Þjóðviljinn - 20.02.1937, Page 4

ap l\íý/a riio sg
Brúðkaupsferðin.
fjörug og fyndin sænsk
Bkemtimynd, tekin undir
stjórn frægasta kvik-
inyndastjóra Svía
GUSTAV MOLANDER
AðaLhlutverkin leika:
Hahan Westergren, Ann
Marie Brunius, Bullen
Bergiund, ' Karin Svan-
strömi
Aukamynd:
1 ríki œfintýranna
Litskreytt teiknimynd
!-Oi*rbopg!nní
Næturlæknir.
Hannes Guðmu,ndsson, Hverf-
isgötu 12, sími 3105.
Næturvörður
er í Ingólfs og Laugavegsapó-
teki.
Utvarpið í dag
12,00 Hádegisútvarp. 18,40
Erindi: Um búreikninga (Guð-
mundur Jónsson búfræðikenn-
ari). 19,20 Hljómplötur: Létt lög
19.30 Þingfréttir. 20,00. Fréttir.
20.30 Leikrit: »Harmóníka,n«,
eftir öskar Kjartansson (Þor-
steinn ö. Stephensen, Alfreð
Andrésson,. Anna Guðmunds-
dóttir, Brynjólfur Jóiiannesson).
21.10 Útvarpstríóið leikur. 21,35
Útvarpshljómsvaitin: Gömul
danslög. 22,00 Danslög til kl. 24.
Skipafréttir
Gullfoss er í Leith, Goðafosis
er í Hamborg,. Brúarfoss fer
vestur í kveld. Dettifoss fór
vestur og norður í gærkvöldi,
þlÓÐVILIINN
Lagarfoss er í Kaupmannahöfn,
Selfoss er í Antwerpen. Drotn-
ingin er á leið til Vestmanna-
eyja frá Khöfn, Esja fter f
kvöld í hringferð austur um
iand.
Gamla Bíó
sýnir í kvöld kl. 7 á alþýðu-
sýningu hina frægu rússnesku
kvikmynd Gulliver í Putalandi.
Mynd þessi hefir nú að undan.-
förnu, verið sýnd víðsvegar um
Evrópu og hvarvetna fengið
hina ágætusto dóma, sem eitt af
fullkomnustu listaverkum á
sviði kvikmyndagerðarinnar.
Ættu menn ekki að setja sig úr
færi um að sjá þessa mynd.
Slys í enskum togara
Fyrir skömmu kom hingað
enskur togari til þess að fá sér
vatn, og leiðrétta áttavita-
skekkju.
1 fyrradag var hásetunum
gefið landgönguleyfi, en þegar
togarinn ætlaði að íara um
kvöldið, varð skipstjóri að fá
lögregluna í lið með sér til þess
að leita að tveimur hásetum,
sem vantaði.i Fann lögreglan þá
brátt og var annar maðurinn
mjög ölvaður. Klifraði hann þeg-
ar upp í siglutré skipsins og datt
niður á þilfar. Meiddist maður-
inn töluvert, en þó mdnna en lík-
ur voru til. Var hann þegar
fluttur á súkrahús. Ætlaði skip-
stjóri svo að fara kl. 8,. en háset-
arnir neituðu að fara og dróst
því burtí'ör skipsins um hríð.
Hvöt
Blað bindindisfélaga í skólum
er nýlega komið út.. Flytur biað-
ið að þessu sinni ræðu Páhna
Hannessonar, sem hann flutti á
kaffikvöldi S. B. S.-, Ví.nið og
trúarbrögðin eftir Sig. ölafsson,
Iþróttir og áfengi eftir Jóhann
Sæmundsson lækni og margt
fleira til fróðleiks og skemtmiar.
Jugo-Slavía og fasism-
inn.
Framháld af 1. síðu.
áróðri innan Jugóslavíu, sem
stofnendur félagsskaparins
segja að sé af þýslcum uppruna.
Þykir mákið hafa borið á slíkum
undirróðri til hagsmuna fyrir
Þýskaland einkum síðan Dr.
Schacht ríkisbankastjóri Þýska-
lands var þar á ferð. •— (FÚ).
