Þjóðviljinn - 20.02.1937, Qupperneq 3

Laugardagurinn 20. febr. 1937
PJOÐVILJINN
þJÓOVIUINN
Mðlg-agn Kommúnistaflokks
fslands.
Kitstjórl: Einar Olgeirsson.
Bltstjórn: Bergstaðastræti 27,
sími 2270.
Afgrelðsla og angl ýslugaskrlfsfc
Laugaveg 38, sími 2184.
Kemur út alla daga, nema
mánudaga.
Áskrlftargjald ð mðnnði:
Reykjavík og nágrenni kr. 2,00
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25
1 lausasölu 10 aura eintakið.
Prentsmiðja Jóns Helgasonar,
Bergstaðastræti 27, sími 4200.
Gömlu Bolsévikkun
um fækkar.
Ordsjonikidse, einn af elstu og
bestu, bdsjevikku.num, er látinn.
Þeim fækkar óðum foringjum
þeirrar kynslóðar, sem unnið
hefir mesta, þrekvirki veraldar-
sögunnar, að umbylta aftur-
.haldssamasta ríki veraldarinnar
í þjóðfélag sósíalismans með
byltingunni 1917 og fimm ára á-
ætlununum tveimur..
Ordsjonikidse var, eins og
Stalin,, Georgiumaður. Hann er
eins og Stalin talandi tákn um
jafnrétti þjóðanna og mögujeika
smáþjóðanna til að ná æðstu
stöðum í því landi, þar sem að-
all og aiuðvald Stór-Rússa áðu,r
undirokaði og ofsótti smáþjóðir
hins víðlenda keisaradæmis.
Ordsjonikidse varð flokksmeð-
limur rétt eftir að flokkurinn
hóf starf sitt. Hann gekk í
Bolsévikkaflokkinn 1903, sama
ár og Litvinoff og Vorosjiloff.
Hann starfaði í Rússlandi allan
tímann, gekk í gegnum skóla
íangelsanna og leynilega starfs-
ins eins og Stalin og aðrir nú-
verandi foringjar Bolsévikka-
flokksins. 1 þeim skóla varð
hann sá harði og trausti bolsé-
vikki, sem setíð síðan gegndi
skyldu sinni gagnvart verka-
lýðnu,m og sósalismanum, án
þess nokkurntíma að bregðast
eða hika, þrátt fyrir ótrúlega
erfiðleika, sem .hann varð að yf-
irvinna.
Bræðr,aflokku,r vor í Sovét-
ríkjunum hefir nú á síðustu 3
árum átt á bak að sjá 3 af sín-
um bestu mönnum: Kiroff,.
glæsilegasta ræðusnilling rúss-
neska verkalýðsins, sem féll fyr-
ir morðingjahendi trotskistanna
— Kuibysheff, hinum framúr-
skarandi atorkumanni, og nú
Ordsjonikidse, gamla stælta
bolsévikkan.um, einhverjum
mesta skipulagningarmanni
flokksins.
Það er eina bótin, að sá ágæti
æskujýður, sem Sovétríkin ala
u,pp, er fær um að fylla skörðin,
þegar gömlu, bolsévikkarnir falla
frá.
Ungherjar!
Yngri deildin:
Fundur sunnudaginn 21. þ. m.
kl. 10 f. h. á Hverfisgötu, 34.
Til skemtunar:
Ræða.
Upplestur.
Stjómin.
Einstakip fiskkaupendup
og útgepðapmenn.
bjóda níi 20'j„ hærra verd fyrir lisk-
inn heldur en J ðtnnnsamningurinn
heimilar.
»Er þetta í fypsta skifti í möpg áp, scm ekki verðup
launadeila fypip veptíð í Vestmannaeyjum«
(Alþýdubladið 27. nóv. 1936.)
