Þjóðviljinn - 07.04.1937, Blaðsíða 3

PJOÐVILJINN
Miðvikudagur 7. apríl 1937.
þJÓOVIUINN
Málna?n Kommfinlstaflokks
fslands.
Bltstjörl: Einar Olgeirsson.
Ritstjórn: Bergstaðastræti 27,
simi 2270.
Afgreiðsla og anglýsingaskrifsfc
Laugaveg S8, sími 2184.
Kemur út alla fiaga, nema
mánudaga.
Askriftargjald á mánuði:
Heykjavík og nðgrenni kr. 2,0(
Annarsstaðar & landinu kr. 1,25
f lausasölu 10 aura eintakið.
Prentsmiðja Jðns Helgasonar,
Bergstaðastræti 27, slmi 4200.
Framsókn leggur til
að takmarka verkfallsrétt verkalýðsins
og banna yerkamönnum málfrelsi um til-
lögur, er Yarða kjör þeirra.
Framsökn leggur til grundvallar vinnulöggjöf hið
svívirðilega fyrirkomulag, sem dönsku Alþýðu-
fiokksforingjarnir hafa gengið inn á, og notar
Bændur og verka-
menn
vcrða að vinna saman.
Það blandast víst engum, semi
til þekkir, hugur um, að land-
búnaðurinn verður í framtíðinni
að treysta á neytslu la.nds-
manna sjálfra, á, markaðinn í
bæjunum. Kreppuárin hafa
haft það m. a. í för með sér, að
ráðstafanir hafa verið gerðar
í flegtum löndupi til þess að tak-
ma-rka innflutníng landbúmaið-
arafurða sem- og annara vara,
sem ýmist var hægt að komast
af án, eða hægt var að fram-
leiðá í landinu sjálfu.
Áður fyrr: var spurt um ma-rk-
aðsverð: erlendis fyrir lan-dbún-
aðarafurðir okka-r. Nú er það
aðaláhyggjuefni þedrra, sem uin
búskap sýsla, hvernig auka
megi neysla landsmanna sjálfra
og bæta innanliapdsmarkaðinn.
Skipulagsnefnd atvinnum-ála
hefir meðal annars setið á rök-
stólurn til þess að finna ráð til
að auka innanlandsneysluna.
Hún hefir komi-st að þeirri nið-
urstöðu, að mjólku-rneysla lands-
m,anna mætti aukast um 10 til
11 millj. lítra á ári, sem svarar
til fjölgun kúa urn- 4 þúsundir.
Og sennilega mætti a-uka kjöt-
neyslupa eitithvað.,
Mönnum skilst æ betur, a,ð
kaupstaðarbúar komast ekki af
án bænda, og bændum sé þá
þest borgið, að kaupstaðarbúar
geti tekið, tregðulaust við árs-
framleiðslu þeirra. Misræmi,
milli kaupgetu neytenda og
framleiðslui bænda verður báð-
u,m, til tjóns. Bændur verða að
f á öruggan og sem allra, sveiflu-
minstan markað fyrir afurðir
sínar, og neytandinn verðu-r að
fá vöruna við verði í samræmi
við tekjur hans. Nú er enginn
efi á því, að mjólkurney-slan t. d.
myndi aukast afar mikið, ef
ekki bægði fátækt verkalýðsins,
fjöLmennustu stéttarinnar. —
Verkamajinafjölskyldan verðUr
að -spara við sig mjólk á meðan,
líterinn kostar 40 aura og fjöl-.
skyldufaðirinn hef-ir ekki vinnu
neman annan hvern liálfan mán-
uð og hana illa launaða saman-
borið við dýrtíðina í bænum. —
Bætt kjör verkamanna og lækk-.
að mjólkurverð myn-di hvort-
tveggja leiða til aukinnar mjólk-
urneyslu. Allar líkur benda til
þess að hægt sé að lækka mjólk-
urverð a. m. k. u,m 5 aura Líter,
án þess að lækka verðið til
bændanna, vegna þess að mjólk-
urvinslan yrði minni. Lækkun
tillögur E. Claesens sem fyrirmynd.
Verkalýdur íslands iiiuu hindra alla
skerdingu á rétti sínum og frelsk
Framsókn hefir lagt fram tvö
frumvörp, sem til samans eru
vinnujiöggjöf, er takmarkar stór-
um frel-si og réttindi, íslenska
verkalýðsins. Annað nefnist frv.
til laga um, Félagsdóm, en hitt
frv. til laga- um, sátfcatilraunir í
vinnudeilum-.
Bæði myndu þessi frumyörp
þýða stórkostlega skerðdngu á
verkfiallsrétti verkalýðsins, en
þó er það einkum áberandi, hve
liarðvífcuglega þessi flokkur, sem
telur si:g fylgjandi lýðræði ræðst
á málfrelsi og lýðræði verk-
lýðsfélaganna með ákvæðum 12,
13., 14,, 15., 16., og 19. greinar
frv. til laga. um sáttatilraunir.