Flokksfélagar
Skrifstofa flokksins er í Hafn-
arstræti 5 — Mjólkurfelagshús-
inu .— herbergi nr. 18. og er op-
in alla virka daga frá kl. 5—7.
Komið á skrifstofuna og greiðið
gjöld ykkar til flokksins.
Armenningar
efna til skíðaferðar um helg-
ina ef veður leyfir. Farið verður
frá Iþróttahúsinu kl. 9 á sunnu-
dagsmorguninn og verða far-
miðar seldir á skrifstofnnni
(.sími 3356) í dag kl. 5—9.
Starfsstúlknafélagið Sókn
Árshátíð félagsins verður í
kvöld kl. 9. Frú Aðalbjörg Sig-
urðardóttir flytur ræðu, Kvai’t-
ett syngur,. Brynjólfur Jóhann-
esson les upp og að lokum verð-
ur dans.
Heimfarar- og náms
styrkir fyrir Vestur-
íslendinga.
KHÖFN I GÆRKV.
Islendingar og Danir i Canada
hafa hafið stórkostíega fjársöfn-
un til minningar um ríkisstjórn-
arafmæli Kristjáns konungs X.
Er fyrirhugað að stofna með
peningum þessum sjóð, er varið
skuli til þess að styrkja gamla
Islendinga og Dani til heimferð-
ar á æskustöðvar sínar og að
öðru leyti til þess að styrkja
unga Islendinga og Dani til
náms í ættíandi sínu. FÚ).
Ungherjar!
Eldri deildin fer
»skíðaför«
sunnudaginn 21. febrúar frá
Lesstofunni kL 1. e. h.
Mætið vel búin, með nokkrar
brauðsneiðar. — Enginn með
sælgæti
Ferðdn kostar 75 aura.
Verið viðbúin!
Stjórnin.
Til lesenda Þióðvilians
Ef pér viljið vinna að því að
tryggja fjárhagslega afkomu
Pjóðviljans, pá skiftið við pá,
sem auglýsa í Pjóðviljanum og
getið hans um leið.
©amlarilö
Vegna éskorana verður
hin fræga rússneska kvik-
mynd
Gullíver í Puta-
landi.
sýnd í kvöld kl. 7.
Alþýðusýning.
Leikfélag Iteykjavíkur
,Ánnara manna konur'
SÝNING A MORGUN KL. 8.
Spennandi leynilögreglugaman-
leikur í 3 þáttum eftir Walter
Hackett.
Aðgöngumiðar seldir kl. 4—7
í dag og eftir kl. 1 á morgun.
Sími 3191.
fer væntanlega, vestur og norð1-
ur þriðjuidaginn n. k. kl. 6 s. d,
og kemur við á þessum höfnum:
Patreksfirði, Súgandafirði,
Norðurfirði, Hólmavík, Skaga-
strönd, Sœuðárkróki og Siglu-
firði og þadan til Póllands.
Tekur farþega, póst og annan
flutning til nefndra hafna eftir
því sem ástæður leyfa.
HELSKIPIÐ eftir B. Traven 68
— Jú, ég held að við höfum vitað, en, hvað kom
okkur það við. Ekki hið minsta. Við eru,m dauðir.
Þú ert það líka.
Það gerir ekki mikið þó að manni vorði litið í budd-
ur annara manna eða eldhússkápinn, eða þá að opna
kassa í lestinni á Yorikke, eða þó manni verði það á
að henda hamri í hausinn á fyrsta eða öðrum meist-
ara, þetta er alt saman heiðarlegt, og maður heldur
mannorði sínu eftir sem áður. En kjafti maður í lög-
regluna, eða rétti út sinn minsta fingur henni til hjálp-
ar, þá er æran glötuð. Eftir það getur maður ekki
horft í augu neins heiðarlegs manns. Látum lögregl-
una hafa sjálfa fyrir því, sem hún vill finna. Þaö
eru bara bullur sem hjálpa pönsurunum. Og heldur
vildi ég farast með Yorikke, en að skifta stöðu, við
lögregluþjón.