Þessi frásögn Alþýðuþlaðsins
árið 1936, blaðsins sem í hverri
einustu, baráttu, Sjómannafélags
Vestmannaeyja frá 1930 til
1933, staðhæfði að engin launa-
deila ætti sér stað í Vestmanna-
eyjum, nægir til að rifja upp
fyrir sjómönnu,m Eyjanna liðna
tíma, þegar samtök þeirra sóttu
frami og unnu stöðugt eitthvað
á þrátt fyrir skiljanlega og
margvíslega örðugleika frum-
herjans og mu,nu, nú flestir líta
svo á að þessi viðurkenning Al-
þýðubl. hefði fyr mátt koma, sé
hún; vel meint. I gredn þessari
segir blaðið laukrétt frá stað-
reyndum, en lætur hinsvegar þá
meiningUi skína í gegnum frá-
sögnina,, að með Jötunns-samn-
ingnium frá í fyrra hafi náðst
varanlegur sigur í baráttu sjó-
manna við útgerðarapðvaldið, og
að með en^diurnýjun þessa, samn-
ings sé ekki ástæða til annars
en að sjómenn uni nú hag sínum
hið besta, og þar með allar
lau,nadeilur fallnar úr sögu,nni,
sem hverja aðra þarfleysui!
Nokkru seinna kemur grein í
Alþýðublaðinu með yfirskrift-
inni »Ást íhaldsins á lágu fisk-
verði«, þar sem lýst er alveg rétt
hvernig útgerðar- og bankavald-
ið í Vestmannaeyjum beitir sjó-
menn hinum harðvítugusti?,
þrælatökum til að halda niðri
fiskverðinu. Hér getur blaðiði
ekki orða bujidist yfir því,
hversu, sjómenn Eyjanna eru nú
Öþolandi innheimta á ið-
gjöldum Sjúkrasamlags
I\e§kaup§taðar
Fyrir nokkrum dögum var
hafin æðisgengin innheimta á
útistandandi iðgjöldum Sjúkra-
samlags Neskaupstaðar. Lagar
verðirnir gengu, eins og grenj-
andi ljón um hæinn. og fram-
kvæmdu lögtök. —
Voru það einkum útgerðiar-
menn, sem fyrir árásinni urðu,
en óbeint var áhlaupið gert á
allan þorra bæjarbúa,. því út-
gerðarmenn erui krafðir um
greiðslu á iðgjöldum starfs-
mann,a sinna. — Otvarpstæki
var tekið af éinum, kýr af öðr-
um, veiðarfæri af þeim þriðja,
fisku?* af þeim fjórða o. s. frv.
Það kemur hálf einkennilega
fyrir sjónir að á sama tíma og
menn kvelja sig og pína til þess
að komast af án opinberrar
hjálpar,. er vægðarlaus inn-
heimta sett í gang. Ástandið hér
í bænum er svo vont að hvergi
mun verra á landinu,. Það er því
eðlilegt að innheimta opinberra
gjalda gangi treglega, en það
mega innheimtupostularnir vita
að vanskil á iðgjöldum S. N.
stafa að mestu leyti af getuleysi
en ekki þrjósku, Og þær aðfarir,
sem hér hefir verið beitt frá því
fyrsta að samlagið tók til starfa,
eru síst til þess fallnar að auka
vinsældir laganna.
Gegn svona fantaskap verður
alþýðan að rísa. Hún getur alls
ekki liðið að brauðið sé tekið frá
munni hennar, jafnvel þó það
eigi að verja því til að standa
straum af hugsanlegum veikind-
um. Það þarf að hindra nauð-
u.ngaru.ppboð á naiuðsynjum
fólksins, en það verður ekki gert
nema með samtökum — valdi.
Þau, tíðindi hafa gerst að jafn-
aSarmennirnir haf a kosið íhalds-
manninn Pál G. Þormar,. sem
formann samlagsins í stað Ey-
þórs Þórðarsonar. Og hinar ofsa-
fengnui inn,heimtu,aðferðir síð-
ustu, daga leiða það í ljós, að P.
