er hinir ákærðu, gengu. í
fyrsta sinn inn í réttarsalinru«
segir Collard, »fann ég til sam-
úðar með þeim. Nú, eftir að ég
hefi hlustað á yfirheyrslurnar í
4 daga yfir hinum ákærðu,, sem
allir hafa skilyrðislau&t játað á
sig sakir, get ég hiklaust borið,
að ég er sannfærðug um sekt
þeirra. Aldrei hefi ég áður heyrt
sLíka upptaluingu á glpepsamleg-
um verknuðum, morðum, njósn-
arstarfi, skemdarverkum og of-
beldi, er lýst var af Ivinum á-
kærðu á samvisku- og blygðun-
arlausan hátt.
Eftir minum dómi kemur ekki
til mála, að geti verið að ræða
um »tilbúin« málaferli með eða
án samþykkis hinna ákærðu.
Það er hverjum manni aug-
ljóst, að fangarnir, sem nærri
altaf höfðu, orðið, meðan hinn
opinberi ákærandi, Visjinsky,
gerði ekki annað en skjóta inn
spurningum við og við, töluðu
frjálst og óupdirbúið.
1 einum hóp gætu 17 menn
ekki leikið hlutverk sitt svo
framúrskarandi, né haldið það
starf út á þann hátt, án þess að
skeika í fjóra langa daga.
Það er auðsjáanlegt, að þeir
njóta sín fullkomlega, það sést
ekki að þeir hafi verið beittir
neinu ofbeldi. Þeir líta vel út.
Það er ekkert, sem hindrað
gæti hvern þeirra sem er að láta
í Ijósi, að kæran væri »upp-
fu.ndin«.
Radek minsta kosti er kunn-
ugt um nærveru blaðamann-
anna, því að hann horfir stöðugt
til þeirra.
Eitthvert loforð u,m uppgjöf
saka, ef þeir játuðu, á sig, væri
varla til þess faJlið að hafa áhrif
á sakborningana, þegar á það er
litið, að hinir ákærðu úr fyrri
málaferlunum voru, skotnir, þótt
þeir játuðu, á sama tíma og
flestir þeirra, sem nú eru fyrir
réttindum voru frjálsir menn.
Réttarhöldin fara fram fyr-
ir opinberum dómstóli og allur
málaflutningur virðist í lagi.
Vert er að taka tillit til þess,
að sovétréttaxfarið líkist að
formi til réttarfari flestra meg-
inlandanna, en er mjög ólíkt og
í Englandi.
Það er venja með þjóðunum á
meginlandinu, og er hún mér vel
kunnug, að láta updirbúnings-1'
rannsókn fara fram leynilega,
og áreiðanlega mælir mjög
margt með þeirri aðferð.
1 þessu, tilfelli, þar sem líka er
um leyndarmál ríkisins og nöfn
erlendra stjórnmáLamanna að
ræða, myndi rannsóknin líka
sennilega í hverju öðru, landi ó-
hjákvæmilega fara leynilega
fram.
1 Englandi er látið nægja, ef
um sektarjátningu er að ræða,
að dómararáðið geri stufta próf-
un á staðreyndu,num.:
En í Sovétríkjunum er hins-
vegar sú venja, að vitnaleiðsla
er viðhöfð og öll atriði viðvíkj-
andi hinum ákærðu, nákvæmlega
rannsökuð.
Hinir ákærðu eru ólíldr. Flest-
ir þeirra eru sterkir persónuleik-
ar og það er elckert að updra,
þó aðeins þrír þeirra, þsegju til-
boðið um verjendur.
MeðaJ verjendanna er M.
Braude, einhver þektasti mála-
færslumaður í Moskva.
Pjatakoff er bersýnilega for-
inginn fyrir klíkunni. Jafnvel
enn berst hann kænlega og við-
urkennir elcki staðreyndir nema
hann sé tilneyddur.
Radek virðist mér vera leik-
ari. Hann er sá eini meðal .ákær-
endanna, sem glottir, lítur til á-
heyrendanna til þess að sjá
hvaða á.hrif svör hans hafa.
Schestoff er veruleg glæpa-
mannatypa, kaldur,. talar alger-
lega kærulaust um mprð og
bankainnbrot.
Stroiloff og Arnold hafa, látið
aðra meðlimi kiíkupnar kúga sig
til að framkvæma glæpi sína.
StroiJoff er sá eini af, hinura
ákærðu, sem virðist af einlægni
iðrast gerða sinna.
Það er eftirtekarvert að með-
alaldur hinna ákærðu er 46 ár.
Fyrir marga þá glæpi, sem
þeir hafa drýgt — koma af stað
járnbrautarslysum, kveikja í
verksmiðjum o. s., frv. er kost-
uðu mannslíf, hefðu, auðvitað
líka komið dauðarefsingar í Eng-
landí.
Wisjinski breytir við hina á-
kærðu með eftirtektarverðri hæ-
versku.
Ef til vill gerir hann sér of
mikið far um að fá þá til að út-
skýra nákvæmlega glæpi sína.
Hann eyddi all-löngum tíma í
það að fá suma hina ákærðu, til
að játa, að það væru landráð,
sem þeir hefðu drýgt. En það er
játning, sem ekki virtist lengur:
hafa svo mikið gildi.
Dómarinn Ulric,h grípur næst-
um aldrei fram í og hegðun á-
heyrendanna er fyrirmynd.