Við lágu,m nú við Portúgalsströnd, og út var skip-
að tómum ekta vörum. Það hafði fallið grunur á okk-
ar ágæta skip, og nú átti að þvo hann af með því að
taka heiðarlegan farm, og semja svo ótvíræð farm-
ta með þeim hvar sem varbréf, að hægt væri að skar
Auðvitað var það verðlítill farmur, enginn hefði trú-
að »Yorikke« fyrir dýrum farmi. Enginn sem þekti
til hennar, svo mikið var víst. En það eru til slík ó-
grynni af vörum, sem verður að flytja, en ekki er
neitt sérstakt verðmætj í, og eru þó of góður í bar-
lest, að við vorum ekki í neinuim vandræðum með
farm. Vörur sem þessar fá fyrst þýðingu og verð þeg-
ar þær eru komnar á ákvörðunarstaðinn.
Eftir klukkan fimrn seinni partinn höfðum við ekk-
ert að gera, vinnan byrjaði ekki fyr en morguninn
eftir, um sjöleytið. Þetta var vinnutíminn hjá okkur
þegar við vorum í höfn. Oftast var vinnan leiðinleg,
en þó ekki eins mikið púl og á sjálfum ferðupum.
Nú gátum við líka sett okkur niður og spjallað svo-
lítið saman. Skipið er nógu stórt til þess að menn
geti setið þar saman án þess að reka sig hver á annan,
Það mátti heita, að engir tveir menn á Yorikke
væru, sömu þjóðar. Hver þjóð á sína framliðnu menn,
sem vissulega lifa og anda,, en eru þó þjóðinni dauðir.
Mörg ríki fara ekki í neina laupkofa með helskip sín.
Stundum eru þau nefnd »útlenidingahersvei:tir«. Sá
sem lifir eftir vissan árafjölda á slíkum helskipum,
geta stundum keypt sér nýtt líf með því. Hann fær
þá nýtt nafn, og fær borgararétt með nýrri þjóð, eins
og væri hann fæddur þarlendis.
Allar fyrirskipanir á Yorikke voru gefnar á enskn.
og öll samtöl fóru fram á ensku„ það var eina leiðin
til að gera sig skiljanlegan, En það var undarleg
enska. Skipstjórinn einn talaði hreina og lýtalau,sa
ensku. En hinir töluðu mál, sem eiginlega var langt
frá aJJri ensku. Það var Yorikkska. MáJ .út af fyrir
sig.
En það er enginn hægðarleikur að lýsa því máli.
AJlir sjómenn kunna ein tuttugu orð í ensku og einn
kann svona sex sjö orð, sem hinir kunna ekki, og svo
er skifst á orðum, Með þessu rnóti. kemst orðaforð-
inn fljótt upp í 200 orð. Tvö hundruð ensk orð,
lærð á þenna hátt, en líka bara á þenna hátt, nokkr-
ar tölur í viðbót, nöfn á dögum og mánuðum, — þetta
er nóg til að segja alt sem maður þarf að segja í þess-
um hóp. Það er hægt að segja heilar skáldsögur með
þessum orðaforða. Maður er auðvitað ekki fær um að
lesa neina enska bók eða neitt enskt blað. En ekk-
ert Evrópumál er svo auðlært til notkunar í dag-
lega lífinu,
Það liðu nokkrir dagar áður en ég skildi jg gæti
talað Yorikksku. Hefði ég notað orðin á þann hátt
sem ég hafði lært frá æsku, hefði enginn skilið mig,
nema skipstjórinn, og enginn hefði trúað því, að ég
talaði ensku.
Hvers vegna hafði þetta mál orðið til? Vegna mála-
glundroðans á skipinu, Allir urðu að taja sama mál.
Og þar sem flestir sjómenn kunna nokkur orð í ensku,
kom það af sjálfu sér, að það varð sameiginlega málið.
Sjómenn eru aldrei í vandræðum með mál. Hvar
sem þeim er hent í land, geta þeir gert sig skiljan-
lega, Og komið sér fyrir. Það er sannfæring mín,
heilög sannfæring, að þeim sem hefir lifað af vigtina
á Yorikke, er óhætt í hvað sem er. Honum er ekkert
ómöguJegt.
XXXV.
Ég og kyndarinn kölluðum Stanislaw altaf annað-
hvort fuJlu nafni, eða þá bara Lavski. Allir aðrir,
meira að segja maskínumeistararnir og stýrimennirn-
ir, kölluðu hann ýmist Póla eða Póllendinginn. Flestir