G. Þ. mun, hafa fullan hug á þvi
að verða verðugur eftdrmaður
E. Þ., enda mu,nu, vinsældir ha,ns
meðal alþýðunnar þá ekki verða
meiri. — Skal hann ekki öfund-
aður af þeim.'
B. Þ.
T... V
Vígbúnaður
Breta.
FRAMHALD AF 1. SIÐU.
stórkostleg viðvörun til Þýska-
lands,. Italiu og Japan, um það
að vera ekki vanbúin. Gengur
blaðið síðan að því vísu, að þessi
ráðstöfun muni kosta aukningui
ítalska flotans.
I Tokíó segja helstu blöðin á
þá Ieið, að með þessari víghún-
aðaráætlun hafi Bretland viður-
kent fánýti friðar-starfseminnar
og afvopnujiarinnar, eins og
hún hafi verið rekin á undan-
förnum árun,. Hermálaráðherr-
ann hefir látið svo um mælt, að
ráðstöfun Bretlands geti ekki
orðið annað, en upphaf aukins
vígbúnaðar, (FO).
hart leiknir í klóm auðvaldsins.
og fer um það maklegum orðum
i garð íhaldsins. En hér er ekki
nema hálfsögð sagan og margur
lítt kunnugur lesandi Alþýðu,-
blaðsins gæti spurt sem svo:
»Hví varð (aldrei þessu, vant)
engin 1 aunade.ila í Vestmanna-
eyjum nú í vertíðarbyrjun?
Tryggir ekki hinn háttlofaði,
endurnýjaði Jötunnsamningur
hagsmuni sjómanna gegn ásælni
útgerðarvaldsins nú í dag, eins
vel og skilja mátti á Alþýðublao-
inu fyrir örfáu,m dögum?
Áður en ég leysi úr þessum
spurningum, er þess rétt að
minnast,, að nú um nokkurt-
skeið hafa umboðsmenn Kaup-
félags Eyfirðinga leitast við að
fá keyptan blautfisk í Vest-
mannaeyjum, með það fyrir aug-
um að flytja hann svo norður
á land til verkunar. Þrátt fyrir
kostnað þann, sem skiljanlega
leiðir af þessum flutningi fiskj-
airins, fram yfir það sem físk-
kaupmenn og útgerðarmenn á
staðnum þurfa að baka sér, hika
ekki þessir aðkomuspekúlantar
við að bjóða upp í 7i eyrir fyr-
ir kg. af blautfiskinum eða li-
eyri hærra en hinn endurnýjaði
Jötunns-samningur gefur til
leyfis, þar sem hann kemst hæst.
Varlega áætlað,. mun, þetta geta
numið ca., 200 kr., hækku,n á ver-
tíðarkaupi hvers óbreytts hluta-
manns borið saman við gildandi
Jötunnssamning, og mundi
mörgum sjómanninum finnast
rúm í búi sínu fyrir þá upphæð,
á slíkum tímum sem nú.
Það, sem vekur athygli, í
þessu, sambandi, er það að hér
er um að ræða, af hálfu ein-
stakra atvinnurekenda, stórkost-
legt yfirboð á því kaupi, sem
sjómannafélagið Jötunn úthlut-
ar sjómönnunum og Alþýðuþlað-
ið hefír kallað »stórsigur«.
Ordsjonikidse.
Framháld af 2. síðu.
1 nafni miljóna verkalýðs um
gervallan heim lýsir fram-
kvæmdanefnd Alþjóðasambands
kommfúnista dýpstu hrygð og
samúð með Bolsévikkaflokknum
og þjóðum Sovétríkjanna vegna
þessa þungbæra áfalls.
Alþjóðasamband kommúnista
fellir baráttufána sína fyrir
hinni ljómandi minningu hins
glæsilega byltingarmanns,. hins
ógleymanlega félaga Serge Ord-
sjonikidsa,
Framikvæmdanefnd
AIþjóðasambands kommúnista.