1 þessum greinum erui sátta-
semjara fengin slík völd, að
miðlunartillögur hans öðlast
næstum gildi, sem dómur ein-
ræðisherra um kjör verka-
manna. Það má ekki bi,rta þær
(13. gr.) það má ekki ræða þær
á félagsfundi (14. gr.), það verð-
ur að greiða skriflega atkvæði
og leynilega, án þess nokkur
verkamaður geti rætt, við ann-
an um þær. Miðlu;nartillögurnar
eru samþyktar þó 24% félags-
manna sé á móti þeim og eng-
inn með þeim! Sáttasemjari má
tengja sa,m«an ýmsar deilur úr
mismunand-i atvinn-ugreinum og
kúga þannig eina atvinn-ugrein
með smáívilnunum við aðra. Og
sáttasemjari má birta- skýrslur
um, málið, eins og hon-um finst
mjólkurverðs er því hagsmuna,-
mál bænda og neytenda.
Rógberar hafa farið upi héruð
iandsins til þess að rægja verka-
menn við bændur. Þeir hafa
viljað telja bændum trú um, að
erfiðleikar þeirra stafi af of háu
kaupgjaldi verkamannia og sjó-
manna í bæjum- Nú þýðir ekki
lengur að. bera slik rök fram
fyrir bændur, því að a.uk þess
sem nokkur -hluti þeirra aflar
sér tekna utan heimilis með
vinnu við vegagerð og i verstöðv-
um, þá hafa þeir einnig sann-
f'ærst um, að afkoma þeirra, er
nátengd afkomu verkam-annsins,
að afrakstur búsins verður því
betri og öruggari, sem kjör al-
þýounnar í bæjunum eru hag-
kvæmari. Bændunum skilst æ
betur, að vandamá,! þeirra verða
ekki leyst nema í samræmi og
samráði við alþýðu mapna í bæj-
unumi.
heppilegast, en verkalýðsfélögin
eru þrælbundin við alskonar
þagnarskyldur.
Þetta frumvurp er í aV.a staði
þverbrot á mannréttindum
verkamannas, takmörkun á sam-
takafrelsi, fundafrelsi, málfrelsi
og verkfallsfrelsi þeirra. Það er
bein eftirherma, eftir dönsku
þrælalögunum.
Frumvarpið er frá sjón-
armiði almennra lýðræðissinn-
aðra fylgjenda Framsóknar
bæði ilt og óviturlegt,. Það er ilt,
hvað alt innihald þess snertir,
— einræðislegt og fjandsa,mlegt
mannréttindum og viðleitni
verkam.anna til að bæta hag
sinn.
Og það er sér-sta.klega óvitur-
legfc af Framsókn að bera fram
svona, frumvarp. Hún þarf ekki
að láta sér detta í hug, að nein
vinnulcggjöf verði fmmkvæmd
hér á móti vilja verkalýð'sins.
Sænski og norski verkalýðurinn
hefir vísað þrælalögunum leið-
ina, sem þau eiga að fara, —
norður og niður, og íslenski
verkalýðurinn verður ekki eftir-
bátur þeirra.
Og það er nóg fyrir Fram-
sókn að burðast með ábyrgðina
af Magnúsi Sigurðssyni, þó hún
ekki fari að feta. í fótspor Egg-
erts Claessens líka.
★
Vinnufriður verður ekki sett-
ur á Islandi m-eð þessum aðferð-
um. Með þeim verður aðeins
stéttasfcyrjöldin látin loga upp
nú. Til vinnufriðar þarf sam-
vinnu, vinslri flokka-nna, um
hagsbætur :a)þýðu til handa.
Þegar vinstri flokkarnir koma
sér saman um slíkt, þá, er vinnu-
friðurinn um leið trygður. Það
er frjáls samvinna verkamanna,
bænda og fiskimanna u.m. kjara-
bætur þeim öll.um til handa á
kostnað hinna ríku, hring;a.nna
og heildsaanna, sem á að tryggja
vinnufriðinn, — en ekki þving-
un og þrælalög. Það, ætti flokkur
samvinnumanna að skilja.
Beri Framsókn ekki gæfu til
ötí- sldtja þetta, áður en verra
lilýst af, þá neyðist íslenskur
verkalýður til að kenna henni
það í eldi harðvítugra átaka,
sem hún gæti nú strax lært við
skynsamlega íhugun.
Verkfall húsgagnasveina.
Samtökin ágæt. — Það voru meistarar
en ekki sveinar, sem beittu ofbeldi.
Viðtal við formann Bólstraraíélagsins.