Það er að vísu rétt hjá Al-
þýðublaðinu, að bankavaldið í
Vestmiaínnaeyjum notar óspart
aðstöðu, sína til að torvelda þess-
um, norðlenska, fiskaupanda fisk-
kaupin, til að geta svo trygt sér
aukinn gróða á hinu, lága fisk-
verðiv En þess ber að gæta,, að
þó ekkert bankavald væri í veg-
inum fyrir þessari fisksölu, gæti
hún ekki komið að notum nema
hjá bverfandi litlum hluta sjó-
manna, — svo og- þess, að bank-
inn notar gjörða samninga við
sjómannafélagið »Jötunn,«, sem
sitt sterkasta vopn í þessu máli.
Sjómennirnir finna sig flækta í
nýgjörðri sætt og »löglega af-
vopnaða gagnvart óvininum,. að
þessu sinni. Sárasti fjöturinn
um fætur sjómannastéttarinnar
í Eyjum nú, er því hinn, endu,r-
nýjaði neyðarsamningur frá því
í fyrravetur, Jötunnssamningur-
inn.
Það munu vera fá dæmi þess
í sögu, stéttabaráttunnar, að at-
vinnurekendur kvarti undaii því
að fá ekki að greiða launa.þræl-
um sínum nógu, mikið kaup fyrir,
afskifti verklýðssamtakanna og
myndi slíkt þykja brosleg öfug-
mæli., En svo er nú langt komið
kaldhæðni örlaganna og öfug-
streymi viðburðanna, í Vest-
mannaeyjum, að daglega má
hitta útgerðarmenn þar, sem
segjast skammast sín fyrir að
bjóða góðúm sjómönnum slíkar
hundsbætur, sem þær, er Jöt-
unnssamniingurinn ætlist til að
þeir geri sér. að góðu, Þannig er
þá komið málumi sjómanna í
Vestmann aeyj um það herrans
ár, þegar Alþýðublaðið skýrir
rétt og satt frá því, í fyrsta
sinm, að engin lamnadeila sé í
V estmannaeyjum.
Yfir fyrnefndri grein í Al-
þýðublaðinu, er varpað fram
þessari spurningu: Getur það
orðið Jóhanni Þ. Jósefssyni til
pólitísks framdráttar, að sjó-
menn. í Vestmannaeyjum séu
neyddir til að selja útgerðar-
mönnum fisk sinn fyrir lægra
verð, en þeir geta selt hann K.
E. A?«
Ég svara þessari spurningu,-
hiklaust játandi. Hverjum öðr-
um en Jóhanni og öðrumi fasist-
um getur það orðið til pólitísks
frmdráttar, að sjómenn eru
hlekkjaðir í nafni stéttarsam-
taka sinna, við smánarlegri kjör
heldiur en ýmsir atvinnurekend-
ur finna hvöt hjá sér að bjóða,?
Hverjum nema íhaldinu og fas-
ismanum er pólitískur hagur í
því, ef u.nt yrði, á þenna hátt, að
drepa niður traust sjómannanna
á stéttarsamtökum sínum? Er
hægt að hugsa sér, frá sjónar-
miði kommúnista og jafnaðar-
manna a,ndstyggilegri óvina-
fagnað heldur en það að höfiuð-
fjanda sjómannastéttarinnar
tækist — þó ekki væri nema
stutta stund — að velta sökinni
yfir á henniar eigin hagsmuna-
samtök, og að honum áskotnað-
ist um leið, ný pólitísk fótfesta
meðal sjómannanna fyrir sín
fasistisku áform?
Slík hætta vofir yfir, ef ekki
verður breytt, um stefnu, í þess-
um málum.
Ég mun fara nánar inn á
þessi mál í næstu, blöðum.
Jón Rafnsson.