Tíðindamaður Þjóðviljansihitti
Ra-gnar Ólafsson, formann
Bólstrarafélagsins að máli og
spurði hann frétta frá verkfalli
húsgagnasmiða,1.
Eins og kunnugt er, segir
Ragnar, þá voru það meistarar,
sem. sögðu upp sam-ningum
vegna þess að þeir vildu fá á-
kvæðum samningsins breytt, sér
í hag, m. a. vildu þeir fá heim-
ild til að taka menn í vinnu á
verkstæðunium er ekki væru
félagsbundnir, ef ekki væri um
húsgagnasmíði að ræða. Svein-
arnir sefctu þá fram kröfu sína
umi 8 st-unda vinnu-dag með sama
dagkaupi, sem hefir verið eitt
aða-láhugamál okkar, og um þá
kröfu- m-unum við stapda sam-
einaðir þar til við höfum náð
rétti okkar.
Standa nokkrir samningar
yfir?
Nei. Meistarar hafa ekki vilj-
að semja enn þá. En nú þegar
nemarnir eru, hættir að vinna,
geri ég ráð fyrir að þeir neyð-
ist til að fa-ra að tala við okkur.
Hvað segir þú um kærur
meistaranna?
Ég veit ekki betur en að þær
séu bygðar á furðulega ósvífn-
u-m ósannindum. Sveinarnir
hafa, engu ofbeldi beitt, aftur á
móti veit ég ekki betu-r en kær-
endurnir sjálfir hafi gert sig
seka u-m, ofbeldi. T. d. kæra Þor-
steins Sigurðssona-r. Eftir því
sem viðstaddir skýra frá, þá er
hið rétta í má.linu eftirfarandi:
Þorsteinn sótti annan nemanda
sinn heim í bíl, en þegar að verk-
stæðinu kom voru sveinar þar
fyrir. Um leið og Þorsteinn kom
út úr bílnum réðist hann að ein-
um sveinanna, Ólafi B. Ólafs, og
barði hann með staf í höfuðið.
S/Yudribinmr
(m
Y^rv&reM$.
Eg var í gœr að hugleiða
gamla sógu um viðureign 3
menskra manna við illvígan tvi-
höfðaðan þms. Hún var á þessa
leið:
3 menn gengu saman fjallveg
einn illan og sóttu upp í móti.
Sá, er gekk ií miðið var sterkleg-
ur og mikill á lofti. Sá, er hon-
um gekk til vinstri handar, var
lítill og knár, en hinn, er hægra
megin gekk, var þreklegur mjög
og þótti ýtnsum honum svipa til
trölla.
I einni verstu brekkunni er á
leið þeirra vmð, bregður. liinum
illa tvihöfðaða þurs skyndilega
fyrir uppi við fjattsbrúnina og
æðir nú niður brekkana á móti
þeim. — Voru samferðamennirn-
ir í þrætum miklum, er hann bar
að.
Nú voru góð ráð dýr. Sá í mið-
ið var rétt að sleppa orðinu um
hve nauðsynlegt væri að standa
saman, en -— óðUr en hann sá.
þursan, rak hann þeim, er hon-
um stóð á vinstri hönd kjaftshögg
mikið og hrópaði til hans ókvæð-
isorðum, — steytti síöan hnef-
ann framan í þann, er hægra
megin stóð og liugðust þeir að
berjast um hvor þeirra vœri
meiri maður til að mœta þurs-
anum.
1 því bar þursann að þeim, —
og er góðum Alþýðuflokks- og
Framsóknarmönnum eftirlátið
a>ð botna söguna.
— Var þá stafurinn tekinn af
honum. Hver skyldi svo hafa,
beytt ofbeldi?
Iivað nemana snertir, þá hafa
sveinarnir séð um að þeir ekki
ynnu. Annars hafa meista-rar
engan la’galegan rétt tíl að halda
nem-unum, á verkstæðunum, ef
þeir geta ekki séð þeim fyrir
íullnægjandi kenslu. En það
geta. þeir ekki á verkstæðum,
sem hafa marga nema, ef enginn
sveinn vinnur á verkstæðinu.
Þessi barátta húsgagnasmiða
er afar þýðingarmikil fyrir all-
an verkalýð hér í Reykj-a,vík. —
Húsgagnasmiðirnir standa hér
í fylkingarbrjosti í baráttunni
fyrir 8 stunda vinnudegi, sem
önnur félög eru að búa sig undir.
Það er þmí bæði skylda og
nauðsyn, að húsgagnasmiðirnir
njóti öflugs styrks allra verk-
lýðsfélaga í bænrnn í þessari
deilu, sem snertir lvið mest að-
kallandi hagsmunamál þeirra
allra — og er nú þegar orðin
bæði löng og hörð.